AHERSFOORTSCHE
COURANT,
Sc;
m
van VRIJDAG,
M
01 October Ó856
'P
Dit Blad verschijnt tweemaal in de weck, des Dingsdags en Vrijdags. De Prijs van het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden. Van Advertiën, van I tot 6 regels 60
Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelregt. Afzonderlijke nummersƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen bij den Uitgever-Redacteur A. van Cleeff,
te Amersfoort, zoomede hij alle Boekhandelaren en l'ost-Directcuren in het Rijk.
De Credietbank.
(Zoogenaamd Crediet-Mobilier.)
Hoe meer de Credietbanken in getal en invloed
toenemen hoe meer zij in alle takken der indus-
triëelc en financiëele maatschappij grijpendes te
meer wordt het pligt, om in het openbaar de
wacht te houden, dat zij zich niet verder uitstrek
ken, als welligt tot later berouw van het publiek
thans plaats heeft. Reeds heeft een onzer volks
vertegenwoordigers spoorslags, nadat hekend ge
worden was, dat eene dusdanige Crediet-Mobilier
zijdelings ook in Nederland voet zoude beginnen
te krijgen in der tijd in de Tweede Kamer de
Regering daarover geïnterpelleerd en wij gelooven
dat aan deze ter juister tijd jredane interpellatie
het indringen van het Crediet-Mobilier in ons Va
derland is belet geworden. Vreemde speculatie-
geest vlamt echter op de schatten, die in Nederland
te vinden zijn, en zoodra slechts in de verte de
kans schoon zal gevonden worden, mag men er
op rekenendat die kans niet verzuimd wordt.
Wij vermeenenonze landgenootendie van ouds
lier den roem van voorzigligheid in handelsonder
nemingen dragen niet beter voor de Credietbanken
te kunnen waarschuwendan door de zamenstelling
van het volgende artikel, en zullen ons de moeite
eu inspanning niet onbeloond achten, wanneer wij
daardoor bijdragen, om de nationale antipathie
in deze gewaagde ondernemingen nieuw voedsel
te geven.
I.
Het eerste punt, dat wij behandelen, is het ge
brek aan openhaarheid, van de zijde der bestuur
ders van Credietbanken. Men begrijpe ons niet
verkeerd, door te meenen, dat wij daarmede be
doelen periodieke aankondigingen, waarin op eigen-
behagelijkeii toon, omtrent deze of gene operatie,
over dit of dat gerealiseerde of toekomstige avans
berigt gegeven en een en ander met veel ophef
door gehoorzame organen uitgebazuind wordt. Zulke
aankondigingen zijn alleen geëigend, begoochelin
gen te baren of speelruimte voor de Agiotage te
maken. Men wil op den koers invloed uitoefenen,
maar de wereld is door schade vvys geworden,
zoodat zij dit voornemen spoedig bemerkt.
Geheel onderscheiden van deze beurs-wendingen
bedoelen wij eene volhomene, maar ook levens rein
voorwerpelijke openbaarheid, die van tijd tot tijd
over den toestand der onderneming, niet alleeu
over het actief, maar ook over het passief, over
de licht- en schaduwzijden der zaak de noodige
verklaring geeft. Door eene zoodanige openbaar
heid, worden zoo wel de aandeelhouders als het
publiek in de gelegenheid gesteld, om zich van
tijd lot tijd van den juisten stand der zaak te
vergewissen. Zij zouden in zekeren zin de open-
bare controle eau hel Bestuur vormen.
II.
Het mecrendoel der nieuwere actiën-compagniën
lijden aan de kwaal, dat hun bestuur, reeds
van den aanvang af, naar autocratische principe
ingcrigt worden en het constitutioneel element, dat
is: de vertegenwoordiging der aandeelhouders, te
weinig toegepast wordt, liet is waar, gemeenlijk
liepalen doorloopend de statutendat de Bestuurs
leden door de algcmcene vergaderingen worden
gekozen, Evenwel, deze bepaling is daardoor her
senschimmigdoordien de stichters zich gemeenlijk
het regt voorbehoudenoin gedurende de eerste
jaren (4, ook 10 en 12 jaren) het Bestuur uit te
maken of de Bestuurders naar hunne keuze te
benoemen.
Maar juist die eerste periode van het bestaan
derj Credietbank is van beslissend gewigt; want
van dat eerste tijdvak erlangt de onderneming hare
rigting voor de toekomst, en wat gedurende dien
lijd door eene «ondoelmatige,» wij durven niet
zeggen door eene zelfzuchtigeleiding kan be
dorven worden, kunnen misschien geene 10 a 20
jaren goed maken. Daarvan afgescheidenis ook
de invloed, waartoe de aandeelhouders door de
algemeeue vergadering geregligd zijn, te beperkt.
In den regel worden alleen de voorstellen ter tafel
gebragt, welke van het bestuur komen en welke
hel bestuur tot de zijne gemaakt heeft. Daarente
gen worden voorstellen van aandeelhouders slechts
dan in behandeling genomen, wanneer het bestuur
zulks goedvindt. Voor de belanghebbende aandeel
houders blijft gevolgelijk niets anders als een zeer
bekrompen petilieregt over. Daarin behoorde echter
openlijk kernachtiger gehandeld te worden, opdat
de aandeelhouders, ten opzigte van voorstellen,
welke door een bepaald getal mede-aandeelhouders
geteekend of ondersteund worden, eene soort van
initiatief zouden erlangen.
In een volgend ar'ikel zullen wij het stemregt
der aandeelhouders bij de algemeene vergaderingen
behandelen.
BUITENLAND,
16 October 1856.
Op 40 mijlen afstand van New-York, in de ver-
eenigde staten van Noord-Amcrikaheeft zich eene
nieuwe godsdienstige secte gevormd. Deze secte
stelt zich ten doel de vernietiging van het mensche-
lijk geslacht, geenszins gewelddadig, maar door
het toepassen van den ongchuwden staat.
De aanhangers dezer secte houden zich overtuigd
dat de mensch tot het kwade geboren en dat hij
niet vatbaar voor redelijke volmaaktheid is. Zij
vinden volgens hun zeggen, in den Bijbel, de be
wijsgronden voor hunne stelling. Het schijnt hun
onmogelijk voor te komen, dat de mensch naar
Gods evenbeeld zoude gevormd zijn, en zijn zij daar
entegen van gevoelen dat de mensch geheel het
werk des duivels is. Aan de eene zijde, leggen
zij de weinige genotrijke oogcnblikken welke men
op aarde hebben kan, in de weegschaal tegenover
hel \erdriet dat ons voortdurend overvalt, de lig-
chamelijke smarten waaronder de mensch gemeenlijk
gebukt gaat, en het komt hun voor, dat alles bij
elkander genomen, het leven weinig aanlokkelijks
heeft. Zij durven denken dat het beter ware tot
dien prijs niet geschapen te zijn.
Wanneer men hun tegenwerptdat dit leven
slechts een tijd van beproeving is, en dat God de
slechten straft en de goeden beloont, alsdan ant
woorden zij, dat zij zich liet regt niet toekennen
om die proeftijd te doen ondergaan aan de wezens,
die zonder de tot hunne zaligheid noodige deugden
zouden kunnen geboren worden.
De belijders dezer leer zijn zeer gastvrij. De
vreemdelingen welke hun bezoeken genieten koste
loos verblijf en voeding voor rekening der broeder
schap. Reken echter niet op den bijslaud der on
vruchtbare», zooals zij genoemd worden, om u van
een dreigend gevaar te redden, dat U het leven
zouden kunnen kosten. Zij zouden u laten verdrin
ken, verbranden, of ophangen, zonder u de hand
toe te reiken of het touw af te snijden. Zij zouden
meenen u ter wereld te brengen wanneer zij u
in het leven terug riepen, want men vergete niet,
dat zy ile vernietiging van het menschelijk geslacht
boven alles willen. Zij doen niets oin het beslaan
dat ons door God gegeven is te vernielenmaar ge
looven in hun regt te zijn, niet te mogen doen
om dat verdere bestaan de behulpzame hand te
bieden.
De beoefenaars van dit zonderlingeen ongerijmde
dogma bezitten een prachtig gesticht op den door
gang van den Meridiaan, in een bekoorlijk oord,
alwaar men een der heerlijkste natuurpanoramas
aanschouwt. Aan de eene zijde is het gebouw dat
door de mannen bewoond wordt; aan de andere
zijde de verblijfplaats der vrouwen. Mannen en
vrouwen ontmoeten zich alleen by de godsdienst
oefening in de kerk.
De belijders dezer leer bebouwen zelve hunnen
grond en verrigten den landbouwarheid gekleed
in deftig zwart pak met witte das.
BINNENLAND,
AMERSFOORT, 16 October.
Naar men verneemt, heeft de Heer Duijmaer
van Twist, in het kiesdistrict Stecnwijk benoemd
tot lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
dezer dagen te Zwolle eene bijeenkomst gehad met
een aantal kiezers uit genoemd district, en hun
daarbij te kennen gegeven, dat hij allezins erken
telijk was voor het in hem gestelde vertrouwen,
maar zich genoopt vond te verklaren, dat hij die
betrekking niet konde aanvaarden.
In diezelfde bijeenkomst is de Heer Storm van
's Gravesande, voormalig lid der Tweede Kamer,
in aanmerking gekomenomindien de Heer
Duijmaer van Twist bij zijn besluit mogt volhar
den, in deszelfs plaats in dat district te worden
gekozen.
Dezer dagen is het aan twee van Arnhem
naar Leeuwarden op transport gestelde gevangenen
die tot veeljarige tuchthuisstraffen waren veroor
deeld welke zij aldaar hadden te ondergaange
lukt, om, op de hoogte van Dieren, aan hunne
geleiders te ontsnappen. Terwijl zij aan elkander
vastgeketend, op de achterste bank eener met eene
huif overdekte kar waren geplaatst, hebben zij op
een «ogenblikwaarop de aandacht der voor hen
gezetene geleiders, die door hunne, zoo zij waan
den, veilige plaatsing geen kwaad vermoeden had
den, was afgeleid, partij getrokken, door, na
verbreking hunner boeijen, op eene allezins be
hendige wijze, met opschuiving van de huif, uit
de kar te springen en zich zoo spoedig te verwij
deren, dat hunne on t vlug ting eerst is ontdekt,
toen zij in de nabijgelegene bosschen uit bet oog
waren verdwenen.
Het heeft, niettegenstaande vele nasporingen
niet mogen gelukkende ontvlugten tot dusverre
weder in handen der justitie te krijgen.
Z. M. heeft van de hand gewezen het verzoek om
gratie van den Wel Edel Gestrengen Heer Mr. L.
Zegers Yeeckens, voormalig Uitgever-Redacteur der
Amersfoortsche Courant veroordeeld tot eene maand
gevangenisstraf en 2b boete, wegens een artikel
opgenomen in gemelde Courant, waartegen de Heer
Mr. J. A. Luyben, eene vervolging heeft in gesteld,
en voor welk artikel de Heer Mr. L. Zegers Yeec
kens, ofschoon de schrijver niet zijnde, zich ver
antwoordelijk stelde.
Wij achten het ons ten pligt te vermelden, dat
redelijker wijze de ten uitvoerlegging van het von
nis, eerst dun zal plaats hebben, zoodra de Heer
Mr. L. Zegers Yeeckens, die zich voor privé belan
gen te Maastricht bevindt, 3eer spoedig le Amersfoort
zal terug gekomen zijn.
Den 8 October, des avonds ten 7 ure, ontstond
er, bij Maastricht brand bij den herbergier M. Souer
te Kerkradc, zoodat het woonhuis met schuur en
stal zijn in den asch gelegd, alsmede twee belen
dende kleine buisjes, bewoond door A. Vrosier eu
J. Hek mans; de gebecle schade begroot men op
ƒ1800. Men erkent de loffelijke hulp der inwoners
I'.-irljw en «Ie l'arljzi'iiiiai-s, in vogclvlniiit.
(Vervolg.)
Crlnoline-woeile.
I)c Pnrijsche vrouwen nemen Je crinoline in vollen ernst op;
aij kierden zich op eene wijn-, die schitterend medelijdend is,
want haar hedendaags toilet, hoe kunstig dat ook zijn moge, kan
wel het oog verblinden, maar niet voldoen. Eene dame, die in
werkelijkheid dame zijn en hchagcn wil, neemt geheel andere mid
delen, als kanten, crinoline eu diamanten Ie haat. Keu zwart zijde
kleed, ontbluolc armen eu een eenvoudig roosje in het haar, zie
daar hare geheelc wapenrusting.
De vrouwen, die veel vim een rijk toilet honden, worden aan
geraden, een boek te lezen, dat weldra te Parijs het licht zal zien
en ten titel hoeft: da toiletten dar dames, bttchowvd in trr-
baml met da faillieten dar mannen.
lig wezen, dal onverantwoordelijk is; eene euriusitert, ecu kunst
werk! Zij kleedt zich. draagt kanten, bloemen crinoline cu dia
manten. di" zeer veel geld kosten. Zulk eene dame heeft geen
geld, maar kiijgt dit. Zij moet dat toilet dragen, omdat zij eene
dame is: huur echtgenoot!' betaalt dit of betaalt dit niet; dat is
haar tamelijk onverschillig. Reiaolt bij, dan koopt zij een nieuw
toilet op ereiliet; letavlt lm nicI, welnu! zij koopt het desniettemin,
want eene lieve damt- i. i i.-.umt Insolvent; zij vindt altijd dienst
willige solicde borgen. I>e leveranciers eu moi'.istcn weien dat, en
geven eene zoodanige dame gaarne ercdict.
De crinoline is eene goudmijn voor de mode-magazijnen en naai
sters; zij is een vuurtoren voor hoeren die op non-activiteit zijn;
zij geeft eene dame regt op veroveringen en veroverd te worden;
't neemt niet weg, dal eene dame veel crinoline kan verslinden,
zonder daarom ligtziunig te zijn. De crinoline sluit de deugd ccuer
dame niet uit. Men viudt zelfs kleine jonge jufvrouwen, zooge
naamde crinoUnisljcs, van zestien jaar, die nog niet eens vreten,
van welk nut kun de crinoline is.
l.aat ons hopen, dat Parijs uict spoedig door de Kozakken inge
nomen wordt, want deze zouden zeker de crinoline aan de punten
hunner lansen rijgen! (Wordt vanvlgd.)
persoon zich bij een der voornaamste kassiers te New-York ver
voegde en verzocht, om hem voor 30 bankhillclten van duizend
francs, klinkend geld te willen geven. De bankier aalvvoorde, dat
hij, ingevolge usantie, de bil letton naar Frankrijk zoude zenden,
en nadat dit' aldaar betaald zouden zijn, alsdan die som .".oude
geven. De bewuste persoon stemde d.ianu toe en bragt zelfs den
anderen dag nog meerdere baukbilleitcumaar deze keer vroeg de
bankier hom ziin adres. Men begrijpt, dat die persoon een der die
ven was; maar dewijl spoedig te New-York de diefstal der N oorder -
Spoorweg-Maatschappij door de aldaat aangekomene dagbladen
bekend gemaakt geworden was, werden ile dieven beangst, e
de bewuste persoon dc bunkbillettcn bij den
igen; doch de billenen waren al op vug naar Hut opa. tlaa
ug-
van trWl.'t en r'arutl
Onze lezers zullen zich wol herinneren, dat cenigcu tijd geleden
de Maatschappij van den Noorder-Spoorweg op zulk eene unl/ri-
temle wijze bestolen is cu waarbij de Koning der Bankiers, Rotschild,
veel geld verloor; thans vernemen wij, dat twee der dieven,
Grotiet en Parod, te New-York op de volgende wijze gevat Zijn.
Kr bestonden zware vermoedens, dat de dieven in de Vereenigilc
Staten in Nuord-Aineriku de vlugt hadden genomen, en daarom
zond de Noorder-Spoorvvcg-Maatschappij vcrschilli-mlc agenten naar
New-York, om hun spoor te zoeken.
Midderwijl bad de omstandigheid plaats, dat in September een
werd vermoeden opgewekt; bekwame policio-agentcu volgden dien
persoon, die weldra na in een der inonstcrherbergen te New-York
te zijn binnengetreden, daar spoedig met een nieuw persoon uit
kwam, die door de policie-ageiktcn niet herkend werd, doch een
witte broek droeg. Dadelijk herinnerde zich de Fransrbe agent der
Maatschappij dat Grcllct een liefhebber van ilic kleedcrdrngl was,
en gelaste luj de Kneelsehc agenten, die hem toegevoegd waren,
op goed geluk af, clc man met de witte broek te «nestoren luj
aidien deze door hem st.ak in hel aangezigt zoude gestaard wer
den, De Fnatchc agent stelde zich op don doorgang vju den weg,
welke de man met de witte broek met zijn kameraad amrst pas
seren. Toen ilc eerste den agent ziel, verbleekt hij en begint Ie
beven; de agent staart hem strak aan; de policie-ageuten snelle»