De Internationale toestand Het Portret Deze week De Wereld IN DE AFGELOOPEN WEEK VAN DE WEEK J IN NEDERLAND IN KAART die reeds den eed van trouw heeft afge legd. Generaal Antonescu is benoemd tot „leider van den staat". Hij heeft van zijn, hem nog door koning Carol gegeven, ver strekkende volmachten gebruik gemaakt, om terstond na de troonwisseling ver scheidene hooggeplaatste personen, onder wie generaals, die getracht hadden den koning te misleiden, te doen arresteeren. Inmiddels is koning Carol naar het buiten land vertrokken, evenals verschillende hooggeplaatste persoonlijkheden. De toe komst zal leeren hoe de jonge koning van Roemenië zijn taak zal opvatten. Zijn jeug digen leeftijd in aanmerking genomen hij is eerst negentien jaar kan men ver wachten dat voorloopig de eigenlijke macht berust bij den „leider van den staat". De overeenkomst tusschen Roemenië en Bulgarije is thans in kannen en kruiken. Krachtens deze overeenkomst staat Roe menië het geheele gebied der Zuidelijke Dobroedsja met de grenzen van 1912 af. De voorwaarden van de overeenkomst lui den als volgt 1. Onmiddellijk na de ratificatie zullen militaire grensafbakeningscommissies Bul- gaarsche in samenwerking met Roemeen- sche commissies de nieuwe grens nauw keurig vastleggen. 2. Op 15 September komen de vertegen woordigers van de civiele autoriteiten in de Dobroedsja voor het bezetten van de staats- en openbare gebouwen. 3. Op 20 September zullen Bulgaarsche troepen de grens overschrijden en binnen tien dagen het gebied van de Zuidelijke Dobroedsja bezetten. 4. Binnen drie maanden na de ratificatie van de overeenkomst zal de voorgeschre ven verhuizing van de Roemeensche be volkingsgroepen van de Zuidelijke Do broedsja en van de Bulgaarsche bevol kingsgroepen van de Noordelijke Do broedsja voltooid zijn. 5. Voor de overige bevolking in andere gebieden van beide landen is een termijn van een jaar bepaald voor vrijwillige ver huizing. 6. De Bulgaarsche staat verplicht zich, binnen twee begrootingsjaren een bedrag in lei te betalen, overeenkomende met 450 millioen lewa. 7. De Roemeensche staat verplicht zich, de Bulgaren in de Noordelijke en Zuide lijke Dobroedsja voor alle inningen en in beslagnemingen schadeloos te stellen. Gemengde commissies zullen zorgen voor de tenuitvoerlegging van deze overeen komst. De onderhandelingen tusschen Frankrijk en Japan over Indo-China loopen minder glad van stapel. Verschillende geruchten doen de ronde over wrijvingen en inciden ten, waarvan de juistheid moeilijk is vast te stellen, lntusschen verklaart de regee ring te Vichy, dat de besprekingen te Tokio tusschen den Franschen ambassadeur Henry en den Japanschen minister van Buitenlandsche Zaken, Matsoeoka, zijn ge paard gegaan met besprekingen, die in Indo-China tusschen admiraal Decoux en generaal Nisjihara gevoerd zijn. Laatstge noemde bestudeert te Hanoi de eventueele uitvoeringsbepalingen betreffende de kwes ties, die eerst te Tokio langs diplomatieken weg onder de oogen zijn gezien. DONKERE DAGEN. Niet alleen in figuurlijken zin, ook let terlijk gaan wij donkere dagen tegemoet, nu de herfst en daarna de winter nadert. Ook vroeger, voor den oorlog waren wij gewoon, te spreken van de „donkere dagen vóór Kerstmis", maar dan bedoelden wij daarmee alleen de laatste weken voor het eind van het jaar, waarin de kortste dag viel. Wij merken nu reeds, dus veel eerder dan vroeger, dat de dagen beginnen te korten. Maar toen viel die donkerte samen met gezelligheid. Want ondanks het vroege ondergaan van de zon, waren onze straten helder verlicht door de uitstraling, van de winkels, die al hun best deden, de aan dacht van den voorbijganger te trekken met alle middelen van de moderne verlich- tingstechniek. Zooals gezegd, dit alles behoort nu voor hoe lang, weet niemand, maar in ieder geval voorloopig tot het velleden. We kunnen nu niet anders doen, dan de noodzakelijkheid aanvaarden en, al ver spreiden we in onze. omgeving ook nog zoo graag veel licht, mee werken, om de wereld zoo donker mogelijk te maken. Je kunt iemand, die met zijn broodbons niet rond komt, er een paar van jezelf geven, om hem te helpen en daar is niets tegen, een beetje licht in letterlijken zin, kun je hem niet verschaffen, al heb je ook nog zooveel medelijden met den stakker, die in het donker moet rondtobben. Menigeen bereidt zich erop voor, dezen winter des avonds thuis door te brengen en och, voor velen zal dat niet kwaad zijn. Wij zijn vaak zoo uithuizig geworden, dat wij niet eens meer waardeeren, wat een gezellig huis ons kan bieden. En menige huisvader wordt wellicht op deze manier nog iets meer voor zijn huisgenooten dan de man, die des Zaterdags een deel van zijn loon aan moeder geeft. Maar dat neemt niet weg, dat we toch ook wel een goed woord zouden willen zeg gen over het uitgaan, ook dezen winter. Café's, restaurants, schouwburgen en andere gelegenheden voor verstrooiing en amusement, hebben in onze maatschappij een nuttige taak te vervullen. De boog kan niet altijd gespannen zijn en wij moeten vooral nu oppassen, niet te verkniezen en te versomberen, door altijd maar onafge broken te denken aan den oorlog en het vele, wat die ons ontnomen heeft. Wij pleiten daarmee allerminst voor uit bundigheid en brooddronkenheid. Dat wij wij ons wat ingetogener dan anders zullen gedragen, behoeft eigenlijk niet te worden gezegd. Maar wel moeten wij trachten, ook nu onze vaste gewoonten trouw te blijven. Wie bijvoorbeeld eens per week gewoon was uit te gaan, doe dat ook in de toekomst. Wie „in de stad" ging eten, blijve die gewoonte getrouw. Dat is een economisch belang van degenen, die daar van moeten bestaan en een moreel belang voor ons zelf. Het enorme aantal men- schen, dat leeft van ons uitgaan, ook de tooneelkunstenaars en musici, heeft recht op onzen steun, die slechts hoeft te bestaan in het trouw blijven aan onze gewoonten. De duisternis behoeft ons daarvan niet af te houden. Zij is maar zelden een vol komen verhindering, ons op straat te be geven. Zij is niet zoo erg, als zij lijkt, voor dat men haar heeft leeren kennen en geeft een nieuwe bekoring aan onze straten en Moeten de heftige taanvallen, waar aan thans met name de Engelsche hoofd stad blootstaat, worden beschouwd als een bewijs, dat de beslissende phase in den strijd is ingetreden Er zijn nog andere verschijnselen, die er op wijzen; maar het is evenzeer mogelijk, dat de Duitsche leger leiding er de voorkeur aan geeft om En geland door langzaam uithongeren op de knieën te dwingen. Ook volgens de jongste berichten immers blijkt weer dat de enkele v/eken geleden door Duitschland gepro clameerde algeheele blokkade van Groot- Brittannië geheel aan de gestelde verwach tingen voldoet» zoodat hiervan uiteindelijk het resultaat zal moeten zijn, dat Engeland voor den overmachtigen tegenstander capituleert. Toch kan men met goed recht in de steeds intensiever en talrijker wor dende aanvallen van de Duitsche bombar dementstoestellen op Engeland een vrij zeker teeken zien, dat Duitschland aan een zoo spoedig mogelijke oplossing de voor keur zal geven, waarmede Europa uit een benauwden droom kan worden geholpen. Hoe bedenkelijk de toestand voor Enge land is, al wordt dat van officieele Brit- sche zijde natuurlijk niet toegegeven, kan men indirect afleiden uit de daden van de Engelsche regeering. De steunpunten in de wereldzeeën, waaraan Groot-Brittannië 6teeds zooveel macht ontleende, heeft het voor een gedeelte verpacht aan de Ver- eenigde Staten, die in ruil daarvoor hebben goed gevonden vijftig torpedo jagers aan i Engeland af te staan. Engeland is zelfs nog I verder gegaan, want volgens een nota van de V.S. aan alle andere Amerikaansclle 1 republieken zullen de verkregen vloot- en luchtbases op den grondslag van weder- zijdsche verdediging van het Westelijk half rond ter beschikking van deze republie ken staan. Dit alles klinkt zeer bedenkelijk. Het kan niet worden ontkend, dat Ame rika door een en ander een grooten stap heeft gedaan in de richting van daadwer kelijke deelneming aan den oorlog. Wat het wetsontwerp voor den dienst plicht betrefthet Huis van Afgevaardig den heeft dit met 263 tegen 149 stemmen aangenomen; tevoren was, ondanks hefti- gen tegenstand der regeeringsaanhangers met 207 tegen 200 stemmen een aanvul lende clausule goedgekeurd, waarbij de in voering van den dienstplicht 60 dagen moet worden uitgesteld, gedurende welken tijd getracht zal worden de voor het leger der V.S. noodige 400.000 man langs den weg van vrijwillige recruteering aan te werven. Aangezien de door het Huis van Afgevaardigden aangenomen vorm af wijkt van dien, welken de Senaat heeft aangenomen, zal nu eerst een poging wor den gedaan om deze twee vormen met elkander in overeenstemming te brengen. In het Zuid-Oosten van Europa voltrek ken zich de veranderingen snel. De nieuwe granzen, getrokken door de scheidsrechter lijke uitspraak van Weenen door Von Ribbentrop en Ciano, hebben thans reeds gevolgen van beteekenis gehad. In Roe menië heeft men een ernstige crisis door gemaakt, die thans opgeheven is door het aftreden van Koning Carol, die hiermede zijn tweede en hoogst waarschijnlijk laat ste ambtsperiode heeft besloten. Hij deed afstand ten gunste van zijn zoon Michael, Ook in Kopenhagen trekt de Duitsche wacht met muziek op. (Foto Ass. Press). KONING MICHAËL I. Het zal weinig of nooit zijn voor gekomen, dat een jongeman van 19 jaar reeds voor de tweede maal koning wordt. En of het lot van Koning Michaël I, die nu voor de tweede maal zijn vader opvolgt, be nijdenswaardig is, valt te betwijfelen; om in een rumoerigen tijd als deze en in een rumoerig land als Roeme nië de verantwoordelijkheid van de koningskroon te dragen, die een man als Carol II te zwaar blijkt geworden te zijn, moet een weinig begeerlijk lot zijn. En of deze positie aange namer wordt, doordat hij naast den staatsleider Antonescu staat, is de vraag. De toekomst zal leeren, in hoeverre de jonge koning zelfstan digheid zal toonen. Het toont een hooge opvatting van zijn taak, dat hij onmiddellijk zijn moeder heeft laten overkomen. Koning Michaël I van Roemenië is 25 Ocober 1921 geboren als zoon van den toenmaligen kroonprins Carol en prinses Helena van Griekenland. Prins Carol werd op 4 Januari 1926 door het parlement gedwongen, af stand te doen van zijn rechten als troonopvolger en toen 20 Juli 1926 koning Ferdinand I stierf, besteeg Michaël den troon, onder een regent-, schap, waarvan zijn oom Prins Niko- laas deel uitmaakte. 8 Juni 1930 be steeg echter koning Carol II op nieuw den troon, dien hij nu aan zijn zoon heeft overgedragen. pleinen. En zij vestigt op heldere avonden onze aandacht meer dan vroeger op den sterrenhemel boven ons hoofd, waarvan de dichteres heeft gezongen „O, de heilige, onsterflijke sterren, hoog boven mijn ster felijk hoofd. Er zijn in de afgeloopen week twee nieuwe gebouwen van groote organisaties in gebruik genomen, hoewel slechts een ervan reeds nu aan zijn bestemming kon worden overgegeven. Wij bedoelen de ge bouwen van de K.L.M. te Den Haag en van de A.V.R.O. te Hilversum. De K.L.M. is door de omstandigheden tot volkomen werkloosheid gedoemd en had dus geen emplooi voor het groote gebouw, waarvan precies een jaar voor den oorlog over ons land de eerste steen werd gelegd. Het is nu verhuurd aan het Departement Iran Sociale Zaken en Maandag j.1. daar aan overgedragen met een rede in mineur van den K.L.M.-directeur, den heer Ples- man. Ieder goed Nederlander hoopt, dat het spoedig zoo ver zal zijn, dat de K.L.M. haar vleugels weer zal kunnen uitslaan en flat de trotsche vogels van onze nationale luchtvaartmaatschappij weer over alle lan den en zeeën onze rood-wit-blauw-vlag door de lucht zullen voeren. Het is den heer Pies man van harte gegund. De A.V.R.O., die eveneens reeds gerui- men tijd voor den oorlog begon met haar nieuwe studio-uitbreiding, is ten deze ge lukkiger, al zal ook de radio pas weer haar volle beteekenis in ons cultureele leven herkrijgen, wanneer vrediger tijd is aan gebroken. Geen loonsverlaging zonder goed keuring. Veel werknemers zullen met genoegen kennis hebben genomen van de verorde ning» volgens welke voortaan verlaging van loonen en salarissen niet geoorloofd zullen zijn zonder voorafgaande toestem ming van het College van Rijksbemidde laars. Ook de Oppei'bevelhebber van Land en Zeemacht had reeds een dergelijk ver bod uitgevaardigd, maar volgens zijn ver ordening moest in voorkomende gevallen de werknemer zich met een klacht tot de daartoe aangewezen instanties wenden, in dien zijn loon werd verlaagd. Dat kon uiteraard aanleiding geven tot onaange naamheden tusschen werkgever en werk nemer. De zaak is nu omgekeerd. Indien een werkgever tot loonsverlaging wenscht over te gaan, moet hij daartoe tevoren een verzoek indienen bij genoemd College en hij krijgt de toestemming alleen indien hij aannemelijk kan maken, dat de verlaging met het oog op den toestand van zijn be drijf noodzakelijk is en dat de went nemer de verlaging zonder bezwaar kan dragen. Reeds eerder is bepaald, zooals men zich zal herinneren, dat ontslag zonder toestem ming ook niet mogelijk is. In beide gevallen is de werkgever, die toch tot verlaging van loon of ontslag overgaat zonder goed keuring, strafbaar. Cor van der Lugt-Melsert heeft aan de pers iets verteld over het komende tooneelseizoen en hij blijkt niet al te pessimistisch te zijn in zijn verwach tingen; hij gelooft en wij hopen het gaarne met hem, dat het publiek dezen winter zich niet al te zeer zal laten afschrikken door de verduistering en vooral wanneer de schouwburgen goede en belangrijke stukken brengen, er gaarne heen zullen gaan. Het beginuur der voorstellingen wordt iets, maar niet te veel vroeger ge steld, de pauze zal slechts een kwartier duren en de veranderingen van de décors zal men zoo snel mogelijk doen plaats heb ben, door al welke maatregelen men ver zekerd kan zijn, bijtijds naar huis te komen. De heer Van der Lugt hoopt verschillende nieuwe Nederlandsche tooneelwerken te brengen en heeft oog voor de behoefte aan niet te zware, luchtige stukken, naast goede dramatische kunst. Ongetwijfeld staat aan onze tooneelgezelschappen een winter te wachten, die zeer veel extra inspanning zal kosten, ook omdat de vervoergelegen- heden beperkt zijn. Maar de energie heeft onze tooneelspelers niet verlaten; het is te hopen, dat, nu ook de bioscopen zeer be perkt zijn in hun repertoire, onze landge- nooten vooral het Nederlandsche tooneel zullen steunen door druk bezoek. Gui uur thuis Dat ook voor ons land de oorlog nog lang niet voorbij is, merken wij dagelijks aan de nieuwe verordeningen, die gewoonlijk tevens nieuwe verboden beteekenen. Sinds Maandag j.1. mag zich niemand in de kust streek tusschen 10 uur 's avonds en 4 uur 's morgens buitenshuis begeven, met uit zondering natuurlijk van de Duitsche weer macht en een aantal functionarissen, zooals politie, brandweer en luchtbescherming. Van onze* groote steden vallen Den Haag en Rotterdam binnen de bedoelde strook, zoodat daar het avondleven wel een ge- voeligen klap heeft gekregen. Amsterdam en Utrecht profiteeren van hun ligging en mogen zij het in het donker blijven uitgaan. Een tweede nieuwe verorde ning schrijft voor, dat iedere Nederlander boven 15 jaar na 1 October te allen tijde voorzien moet zijn van een legitimatiebe wijs met foto, handteekening, beroep, woonplaats en handteekening van de in stantie, die het heeft afgegeven. Moderne Huidverzorging. De huidverzorging is nog altijd een fac tor, welke door velen wordt onderschat. En toch ook de artsen constateeren dit behoort zij wel degelijk bij onze licha melijke gezondheid. Er zijn tal van crèmes en poeders in den handel, die ons hierbij goede diensten bewijzen. Eén ervan is het Sulfodermpoeder, dat door zijn zwavelge- halte een heilzame werking op de huid uit oefent en haar ontdoet van de ontsierende puistjes, porie-vervettingen, enz. Het is zacht geparfumeerd, werkt lang na en is weer even gemakkelijk te verwijderen. De Jaarbeurs geopend. Voor de 43ste maal is te Utrecht de Jaar beurs geopend, ditmaal wel onder zeer bij zondere en moeilijke omstandigheden. Hoewel uit den aard der zaak de omstan digheden hun stempel op deze beurs heb ben gezet, is zij niettemin ook nu weer een bewijs van de energie van ons bedrijfs leven, da niet bij de pakken neerzit, maar actief wil staan tegenover de wereldge beurtenissen. Nauurlijk ontbreken thans vele buitenlandsche inzendingen, waardoor het internationale karakter sterk heeft ge leden en is de Duitsche deelneming van grooter omvang dan vroeger. Bovendien zijn in totaal 112 deelnemers, of ongeveer 10 in vergelijking met de vorige jaar beurs uitgevallen. Het plan tot nieuwen bouw van een complex op de plaats van de oude Schouwburg, ligt geheel gereed, maar moet blijven liggen tot de toekomst zal hebben uitgewezen, in hoeverre het nog uitvoerbaar is. In weerwil van allen tegen slag maakt deze jaarbeurs echter een goed figuur en het is verheugend, dat zij zoo kort nadat ons geheele economische leven door elkaar werd gesmeten, kon worden geopend op een voet, waarover wij ons niet behoeven te schamen. Slachten zonder verdooving. De dierenbeschermers en -liefhebbers hebben ongetwijfeld met voldoening ken nis genomen van de verordening, waarbij het slachten van warmbloedige dieren zon der voorafgaande verdooving is verboden. Reeds sinds 1893 is dit slachten zonder ver dooving in Zwitserland verboden en daarna zijn tal van andere landen gevolgd. Het is nu eenmaal een noodzakelijkheid, dat dage lijks over de geheele wereld tallooze dieren voor de menschelijke consumptie worden gedood. En nu er middelen zijn, om den doodsstrijd zoo kort en pijnloos mogelijk te maken, mogen die niet worden ver waarloosd. Er zijn uitvoerige voorschriften gepubliceerd over de wijze, waarop dit kan geschieden en straffen worden tegen de overtreding dezer voorschriften bedreigd. Wij vertrouwen, dat deze straffen nimmer zullen worden uitgesproken, omdat het Nederlandsche volk zich aan de voor schriften houden zal. CANADA. Canada, het grootste dominion van het Britsche wereldrijk, is grooter van opper vlakte dan de Vereenigde Staten, maar wordt door slechts 10}£ millioen menschen bewoond (ongeveer een twaalfde van de Vereenigde Staten). De rijkdom aan bodem schatten maakt het echter tot de schat kamer van Engeland. Canada staat no. 1 op de lijst der producten van nikkel, pla tina, radium en asbest. De derde of vierde plaats heeft het in de wereldproductie van goud, koper, zink en lood. Canada is verder de grootste tarwe-leverancier der wereld. Thans levert het aan Engeland ook ver- HET AFRIKAANSCHE RUDOLF MEER. Den laatsten tijd is herhaaldelijk bij de Italiaansche acties in Afrika sprake van het Rudolf Meer. Het maakt deel uit van de Noordelijke groep der Oost-Afrikaan- sche meren. Het snijdt met een Noorde lijken uitlooper in het gebied van Ita- liaansch Oost Afrika, het vroegere Abes- sinië, terwijl het grootste deel van het meer zich naar het Zuiden, in den Anglo-Egyp- tischen Soedan uitstrekt en gedeeltelijk ook Kenia bestrijkt. Het is min of meer verrassend dat in Oost Afrika, met zijn uitgestrekte woestijn gebieden, een aantal meren liggen van een omvang, zooals men die nauwelijks elders ter wereld zal vinden. Dit geldt in het bij zonder voor het Victoria-Nyanza, ruim 68.000 vierkante kilometer in oppervlak, dat in het Noordelijke gedeelte door den evenaar wordt doorsneden; evenzoo het Tanganjika, ter lengte van 650 kilometer. Dit vormt tezamen met het'Zuidelijker ge legen Njassameer en verschillende kleinere, maar toch nog altijd vrij aanzienlijke meren de Zuideliike gioep der Oost Afri- schillende grondstoffen voor de wapen industrie en vliegtuigen. Aan den anderen kant vormt Canada de verbindingsschakel tusschen Groot-Brit tannië en de Vereenigde Staten, gelijk trou wens reeds ten gevolge van de geogra fische ligging de handelsbetrekkingen van Canada met de V.S. nauwer zijn dan die tot het moederland. In de jaren 1931-1937 heeft Canada 55 tot 60 van zijn invoer uit de V.S. en slechts 16-24 uit het moe derland betrokken. De uitvoer echter steeg in dezelfde periode van Canada naar Enge land van 27 op 38 die naar de Vereenig de Staten daalde van 43 op 40 Ongeveer 30.% der Canadeesche bevol king is van Fransche afkomst en bij de buitengewone vruchtbaarheid der Franco- Canadeezen boerenfamilies met meer dan 20 kinderen zijn in Quebec geen zeld zaamheid is het niet onwaarschijnlijk, dat over 30 a 40 jaar de bevolking in meer derheid van Fransche afstamming zal zijn. kaansche meren, terwijl het Rudolfmeer van deze keten het meest Noordelijke deel is. GIUSEPPE VERDI WORDT HERDACHT. Mussolini heeft bevolen dat het terug- keeren van den veertigsten sterfdag van den grooten componist Giusseppe Verdi op 27 Januari van het komende jaar feestelijk zal worden herdacht. De opera's van dezen meester hebben bewezen een weergalooze levenskracht te bezitten, welke zich thans reeds heeft weten te handhaven. De vroege öpera ,,La Forza del Destino" (De macht van het Noodlot), die na omwerking in 1861 tot nieuw leven werd gewekt, is ook in de laatste jaren nog herhaaldelijk ten gehoore gebracht. Het beroemdste zijn de opera's „Aida", „Traviata", „Troubadour" en „Rigoletto". Ook „Othello", „Masken- ball" en „Falstaff" zijn niet meer uit het Europeesche speelplan weg te denken. Zeer bekend is ook een groot „Requiem", dat Verdi in 1874 schreef ter eere van den gestorven dichter Manzoni en dat in typisch Italiaanschen stijl het religieuze thema behandelt. NOORD west BRITSCH KOlUMBlA ONTARlO Een verrekijker van bijzondere sterkte. De uitvinder Dr. Lukicsch uit Cleveland voor het venster van zijn laboratorium met zijn nieuwe ultra-violette stralen-verrc- Jdjker, waarmee hij meer dan 500 km zien kan. (Foto Zander).

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1940 | | pagina 3