Amersfoort en Omstreken. 1873. No. 89. Zaterdag 6 September. Uitgever: A. M. SLOTHOUWER, Uren van vertrek der algemeene Communicatie-middelen voor Amersfoort. Zomerdienst aangevangen 15 Mei 18*73. Het verslag over den toestand der Provincie Utrecht in 1872. FEUILLETON. DE KOMEET. WEEKBLAD VOOR Dit Blad verschijnt des Zaterdags namiddag. Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden ƒ0,73. Franco door het gehcclc Kijk0,85. Afzonderlijke nummer7Vo Cent. Bockhandelaren en Postdirecteuren nemen bestellingen aan. TE AMERSFOORT. Advertentiën van 15 regelsƒ0,50. Iedere regel meer0,10. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen door den belanghebbende in persoon bezorgd0,23. Vertrek van Amersfoort naar Utrecht: 7,44 aank. Utrecht 8,20, Amsterdam 9,25, Rotterdam 9,40, 's Hage 9,45. 11,1 (sncltr.) 11,30, 12,30, 12,40, 12,50. 2.17 a 3,2, a 4,2o, a 4,35, 4,50. 3.18 (sneltr.) 4,—, 7,35, 7,45, 7,55. 8,18 8,55, 10,5, 10,20, 10,25. DILIGENCEDIENST J. FL00K OP AMSTERDAM. Vertrek van Amersfoort 1,30 uur nam., van Socstdijk 2,30 uur, van Baam 3 -uur, Eemnes 3,30 uur, aank. Amsterdam G uur. Vertrek van Amsterdam 8,30 uur voorm., aank. te Amersfoort 1 uur nam. DILIGENCEDIENST OP BARNEVELD. Uit Barneveld vertrek 9 uur 's morgens op de eerste treinen. Uit Amersfoort 9 's avonds na aank. der laatste treinen. NEDERLANDSCHE CENTRAAL-SP00RWEG. Vertrek van Amersfoort naar Zwolle 8,49 vertr. v. Utrecht 8,15, aank. Zwolle 10,38, Groningen 1,50, Leeuwarden 1.57. 9,43 (sneltr.) 9,15, 11,8, 1,50, 1,57. 1,34 ff 12,4o, i, 4,i8,o0, 8,10. 6,1G (sncltr.) 5,o0, 7,44. 10,10, 8,59 a a 8,20, n a 10,52. DILIGENCEDIENST OP MAARSBERGEN. Uit Amersfoort G,45 's morgens op de trein van 8,31 naar Arnhem (aank. 9,40 uur) en van 7,51 naar Utrecht (aank. 8,35) en 3 uur 's middags op de trein van G, naar Arnhem (aank. 7,3.) Uit Maarsbcrgen 10,15 uur 's morgens na aank. der trein van 10,11 uit Arnhem en 8,25 uit Utrecht en 8,30 uur 's avonds na aank. der trciu van 8,15 uit Arnhem. II. (Vervolg en slot.) Eene andere post heeft tot opschrift: openbare gebouwen torenspoorten enz.) Mo/e ken, jaarivedde?i en klokkenisten. Voor Ut recht bedroeg die post f9181, en voor Amersfoort f4767, dus meer dan de helft van Utrecht.Wanneer wij nu niet het aantal inwoners, maar het getal en den om vang der openbare gebouwen, torens, uur werken en den geregelden gang der laatsten in de beide gemeenten in aanmerking nemen, komen ons de sommen voor Amers foort op dezen post gebracht bijzonder hoog voor, en dat de buitengewone uitgaven voor torenbouw enz. in 1872 (in bedoelden post begrepen) niet groot zijn geweest, blijkt uit de rubriek aanmerkingen, bij den staat voor komende, alwaar vermeld is, dat te Amers foort voor torens enz. f 550 en voor gebou wen slechts f223 buitengewoon is uitge geven. Verschillende kleinere posten zouden nog tot opmerkingen aanleiding kunnen geven, doch de ruimte van ons bestek laat niet toe die allen te vermelden. Het IXde hoofdstuk van het verslag han delt over armwezenen aldaar worden in de IH. Weldra had ik de menschen ingehaald, die naar de fontein liopeu. Ge hadt daar de jammerkreten eens moeten hooren; want daar konden zij allen de komeet duidelijk zien; ik vond dat zij al wel tweemaal grooter was gewordenzij schoot bliksemstralen uit, en de dikke duisternis deed haar rood als bloed schijnen. De in het donker staande menigte herhaalde onophoude lijk op klagenden toon „Het is met ons gedaanhet is gedaanO GodHet is met ons gedaan, wij zijn verloren!" En de vrouwen riepen Sint-Jozef aan, Sint-Christoflcl Sint-Nikolaaskortom, alle heiligen van den almanak. Op dat oogenblik kwamen mij alle zonden te binnen, die ik bedreven had sints ik tot de jaren des onderscheids was gekomen, en ik kreeg een afgrijzen van mij zeiven. 't Liep mij koud over het lijf, bij de gedachte, dat wij allen zouden moeten verbranden, en daarjuist Balthazar, de oude bede laar bij mij op zijn kruk stond te leunen, viel ik hem om den hals en zei «Balthazar, als ge in Abram's schoot zult zijn, zult ge medelijden met mij hebben, niet waar?" «Maar hij antwoordde mij snikkend «Ik ben een groot zondaar, mijnheer Christiaansedert dertig jaar bedrieg ik de gemeente, om maar te kunnen lecgloopen, want ik ben zoo kreupel niet, als men wel denkt." »®n ik' Balthazar," zei ik, „ik ben de grootste zon daar van heel Huneburg." En wij omhelsden elkander weer en huilden tranen met tuiten. Zie, zoo zullen zich nu de menschen ook gedragen bij het laatste oordeel: de koningen met de schoenpoetsers, de burgers met de landloopcrs. De een zal zich niet meer voor eerste plaats de verschillende instellingen van weldadigheid in de Provincie opgenoemd. Voor Amersfoort vinden wij bij de rubriek ^godshuizen" litt. C (instellingen door bij zondere personen of door bijzondere, niet kerkelijkevereenigingen geregeld en be stuurd): het St. Pieters en Bloklands gast huis, het gesticht de Armenpot (sic) en het liefdehuis der R. K. gemeente. Verder staan in dit hoofdstuk van het verslag eenige statistieke opgaven omtrent de werking en den geldelijken toestand der instellingen van weldadigheid, ook vau genoemde soort, ver meld; alleen de rubriek voor gemeenten van 10 tot 20000 zielen (dus alleen Amersfoort) is geheel oningevuld gebleven-, zooals van zelf spreekt, omdat geene opgaven zijn gedaan De stelselmatige geheimhouding der bestu ren van genoemde instellingen alhier blijkt uit het verslag weder ten duidelijkste. Wij achten het thans minder geschikt onze gis singen voor die terughoudendheid aantege- ven, doch hopen door toegezegde mededee- lingen daartoe in staat gesteld, meer uitvoe rig op dit onderwerp terug te komen. In hetzelfde hoofdstuk worden ook opga ven gedaan omtrent de banken van leening. Alleen in Utrecht en Amersfoort bestaan zoodanige inrichtingen, beheerd door admi- nistratien op openbaar gezag ingesteld. Van den ander schamenzij zullen elkander broeders noemen en wie een glad geschoren kin beeft, zal niet bang meer zijn om ecu ander te omhelzen, die een minder zindclijken baard heeft van een weck oud omdat het vuur alles zuivert, en de angst van te moeten branden het hort weck maakt. OI als de hel er niet was dan zouden er niet zooveel goede Christenen zijnde hel is het allerbeste in onze hei lige godsdienst. Zoo lagen wc daar zeker een kwartier lang op de knieën, toen sergeant Duchêne buiten adem aankwam. Hij was eerst naar het arsenaal geloopcn, en toen hij daar niets vond, door de Capucijner-streat teruggekomen. „Wel," riep hij, „waarom staat ge daar zoo te schreeu wen „Maar daar kreeg hij de komeet in het oog, en riep „Duizend donders! wat betcckent dat?" ,,'t Is het einde van de wereld, sergeant," zei Bal thazar. „Het eind van de wereld „Ja, de komeet!" De sergeant begon te vloeken als een ketter, en riep „Als de plaatsadjudant maar hier was als ik ten min ste het consigne maar wist!" Plotseling zijn sabel trekkend, en langs den muur slui pendriep hij uit „VoorwaartsIk geef er geen zier om. We zullen eene verkenning probccrcn." Iedereen bewonderde zijn moed, en ik zelf was door zijne stoutmoedigheid zóó mcdegeslecpt, dat ik achter hem aan liep.Wij gingen zachtjes, zachtjes vooruit, met openge spalkte oogen, steeds naar de komeet starende, die zicht baar grooter werd en elke seconde milliarden mijlen aflegde. Eindelijk kwamen wij aan deu hoek van het oude Capu- cijner klooster. De komeet scheen te stijgen hoe meer wij naderden, des te meer moesten wij in de hoogte kijken, zoo dat eindelijk Duchêne het hoofd in den nek moest leggen, en kaarsrecht naar boven moest staren. Ik stond twintig dezo beide banken wordt vermeldt, dat door die te Utrecbt in 1872 werden gelost 177435 panden en verkocht 586 panden, en door die te Amersfoort werden gelost 37782 pan den en verkocht 1044 panden. Voorwaar treurig sprekende cijfers voor onze gemeente! In het Xlde hoofdstad Waterstaat) komt eene lijst voor der bijzondere waterschaps reglementen, welke in 1872 door de Staten der Provincie zijn vastgesteld. Slechts één waterschap wordt op die lijst vermeld, nl. de Bovenpolder onder Amerongen en Rhenen. Zouden er geene waterschappen in de Pro vincie meer gevonden worden, welker regle menten, naar aanleiding van het algemeen waterschapsreglement van 4 December 1857 nog niet zijn vastgesteld en die ook geen nieuwe regeling behoeven Aan het slot van dat hoofdstuk vinden wij nog aangeteekend»De afwatering der Gel- derseke vallei, die zoo gebrekkig is, is in 1872 niet veranderd." Zoodanige aanteeke- ningen zouden ons bijkans een antwoord op de zooeven gestelde vraag durven geven. Veel genoegen deed ons de vermelding in het verslag, dat de uitkomsten der waterpas singen langs de Eem, Luntersche beek en Modderbeek door den druk algemeen ver krijgbaar zijn gesteld, en daardoor ten nutte van iedereen zijn gebracht. Mogen alle wa- pas meer naar achteren, en zag de komeet een weinig van ter zijde. Ik overlegde juist, of het wel geraden zou wezen om nog dichter bij te komen, toen de sergeant bleef stilstaan. „Sacrebleu!" mompelde hij, „'tis de lantaarn!" „De lantaarn!" zei ik, bij hem komende, „is 't mogelijk!" En ik bleef gansch verbluft staan kijken. Inderdaad't was de oude lantaarn van het G'apucijner- klooster. Zij wordt nooit aangestoken, om de eenvoudige reden, dat de Capucijners sedert 1792 weg zijn, en iedereen in Huneburg met de kippen op stok gaatmaar Barchus de nachtwaker, die voorzien had, dat er dien avond veel dronken menschen zouden wezen, was op het liefderijk denkbeeld gekomen om er een vetkaars in te stekenhij hoopte daardoor de lieden te beletten om in de sloot te tui melen die langs het oude klooster loopt, en was toen kalm met zijn vrouw naar bed gegaan. Wij konden het ijzerwerk van de lantaarn duidelijk on derscheiden. Er was aan de kaars een dief van een duim dik, die telkens opflikkerde als de wind wat opstak dit waren de bliksemstralen, die de komeet scheen te schieten. Toen ik dit zag wilde ik roepen, om de anderen te waar schuwen, maar de sergeant zei „Wilt ge uw mond wel houdenals ze wisten, dat wij een charge op een lantaarn gemaakt hadden, zouden ze ons op den koop toe uitlachen. Attentie!" Hij haakte de roestige ketting los, en de lantaarn viel met groot geraas op den grond. Wij maakten ons uit de voeten, zoo snel als wij konden. De anderen wachten nog lang, maar, daar de komeet uit was, begonnen zij eiudelijk weer moed te scheppen en gin gen naar bed. Den volgenden dag verspreidde zich het gerucht, dat de komeet was uitgedoofd tengevolge van de gebeden van Ma ria Finck, die na dien tijd dan ook in grooter reuk van hei ligheid staat dan ooit te voren. Zóó gaat het in het goede stedeke Huneburg toe P. Ehckmann-Chatrian.

Historische kranten - Archief Eemland

Weekblad voor Amersfoort en Omstreken | 1873 | | pagina 1