BIJVOEGSEL tot de AMEBSFOOBTSCIIE COI BAM
vau DONDERDAG 23 December 3852, H\ 64.
MEMORIE vau TOELICHTING van het Rapport
flor Commissiebenoemd tot uitbrengen van
Verslag, aangaande de herziening van het
getalden werkkring pit de. bezoldiging der thans
beslaande Gomeente-Ambtenaren én Bedienden.
A. Lijst der ambtenaren.
Baar liet aan de Commissie is gebleken, dat niet
alle bezoldigde ambtenaren op den Staat der bezoldigde
Ambtenaren en Bedienden van 12 Aug. j.l. vermeld lijn
ui» heeft zij vermeend die te moeten aanvullen, met
bijvoeging der bijzunderhedeu. die lij daaromtrent, nu
veelvuldige information, heeft kunnen opia melen, welke
zij zich vleit dat juist zullen lijn.
Welligt ware deze Staat, niet zonder grond, ook
nog aan te vullen niet den ViscliafslagerKeurmeester
van het vleesoh, van den visoh, en meer andere be
trekkingen, van welke de titularissen door or van wege
het Gemeentebestuur zijn aangesteld, maar niet uit
de gemeentekas, doch regtslrceks door de ingezetenen
iclven en volgens tarief, worden betaald voor hunne
vertiglingeii. De Commissie heeft echter vermeend, dat
du haar opgedragen last is bepaald tot de herziening
der traclemcnten en niet tevens lot die der tarieven.
Dc betrekking vau Secretaris bij het Collegie van
Zetters, vermeent de Commissie reeds als vervallen en
vereenigd met de werkzaamheden ter Secretarie, te
moeten beschouwen.
Nopens de werkzaamheden der verschillende ambte-
naren, moet de Commissie le kennen geven dal, volgens
infuriualic Ier Secretarie ingewonnen, geen der ambte
naren of bedienden op den Staat vermeld, eenige in
structie heeft, behalve de Secretaris, zoodal hun werk
kring berust op usantièn en mondelinge overleveringen
een gebrek, waarin, naar hel oordeel der Commissie,
ten spoedigste behoort Ie worden voorzien, zoodra de
indeeliug der ambtenaren geregeld is, daar zulks anders
ongelegenheid zal baren, niet alleen in de dienst, maar
vooral in geval van procedures. Ten einde eenigzins
bekend le worden met den werkkring der ambtenaren,
wier werkzaamheden niet reeds uit den aard der zaak
bekend zijn, heeft zij verzocht, om eeuc korte opgave
hunner verriglingenwaaraan door den Secretaris is
voldaan, en aan welke opgave (hierbij gevoegd) de
Commissie zich kortheidshalve refereert.
B. Nieuwe organisatie.
Bij de regeling van iedere zaak, behoort men voor
alle dingen te welen wal men wil en waarnaar men
streeft. Dien ten gevolge is voorop gesteld de nieuwe
indeeling der beambten cn hunne traclementen, zoo
als die zullen zijn voor het vervolg, zonder eenige
bijbeschoiiwing van tegenwourdige titularissen derzelve,
hunne bekwaamhedengeldelijke omstandigheden, lang
durige diensten, enz.
Dit alles kan alleen in aanmerking komen bij de
overgangsbepalingen, maar bij de definitieve regeling
behoort men voornamelijk de toekomst op het oog te
hebben j zal de herziening werkelijk doeltreffend wezen
zoo behoort die doortastend te zijn en met onbevangen
blik le worden dnargesleldvrij van kortzigtige neven-
bedenkingen geput uit het nogenblik. Anders loopt
men gevaar, dat zeer spoedig liet onvoldoende van
dezelve zal blijken, cn reeds na verloop van weinige
jaren op nteuw zal moeten herzien worden iets dat
hier meer dan bij eenige andere zaak schadelijk is,
daar ineu de eenmaal aangestelde beambten, billijker
wijze niet telkens kan ontslaan of oveiplaatsen, daar
gelaten nog de bezwaren van pensioenen en wachtgelden
gewoonlijk daaruit voortspruitende.
De volgende beginselen hebben de Commissie geleid
bij de regeling dezer zaak, welke, behoudens eenige
speciale opmerkingen en afwijkingen voor enkele bedie
ningen, levens als gronden voor de nieuwe indeeling en
bepaling der jaarwedden moeten beschouwd worden.
1°. Dat overal waar een Bestuur zich door verpachting
van inkomsten, zonder schade voor dc dienst, van de
eoiitrólc kan ontslaan, zulks moet aangewend worden.
Uit dien hoofde heeft de Commissie voorgesleldde
vuur-, ton-, haven-sluis- cn marktgelden publiek le
verpachten en de ontvangers posten, daarvoor ingesteld
te laten vervallen.
2°. Dat het noodeloozc complicatie daarslelt, als de
ecne ambtenaar wordt betaald door den anderen, of
door een Collegie van wegc dc gemeente daargesteld,
alsmede dat duidelijkheid en eenvoudigheid, bij cene
publieke administratie, op den voorgrond moeten staan.
De bezoldigingen der ambtenaren en bedienden be
boeren dus zoo geregeld le zijn, dat ze in bepaalde
sommen bestaan, cn niet zoo als hel stelsel was onder
de republiek, ook hier Ier slede nog niet geheel uit
gestorven, om door schijnbaar geringe bezoldigingen
de oogen des volks te verblinden, doch door allerlei
bedekte hijiukomslcii, inderdaad uieer loc tc kennen
dan noodig was.
Ten gevolge hiervan, wenscht du Commissie geheel
nflc schaffen alle bekende en onbekende bijinkomsteii
den boden cn conoiergeluovlucijende van wegc gcincentc-
ambteiiarcir of collegiën door de gemeente benoemd,
of ter Imrc.dienste bestaande, alsmede de vrije bewo
ning vim huizen der gemeente, tenzij, voor zoo veel
dit laatste betreft, dc betrekking dit noodzakelijk
medebrengt.
3°. Dnt het beter is voor dc dienst en voordeeliger
voor de gemeentekas uitkomt, om weinig beambten le
hebben, maar die de gemeente dan ook geheel ter
dienste staan cn behoorlijk bezoldigd zijn, dan dc dienst
te splitsen in een aantal anrbljes cn postjes, die geen
bestaan opleveren, waardoor de titularissen genoodzaakt
zijn een ander beroep tevens uit le oefenen, en dc
belangen der gemeente eene bijzaak worden. Hierom
zijn de betrekkingen van Secretaris bij het Collegie van
den Brand en Boekhouder der Burgerlijke Begrunfplaals
(die blijven bestaan) overgebragt, respectievelijk bij de
Secretarie, den Opzigter der Algeineene Burgerlijke
Begraafplaats en den Gemeente-Ontvanger al dc ont
vangsten geconcentreerd in één persoon, en do betrekking
van Commissaris van Inkwartiering vereenigd met die
vau Kaïernemeester.
4°. Dat dergelijke ambtenaren en bedienden dan nok
gcuno verhooging ran tractcment behoeven voor elke
nieuwe bezigheid, die bun, ten gevolge dezer nieuwe
organisatie of wel laler, wordt toegevoegd, tenzij er
eene geheel bovenmatige uitbreiding van werkzaamheden
plaats grijpc, bijv. bij de centralisatie von alle ont
vangsten iu één Ontvanger der gemeente.
5". Dat, bij zoodanige takken van gemeentebestuur,
bij welke de dienst van dien aard is, dat zij geen
enkelen dag kan stil slaan, men bij de organisatie zelve
moet bedacht zijn op de vervanging der honfd-ainbte-
niirenwaarin bij den Commissaris van Pulicio en
Gemeente Ontvanger op den tegenwoordigen voel niet
voorzien is. doch waarvoor bij de nieuwe regeling zuo
veel doenlijk gezorgd is.
0°. Dat, hoezeer benamingen van posten eigenlijk
weinig ter zake doen, echter hel steeds verkieslijk is,
de zaken bij liniuien waren naam te nonnen en deze
in overeenstemming le brengen met de Gemeentewet.
Dien ten gevolge heeft de Commissie bij hel ontwerp
veranderd eenige benamingen van ambten cn bedienin
gen, afkomstig uit tijden der republiek toen de sleden
met hoogere, gedeeltelijk zelfs souvereine, regtcn be
giftigd, door snorkende titels hunner ambtenaren zich
een soort van luister, moesten of ten minste trachtten bij
le zetten, waarvoor echter thans geenc noodzakelijkheid
meer bestaat. Een Griffier zonder griffie cn deurwaarders,
die gccne exploiten mogen doen, zijn zaken waardoor
men zich, iu zekeren zin, belagchelijk maakt, daar
gelaten nog, dat hoogdravende titels, bij ondergeschikte
beambten en bediendenniet zelden onrzaak zijn van
gebrek aan ondergeschiktheid en aanspraken op hooger
tractemeiit.
Ter toelichting van de indeeling zelve strekken de
volgende ophelderingen
N°. 3. Secretaris.
Dit tracteinent, onlangs door den Raad bepaald zijnde,
is door de Commissie niet tot maatstaf kunnen geno
men worden oin daarnaar de tractemenlen der mindere
beambten le regelen.
N°. 4 en 5. Commies en Klerk ter Secretarie.
De tegenwoordige titularissen zijn door Burgemeester
cn Wethouders aangesteld op een tractcment nader
door den Raad te bepalen, zoodat zulks gevoegelijk
thans bij deze regeling kan geschieden en de Raad
daarin alzoo geheel vrij is.
Dc Commissie stelt voor, om alle werkzaamhedendie
niet aan eenig ander beambte of Collegie opzettelijk
zijn opgedragen, of als een uitvloeisel van hunne lie-
trekking moeten beschouwd worden, te brengen aan
dc Secretarie, als zijnde het middelpunt van allo ge
meentebestuur. Dien ten gevolge wil zij ook het Secre
tarisschap bij alle Collegiën, door het Gemeentebestuur
ingesteld en hetzelve ter dienste «taande, door den
Secretaris of Commies ter Secretarie laten waarnemen,
tenzij daarop eene bepaalde uitzondering ia gemaakt
bij dc inrigliiig dier Collegiën.
De Commies zal alle werkzaamheden verriglendie
dc Seorelaris hein opdraagt cn dezen bij ontstentenis
vervangen. - Het schrijfwerk is opgedragen aan een
Klerk, waarvoor eene bezoldiging van ƒ275 voldoende
is. Mogt één klerk daarvoor te weinig zijn (hetwelk do
Commissie echter zeer betwijfelt), zoo zon men nog een
tweeden klerlf kunnen toevoegen, tegen gelijk tracleiuenl
of wel tijdelijk in dienst neinen, bij ophoupiiig van
schrijfwerk.
N°, 7. Commies bij den Burgerlijken Stand.
Bij ontstentenis te vervangen door den Commies ter
Secretarie. In aanmerking nemende, dat de Wethouder,
als Ambtenaar bij den Burgerlijken Standis het hoofd,
alzoo heiast mei hetgeen meer als studiewerk inoct
beschouwd worden (waartoe hij in kwestieuse gevallen
steeds den Officier van Justitie kan raadplegen), en dat
de Commies (of Griflier) bij den Burgerlijken Stand onder
hem staat, zoo vermeent de Commissie, dal hel trac
temeiit van lnatstgemelden niet hooger behoeft gesteld
te worden dan dat van een Wethouder.
N". 8. Boden.
Een Iracteinent van ƒ300 acht de Commissie, in
vergelijking met hetgeen de veldwachters, agenten van
[Hilicio cn commiezen bij de belastingen genietenmeer
dan voldoende. Zij ziet niet in, dat, zoo als thans de
gewoonte is, dc Boden steeds exlra-bcluoiiingcii moeten
hebben, indien zij vooroudere gemeente ambtenaren
dan voor Burgemeester, Wethouders en Secretaris, of
voor Collegiën, namens het Gemeentebestuur fungerende,
werkzaamheden verriglen, daar deze even goed beboe
ren tol ilc besturing der gemeente. Al deze bijinkoiu-
sten (daaronder begrepen hel opnemen van paleulcn),
die ten slotte alle op dc geiuceute-kas to huis kinnen,
kunnen alzoo afgeschaft worden, cu wel dadelijk.
Du beide titularissen zijn benoemd.zonder dal bel
bedrag van hun tractcment in dc benuciiiing staat uit
gedrukt, doch in die van W. E. van Zeeenhuijzen is
zulks aan den voet, voor de registratie, opgegeven al»
ƒ275. Voor twee jaar is dit echter verhoogd Uit ƒ300.
De vereeniging der betrekkingen van Concierge van
bet raadhuis met die van Bode, kan zeer gevoegelijk
geschieden, daar dc Boden vóór licu uur des morgeus,
in den regel, niets te doen hebben ou alzoo, degcen
die levens Concierge is, lijd genoeg zal hebben tot het
dagelijksch schoon houden der localen op liet raadhuis,
en dat des nood» door zijn gezin kan laten verrigten.
Vrije inwoninglicht cn brand leveren genoegzame
tegemoetkoming op voor het bewerkstelligen van deze
diensten. Voor het jaarlijksche schoon maken is eene
som vun ƒ100, thans daarvoor aangewezenvoldoende.
N°. 9. Commissaris van Inkwartiering.
De vereeniging van deze betrekking met die van
Kazememeester kan zeer gevoegelijk geschieden, zonder
dat er vrees '.ij voor te groote opeeuhooping dor werk
zaamheden.
N°. 10 en 11. Omroepers en Aanplakker.
Ecno vaste beluoning komt der Commissie, voor de
gelijkmatigheid der begroolingen, verkieslijk voor. Bij.
do regeling der hoegrootheid en verhouding, heeft zij
de rekening over hel dienstjaar 1851 tot maatstaf
genomen.
N". 12. Gemeente-Ontvanger.
Wanneer men iu aanmerking neemt, dat do jiost
van Gemeente ontvangerzoo als die thans bestaat,
meer als Kassier der gemeente, dan wol alk eigenlijk
gezegde Ontvanger is te beschouwen, zoo kan men
veilig aannemen dat hij tijd genoeg over hoeft voor
vermeerdering van werkzaamheden. Dit laatste geldt
eveneens van den tegenwoordigen Ontvanger der Stede
lijke Belastingen, en blijkt ook ten overvloede daarnil
dut hij, nevens zijne betrekking, Het beroep van Makelaar
uitoefent,
Eene vereeniging dezer beide betrekkingen komt der
Commissie zeer wenschelijk vooren ligt in den geest
van art. 113 en 114 der Gemeentewet. Naar het oor-
deel van bevoegde beoordeelaars, door baar ten deze
geraadpleegd, zijn dc werkzaamheden niet te groot voor
één persoon vooral niet wanneer hem nog een Commies
op zijn kantoor ter dienste staal. Met hel oog op de
veelvuldige werkzaamheden, die bijv. aan de kantoren
der Rijks Belastingen en Registratie verrigt worden,
alwaar toch altijd slechts één ambtenaar is, die de
directie voert, ziet de Commissie dan ook geen bezwaar,
om de ontvangst der begrnfenisrcglen mede aan den
Gemeente-Ontvanger op te dragendaar die van geringen
omvang is, en alsdan op zeer ceiivoudigen voet kan
geregeld worden. Door aan den Opzigter der Begraafplaats
to verbieden (des noods op straffe vau onmiddellijke
demissie) eenig lijk te begraven, waarvan hem niet
alvorens de kwitantie van den Ontvanger is overgego-
ven, waaruit blijkt, dal aan dezen de begrafenisregteii
zijn voldaan, en te gelasten, die kwitantie le voegen
bij zijn register van de begraven personenis deze zaak
voldoende geregeld, en alsdan een afzonderlijke Doek
houder der Begraafplaats geheel overbodig. Door dit
register, met de bijliggende kwijtingenis de Controleur
in staat, om later de registers van Ontvang, ter dier
zake, bij den Gemeente-Ontvanger te controleren, of
deze laatste daarin wel alle inkomsten heeft verant
woord.
N°. 13. Commies bij de Gemeente-ontvangsten.
De vermeerdering vau werkzaamheden bij den Ge
meente-Ontvanger, maakt deze nieuwe betrekking noo
dig, ten minste wenschelijk voornamelijk ter vervanging
van denzelven, in geval van ontstentenis. Dat de Ont
vanger voor diens handelingen aansprakelijk is, i6 eene
bepaling op alle Rijkskantoren vigeerende. De billijkheid
brengt alzoo, naar het oordeel der Commissie, mede,
dat de Commies door den Ontvanger zeiven worde
aangesteld, onder approbatie van don Raad, of wel
door den Raad worde gekozen, uit een tweetal door
den Ontvanger op te maken.
N°. 15. Commics-Roeijer.
Hoezeer vele Commiezen zich verbeelden het roeijen
van gedistilleerd te verslaan, en dat daarvoor slecht*
noodig is le zienhoe veel graden de hygrometer tcekent,
zoo vermeent echter de Commissie zich tc kunnen be
roepen op de getuigenis van allo Physioidat, voor
eene juiste bepaling der sterkte van het vocht, zoo
danig, dal dc Ilegter daarop eene veroordeeling in ge-
moede kan uitsjircken, vrij wat meer noodig is. Van
Rijkswege wordt dan ook geen Commies lot rueijer van
dc lc, 2° of 3" klasse aangesteld, dan na daarvoor een
examen le hebben afgelegd. Wil men dus een behoor
lijken Rueijer hebben, die in iedor geval moeijeljjk te
vinden zijn zal bij het personeel der Stedelijke Com
miezen, zoo dient het traotemrut niet, geljjk thans,
lager, maar hooger dan dal der gewone Commiezen
gesteld te worden, tenzij men den Itijksroeijer, tegen
eene toelage, levens opdrago het Koeijerschap, voor
zoo veel betreft de gemeentc-aceijnsen. Volgens inge
wonnen advies beslaan legen dit laatste gcene bezwaren
bij de administratie vau het Rijk. en zoudo eene toe
lage vau ƒ50, Ion dien einde, voldoende zijn.
De legenwooidigc titularis is geen Rijksroeijer meer.
maar als zoodanig van Rijkswege, voor eenige jaren
als onbruikbaar, gepensioneerd.
De Commissie stelt mor, dezen persoondia, wegens
zijne linoge jaren, thans totaal onbruikbaar is, en "ook
nooit meer gebruikt wordt, een pensioen van f 50 toe
le voegen, en voor de óversobietondo ƒ51) den Rijks
roeijer te benoemen, waardoor alsdan, builen bezwaar
der gcineente-kas, deze zaak zal geregeld kunnen worden
en later euno bezuiniging van 59 'sjaars opleveren,
N°. 18. Poor tiers.
Do Commissie wenscht de poorlicrs in het vervol»
niet bepaald voor deze if gene poort benoemd te zien
doch eenvoudig tot poortiersop een tractemeiit van
200, met vrije woning aan do poort, cn. zoo lang
liet inarktgcld op de boter blijft beslaan, levens he"t
genot der beloooing vnor het wegen der boter. Do
poorten worden alsdan aan ieder hunner aangewezen,
zoodat men, wanneer omstandigheden dit moglew «er-
eischcnten allen tijde bevoegd zij ze to verplaatsen.
