AIERSFOORTSCHE
COURANT.
M 150.
II O PI I) F, I! I)AG, 30 Maart 3854.
80 Maart. Donderd.
31 Vrijd.
1 April. Zaturd. Inneming ran Brielle door de Water Geuzen1572.
2 v ZOND. Judica; Jung Stilling overl., 1817.
3 April. Maand. H. J. Duifhui» overl., 1581.
4 it Dingsd. JEpiicopiu» over!.1643. (Edelen der Landvoogdes aangeboden1505.
5 Woensd. CjE.Kw.; Wijk bij Duurstede Beeslenm.; Smeekschrift door Ncêrlandg
8 Donderd. Akssisoiit BtssTMaiarr (met Premiën); Barneveld Schapenmarkt.
AMERSFOORT, 30 Maart 1854.
In de op 28 Maart gehouden vergadering van den
Raad dezer Gemeente is, in afwachting van de te ver-
leenen dispensatie van het vergelijkend examen, lot
Instituteur alhier benoemd de Heer A. M. Kollewijn Nz.
thau9 Hoofd der Afdeeling Nieuwe Talen aan 't Gym
nasium te Assen. Voorts is een door den Voorzitter,"
naar aanleiding der rekwesten van de in N°. 127 der
Amersf. Cour. genoemde Kerkeraden en van die van
de Ned. Hcrv. Gemeenten van Amersfoort en Hoevelaken
gedaan voorstel, om de op Goeden Vrijdag invallende
Weekmarkt niet op dien dag maar op den voorafgnanden
Woensdag te laten houden, verworpen met 7 stemmen
(SchaerenbcrgVerlorenv. LilaarGordon, v. Bockom
Maas, v. Beek en Diemont), tegen 6 stemmen Wijera
v. Bel, v. Werkhoven, Brouwer, Nieuwland en Herschel);
zijnde hel voorstel, dat door niet één lid uit een gods
dienstig oogpunt is verdedigd geworden, door den lieer
Scheerenberg bestredenomdat 't den ingezetenen schade
zou veroorzaken; door den Heer Verloren, omdat't niet
behoort lol de competentie van den Raad om zich met
godsdienstige kwesliën in te latenen door den Heer
van Lilaar, omdat de Raad, indien dezelve aan dit
verzoek liet gewenscht gevolg gaf, op verzoeken van
dienzelfden aard, indien dezelve door andere, Roomschen
of Israëlietische, Kerkelijke Gemeenten gedaan wierden
nooit afwijzend zou kunnen beschikken.
Do Kantonregler van Amersfoort heeft, op de
reglsvervolging, ingesteld togen een 14jarigen te Bun
schoten woonachtigen jongenwegens het werpen met
steencn naar iemand, bij vonnis van 20 Maart j.l.
verklaard dat boven omschreven feit misdaad, wanbe
drijf noch overtreding daarstelt, omdat art. 475 n°. 8
van het Wetboek van Slrafregt wel strafbaar stelt het
opzettelijk werpen met een hard ligchoam. op een per
soon maar niet het werpen met iets dergelijks naar
of i» de rigting van een persoon.
Bij vonnis van denzelfden dag ia mede van alle
reglsvervolging ontslagen een persoon, die was aange
klaagd van hel laten weiden van ecne drift schapen
in het aan den Heer de (Vilde toebehoorende sparrc-
bosch, genaamd het Meer; zijnde dit ontslag van regls
vervolging gegrond op dc overweging, dat dit feit niet
valt onder het bereik van art. 475 n°. 10 Wetboek
van Slrafregt, waarbij alleen wordt verboden het laten
loopcn van vee op eens anderen bezaaide of in den
oogst staande grondenof in liet hakbosch aan een
ander toebehoorende, omdat onder het woord hakbosch
alleen kunnen begrepen worden zoodanige bosschen,
die op vaste lijden worden gehakt, zoo als het zooge
noemd kreupelhout en dergelijko, maar niet de sparre-
bosschendie evenmin kunnen gezegd worden bezaaide
of in den oogst staande grond te zijn.
De Eerw. Heel J. G. Dom Seiffcn, die den
23 Maart j.l., in zijne te Hoogland gehouden zevende
lezing over dc Geschiedenis der Christelijke Kerk het
tijdvak van 1650 tot 1750 behandelde, zal hedenavond
de reeks dier voorlezingen besluitenmet de beschouwing
van de Christelijke Kerk in onze dagen, het tijdvak
namelijk van 1750 lot 1852.
Den 5 Maart j.J. had de Gereformeerde Gemeente
te Soest het voorregt, de verruiming en verfraajjing
van haar Bedehuis voltooid te zien. Was daaraan
vooral door gebrek aan noodige zitplaatsen, reeds lang
behoefte gevoeld, tot voor twee jaren was elke ver
andering cene onmogelijkheid gebleven, omdat de staat
van het Kerkfonds niets buitengewoons toeliet. Maar
hel legaat van Vrouwe Still, weduwe van den voor-
mnligon Leernnr dier Gemeente J. Onenklegde tol de
uitvoering den eersten grondslag. Nadat Kerkvoogden
van het Prov. Collegie van toezigl de vergunning
hadden verkregen, om een gedeelte der gelden daarloo
aan te wenden, werd beroep gedaan op de Gemeente
zelve, met dien gunstigen uitslag, dal ruim 1100 uil
haar midden werd zamengcbraglterwijl met dank
baarheid mag worden vermeld, dal velen, die slechls
in eenc verwijderde betrekking tot de Gemeente staan
niet het ininst tbh hunne belangstelling, door milde
bijdragenhebben doen blijkenwaaronder vooral de
Koningin-Moeder, zoodat ongeveer ƒ2000 kon worden
ten koste gelegd aan de verbetering en verfranijing
van het Bedehuis, dat thans, eenvoudig, geregeld en
nel, meer dan vroeger zich voordoet als eene waar
dige en geschikte plaats ter gemeenschappelijke Gods-
vereering.
De Kerkeraad der Gemeente Eemnes-Binnendijks
heeft beslotenden Goeden Vrijdag geheel toe te wijden
aan de verkondiging van den dood des Heeren, en den
voormiddag af te zonderen lot do bediening van het
H. Avondmaal.
Den 20 Maart j.l. heeft dc Heer L. Mulder, in
zijne laatste (de 17de) lezing over den Landbouw en
daarmede in verband staande Wetenschappente
AiBCwngep gehoudengesproken 0V(Cr de beginselen
van het ontginnenal» toepassing van het voorgaande
en wel mtt betrekking Uit variohil lende soorten vap
grondwaarbij werd terpg geweten op de verschillende
wijzen van gronden le verbeteren in het algemeen,
door werktuigen en door mest, en tevens op de ver
schillende wijzen van bemestiug, die öf door regt-
stieeksche inest, öf door bevlocijing, enz. kunnen aan
gewend worden.
In deze laatste bijeenkomst, is door de aanwezigen
een adres aan Z. M. onzen geëerbieiligden Koning gc-
tcekend, waarin lloogstdenzclven wordt dank gezegd voor
de beschikking, dat er aldaar lezingen zijn gehouden
geworden en waarin tevens dc wensch wordt geuit
dat het Z. M. behagen moge, in een volgend jaar, de
inwoners van dio gemeente en omstreken in de ge
legenheid te stellenhel vervolg van wat in deze
behandeld werd, door den Heer Mulder te hooren
voordragen.
Bij een kabinels-sehrijven van 22 Maart j.l., heeft
Z. M. de Koning aan liet Bestuur der te Amerongen
gevestigde Maatschappij ter bevordering der Tabaks-
kuituur» le kennen gegeven, dal Z. M. besloten heeft
het Beschermheerschap dezer Maatschappij le aanvaarden.
Z. M. heeft benoemd tot Inspecteur der gevange
nissen, niet hepaling.dat hij in die betrekking zal kun
nen worden belast met zoodanig loezigt op de Rijks
politie, als hem nader van wegc den Koning zal worden
opgedragen, den Heer Mr. F. JV. Alstorphius Grevelink
Regter te Assen, en tol Inspecteur der Ri)ks-polilieden
Heer Mr. IV. Miers/rass, Burgemeester van Loenen.
Den 23 Maart j.l. heeft, te 's Gravenhage. plaats gehad
de plcgtige onthulling van het Standbeeld, door het Ncderlanilsche
Volk opgcrigt, ter cere van wijlen Zijne Majesteit Koning Willem
den Tweeden. Reeds vroeg in den morgen wapperden 's I-ands
vlaggen van alle openbare en van vele bijzondere gebouwen en
woningen. Het klokkenspel deed zich gedurende den gehcclen
dag bij afwisseling hooren. Eenc aanzienlijke menigte bevond
zich allcrwcge. om getuige te zijn van dc picgtighcid die op dien
dag was bepaald. I)it was vooral het geval op het Buitenhof,
waar het Standbeeld is geplaatst. Daar was elke woning van
vlaggen voorzien. Daar werd alles in gereedheid gebragt tot
viering van bet feest van den dag. Inzonderheid werd de nnn-
dacht gevestigd op dc tribune, die sedert eenigen tijd danr-
gcstcld was en nu behoorlijk opgemaakt doelmatig ingcrigt
en fraai versierd was. Zij was verdeeld in drie al'deelingcn of
vakken. Dc middenste was bestemd voor den Koning en de
leden der lloofd-Commissicbelast met bet oprigtcn van bet
Standbrcldvoor de leden van bet Korps Diplomatiekde
Ministers, de burgerlijke en militaire Overheden en voor dc
verder genoodigden. liet geheel der tribune werd omgeven
door cene nette en smaakvolle kroonlijstrustende op sierlijk
geschilderde stijlen. Op dc kroonlijst prijkten dc namen der
plaatsen waar de schitterende wapenfeiten van den ontslapen
lield voorvielen. Zij zijn Salamanca, Vittoria Ciudad-Bodrigo
cn in bet midden gedekt door den Ncderlandscbcn Leeuw
IVaterloo, vervolgens Quatre-BrasHasselt en Leuren. F.lk vak,
waarin een dier namen wns geplaatst, werd door een eikenkroon
opgeluisterd. Een cn ander leverde een smaakvol en uitmuntend
gciiccl op. langzamerhand werd dc tribune, alsmede andere
plaatsen, waarvoor toegnngkaartcn verleend waren, bezet.
Duizcnde. inwoners van dc Stad en elders vereenigden zieb op
bet plein of in den omtrek. Elke woning was vervuld van
toeschouwers. Tegen half twaalf ure schaarden zich om het
Standbeeld divisien SchutterijGrenadiers en Jagers cn cene
sectie Rijdende Artillerie zonder geschut. Zij vormden een
qiiarrcdat echter aan den kant der tribune openbleef. Aan
heide zijden van bet Standbeeld werden dc muziekkorpsen der
Stedelijke Schutterij cn van het Regcment Grenadiers cn Jagers
gesteld. Het geheclc garnizoen was onder dc wapenen cn stond
voor zoo ver net niet in dc nabijheid van het Standbeeld was,
in gesloten kolonnc op den Vijverbergfront makende naar
dc l'laats. Na ecnig verwijl verscheen Z. M. de Koning met
dc Prinsen, gevolgd door concn luisterrijken Staf. Bij H.D.
aankomst werd Z. M. door de leden der Iloofd-Commissie tot
oprigting van het Standbeeld ontvangen cn door de bevolking
met geestdrift begroet. De President der Commissie, de Heer
E. IV. ran Dam ran Isselt hield daarop cene korte toespraak
waarbij hij 'sKonings toestemming verzocht, om het Standbeeld
te mogen onthullen.
(Deze toespraak in een volgend nommcr.)
Op een gegeven teeken werd nu het Standbeeld voor wijlen
Koning JVidem II onthuld. Het geschut deed zich booren.
Dc muzijk voerde Vadcrlandschc stukken uit. De marsch werd
geslagen. Luide kreten werden van alle zijden aangehevenom
van dc algcmccnc deelneming aan deze nationale plegligheid
te doen blijken.
Na de onthulling van bet Standbeeld hebben al de troepen
die op den Vijverberg geschaard stonden, voorbü het Standbeeld
gedefileerd. De Koning en de leden van het Koninklijk gezin
verlieten daarop bet Buitenhof en keerden onder het gejuich
der grootc menigte naar bet Paleis terug. Langzamerhand
verlieten dc genoodigden en allendie zich op het Buitenhof
bevondendat plein. Dc plegligheid van den dag was geëin
digd. Intusschen stroomden nog aanhoudend van alle kanten
zeer velenom liet beeld van den voormalïgen Koning te
aanschouwen en hulde te brengen aan de nagedachtenis van
dien onvergctelijken Vorst. Het was in de geheele Stad blijk
baar, dat van alle dcclen des lands personen herwaarts waren
gekomenom deze plegligheid bij te wonen. De Sub-Commissicn
voor de oprigting van het Beeld en dc Commissiën van de
vcrccniging van bel Metalen Kruis waren zeer talrijk. Oedcr
dc genoodigden merkte men ook op de Voorzitters van de beide
Kamers der Statcn-Generanl en vele leden dier vergadering,
cene Commissie uit den Hoogen Raad der Nederlanden en Comr
mission van andere Rijks-, Provinciale-en Stedelijke instellingen,
Het Standbeeld geplaatst op het Ruitcnhof, tusschen bet
Ministerie van Buitenlandscbe Zaken cn den Vijverberg, stelt
den Koning voor, blootshoofds, losin cene afhangende mantel
gehuld, met uitgestrekten regterhand. als sprak hij tot zijn
getrouw Volk, de linkerhand rustende op net zwaard, dat
Kostbaar geschenk zijner Moeder, door Hem in al de roemvolle
tijdperken van rijp Krijgsmaps-lerep gedragen, cn dat alzoo
met regt een Historisch Zwaard heet en mag.
Aan den voet van het Standbeelddat 3,6 Ned. ellen groot
is, bevinden zich op de vier hoeken van het Monument (in
't geheel, met dc stoep 8.45 Ned. ellen hoog) even zoo veel
Beeldenvoorstellende Het Koningschapmet Scepter cn
Kroon op een kussen: dc Wetgeving, met de tafelen der Wet
in den linkerarmcn eenc schrijfstift in de regterbanddc
Kunslbeschenningdie bet Palladium met eeuwige lauweren
kroont, cn dc Weldadigheidmet den Hoorn van Overvloed,
bet sprekend beeld van den boofdkaraktcrtrcl des Rollings,
die zijne Residentie cn zijn Paleis tot het middelpunt maakt
niet alleen van kunst, maar van alles, wat goed is cn schoon
in elke rigting van den geest cn van het menschebjk gemoed.
Het Voetstuk, in gelen bremersteen bewerkt, voert, behalve
kransen van eiken-, palm-, lauwer- en cypresbladeren
ts, liet Wapen van het Koningrijk der
e zijderegts
'g"jk der
Nederlanden, links een I-ccuw, rustig liggende op zijn Zwaard,
cn daarbij de namen der gedenkwaardige slagveldenwaar dc
dappere Prins enn Oranje dc overwinning wegdroeg: Badajoz
Vittoria, Ciudad-RodrinoSalamancaOuatre-BrasWaterloo,
Hasselt, Baulerscn, Leuven. Op de voorzijde leest men liet
volgende opschrift in bet Hollandscb, en op dc achterzijde
datzelfde in het Latijn:
Z. M. heeft den Heer E. ff. van Dam van Isselt,
Voorzitter der Commissie tot oprigting van het Stand
beeld voor Koning IVillem IIbenoemd tot Komman-
deur der Orde van de Eikenkroon, met de Ster, den
Heer HardenbergSecretaris der Commissie, tot Kom-
maudeur dier Orde, en den lieer S. B. IVeeninck,
Lid der Commissie, tol Ridder dier Orde, en den Heer
Mr. IV. J. van Hoytema tot Curator der Ulrechtsche
Hoogeschool.
Is de dag van 23 Maart 1854 in een even gevoelvol
als overheerlijk dichtstuk u Zang des Tijdsa bezongen
door den beroemden S. J. ran den Bergh, en heeft
dc plegligheid der onthulling van Tweeden Willem'b
Standbeeld, den welbekenden Auguste Clavareaueeno
dien Dichter waardige Cantate den lezers der Nieuwe
Bolterd. Courant, in het nummer van 24 Maart, ten
beste doen geven, terwijl ook de letterkundige JVap
bjj cene door den Heer van de Weijer, te Urecht,
uilgegeven afbeelding van hel Standbeeld, een krachtig
vers heeft geschreven, niet minder verdient echter de
belangstelling een, naar aanleiding van deze gelegen
heid, te Delft uitgegeven boekske Twee Standbeelden
te 's Gravenhagedol er op wijst, hoe èii het op 23
Maart 1854 onthulde Standbeeld van den Held van
Waterloo, cn liet op 17 November 1846 onthulde
Monument van Willem I, dc gansche rei als vertegen
woordigen van dc Vorsten uil het Huig van Oranje, wier
leven aan het welzijn van Nederland wa9 gewijd.
Zullen de gedichten van ran den Bergh, Clavarean
en IVop ongetwijfeld met graagte worden gekocht,
men onthoudt' toch niet zijne medewerking tevens aan
de verspreiding van de Twee Standbeelden van den
ongenoemden echt Nederlandschen Delftschon Schrijver
(naar wij meetien een Oflicier der Artillerie), daar dit
boekske, wel niet in versmaat maar toch in goed en
krachtig prqza, de Natie herinnert, hoeveel zij aan
Prins Willem, den Grondlegger, en aan Koning Willem
dep Handhaver harer onafhankelijkheid, is verpligt.
Wij hebben inzage gehad van een afdruk van
het rekwest van den Heer C. H. Balkema aan Z. M.
den Kuuing, d.d. 10 Febr. j.l., betreffende zijne aan
vraag om concessie tot daarstelling en exploitatie van
spoorwegen iu de Noord-Oostelijke Provinciën des Rijks,
met bijlagen. Om het hoogo gewigt van het onderwerp
daarin behandeld, nomen wij het volgende ujt da1
rekwest over.
De Heer Balkema gaat in dit rekwest eerst den stand
van zaken na sedert 21 October 1852, het tijdstip
waarop door hem, in vereeniging met een comité, uit
de uieest geachte mauncn, Tan al de Noord-Oostelijke
Provinciën des Rijk» beslaande en met geaccrediteerde
Eogelsche kapitalistenroorluopige concessie is aange
vraagd voor bedoeld spoorwegnet.
Dat verzoek had op 0 Mei 1853 de uitreiking ten
gevolge van eene provisionele concessie aan hem
adressant, doch onder cene voor hem verrassende voor
waarde van binnen twee maanden een millioen gulden
gereed geld provisioneel le moeten storten, eene voor
waarde, waarvan nimmer sprake was geweeet tusschen
het Gouvernement en hem of zijnen raadsman en die
in de plaats schceij te treden van die, welke hij, ter
voldoening aan het schrijven van den Minister van
Biunenlandsohe Zakou van 27 Dec. 1852, rich bereid
verklaard had aan te nemennamelijkom binnen
weinige weken na het ontvangen der provisionele con
cessie, het bewijs te leveren, dat degelijke mannen aioh
werkelijk tot de uitvoering verbonden,
De fleer Balke*ta, buigen stari Xjjpde, die )jenj op
gelegde voorwaarde, welfle hij nimmer aangpiioiuftd
bod, te vervullen, bad zioh alstoen bit Z. X. den
Kuning gewend, bij verzoek schrift van 5 Ju lij J8W-,
daarbij 1°- de redenen opgevende, waarom de voor
waarde, die hij rich bereid verkjaard had aqn te
nemen, ve«o de voorbeur, verdjent horen, die in de
