Amersfoort en Omstreken 1872. No. 39. VOOR Zaterdag 21 September. Uitgever: A. M. SLOTHOUWER, Uren van vertrek der algemeene Communicatie middelen voor Amersfoort. Doch met te meer vrijheid spreek ik ten WEEKBLAD Dit Blad verschijnt des Zaterdags namiddag. Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden ƒ0.75. Franco door het pebeele Rijk0.85. Afzonderlijke nummers7Vj Cent. Boekhandelaren en Postdirecteuren nemen bestellingen aan. TE AMERSFOORT. Advertentiën van 15 regelsƒ0.50. Iedere regel meer 0.10. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen door den belanghebbende in persoon bezorgd 0.25. Nederlandsche Centraal-Spoorweg Diligence-dienst naar Maarsbergen en Barneveld* Vertrek van Amersfoort naar Utrecht 8.5, 11.54, 2.37, 8.6. Van Amersfoort naar Maarshergen: Naar Barneveld Zwolle 8.41, 1.51, 5.54, 8.30. 's morgens 6.45namiddag 6. des av. 8x/3 n. aank. d. laatsten tr. Diligence-dienst J. Floor van Amersfoort naar Amsterdam la/2 uur nam.van Soestdijk 2'/2 uvan Baarn 3 u.Eemnes 31/,, u. aankomst te Amsterdam 6 u. Gaarne voldoen wij aan het verzoek van een onzer ingezetenen tot plaatsing van on derstaand schrijven, met dal; doel aan hem gericht, te meer daar wij niet twijfelen of de inhoud zal een ieder belang inboezemen. Geachte Vriend! De opmerking, die ge mij bij mijn laatste bezoek hebt gemaakt, heb ik inderdaad ver diend. Wel is waar; des zomers kom ik u geregeld bezoeken als de omstreken van Amersfoort genoegen en uitspanning ver schaffen en nog nimmer heb ik iets bijge dragen om de wel vaart van dit stadje te be vorderen dat door zijne ligging en door zijne verbinding te water mei; de Zuiderzee inderdaad veel meer voordeelen bezit, dan menigeen zich wel voorstelt. Vergun mij echter u te doen opmerken, dat indien men al niet over een zaak spreekt, dit nog niet bewijst dat men daarover niet gedacht heeft, en nu ge mij aanleiding hebt gegeven mijne denkbeelden mede te deelen, wil ik ze niet langer terughouden. Welnuik stel op den voorgronddat wanneer men iets wil doen om Amersfoort vooruit te doen gaan, dat men dan geenszins naar bijzondere geneesmiddelen heeft uit te zien, en dat ter bevordering van vertier in uwe stad precies hetzelfde vereischt wordt als in elke andere, namelijk bevordering van handel, van nijverheid en van landbouw. Laat ons nagaan, wat daarvoor te doen is en wijs mij teregt, wanneer ik mogt dwalen. De handel behoeft goede spoorwegen en waterwegen. Wat de eerste betreft is door den aanleg van den Centraal-spoorweg een grooten stap vooruit gedaan. Wanneer de spoorwegliju door het Gooi waaraan nu gelukkig begonnen is en einde lijk tot stand zal gekomen zijn, dan zal het zaak wezen niets te verzuimen waardoor van deze nieuwe verbinding met de hoofdstad partij zal kunnen getrokken worden. Want reeds door zijne gezonde ligging en schoone omstreken zal Amersfoort, wanneer er een directe verbinding bestaat met Amsterdam, in vele opzigten kunnen wedijveren met Haarlem, dat tot nog toe bijna het grootste deel van de Amsterdamsche bevolking tot zich wist te trekken. Doch de verteringen der weelde mogen een welkom hulpmiddel zijn om tijdelijk in de behoeften eener gemeente te voorzien, voor duurzame welvaart wordt meer ver eischt en moet op de behoeften van handel en nijverheid acht worden geslagen. En nu wenschte ik uwe aandacht eenvou dig hierop te vestigen, dat van Utrecht tot Zwolle, er maar ééne plaats is, die zoo diep in het land ligt en toch met de zee verbon den is als Amersfoort. Aan welken loop van zaken in vroegere tijden deze ligging te dan ken moge wezen, zoude een belangrijk voor werp van onderzoek kunnen worden, doch vergun mij, die niet geleerde maar ingenieur benmeer de aandacht te vestigen op de waarde van deze ligging uit een oogpunt van nijverheid en handel, dan uit dat van geschiedenis. Yan deze voordeelige ligging kan en moet paruij worden getrokken. Is de Eem op dit oogenblik niet goed bevaarbaar, ontbreekt het aan diepte en aan geregeld onderhoud dan moet hierin worden voorzien, hekzij door de gemeente of door de provincie. En als de krachten van dezen te kort schieten kan men zich vrijelijk tot de Hooge Rege ring wenden, want er is alle redenen om van die zijde medewerking te verwachten, wan neer men zich maar niet te spoedig laat af schrikken en herhaaldelijk op de zaak blijft terugkomen. Door de wet op de Staatsspoorwegen is eenmaal voor goed gebroken met het ver derfelijk beginsel om alles maar aan zich zelf over te latenen nu door die wet voor de spoorwegen is gezorgd, wordt het meer en meer tijd uit te zien naar maatre gelen tot verbetering der waterwegen door ge heel het Rijk. En daarbij zal de Eem zeker niet vergeten wodrenwant wil men iets doen om de Ve- luwe meer vrachten te doen afwerpen, dan tot nog toe, zoo kan dit voornamelijk van twee kanten uit geschieden, namelijk van uit bet zuiden door betere verbinding met den Rijn of van de zijde van bet noorden. En dan is Amersfoort als van zelf aangewe zen als middelpunt van handel en nijverheid voor de uitgebreide streken, die daar nog ter ontginning aanwezig zijn. Doch ik raak daar als van zelf den land bouw, en dit maakt mij voorzigtig in mijne beschouwingen, want hier geldt het een ter rein waarop mijne kennis als ingenieur geen gids meer is. Ware een woordspeling mij vergund, ik zoude u op dit gebied tot het verkrijgen van een goed advies in het belang van de stad Amersfoort, veel liever verwij zen naar haren naamgenoot, den welbeken den ondernemenden landbouwer in de Haar lemmermeer, die door zijne bouwhoeve al daar, waardig gekroond heeft het werk door Koning Willem I ondernomen en door het beleid van Schout Lipkens en Beijerinck tot stand gebragt. Wel zoude ik u gaarne, met een enkel woord althans, spreken over Liernurs stelsel tot verwijdering der meststoffen uit de steden, omdat het mij altijd voorkomt, dat dit stel sel, in ons land nog niet genoeg gewaar deerd, voor uitgestrekte gedeelten van ons vaderland een bron van welvaart kan wor den. Doch zooals ik boven reeds zeide, aan mijne beschouwingen op dit gebied mag ik slechts geringe waarde hechten, omdat zij buiten den eigenlijken kring mijner studiën liggen. slotte nog een woord over de nijverheid en wel bepaaldelijk over de fabrieksnijverheid, in verband met de bevordering van welvaart in uwe stad, waar helaas het aantal bedeel den nog zoo buitengewoon groot is. Welnu, ik vrees niet te zeggen, dat wan neer een goede gemeenschap aan A mersfoort met de Zuiderzee wordt gemaakt, dit stadje een uitnemende fabrieksplaats kan worden. En ik zal u dit bewijzen. Zie slechts rondom u; waar vindt gij de groote iudustrieele werkplaatsen? In de groote koopsteden, in Amsterdam en Rotter dam Voorzekerer zijn daar fabrieken en zelfs groote fabrieken, maar de katoen-in dustrie en de laken-industrie zijn in Twentbe en in Tilburg hoog en droog in het binnen land. Waarom dit zoo is, dit uiteen te zet ten zoude mij te ver leiden; maar wend het oog naar Engeland en Frankrijk, en. gij vindt de spin- en weef-industrie in Manchester en te Mulhauzen, dat is in het binnenland even als bij ons. Welnu, Amersfoort heeft de zelfde voordeelen als fabrieksplaats, gemeen met de streken, die ik reeds noemde; want bet ligt in een gezonde streek, het ligt mid den in een landbouwende bevolking, waar uit vele industrieën altijd hunne werklieden hebben getrokkendc woningen zijn er niet duur, de eerste levensbehoeften, verseke lucht en goed drinkwater zijn er beter dan in de meeste van onze steden, en bij al die voordeelen, die aan landstadjes uit den aard eigen zijn, bezit Amersfoort het groote voor deel eener directe verbinding met de zee, die op dit oogenblik gebrekkig moge zijn, maar zeker voor verbetering vatbaar is. Geloof mij, wanneer ik hei voorregt had een groote fabriek te kunnen oprigten, en als ik vrij was de plaats van vestiging te be palen, ik koos ongetwijfeld Amersfoort; want ik heb mij altoos verwonderd, dat ter wijl onder Koning Willem I Twenthe en Tilburg zoo krachtig beschermd zijn, voor het Gooi niets of zeer weinig gedaan is. De tijd van bescherming is nu voorbij; al leen Twenthe geniét die nog en zal die ook weldra geheel verliezen; doch de tijd om ontwikkeling en welvaart te bevorderen is nog altijd daar en om hieraan te arbeiden bestaat geen beter middel dan om van de natuurlijke voordeelen eener plaats partij te trekken en te verbeteren wat er gebrekkig isin dit geval de gemeenschap te water door de Eem. Dit moet dus de eerste slag zijn; men vorme een comitédat deze zaak ter hand neemtmen roepe de hulp in van mannen, die in staat en bereid zijn deze zaak te be vorderen, en sterk in het bewustzijn eene goede zaak te doen, vertrage men niet voor dat bet doel bereikt is. Ziedaar een deel van de denkbeelden die bij mij zijn omgegaan. Over de industrieën die in Amersfoort reeds gedreven worden of

Historische kranten - Archief Eemland

Weekblad voor Amersfoort en Omstreken | 1872 | | pagina 1