DE BALKANSTATEN
Het doelwit der As-mogendheden
een vredige en harmonische samenleving
in Zuid-Oost-Europa
„De Middellandsche Zee is voor Italië geen verkeersweg,
maar het leven zelf" Mussolirii
DE BALKAN VOOR
Boeren uit Hongarije bij de nationale
volksdans.
AANGEZIEN Italië in de eerste
een Middellandsche Zee-mogendheid
is (Mussolini heeft eens gezegd, dat
de Middellandsche Zee voor Italië niet al
leen een verkeersweg is, maar veeleer het
leven zelf beteekent), moet hier logisch uit
volgen dat het tevens een Balkanmogend-
heid en een Aegeïsche macht is. De Adria-
tische Zee is ten slotte niet veel meer dan
een golf van de Middellandsche Zee (even
eens een uitspraak van Mussolini) en de
Aegeïsche Zee blijft voor Italië het gebied,
dat het terdege in het oog dient te houden,
wanneer men de stormen, die hun golven
tot aan de Siciliaansche en Calabrische kus
ten kunnen stuwen, tijdig wil zien aanko
men.
Anderzijds was Rome sedert de tijden
van Keizer Trajanus nimmer onverschillig,
en kon dat ook niet zijn, voor hetgeen aan
den Donau plaats greep, de vroegere po
litieke en militaire grens van het Romein-
scne Rijk.
De Wereldoorlog, de derde krijg in den
loop van slechts weinige jaren, bracht in
den Balkan een toestand van verbrokke
ling te weeg. Het oplossen van het Oos-
tenrijksche Rijk verbrak met één slag de
samenleving aan de boorden van den Do
nau en heeft zooals de geschiedenis der
laatste jaren heeft bewezen, een tragischen
nasleep gehad De minderheidsvraagstukken
werden van lieverlede een dreigend erf
deel, dat de verschillende vredesverdragen
den na de worsteling gespaard gebleven
of daaruit geboren staten nalieten.
Italië heeft, in het bijzonder sedert Mus
solini aan het roer van het schip van staat
kwam, voor de na-oorlogsche Donau-Bal-
kanproblemen een open oog gehad en heeft
zich daartegenover steeds op het standpunt
gesteld, dat de wetten der gerechtigheid
hier uiteindelijk oplossing moesten bren
gen. Maar daartoe zou een eerste ver-
eischte zijn, het ongedaan maken van de
overijlde en daardoor provisorische clau
sules der Verdragen van Neuilly, Sèvres
en Trianon. Deze gedachtengang vormt een
der grondpijlers van de Italiaansche bui-
tenlandsche politiek. De scherpe tegenstel
ling met het voor 1920 gevolgde beleid
springt in het oog. De vorming van de op
16 Januari 1933 door dé handteekeningen
van Ieftic, Titulescu en Benesj een feit
geworden Kleine Entente behoort reeds
tot de dramatische geschiedenis van gis
teren. Volgens de overeenkomst zouden de
drie staten, die tezamen de Entente vorm
den „een hooger internationaal geheel
scheppen, openstaande voor 't toetreden van
andere staten". Het is evenwel gebleken,
dat de grondslagen van deze Kleine Enten-
Ip slechts een machinaal organisme in het
leven r-iep, en gebaseerd op wederzijdsche
controle en gedwongen ondergeschiktheid.
Velen hebben ongetwijfeld gedacht, dat dit
kunstmatig geschapen organisme door den
loop der tijden den vorm van een leven
den staat zou aannemen. In regelrechte te
genstelling met het programma van de
Kleine Entente, die in wezen een schild
wacht zou moeten zijn om te waken over
de toestanden op den Balkan, zag Italië de
toekomst van de tusschen Donau en Aegeï
sche Zee gelegen staten heel anders. Het is
niet zonder beekenis dat het woord „pax"
steeds aan de zijde van den Leeuw van Sint
Marcus, wiens wapen verbreid is over het
Als besliste tegenstander van eiken blok
vorming op den Balkan, als heftig en niet
te buigen bl^trijder van elk stteven om
in eenigen vorm hegemonie in het leven
te roepen over de gebieden tusschen Donau
en Aegeïsche Zee, verlangt ook Italië voor
zichzelf allerminst het recht een hegemonie
uit te oefenen „De Balkan voor de Balkan-
staten", is kort samengevat het program.
Ook gedurende de dramatische gebeurte
nissen van het laatste jaar op het Euro-
peesche tooneel, heeft dit programma de
uitbreiding tot een algemeenen Europee-
schen krijg verhinderd.
Gelijk minister Ciano den 16den Decem-
Een merkwaardige combinatie in Bulgarije. Boeren in de eeuwenoude kleederdrach
ten als beoefenaren van de zweef vliegsport!
geheele gebied van de Venetiaansche La
gunen, langs de Dalmatische kust, tot de
oevers van Albanië en de verre kusten van
de Aegeïsche Zee, te vinden is. Zoo staat
het woord „pax" ook in het wapen van
Mussolini's politiek ten opzichte van de
eischen der volkeren, die het uitgestrekte
gebied van Zuid Oost-Europa bewonen, dat
altijd heeft gefungeerd als 'n beschermen
de wal van de Middellandsche Zee, maar de
overgang vormde naar het Nabije Oosten.
Toch diende men het Romeinsche optreden
niet te vereenzelvigen met een passief
dulden. Aangezien gebiedsregelingen, vol
gende op oorlogsgebeurtenissen, steeds min
of meer de gerechtigheid beleedigen, is
niets natuurlijker dan dat zij in de daarop
volgende jaren aan de hand van de prac-
tische ervaringen gecorrigeerd worden.
Italië heeft daarom nooit nagelaten zijn
warmste sympathie te betuigen voor de
Hongaarsche eischen. De vervulling daar
van heeft het steeds trachten tè bevorde
ren door een nauw contact en regelmatige
vriendschapplijke besprekingen. Deze ge
duldige politiek werd bij verschillende ge
legenheden door successen bekroond.
Houga&mhe
berden in hun
bonten kleed ei
ber van het afgeloopen jaar in een rede
plechtig verklaarde, heeft de Italiaansche
politiek nimmer met een zoo levendige en
hartstochtelijke belangstelling het oog ge
richt op het Balkanschiereiland. Deze be
langstelling is echter niet plotseling ont
staat, maar wordt historisch en geogra-
phisch door de overleveringen bevestigd.
Thans is Italië evenwel door het inlijven
van Albanië metterdaad een Balkanmogend
heid geworden. En in deze kwaliteit legt
het er eenerzijds bij elke gelegenheid den
nadruk op, dat de orde en de vrede op den
Balkan intact gehouden moge worden, ver
heelt anderzijds echter niet dat het zijn
vaste overtuiging is, dat elke wijze van
blokvorming voor de daaraan deelnemende
staten schadelijk moet zijn en niet kan bij
dragen voor het in stand houden van den
Donauvrede en het tot stand komen van
den vurig gewenschten vrede in Europa.-
Het is ditmaal niet onze taak, uiteen te
zetten, in hoeverre deze gezonde en klaar
schouwende Italiaansche diplomatieke acti
viteit bij het koersbepalen van de nieuwe
Balkanpolitiek vruchten heeft gedragen Een
feit is, dat de Balkanentente, ontstaan
door het op 9 Februari 1934 gesloten ver
drag van Athene, onder den druk van de
algesmeene politiek in Zuid-Oost-Europa,
waarop Italië zijn stempel drukte, haar
koers zag wijzigen. Op grond van deze
overeenkomst garandeerden de mogend
heden Griekenland, Roemenië, Turkije en
Joego Slavië, die het verdrag sloten, el
kaar wederzijds de toen bestaande Balkan-
grenzen. Zij verplichten zich gemeenschap
pelijk die maatregelen te treffen, welke
noodzakelijk mochten blijken tegenover
eventualiteiten van buitenaf, die hun belan
gen zouden raken; zij verplichtten zich
geen politieke stappen te doen bij andere,
niet tot de ondertekenaars behoorende Bal
kanstaten, zonder eerst overleg met elkaar
te plegen, en geen verplichtingen aan te
gaan tegenover den een of anderen Balkan
staat, zonder vooraf de toestemming der
andere onderteekenaars van het verdrag
te hebben verkregen.
Uit den officiëelen tekst van het Balkan--
pact schijnt de conclusie gerechtvaardigd
dat Griekenland en Turkije en waarschijn
lijk ook Roemenië, ln verband niet enkele
kort te voren gepasseerde gebeurtenissen,
zich voor alles wenschten te verzekeren
tegen elke mogelijkheid v. toenadering tus
schen Bulgarije en Joegoslavië. Velen zijn
ook de meening toegedaan dat Turkije
zich hierdoor garanties wilde verschaffen
tegen eventuëele aanvallen in het Ooste
lijk deel van de Middellandsche Zee.
Niet zonder plechtige nadrukkelijkheid
hebben de vier Balkanministers van Bui
tenlandsche Zaken verklaard, dat «bet de1
wil is der respectieve landen, in het kader
van een Entente vereenigd te blijven, die
geen eigen doelen heeft en tegen niemand
gericht is en dat zij gemeenschappelijk
wenschen te waken over de bescherming
van hun rechten van elk der landen en over
de onafhankelijkheid hunner gebiedsdee-
len".
En gelijk het, bezien van het standpunt
van den vertegenwoordiger van het land,
dat de afgevaardigden te gast had, vanzelf
sprak, zond de Joegoslavische minister van
Buitenlandsche Zaken, Marcovic, nadat hij
zijn blik had laten gaan over de landen
buiten de grenzen, welke geen deel had
den aan het verbond, een uitnoodiging, om
dat het accepteeren daarvan, wie het ook
mocht zijn, slechts mede kon werken aan
het samensmeden der Donaustaten ter be
zweering van elk denkbaar gevaar. Hij zei-
de: „De houding van de twee buiten ons
verdrag staande Donau-Balkanstaten, Bul
garije en Hongarije stond en staat nog in
het teeken van goede verstandhouding met
de vredige politiek der^Entente. Dit recht
vaardigt de oprechte hoop, dat het bewust
zijn van de gemeenschappelijke belangen
ertoe bijdraagt duurzame voorwaarden voor
een gelukkige toekomst van alle volkeren
te scheppen, die op den Balkan en in het
Donaubekken leven."
Hoort men daarin niet den weerklank
van de woorden, waarmede Graaf Ciano in
zijn reeds geciteerde rede van December de
richtlijnen aangegeven had voor een krach
tig vredesprogramma der landen aan de
andere zijde van de Adriatische Zee? Cia
no zeide toen: „Het is het gemeenschap
pelijk belang van al deze landen, den vrede
in het Donau-Balkangebied te bewaren en
te verzekeren; Italië begroet daarom met
de warmste sympathie elke uiting van den
wil dezer volkeren, om in vriendschappelij-
ken vorm de tusschen hen bestaande vraag
stukken op te lossen en is bereid met raad
en hulp terzijde te staan."
Daarenboven had enkele dagen tevoren
de Bulgaarsche minister-president in een
interview verklaard, dat volgens zijn mee
ning Bulgarije zijn problemen „beter aan
de tafel van een vredesconferentie dan op
een slagveld" kon oplossen. Boedapest is
niet achtergebleven om op het communiqué
van Belgrado een krachtige bevestiging
van eensgezindheid met Italië te laten vol
gen, met betrekking tot elke poging, die
ten doel had de verzoening te bevorde
ren, welke goede verstandhouding door het
verdrag van Trianon zoo ernstig werd ge
schaad.
Op de conferentie te Belgrado is duide
lijk aan den dag getreden hoezeer men de
verdienste van Italië om den vrede te be
vorderen in Zuid-Oost-Europa, naar waarde
schatte. De Roemeensche minister van Bui
tenlandsche Zaken maakte zich tot tolk
aller gevoelens en zeide: „Wij schatten de
politieke en moreele waarde van de Itali
aansche houding zeer hoog, waarmede dit
land ons streven naar vrede, orde en vei
ligheid tegemoet treedt en daarmede de
waarde der belangen onderstreept, die het
aan ons binden." Italië heeft met geduldi
ge volhardendheid deze politiek van toe
nadering tusschen de onderscheidene Bal-
kanstaten gevolgd, met het doel allen sa
men te brengen in een volkomen vredige
samenleving. Het heeft met Joego Slavië
een'niet-aanvals-verdrag- en vriendschaps
pact gesloten, waardoor onder alle omstan
digheden oorlog tusschen beide landen is
uitgesloten. Dit pact heeft, na een driejari
ge ervaring van samenwerking in het ge
il e c h ts:
Het beroemde Eliasklooster op den berg
Athos in Griekenland.
De Acropolisruïne te Athene.
bied van de Adriatische Zee, bewezen den
noodigen weerstand te bezitten. Het vast
stellen van een gemeenschappelijke land
grens tusschen Italië en Griekenland heeft
bewerkt, dat in plaats van de verwacht*
wrijvingen en tegenstellingen de algemee<
ne betrekkingen tusschen beide lande*
zich kunnen ontwikkelen in een sfeer va*
vertrouwen. Onlangs heeft een notawisse
ling den aard dezer betrekkingen tussche*
Rome en Athene bepaald, welke zich web
licht in de naaste toekomst nog gunstig kun
nen ontwikkelen. Geregeld bij het vriend
schapsverdrag van 1928, vernieuwd in 1932,
zijn de betrekkingen tusschen Italië e*
Turkije gekenmerkt door een rustig af
wachten en vertrouwen.
De Italiaansche betrekkingen met Bulga
rije zijn, gelijk bekend uitermate goed, ter
wijl ook de betrekkingen van Rome met
Boekarest verre van ongunstig zijn. Maar
wanneer er één land is, waarmede Italië
onveranderd door banden van hartelijke
sympathie verbonden is, dan is dit onge
twijfeld Hongarije. Nog is de herinnering
aan de hartelijke ontmoeting tusschen
Graaf Ciano en Graaf Csaky in Venetië le
vendig. Deze besprekingen hebben nog
maals de samenwerking van beide landen
onderstreept, onder volledige overeenstem
ming over de problemen, die samenhangen
met de verdediging van de orde en den vre
de van Europa. Deze verbondenheid is een
der hoofdfactoren, die de richtlijnen der
huidige buitenlandsche Italiaansche poli
tiek bepalen, welke, het zij hier nogmaals
herhaald, uiteindelijk gericht is op het
scheppen van een harmonischen toestand in
den Balkan.
Dorp op. hot eiland Santorini, gebouwd in den schilderachtigen stijl van het Zuid-
Amerikaansche Pueblo. Do kleine kade dient tevens aio markt
