De kleine diefstal.
15 Jaar geëist tegen kasteelheer Pas.
IN DE HOEK.
SOESTER COURANT
Abonnementsprijs 11.50 p. kw.
23c Jaargang - No. 48
UITGAVE: DRUKKERIJ SMIT - SOESTDIJK
BnreanVan Weedestraat 35 - Teleloon 2566 - Giro 126156
Verschijnt 2 maal per week.
Dinsdag 17 Juni 1947.
Er zijn vele spreekwoorden, die iro
nisch worden toegepast- Een er vam
is, dat vele kleintjes 1 grote maken.
De oorspronkelijke bedoeling was,
er mee uit te drukken, dat door
spaarzaamheid, door „letten op de
kleintjes", met elkaar een aardig
sommetje bijeen was te garen. Dat
men met elkaar tegenover een ster
kere met meer kracht kan opfret-
den, dan alleen en zonder verband
met de anderen.
Maar ook in het verkeerde maken
vele kleinen één grote. Mama, die 'n
pondje boter zwart koopt ze doet
het heus niet uit weelde hefeifó
niet het gevoel de gemeenschap fje
benadelen. Maar de duizendetn, ma
ma's, die hetzelfde doen, onttrek
ken boter aan de huisgezinnen, die
zich de zwarte prijs niet kunnen
veroorloven. Ook hier maken vele
kleinen één grote.
Naar schatting verdwenen geduren
de 1946 in de zwarte sector een
500.000 varkens en 64.000 koeien.
Stellen we onze bevolking op tiefa
millioen mensen maar daar blijft
ze beneden dan is dat 100 maall
100.000 personen. Pier 20 personen
werden dus het vlees en vet van
een varken aan de consumptie van
de kleine man onttrokken.
Nemen we als gemiddelde grootte
van een gezin 4 personen, dan had
den vijf huismoeders een extraatje
kunnen hebben van een kleine hal
ve zij spek, ham en hef vet, waaraan
de mannen, die direct of indirect
voor onze export werken, zo veer be
hoefte hebben.
De vijfhonderd millioen liter melk
zou, gerek.cnd tegen een vetgehalte
van 3 procent dat is aan de
lage kanf! 15 millioen kilogram
botervet opbrengen,oftewel, omdat er
in 1 kilo boter 85 procent vet zit,
171 2 millioen kilogram boter. Alweer
het aantal inwoners gesteld op
tien millioen 1 3/4 kilogram per
hoofd. Dat heeft de een dus meer
ten koste van de ander. Vam de
eieren, van de textielpunten. van
geknoei met glas, met houttoewij
zingen, praten we mu maar niet.
Maar nu is het niet zo, dat al die
mama's, die zwart kopen, eigenlijk
kunnen wordein vergeleken met
straatrovertjes, die „stiekum" wat
van de grote hoop, bestemd voor
ons allen, afpikken. Was hef maar
zo! Mama betrekt haar zwarte pond
je boter van een tussewmainnetje. Heit
tu^Senmannetje is de kleine Zwarte
Piet, die zijn voorraad haalt van cfe
grote zwarte Pieten. Het contact
tussen mama en het kleine pietjej zal
wel beperkt blijven tot een gesprek
aan de voordeur. Maar mama moest
na haar pondje boter in hét keu
kenkastje te hebben gelegd, eens met
haar pietje op stap gaan. 'n Avond
je uit met „Zwarte Piet", in plaats
van met haar man! We kunmén het
haar als studieobject aanraden.
De pietjes verdienen hun centje®
gemakkelijk en overvloedig. Karig
zijn ze er heus niet mee. Lev'elni e/n
laten leven is hun parool. Pietje
koopt dus van een collega, die zijn»
jeugd, zijn fut, zijn fatsoen en zijn
toekomst gelijk met de zwarte saffi-
aantjes afzet langs de trottoirs vam
de straat: een paar pakjes cigaret-
ten, Pall Mali of Lucky Strike. Hij
schuift dan met mamaatje zo'n mieuw
ingerichte bar binnen, waar zwarte
jolijt heerst- Er is veel hout, mooi,
nieuw hout van goede kwaliteit in
verwerkt op glas is niet gekeken.
Misschien denkt mamaatje er nog
even aan, dat ze zoiets ook wel zou
den kunnen gebruiken in de nood-
gebieden, maar reeds staat oen con
sumptie voor haar. Een peperduur
buitenlands drankje. Clandestien
over de grens gebracht en met clan
destien uitgevoerde deviezcin be
taald. Mamaatje hoort trouwens veel
buitenlandse uitdrukkingen rondom
zich. En de stemming is uitstekend.
De dames en heren schijnen zich
wèl te amuseren. De dames„hier
wordt de blik van mamaatje even
scherper en om haar mond komt
een trekje, dat eigenlijk niet thuis
hoort in dit milieu. Mama zou deze
jonge vrouwen namelijk niet graag
als vriendin van haar grote dochters
zien. En die meneer daar, is dat
niet?-Hij werd een poos gele
den gearresteerd wegens knoeierij
met toewijzingen?Ja mamaatje,
dat is hem. Natuurlijk namen ze
hem niet terug op het Rijksbureau
enje moet toch leven!
Vele kleinen maken ééin grote, ma
maatje! U ziet hier opeengehoopt
de gevolgén van uw ongeoorloofd
verlangen naar iets dat u niet toe
komt. De verlangens van u en vele
andere mamaatjes. En u ziet wat
't teweegbrengt: 'n verzieken dié jeugd
en.bajes-klanfen.
Heus, in deze tijd is brood met dik
boter beslist nfet lekker, mamaatje!
Plaatselijk nieuws.
CLANDESTIENE SLACHTING.
P. P. aan de Birkfstraat werd door
de politie op heterdaad betrapt toen
hij bezig was met het slachten van
een schaap. Nog twee andere scha
pen werden aangetroffen, die blijk
baar hetzelfde lot wachtten. Allés
werd in beslag genomen, w.o. ook
het gereedschap, terwijl P. werd ge
arresteerd.
Vrijdagmorgen zette het Bijzon dei-
Gerechtshof te Amsterdam de zaak
voort tegen F. H. F. Pas, de oude
bewoner van het kasteeltje op de
Eng, beschuldigd van het verlenen
van hand langer sditfnsten aan de S.D.
Zoals bekend, werd deze zaak reeds
op 2 Mei behandeld, doch toen aan
gehouden.
Voor de oorlog was Pas respectie
velijk inspecteur van Philips in de
provincie Utrecht en propagandachef
van de K.R.O.
Reeds kort na de bezetting van ons
land zag hij kans zeer grote bedra
gen te verdienen-
Een van de voordeligste transacties
van de verdachte vormde de lading
van de „Statendam", die in de Mei
dagen te Rotterdam door de Duit
sers in brand was geschoten. De la
ding bestond uit tabak en daar de
ze zware waterschade had opgelo
pen, wilde de fa. Van Nelle, voor
wie ze bestemd was, deze niet meer
afnemen. P. heeft de tabak toen
voor enkeje centen per kilo opge
kocht, gedroogd en later voor vier
gulden per kilo verkocht.
Ook kocht hij alle aandelen van de
Taconis tabaksbedrïjvcn te Heeren-
veesn.
Reeds in 1942 werd hij aangeslagen
voor 'n vermogen valn 2 millioen.
Pas leidde gedurende de oorlog 'n
zo weelderig leven, dat later meer
dere bezittingen ten gelde moestien
worden gemaakt.
Duitse officieren en leden van de
S.D. waren cr vaste gasten op de
uitgebreide diners, die Pas te hun
ner ere gaf.
Pas werd er van beschuldigd op 29
Juni 1943 in hotel Trier te Soest-
dijk cpn bijeenkomst gearrangeerd
té hebbeen, waardoor de illegale wer
ker Broekman uit Blaricum door dc
S.D. gearresteerd kon worden en
later nabij het Paleis Soestdijk werd
gefusilleerd. Een maand later werd
door een dergelijke bijeenkomst in
het Noordhollands Koffiehuis in Am
sterdam de schrijver Walter Brand-
ligt door de S.D. gearresteerd en
eveneens gefusilleerd. Bovendien
heeft verdachte in November '43 me
de geholpen aan het opsporen naar
de verblijfplaats van de illegale wer
ker De Groot.
Het was Pas bekend, dat de drie
genoemde personen hadden deelge
nomen aan een overval op zijn wo
ning „De Witte Burcht", waarbij
door hen een pas van de S.D. werd
buit gemaakt, waarop vermeld stond,
dat elke polifie-ïnstanfie, die P. zou
willen arresteren, zich eerst met de
S.D. in verbinding diende te stellen.
Aan het begin van de zitting, ge
presideerd door Prof. Dr. A. J. van
Hamel, ontstond een fel dispuut
met de eerste getuige, de S.D.-fer
Günther Klein, die weigerde de
eed af te leggen. Deze werd uit
Duitsland gehaald, ten einde te ge
tuigen, doch beklaagde zich er over,
als een misdadiger behandeld te
worden. Günfher stemde tenslotte
toe en legde verklaringen af, doch
wist zich, willens of onwillens, wei
nig meer te herinneren.
Rost, één zijner medewerkers zeïde,
dat afgesproken was, dat men Pas
zou treffen in het Noord-Hollands
Koffiehuis. Ook deelde hij mede,
dat Pas bij de S.D. niet vertrouwd
werd.
De S.D.-cr Mollis deelde mede, dat
de afspraak om Broekman in de val
fe laten Jopen, enige weken te vo
ren ten huize van Pas werd ge
maakt.
Lucie Visser, een medewerkster van
Brandligt, zeide, dat dc uitnodiging
tot praten van Pas is uitgegaan.
Onze oud-burgemeester, Mr. A. L.
Des Tombe, beschouwde Pas als een
tweeslachtige figuur, die zeer royaal
leefde. De bevolking vertrouwde
hem niet. In de hongerwinter heeft
hij zich echter zeer verdienstelijk
gemaakt. Spr. had de stellige over
tuiging, dat de overval in hef ka
steeltje van verdachte van de ille
galiteit uitging. In Soest was alge
meen bekend, dat bij die gelegenheid
een papier is gevonden, waaruit
bleek, dat Pas voor de S.D. werkte.
De Duitser Zernikow deelde mede,
dat hij verdachte een „Bescheini-
gung" heeft gegeven, hoewel hij daar
toe niet gerechtigd was.
Verdachte gaf vervolgens enige in
lichtingen en ontkende zeer nadruk
kelijk verraad te hebben gepleegd.
Het waarschuwen van de S.D. ge
schiedde in de mening, dat niet van
illegale zijde was opgebeld, maar
door een medewerker van de S.D.
Ook verklaarde verdachte, dat het
stöeds in zijn bedoeling had gelegen,
de illegale werkers te waarschuwen,
doch de procureur-fiscaal, Mr. L. W.
M. M. Drabbe, toonde in een re
quisitoir van meer dan een uur de
leugenachtigheid van deze man aam.
Hij achtte hef vast te staan,
dat het verraad werd gepleegd, doch
kon de motieven, die daartoe leid
den niet doorgronden. De roerselen
in verdachtes geest ten tijde van 'f
verraad, aldus dc procureur-fiscaal,
zijn niet te peilen e|n daardoor wordt
de straf een slag in de lucht. Als
deze ten ongunste van verdachte uit
valt, heeft deze dit dan ook aan
zichzelf te wijten. De eis was vijf
tien jaar gevangenisstraf, door te
brengen in een Rijkswerkinrichting
en ontzetting uit alle rechten.
Hef moest er dan dit jaar maar
eens van komen. Tot nu toe had
den we steeds volstaan met onze
vacanfie door te brengen op plekjes,
waarvoor stadsmensen uren ver ko
men fietsen, doch die voor ons net
naast de deur liggem.
Raarnse Bos, Soestduinen, enfin, U
kent onze omgeving ook.
In de oorlogstijd konden we ndet
naar zee door de moffen, maar toen
namen we hef ons voor. Straks als
we weer vrij zijn, gaan we voor een
vacantie naar zee.
De kinderen hadden, ondanks onze
verhalen, geen notie van de zee en
vroegen of deze nog groter was
dan de vijver van Marien burg.
'k' Ben er van de week op uitge
weest. k Had thuis beloofd, hoe
dan ook, in ieder geval met een be
hoorlijke gelegenheid thuis te ko
men. Hoe dan ook, beweerde ik.
Het was natuurlijk al veel te laat.
Cp de boulevard had ik geen schijn
van kans, waf al een tegenvaller
was, want als ik aan zee logeer,
•wil ik ook de zee zien.
In een heel erg achterafstraatje,
waar ik na uren zwerven was te
recht gekomen, zouden ze het, met
een beetje goede wil, nog wel kun
nen schipperen.
Ik huppelde opgetogen achter m'n
a.s. gastheer de trappen op. Hele
maal tot op de vliering. Ik kreeg
daar m'n zoveelste domper op die
dag, want riant was hef uitzicht
niet. Vanuit het tuimelraampje zag
ik alleen de verweerde dakpannen
van een oud vissersdorpje. Kunst
schilders vinden daar misschien iets
aan, maar ik geen fluit.
Om de man niet te erg tegen z'n
zeebonken hoofd te stoten, heb ik
toch naar de prijs geïnformeerd.
Hij mompelde ïefs over vastgestelde
prijzen en Horeca-voorschriften, wat
ik niet best kon volgen en sloeg
toen met toegespitste lippen aan 't
rekenen.
Veertien dagen zei meneer toch?
Jawel, veertien dagen!
Toen kreeg ik de klap van m'n le
ven. Waar heeft de man me voor
aangezien?
Voor zijn „riante" vliering rekende
hij me f40.— per dag.
Het was eigenlijk f41.—. Met een:
voor u en uw vrouw ieder f 10.en
voor de kinderen resp. f8.f7.
en f 6.per dag, was hij nog zo
vriendelijk mij hef geval voor te re
kenen.
Het wordt dus tóch weer Baarnse
Bos en Soestduinen.
H. OEKMAN,
GESLAAGD.
Voor het te Utrecht gehouden exa
men typeïi en stenografie van de
Centrale Bond van Leraren en Le
raressen slaagden de volgeftide fe
Soest wonende dames en heren:
Typen: Mej. D. M. v. d. Broek, Mej.
N. van Dolderen, Mej. J. Poot, Mej.
Schoemaker, Mej. A. E. Timmerman,
Mej. M. Veen en de heer W. Bakker.
Stenografie:^ Mej. C-. J. Schoemaker,
Mej. A. E.'Timmerman, Mej. M.
Veen en de heer A. Visser.
PROCESVERBAAL.
Wegens het rijden zonder licht en
het rijden op de rijweg van de Soes-
terbergsetraat werd verbaliseerd S.
uif Zeist. P. uit Eemnes vervoerde
een persoon op zijn rijwiel, die ou
der dan tien jaar was en kreeg
eveneens een bon.
DIEFSTAL.
H. en A. bei don uit Amsterdam,
deden aangifte van diefstal van twee
damesrijwielen uit de schuur van
Van de Ban aan de Birkfstraat.