Amersfoort en Omstreken.
1873.'
No. 59.
Zaterdag 8 Februari.
Uitgever: A. M. SLOTHOUWER,
Uren van vertrek der algemeene Communicatie-middelen voor Amersfoort.
Amer sf o ort
in het laatst der vorige eeuw.
WEEKBLAD
VOOR
Dit Blad verschijnt des Zaterdags namiddag.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden0,75.
Franco door het geheelc Rijk«0,85.
Afzonderlijke nummer7Vn Cent.
Boekhandelaren en Postdirecteuren nemen bestellingen aan.
TE AMERSFOORT.
Advertentiën Tan 15 regelsƒ0,50
Iedere regel meer0,10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen door den belanghebbende in
persoon bezorgd0,25
"Winterdienst aangevangen 1 November 18"72.
NVertrek van Amersfoort naar Utrecht:
9,1 aank. Utrecht 9,40, Amsterdam 11,40, Rotterdam 12,'s Hage 12,5.
11,2 (sneltr.) 11,30, 12,55, 1,30, 1,35.
2,39 3,25, 4,50, 6,25, 6,40.
8,18 8,55, 9,50, 10,20, 10,25.
DILIGENCEDIENST J. FLOOR OP AMSTERDAM.
Vertrek van Amersfoort 1,30 uur nam., van Soestdijk 2,30 uur, van Baarn 3
uur, Eemnes 3,30 uur, aank. Amsterdam 6 uur.
Vertrek van Amsterdam 8,30 uur voorm., aank. te Amersfoort 1 uur nam.
DILIGENCEDIENST OP BARNEVELD.
Uit Barncvcld vertrek 7 uur 's morgens op de eerste treinen.
Uit Amersfoort 9 's avonds na aank. der laatste treinen.
NEDERLANDSCHE CENTRAAL-SPOORWEG.
Vertrek van Amersfoort naar Zwolle
9,5 vertr. v. Utrecht 8,30, aank. Zwolle 10,57, Groningen 1,50, Leeuwarden 2.
1,34 12,45, 4,8, 7,57, 8,10.
6,16 fsneltr.) 5,50, 7,48, 10,10,
9,8,25, 10,58.
DILIGENCEDIENST OP MAARSBERGEN.
Uit Amersfoort 6,30 's morgens op de trein van 8,53 naar Arnhem (aank. 10 uur)
en van 7,51 naar Utrecht (aank. 8,35) en 3 uur 's middags op de trein van 4,53
naar Arnhem (aank. 5,58.)
Uit Maarsbergen 10 uur 's morgens na aank. der trein van 9,5 uit Arnhem en
8,25 uit Utrecht en 8,15 nur 's avonds na aank. der treiu van 7,25 nit Arnhem.
De Noord-Amerikaansche onafhanke-
lijksoorlog, onder de leiding van den edelen
Washington, had de zucht naar volksvrijheid
naar Europa overgebracht. Vooral in Frank
rijk werden de nieuwe denkbeelden omtrent
de rechten des volks toegejuicht, doch ook
in ons vaderland vonden die spoedig ingang.
De door onzen staat gevolgde politiek tegen
over Engeland en de vriendschappelijke
verstandhouding, welke tusschen de in op
stand zijude Amerikaansche Staten en onze
kooplieden bleef bestaan, haalde ons de vij
andschap van eerstgemeld land op den hals
en wikkelde ons in een oorlog, den noodlot-
tigsten dien onze republiek ooit heeft ge
voerd. De nadeelige gevolgen, welke die
strijd op alle takken van bestaan uitoefende,
deden vele misnoegden ontstaan die, zooals
gewoonlijk, de schuld der rampspoeden ge
heel op de regeering wierpen, en, al was het
ook om andere redenen, de pogingen der
volksleiders, die eene verandering van ons
staatsbestuur beoogden, ondersteunden.
Aan de woelingen, die van af 1783 in ons
land plaats hadden, en eindelijk de omwen-
teling van 1795 te weeg brachten, heeft
Amersfoort een niet onbelangrijk deel ge
nomen.
Gelijk overal, werd de burgerij ook alhier
verdeeld tusschen zoogenaamde prinsgezin-
den en patriotten, van welke de eerste de
rechten des stadhouders erkenden en hand
haafden, terwijl de laatste eene beperking
van het stadhouderlijk gezag en vermeerde
ring der rechten van het volk verlangden.
Tot de laatsten behoorde ook dat gedeelte
der aristocratie, hetwelk de rechten der oude
regenten in hun geheel hoopte hersteld te
zien. De lagere klasse van het volk, ofschoon
indedaad Oranjesgezind, was echter het
meest op de hand dergenen, die hen onthaal
den en opruiden.
Er bestond sedert vele jaren een gebruik
om, bij de verkiezingen van Burgemeesters
en Schepenen, van den stadhouder te ver
nemen welke personen dezen het meest aan
genaam zouden wezen, ten einde, naar aan
leiding daarvan, de aanbevelingslijsten op te
maken. In vele plaatsen werd, door den
invloed der patriotten, bepaald, dat voortaan
die aanprijzing van den stadhouder niet meer
zou worden gevraagd; in Amersfoort echter
werden in 1783, zonder dat daaromtrent
een formeel besluit was genomen, de aanbe
velingslijsten vervaardigd en dadelijk aan
den stadhouder toegezonden om, overeen
komstig het regeeringsreglement, daaruit de
verkiezing te doen. Verder werd alhier, op
het voorbeeld van andere steden, ook een
genootschap tot oefening in den wapenhan
del opgericht, in welks vergaderingen de
nieuwe denkbeelden omtrent de vermeerde
ring der rechten van het volk werden be
sproken, en men verkreeg van de regeering
nieuwe wapenrustingen en trachtte een be
paald vrijkorps te vormen.
Zouden die gewapende genootschappen,
in de verschillende provinciën verspreid,
voor het vaderland van algemeen nut kun
nen zijn, dan diende eene geregelde verstand
houding en samenwerking te worden ver
kregen, en van daar dat, op aandrang van
het patriotsehe gezelschap te Alkmaar, onder
de zinspreuk »Het burgerhart aan deugd
verpand, klopt voor zijn stad en vaderland,"
eene algemeene vergadering werd belegd die
in December 1784 te Utrecht werd gehouden.
Meer en meer werd het duidelijk dat die
genootschappen, ofschoon de oefening in
den wapenhandel de leuze was, voornamelijk
met een staatkundig doel waren opgericht,
en dit bleek dan ook geheel uit eene oproe
ping, ook in Amersfoort, aan den burgers
gedaan om hunne bezwaren tegen de staats-
en stadsregeeringen in te brengen.
Het ontbrak alhier niet aan onderteeke
naren van een daanoe strekkend adres, doch
de regeering, die geenzins een zoo vrijheid-
minnendeu geest als de burgerij ademde,
werkte de zaak tegen en vaardigde een ver
bod uit tegen het oproepen der burgers bui
ten voorkennis van den raad.
Hiermede was echter de beweging niet
ten einde en, in de maand Maart 1785, ver
zocht een aantal van zeventien geconstitu-
eerden, uit de burgerij verkozen, door vijf
gecommitteerden bij de regeering erkend te
worden, en met dezelve in onderhandeling
te treden, tot het vereffenen van bezwaren
bij een concept-reglement opgegeven. De
regeering evenwel weigerde die toelating,
beweerende zelve representanten der burge
rij te wezen.
Dit antwoord strekte niet om de gemoe
deren te bedaren en hoewel de burgerij
vooreerst rustig bleef, verzamelde zich, op
zekeren dag in de maand Augustus, terwijl
de raad vergaderd was, eene menigte burgers
voor het stadhuis, ten einde op nieuw op
toelating der gecommitteerden aan te drin
gen. Het daartoe strekkend verzoek, eenige
keeren herhaald, werd steeds van de hand
gewezen.
Den volgenden dag verzamelden zich de
burgers terzelfder plaatse en eischten, dat
op nieuw eene raadsvergadering zou worden
belegd. Slechts één der burgemeesters was
hiertoe genegen. De RaadCjaroér ontbood
daarop twee deurwaardei^en beval hun de
vroedschap bijeen te roepen; negen leden
gaven daaraan gehoor, en deze hielden eene
vergadering, in welke het volgende raadsbe
sluit werd genomen»Op het instantelijk
en herhaald verzoek van een groot aantal
burgers en inwoners dezer stad, thans voor
den Raadhuize vergaderd, hebben de regeer
ders der stad Amersfoort, na rijpe delibera
tie en voorafgaande informatie van de voor
den Raadhuize dezer stad vergaderde bur
gers en ingezetenen, naar derzelver begeerte
goedgevonden en verstaan, de personen van
Hendrik van EemderenBartholomeus de
Wijs, Willem van Eeden Jz., Justus Johan
nes Terschouw, en Christiaan Johannes van
Rootselaar te erkennen als burgers gecom
mitteerden, en de personen van Gerrit Vo
gelzang, Steven Camp, Justus Hoofd van
Huisduinen, Mr. Hendrik Bor, G. C. Met
horst, Jan van Dashorst, Jan van Ling,
Dirk Lagerweij, Frans ten Horst, Abraham
Lagerweij, W. Pannekoek, S. van Straal-
zond, Nicolaas van Derwerden, W. van Geen
huizen, J. H. Roozeu, M. Dreijer en Corne-
lis Warneks Az. als geconstitueerden van
een aautal van 625 burgers en ingezetenen
dezer staderkennende dezelve in voorzegde
qualiteit bij deze; en zal deze zonder resump-
tie worden uitgegeven."
Men verwachtte van dit raadsbesluit veel
heil, en hoopte dat daarom aan eene lang
gekoesterde begeerte zou worden voldaan.
De voorzittende burgemeester echter deed
terstond, nadat dit besluit was genomen,
eene buitengewone vergadering vau den
raad beleggen, iu welke werd besloten, ter
wijl de voormelde negen leden zich daarte
gen verklaarden, om bij voorraad alle ge
wone vergaderingen op te schorten, het on-
langsgenomen besluit, wegens het erkennen
der gecommitteerden en geconstitueerden,
als onwettig te verwerpen, en, met kennis
geving aan Gedeputeerde Staten van den
toedracht der zaken binnen de stad, deze te
verzoeken om ten spoedigste zoodanig be
sluit te nemen, als zij het meest geschikt
oordeelden om de regeering in haar wettig
gezag te handhaven en in staat te stellen om
vrij en ongedwongen zoodanig te handelen,.
