F Deze week De Internationale toestand Het Portret SPANJA IN NEDERLAND IN DE AFGELOOPEN WEEK WUiHefJtalidênsche machtsbereik DeBritsche levensader- de tveq naar Jrdië &W Het machtsbereik der Westelijke mogendheden Britsche olie linies Britsche steunpunten De Mesopotasmsche route naar Jndië Vy.'. pooc de Westelijke mogendheden zoogenaamd beheerschfe zeeruimte V VAN DE WEEK vy fH ET ÓÜnSCMt «UïJ" Eerst daarna komen de andere provincies in aanmerking. De distributie zal gepaard gaan met een slachtverbod van varkens. Doel van de distributie is, het verbruik van vet en spek te regelen, hetgeen nood zakelijk is, nu de invoer van grondstoffen voor de fabricage van margarine is uitge vallen. Demobilisatie van het beroepsleger. Toen tot demobilisatie van het Neder- landsche leger werd besloten, was aanvan kelijk bepaald, dat het beroepsleger hier van uitgesloten zou zijn. Thans echter heeft de Führer beschikt, dat ook de beroepsmili tairen uit den krijgsdienst ontslagen kun nen worden, indien zij een verklaring op eerewoord afleggen, dat zij op geen enkele wijze tegen de belangen van het Duitsche rijk werkzaam zullen zijn. Verder zijn deze beroepsmilitairen na hun ontslag onder worpen aen een meldingsplicht en een be perking van bewegingsvrijheid, voorzoover zij niet in openbare diensten treden, welke onder den Rijkscommissaris staan. De be roepsmilitairen kunnen overgaan naar het vrije bedrijf, naar openbare diensten (poli tie, opbouwdienst, invoerrechten en ac cijnzen, rivierpolitie, enz.), ofwel kunnen zij gepensionneerd worden, voor zoover zij recht op pensioen hebben. De opbouw dienst, hierboven genoemd, is een nieuwe instelling, welke geschapen is als over gang, ten einde te voorkomen, dat het ontslagen beroepsleger de werkloosheid in de burgermaatschappij slechts zou vergroo- ten. Hij zal den Nederlandschen beroeps militairen den terugkeer in de burgermaat schappij mogelijk maken en hun in staat stellen, hun krachten aan den wederop bouw van het land te wijden. Men mag er geen nieuwen vorm van werkverschaffing in zien, want slechts objecten, die voor de gemeenschap van beteekenis zijn, komen in aanmerking, in de eerste plaats de vele opruimingswerken, die thans nodig zijn. Ambtenarenverbod ingetrokken. Met ingang van 24 Juni is het ambte narenverbod voor alle nationaal-socialis- tische groepen krachtens beschikking van den secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van Binnenlandsche Zaken, ingetrokken. Leden van de Natio naal Socialistische Beweging, van de Na tionaal Socialistische Arbeiderspartij (groep Kruyt), van de Nationaal Socialistische Arbeiders Partij, van het Nederlandsehe Volksfascisme „Zwart Front" en van de Nederlandsche Volkspartij kunnen dus thans weer in Rijksdienst worden aange steld. Regeling der benzinedfstributie. De regeling der benzinedistributie kreeg deze week haar beslag. Met ingang van 1 Juli is het verboden motorbrandstof te koo- pen zonder schriftelijke vergunning van den plaatselijken distributiedienst. Een zoo danige vergunning wordt slechts afgegeven aan hen, die in het bezit zijn van een ver- bruiksvergunning. Hiervan zijn uitgezon derd Nederlandsche militairen in de recht matige uitoefening van hun dienst. Voor andere doeleinden dan als motorbrandstof mag benzine niet worden verbruikt, tenzij, men hiervoor schriftelijk vergunning van den plaatselijken distributiedienst heeft. Weer bombardementen. Ook deze week bezochten de Britsche vliegers ons. land en bestookten verschil lende plaatsen met bommen. Een hunner doelwitten was thans weer Amsterdam, dat in den nacht van Zaterdag op Zondag werd aangevallen. Drie bommen van licht kali ber kwamen neer op landerijen achter een tuindorp in de omgeving van de stad, in de onmiddellijke nabijheid van enkele boerderijen, die echter niet werden getrof fen. In het Tuindorp is op verschillende plaatsen schade aangericht door uit de vliegtuigen neergelaten lichtkogels. Deze waren vermoedelijk van te geringe hoogte neergelaten, zoodat zij door de daken der huizen, waarop zij terecht kwamen, heen drongen en brand stichtten, die echter ge lukkig bijtijds gebluscht kon worden. Ook Franeker werd Zondag vroeg in den mor gen door een Britsch vliegtuig bezocht en gebombardeerd. Gelukkig evenwel vielen de bommen hier buiten de bebouwde kom. Drie bommen en een aantal brandbommen kwamen terecht in een weiland. Er werden drie groote kraters gevormd. Menschen werden niet gekwetst; evenmin werd vee geraakt. Wel zijn de ruiten van enkele in de omgeving staande boerderijen gespron gen. Weer stadsafval naar Drente. Nadat het vervoer van het Haagsche huisvuil naar Drente eenigen tijd heeft stop gestaan, is het thans weer hervat. Zoolang het transport stilstond, is het vuil tijdelijk opgeslagen en gedeeltelijk ook reeds ondergespit in een duinterrein, waar het voor bemesting achter blijft. Het overige, tijdelijk opgehoopte stadsvuil zal geleidelijk met iederen trein die naar Drente vertrekt, worden meegevoerd. Voor den Haagschen Reinigingsdienst is dit be sluit een ware opluchting, want reeds be gon men danig last te krijgen van de vlie genplaag in verband met het warme weer. Weer publicatie van wisselkoersen. Met ingang van 1 Juli is de publicatie van wisselkoersen overeenkomstig artikel 17 van de Deviezenverordening 1940 op de Amsterdamsche en de Rotterdamsche beurs hervat. Vooorloopig worden aan- en ver- koopkoersen gepubliceerd vooruitbe taling Berlijn (vrije rijksmarken), uitbe taling Zürich, uitbetaling Stockholm en uitbetaling New York, alsmede aan- en verkoopkoersen voor Zwitsersch en Zv^eedsch bankpapier. De aandacht wordt er fep gevestigd, dat het ingevolge artikel 17 van de Deviezenverordening verboden is buitenlandsche betaalmiddelen zoomede in een buitenlandsche geldsoort uitgedrukte geldswaardige papieren en vorderingen, waarvoor de Nederlandsche Bank koersen publiceert, te verkrijgen of te vervreemden tegen hoogere dan de laatst gepubliceerde koersen. SHRAPNELLS EN GRANATEN. Al naar gelang van hun bestemming onderscheidt men verschillende soorten van projectielen. In de eerste plaats noe men wij de massieve patronen, die bijna uitsluitend voor gebruik door de infanterie zijn bestemd. Deze bestaan uit lood, dat ©mgeven is door een mantel van ander metaal. Ook wel bevat de loodkern eei» kern van hard staal, dat den kogel in staat stelt, door dunne metalen platen te dringen. De artillerie bedient zich van projectielen, die gevuld zijn met looden kogeltjes, die kartetsen of shrapnelis worden genoemd en gebruikt worden tegen levende doelen. De kartets springt uiteen bij het verlaten van den loop, doch de shrapnell wordt bij het treffen van het doel door een ontplof bare stof tot springen gebracht, waarna de inhoud zich verspreidt. Verder zijn er gra naten, die door een lading tot ontploffing worden gebracht, hetzij onderweg of bij het treffen van een doel. De pantsergrana ten, die door pantserplaten moeten drin gen, bezitten een zeer sterken, dikken mantel. Granaten met speciale vulLingen zijn de brandgranaten, die brand veroor zaken en de z.g. rookgordiin-granaten. die 'n sterken rook ontwikkelen cis ?i| inslaan. Fransrhe Alerm.iag-ers kort na het over schrijden van de Zwitsersche grens bij Les Varrières. De Rijkscommissaris in Noord- Nederland. Nadat Rijkscommissaris dr. Seyss-Inquart de vorige week Utrecht en het Zuidelijk deel van Gelderland bezocht, waren thans Noord-Holland. Groningen en Friesland aan de beurt. In Noord-Holland bezocht de Rijkscommissaris speciaal Den Helder, waar de verwoestingen, aangericht door de jongste bombardementen, in oogenschouw werden genomen. Over den Afsluitdijk ging daarop de tocht verder naar de pro vincies Groningen en Friesland, waarbij ook Delfzijl nog werd aangedaan. Bommen op tal van plaatsen. In de afgeloopen week zijn weer ver scheidene plaatsen in ons land door Brit sche bombardementen geteisterd. Het ergst moest Den Helder het ontgelden, waar het hospitaal ën tal van woonhuizen werden verwoest. Het reeds zoo zwaar getroffen Rotterdam kreeg eveneens weer een bom bardement te verduren, waarbij een woon- en kantoorwij k werd getroffen. Verder hadden de Engelsche vliegers het gemunt op Haarlem, Hengelo en Arnhem. Te Haar lem werd een trambaan en een blok woon huizen getroffen, waardoor vier personen werden gedood. In Arnhem was de aanval waarschijnlijk gericht op het station, dat evenwel niet werd geraakt. Distributie van varkensvleesch. De distributie van varkensvleesch, die reeds eenigen tijd werd verwacht, zal half Juli ingaan, doch voorloopig beperkt blij ven tot de provincies Noord- en Zuid-Hol land en Utrecht, omdat in deze provincies het meeste varkensvleesch wordt verbruikt. Ken foto van de laatste gevechten in Frankrijk. Britsche eilandenrijk in Europa ziet de toestand er al evenmin rooskleurig uit voor de Engelschen. In het Kanaal is hun vloot tot volkomen werkloosheid gedoemd, nu nog te meer, wijl de Duitschers er in zijn geslaagd, de hand te leggen op de Engelsche Kanaal-eilanden Jersey en Guernsey, hetgeen opnieuw een gevoelige slag bcteekent, zoowel op strategisch ge bied als voor Engelands prestige. De terugslag van de gebeurtenissen in Europa doet zich thans ernstig gevoelen in de Engelsche bezittingen in het Verre Oos ten. Dit blijkt overtuigend uit het bericht, dat de Engelsche gouverneur van Hong kong het gebied aldaar in staat van beleg heeft verklaard en bevolen heeft, vrouwen en kinderen zonder verwijl te evacueeren. Zij zullen naar Manilla worden overge bracht. Daarenboven zijn in twee dagen reeds 10.000 Chineezen verwijderd. Veelbeteekenend is ook, dat Sir Percy Noble, opperbevelhebber van de Engelsche zeestrijdkrachten in het Verre Oosten, met zijn staf Hongkong heeft verlaten om zich na^r Singapore te begeven. Het grootste deel dezer strijdkrachten is in Singapore of in de onmiddellijke nabijheid daarvan geconcentreerd. Zij zijn versterkt door enkele Australische oorlogsschepen. Tot op dit oogenblik neemt Japan daarbij de plaats in van belangstellend (en belang hebbend) toeschouwer. Binnen zeer korten tijd kan echter worden verwacht, dat de verschillende stroomingen in dit land zich duidelijk zullen gaan afteekenen, met name ten aanzien van een autonoom Oost-Azië en versterking van de spil Berlijn-Rome- Tokio. De houding van Amerika wordt in het Verre Oosten met wantrouwen gadegesla gen. De geheimzinnige bewegingen van de vloert dragen hiertoe het hare bij. Wel is waar heeft de opperbevelhebber, schout bij-nacht Richardson, verklaard, dat het vertrek van de vloot met een geheim doel niets anders beteekende dan een routine oefening, die bij een veronderstelden oor logstoestand het uitloopen der schepen zonder voorafgaande kennisgeving' inhield, doch dit heeft de gemoederen niet gerust gesteld. Het gerucht is er niet door ver stomd, volgens hetwelk het gros van de vloot onderweg zou zijn naar den Atlanti- schen Oceaan of naar het Verre Oosten. Om ten slotte tot Europa terug te keeren: de evacuatie van Bessarabië heeft een gunstig verloop. De bevolking, welke dit gebied wenscht te verlaten, wordt met alle mogelijke vervoermiddelen naar het bin nenland van Roemenië overgebracht. De opmarsch van de Russische troepen in het geannexeerde gebied voltrekt zich systematisch en heeft geen aanleiding ge geven tot bijzondere incidenten of botsin gen van belang met de terugtrekkende Roemeensche troepen. De vraag is thans, welke houding Hon garije en Bulgarije zullen aannemen, die beiden nog oude rekeningen te vereffenen hebben met Roemenië. Met deze kwestie houdt de Roemeensche regeering zich uiter aard ernstig bezig. Dat van Hongaarsche zoowel als van Bulgaarsche zijde bepaalde eischen naar voren zullen worden gebracht, is meer dan waarschijnlijk; en deze zullen door Roemenië moeilijk van de hand ge wezen kunnen worden. NEDERLANDSCHE ECONOMIE IN NIEUWE BANEN. In de verschillende redevoeringen van den Rijkscommissaris Seyss-Inquart is duidelijk de wensch naar voren gekomen, dat het Nederlandsche economische leven weer zoo spoedig mogelijk zich herstellen zal van den verlammenden invloed van den oorlog. Iedereen zal het ongetwijfeld dadelijk eens zijn met de noodzaak dat het econo mische leven zich zoo spoedig mogelijk zal herstellen. Maar ook velen zullen zich af vragen hoe Zal alles zich langzamer hand langs de oude banen gaan bewegen, zullen alle ondernemingen blijven bestaan, of zullen vele genoodzaakt zijn te ver dwijnen In bizonderheden is op deze vragen nog geen antwoord te geven, maar zeker zijn wel twee punten Dat slechts een deel der oude economische banden hersteld zal kunnen worden en dat dus voor een groot deel der economische werkzaamheid van Nederland nieuwe wegen zullen moeten worden gezocht. Wat het Derde Rijk op economisch ge bied nastreeft, is wat men zou kunnen noemen de continentale autarkie. Autarkie zelfverzorging is in het algemeen het streven van een land, zooveel als slechts eenigszins mogelijk is, in de eigen econo mische behoeften te voorzien. Aan welk streven tot nu toe hoofdzakelijk de ge dachte ten grondslag lag, onafhankelijk te worden van het buitenland, waardoor in geval van oorlog, de gevaren voor de eigen volicshuishouding op grondstoffen- en vo^ed- selgebied, zoo gering mogelijk worden ge maakt. De moeilijkheden welke Duitschland den vorigen oorlog op dit gebied heeft onder vonden en waaraan voor een goed deel de nederlaag te wijten is geweest, waren juist oorzaak van het opkomen der autarkie- gedachte. Sedert het nationaal-socialisme aan het bewind kwam, is er dan ook met alle macht naar gestreefd, de zelfvoorzie ning van Duitschland tot het uiterste op te voeren, hetzij door het uitvinden van plaatsvervangende grondstoffen of produc ten („Ersatz"), hetzij en dit is voor ons van belang door in Europa zelf, in wat Duitschland zijn „lebensraum" noemt, te streven naar een zorgvuldig geregeld ruil verkeer, waardoor de producten die Duitschland kon leveren (voornamelijk in- dustrieele producten) geruild werden voor producten (voornamelijk landbouw- en minerale producten), die de omringende landen kunnen leveren. Een uitbreiding dus van het autarkie-begrip tot een groot deel van Europa. Daarmedé is de autarkische politiek uit gegroeid boven het oorspronkelijk doel het is nu meer geworden dan alleen maar een beveiliging tegen den vijand; het is nu geworden een systeem van ruilhandel, waarbij ieder gebied zooveel mogelijk die producten zal leveren, waartoe het het best, van nature, geschikt is. Wat den landbouw en de zuivelbedrijven betreft, is dit reeds duidelijk gebleken. In het algemeen echter dient het Nederland sche economische leven zich thans meer Europeesch in te stellen. Het valt te ver wachten, dat binnen afzienbaren tijd vele tariefmuren zullen verdwijnen, veel wat vooral voor ons kleine land volkomen DE WEG NAAR BRITSCH-INDIË BEDREIGD. Ter bescherming van zijn kostbaarste koloniale bezit in Britsch-Indie heeft Groot-Brittannië sinds de opening van het Suez-kanaal den weg daarheen door de Middellandsche Zee en de Roode Zee met alle het ten dienste staande middelen trach ten te beveiligen. Bij de oude steunpunten van Engeland te Gibraltar, Malta en Cy prus kwamen de vloot- en luchtbases te Alexandrië en aan het Suez-kanaal. Na den wereldoorlog versterkte Engeland bovendien zijn positie in Palestina door het maken van vlootsteunpunten te Haifa en Akaba. Door de verbetering van zijn posities in Libyë, Sicilië en den Dode- kanesos door het fascistische Italië werd deze weg naar Indië ernstig bedreigd. Hoe ernstig Engeland deze bedreiging opvatte, bleek reeds, toen eenige weken voordat Italië het den oorlog verklaarde de groote rèederijen door do Britsche regeering de waarschuwing ontvingen, hun scheepvaart lijnen den grooten omweg over de Kaap te laten maken. Mussolini heeft destijds het beroemd ge worden woord uitgesproken, dat voor de Engelschen de Middellandsche Zee de ,èVia", de verbindingsweg, maar voor Italië de „Vita", het leven, is. De controle-maat regelen, die Engeland sedert bet begin van den oorlog en voordat Italië daaraan deel nam, heeft doorgevoerd, bewezen, hoe sterk het zich hier in zijn rechten bekort achtte. Omdat Italië niet langer de gevangene van de Middellandsche Zee wilde zijn, beeft het den oorlog, verklaard en voert het dien nu nog. halen. Een en ander is ongetwijfeld een gevolg van geheime instructies uit Londen, waar men zeer teleurgesteld is door de houding der Franschen in Syrië. Dit is zeer begrijpelijk, wanneer men bedenkt dat er Engeland alles aan gelegen was, de twee voornaamste steunpunten van zijn politiek in het Nabije Oosten, namelijk het Suezkanaal en de petroleumvelden van Mossoel, tegen vijandelijke aanvallen te beschermen. Daartoe moest het blok van Turkije tot Lybië dienen, dat de strate gische verbindingen van Groot-Brittannië met het Verre Oosten en Oost-Afrika moest verzekeren. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de Engelschen thans zullen trachten, zich van Syrië meester te maken hetgeen echter, met het oog op hun beperkte troe penmacht, een zeer gewaagde onderneming zou blijken. Zien zij hiervan evenwel af, dan komen zij in de Middellandsche Zee in een gevaarlijke positie te verkeeren. In Egypte en Palestina te zamen beschikt Engeland over niet meer dan 200.000 man, voor het grootste deel verspreid over de woestijngebieden aan de grens tusschen Egypte en Lybië. Bovendien boezemt de houding van de be volking zoowel in Egypte als in Palestina de Engelsche regeering groote bezorgdheid in. Zij heeft zich dan ook genoodzaakt ge zien, vrij belangrijke troepenafdeelingen in Kairo en Palestina ter beschikking te hou den, om zoowel het Suezkanaal als de petroleumleidingen van Mossoel naar Haifa "te beschermen. Inde onmiddellijke nabijheid van het Opnieuw leeft de geheele wereld in een toestand van afwachting. Uit Oost en West komen berichten, die er op wijzen dat het fai verschillende deelen van de wereld be denkelijk smeult. In de door Duitschers en Italianen bezette gebieden echter is het rustig. De bevolking heeft zich neergelegd bij den nieuwen staat van zaken en inge zien, dat de staking der vijandelijkheden het eenige middel vormde, om uitbreiding van de ellende te voorkomen. De Fransche autoriteiten in de koloniën beijveren zich om mede te werken tot de uitvoering der bepalingen van de wapen stilstandsvoorwaarden. Op de Noordkust van Afrika en in Marokko hebben de troe pen voldaan aan het door de regeering ge geven bevel om de wapens neer te leggen. Ook in het Nabije Oosten is generaal Mit- telhauser daartoe overgegaan. Generaal Weygand heeft zich in opdracht van de Fransche regeering naar Syrië begeven om met generaal Mittelhauser, den opperbe velhebber van het Syrische leger, de maat regelen te bespreken, noodig om tot de mobilisatie dezer troepen over te gaan. Er heerscht in dit gebied een toenemende spanning, ontstaan dor de aanwezigheid van Engelsche troependeelen, die zich bij het Fransche leger bevinden; het moet zelfs herhaalde malen tot ernstige botsin gen zijn gekomen tusschen Franschen en Engelschen. Drie weken geleden was het de datum, waarop Koning Carol II, na vier jaren ambteloos burger geweest te zijn* voor tien jaren opnieuw bij verrassing per vliegtuig in zijn land terugkeerde en den Roemeenschen troon weer besteeg. Niet hij was het, maar zijn minderjarig zoontje Michaël, die, hoewel voorloopig onder regentschap, Koning Ferdi- nand in 1926 was opgevolgd. Deze jonge vorst echter kon aan het land niet de leiding geven, waarom het riep en de terugkeer van Carol werd over het algemeen met instemming begroet. Koning Carol heeft meer voor zijn land gedaan, dan men ten gevolge van een eenigszins onstuimig ver leden meende te mogen verwachten. Hij wist den vrede te bewaren in een tijd, toen de naburige groote mogendheden tegenstrijdige belan gen in Roemenië hadden en hij gaf het volk een grondwet, waardoor het zoowel op economisch als op politiek gebied de kans kreeg tot een geluk kige ontwikkeling. Door krachtig op treden bevorderde hij de eenheid van het land. Thans staat Roemenië door de verwikkelingen met Rusland, dat het deel, dat het na den Wereldoorlog moest afstaan, terug eischt, weer in het middelpunt der belangstelling en wordt van den Koning, die vrij wel alleen de verantwoordelijkheid der regeering draagt, bijzondere koelbloedigheid en doorzicht ver- eischt. kunstmatig was, zal worden opgeheven, terwijl de economische weg tot tal van lan den in Midden-, Zuid- en Oost-Europa ge opend zal worden. De Nederlandsche eco nomie zal dus goed doen zich reeds nu op die landen te oriënteer-en, gegevens trach ten te verzamelen, om, zoodra er weer' vrede zal zijn, gereed te zijn voor een nieuwe taak. De reden hiervan is, dat de bij het z.g. „Weygand-leger" ingedeelde Engelsche eenheden het bevel tot demobilisatie niet wenschen op te volgen en getracht hebben, Fransche af deelingen tot muiterij over te CAROL II VAN ROEMENIË. Niet Prijs voc Filmpjes Brieven Wegens Cyl. Sch; een kam «chemerl jterke sti 1 Amer. 1 ma hor elec. lux ligstoelei eiken L lownalaé BOVEN Rijksstra hoek, 4 W.C. f 227 bur, Rustig i kinderen blijvend 2 slaap! prijs OD' blad. Gedei zoekt v. onderho man. Bi GEDEI huur, 1 gebruik Soestdij bureau SLAAf onge i onder I R.K. h betrek! gezin, V.g.g.i bureau TE H gebruil mgem van di TE H onder >ruik ioestd TER adiot( ior laard, aeubil flink neldei TEH samer een. Jlt bl; /OOF latuur straat nachi TE F dito t tje. schild scher pijt, 1 als t£ Ossei TE (Dait dekst ZAK] Altijd pleet vism 2595 NE1 dijk. PR1I voor hanc strar NE' vrou naeh W, TEN Vra 2 Grot TE GEI tuin. Zui< en s kleir tafel kleit stra; •an{

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1940 | | pagina 2