Amersfoort en Omstreken
ONS SOUPER
1878.
No. 888.
VOOR
Zaterdag-15 Juni.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Uren van vertrek der algemeene Communicatie-middelen voor jVmersfoort.
Zomerdienst, geopend 15 Mei 1877.
Nederlandsche Ceatraal-Spoorweg.
Ooster-spoorweg.
1,-
Amersfoort en verlichting".
Onder de verschillende zaken
waarop de inwoner van een be
schaafd land recht meent te hebben,
behoort in de allereerste plaats de
verlichting genoemd te worden.
Kunstlicht is een der allereerste
uitvloeiselen van het menschelijk
vernuft geweest en het is dan ook
niet ten onrechte, dat men verlich
ting en beschaving steeds in één
adem noemt. Terwijl men nu tot
nog geen eeuw geleden tevreden was
met de was- of vetkaars of het een
voudige olielampje, is langzamer
hand de behoefte aan goed kunst-
lichtgrooter geworden, naarmate de
nijverheid zich met de verbetering
daarvan bezighield, en wij verklaren
thans eene plaats voor bijna onbe
woonbaar wanneer wij er geene gas
verlichting aantreffen. Patentolie en
petroleum mogen hunne voorstan
ders hebben, in het algemeen toca
kan gezegd worden, dat lichtgas een
artikel van dagelijksche en algemee-
ne behoefte geworden is. Het is
daarom gelooven wij volkomen ge
rechtvaardigd indien wij eenige
oogenblikken de aandacht onzer
lezers vestigen op de wijze, waarop
in deze behoefte te Amersfoort
wordt voorzien. Amersfoort deelt
in het lot van vele kleinere steden,
van namelijk eerst betrekkelijk laat
overgegaan te zijn tot het verlichten
der straten door middel van licht
gas waarvan het gevolg is dat de
Gemeente thans nog voor een aan
tal jaren gebonden is aan een con
tract, dat misschien, op het tijdstip
toen het gesloten werd, met het oog
op de belangen der gemeente, uitste
kend werd samengesteld, maar zeker
op den huidigen oogenblik niet
meer voorziet in de behoeften en de
eischen des tijds.
Het is zeer begrijpelijk dat men in
vroeger jaren (het is bijkans twintig
jaren geleden dat het contract voor
de gasverlichting werd gesloten)
eene overeenkomst voor de verlich
ting der gemeente baseerde op het
allernoodigste en dat men derhalve
meende te kunnen volstaan met
straatverlichtinggedurende een
klein aantal uren op maanlichtlooze
avondentemeer omdat de kosten
daarvan lang niet onbeteekenend
waren; maar minder gemakkelijk te
begrijpen is het, dat de contracten
voor zoo langen termijn werden ge
sloten zoo als overal en ook hier
geschiedde, zonder dat op eenigerlei
wijze werd voorzien in de toch zeer
mogelijke gevallen van nieuwe ont
dekkingen en verbeteringen op dat
gebied. Zoo ontbreekt in die con
tracten gewoonlijk de bepaling van
de voorwaarden, waarop een afkoop
der overeenkomst door de gemeente
kan geschieden en deze is derhalve
verplicht gedurende den ganschen
duur van het contract gebruik te
maken van eene verlichting, die zij
langs een anderen weg of goedkoo-
per óf beter had kunnen verkrijgen.
De fabrikanten die de verlichting
der steden op zich namen hebben,
op zeer enkele uitzonderingen na,
ten gevolge van de verbeteringen in
hun vak, en vooral door de enorme
waardevermeerdering van hunne
bijproducten, schatten verdiend,
waarvan geen enkele cent ten voor-
deele kwam noch van de gemeente
noch van de particuliere verbrui
kers. In de groote steden, waar door
meer dan eene fabriek in de behoefte
wordt voorzien, tracht de concur
rentie althans eenige verbetering in
den toestand. Niet alzoo in de klei
nere gemeente. Daar heeft de voor
spoed van den fabrikant hem maar
al te dikwijls onverschillig gemaakt,
en heeft hijsteunende op zijn con
tract met de gemeente, dat hem
zekere inkomsten waarborgde, ver
zuimd zich de nieuwere uitvindin
gen ten nutte te maken. Het gevolg
daarvan is dat in dergelijke plaatsen
gasverlichting aangetroffen wordt,
die ter nauwernood gelijk gesteld
kan worden met eene verlichting
door petroleum.
Een dergelijke toestand heerscht
te Amersfoort. Het contract van
den aannemer verzekert hem tot
den leu Augustus 1884 vrij aanzien
lijke inkomsten, zonder dat hij zich
daarbij veel moeite behoeft te ge
ven. De gemakzucht der inwoners,
die nu eenmaal gasleiding hebben
aangeschaft, maakt dat zij in den
regel niet overgaan tot het gebruik
van petroleum, niettegenstaande de
verlichting met deze stof veel goed-
kooper uitkomt, bij dentegenwoor-
digengasprijs niet alleen, maar zelfs
WEEKBLAD
Dit I-lad verschijnt des Zaterdags namiddags.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 0,75.
Fianco door het geheele Rijk0,85.
Afzonderlijke nummers10 Cent.
Boekhandelaren en Postdirecteuren nemen bestellingen aan
te Amersfoort.
Avdertentiën van 15 regelsƒ0,50.
Iedere regel meer0,07.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen door den belanghebbende in persoon
bezorgd0,25.
Naar Utrecht: Aankomst te
Vertr. Amersfoort Utrecht Rotterd. 'sHage Arnnem
6,55 (alleen Zat.)
9,18
11,6
2,2S
5,47
9,28
7,45
10,—
11,35
3,15
6,23
10,5
9,40
11,30
12,45
4,55
7,20
11,19
9,50
11,35
5,15
7,32
11,34
9,55
12,25
2,10
5,20
10,17
daar Zwolle:
Vertr. Amersfoort
9,1
9,45
1,36
6,13
9,32
Zwolle
10,56
11,10
4,10
7,45
11,26
Aankomst te
Leeuwarden Groningen
2,—
2,—
8,25
10,14
2,6
2,6
8,5
10,5
Naar Hilversum: Aankomst te
Vertr. Amersfoort Baarn Hilversum Utrecht Amsterd.l
Poatwagendienst (Onderneming A. Schimmel) tueschen Amersfoort en Maanbergen.
Van Amersfoort 's morgens te 7 en 's namiddags te 2,30 nur.
Van Jiaarslergen 's morgens te 9,43 en 's avonds na aankomst van de laatsten trein.
7,2
8,35
9,20
11,10
1,30
2,40
5,45
9,—
9,30
7,44
8,48
9,36
11,26
1,46
2,56
6,1
9,16
9,46
7,54
8,57
9,46
11,36
1,56
3,6
6,11
9,26
9,56
8,30
9,38
1,20
3,42
6,37
9,48
11-
8.43
9,32
10,35
12,11
2.44
3,42
7,—
10,13
10,32
Naar Zutphen: Aankomst te
(V. Baarn) V. Amersf. Barneveld Apeldoorn Zutphen
8.21
9,29
11,50
1.11
3,42
5,56
9.12
10,58
8,39
9,47
12,2
1,27
3,54
6,12
9,35
11,10
8,59
10,6
9,31
10,37
1,47 2,19
6,31
9,55
7,1
10,28
9,54
10,56
2,42
7,20
10,51
FEUILLETON.
II.
DE AVOND EN HET PARTIJTJE.
't Was acht uur geslagen. Voor de ca
napé stond, op een klein tafelje, ons beste
theeservies. Op dat meubel zat mijne
vrouw, in haar besten zwart zijden japon.
Uw onderdanige dienaar wandelde rond
in een gekleeden zwarten jas.
Ik wist wel, dat de ontvanger in een rok
zou verschijnen en de majoor in een »wa-
pen" rok, maar, na die invitatie»fami-
liaar en om een boterham te blijven eten"
kon ik als gastheer natnurlijk niet en frac
voor den dag komen.
Vijf minuten over achten kwamen de
eerste gasten. Het waren de majoor en
zijne vrouw. De laatste kreeg eene plaats
op de canapé, en ik was juist bezig, den
majoor mijn compliment te maken over
zijn militaire stiptheid toen de deur we
der openging.
Mijn hemel 1 wat scheelt er aan mijne
vrouw? De kleur slaat haar plotseling uit,
en ze kijkt even werkelijk boos. Maar het
duurt maar een oogenblikje. Met een heel
lief lachje staat ze op, en, gaat een paar
stappen vooruit, om Cato Muller te
verwelkomen 1
Dus tóch Cato en niet Caroline. Ik be
greep er niets van. Maar ik mocht Cato
gaarne lijden, en was er dus niet rouwig
om, dat zij en niet de zuster gekomen was.
Wel, Cato 1" zei ik 't doet me
pleizier dat ik je weer eens zie. Hoe gaat
het 't huis Mama wel? en Caroline ook?"
»0, dank ul Mama is heel wel, ten min
ste voor haar doen. EnCaro? och, die
arme ziel zit nu een vergadering bij te
wonen, waar ze pluksel maken of zoo iets.
Weet u wel; dat we gisteren bepaald over
Mevrouws briefje gekibbeld hebben Ik
las duidelijklieve Ca to", en Caroline
hield vol, dat erlieve Caro" stond. Ge
lukkig gaf Mama mij gelijk. Caro moest
toch naar die pluksel geschiedenis toe, en
ik had juist bijzonder veel zin om van uw
vriendelijkheid te profiteeren."
Ei, ei 1" zei ik van avond juist
bijzonder veel zin 1 hoe komt dat zoo, als
ik vragen mag
»Maar ik heb immers niet van van
avond alleen gesprokenl" antwoordde
Cato met een klein blosje. Als men ze
ker is een prettigen gastheer en gastvrouw
te ontmoeten, gaat men altijd graag uit."
Ik begreep best, dat de ondeugende
meid heel wat anders bedoelde, en meer
over de gasten dan over den gastheer
dacht maar ik deed natuurlijk, als of
ik het complimentje voor goede munt
opnam.
Weer ging de deur open, en liet den
ontvanger en zijne vrouw, vergezeld door
het whistspelende nichtje, in onzen feest
vierenden kring binnen. Daarop kwam
mijn buurman de rentenier met zijne
dochter. En eindelijk verschenen de twee
onafscheidelijke sieraden onzer gezellige
bijeenkomsten, dejonathan en David, de
Orestes en Pylades van onze beau monde
in den vorm van de Heeren Smits en
Pietersen.
't Gezelschap was nu compleet, en de
onvermijdelijke scheiding tusschen de
bokken en schapen", die aan het rechte
genot van een kopje thee zoo bevorderlijk
schijnt te zijn, had op de gebruikelijke
wijze plaats.
Volkomen was die scheiding echter
niet. Aan den rechtervleugel van het da-
mesleger zat Cato Muller, en aan den
linkervleugel van deheeren de minnende
Smits. Was het te verwonderen, dat de
afstand tusschen beider stoelen, die oor
spronkelijk drie- en- een- halve voet be
droeg, gaande weg verminderde?
Mijne vrouw keek bedrukt. Ik zag
duidelijk, dat in haar binnenste een strijd
werd gevoerd tusschen strenge principes
en vrouwelijke sympathie.
Wat mij betreft, ik gunde den armen
jongen zijn kort oogenblikje van zalig
heid. Want ik begreep wel, dat hij, zoo
wel aan het speeltafeltje als aan 't souper,
meedogenloos van 't beminde voorwerp
zou worden gescheiden.
Of we veel belangrijks bepraatten, he
rinner ik mij niet. Een oogenblik werd
het discours algemeen, toen de vrouw van
den ontvanger onze mannelijke beslis
sing inriep voor de netelige vraagof de
nieuwe controleur van belastingen niet
precies op Generaal Ignatieff leek. Daar
echter vier van de heeren dit voorwerp
van de belangstelling der dames niet ken
den, terwijl Smits (die hem geloof ik nooit
gezien had) verklaarde, dat hij frappant