Dit Blad verschijnt tweemaal in de weckdes Dingsdags cn Vrijdags. De l'rijs van het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden. Van Advertentie»»van 1 tot 6 regels 60
Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelregt. Afzonderlijke nummers, ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Oitgever A. II. van Geeff,
te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Directeurcn in het Rijk.
De Alkmaarscbe Verkiezing.
Als om strijd heffen bijna alle liberale bladen
juichtooiicn aan wegens den uilslag der herstem
ming le Alkmaar tusschen de Heeren Scliimmelpen-
tiinch en Poortman. Het is niet mogelijk al die
bladen te volgentrouwens zulks zoude, ten opzigle
dor Ullramontaansche bladen, met uict anders
kunnen vergeleken worden, dan met den Hercules-
arbeid in den Augiasstal. Wij hebben ons daarom
bepaald tol den triomfzang die de Nieuwe Noord'
brakander voor de constitutionele party by deze
gelegenheid aanheft. Dat blad bevat bet volgende:
«Verblijdend zijnde vooruitzigtenin de toekomst.
Dc coiistilutionnele party wil gecne schokken^noch
omwentelingen. Diep betreurt zij den ommekeer,
die in 1853 door verrassing en overrompeling ver
kregen is; diep betreurt zy den kostbarcu tyd,
die daardoor voor de dierbaarste belangen des
Vaderlands verloren is gegaan; maar zij wil zich
niet door verrassing en overrompeling herstellen,
liet gebied der waarheid wil zij rustig en geduldig
uitbreiden; met onverdroten moed zetten de vrien
den der waarheid eiken stap met behoedzaamheid
en Yourzigligheid voort; cn elke stap. die heu tot
het beoogde doel brengt, verheugt hen en hoezeuil
hun nieuwen moed in, niet de overtuiging dal de
zegepraal eenmaal volgen moet, en hunne tegen
standers zelve ten laatste zich gedrongen zullen
gevoelen die zegepraal in de band te werken.
Zoolang belangloosheid, onafhankelijkheid, zucht
naar regt en waarheid niet geheel uit liet vader-
landsche karakter gcwischt ziju, zullen wij nimmer
aau de toekomst wanhopenzoolang bedaardheid
cn bezadigbeid dc leiddraad van dc ware vrienden
fles vaderlands zijn, zullen wij de innige overtui
ging iu ons rond dragendat de toekomst voor
ons is; en hoe grooter de aandrang cn de woede
onzer vijanden wordt, des le meer zullen wij de
toekomst nabij achten.»
Wij zullen dc N. N. D. op den voet nagaan:
Dc verkiezing van den lieer Poortman met slechts
43 stemmen meer dan zijn tegenstander, geelt
derhalve dc N. N. B. aanleiding om zich in de
toekomst le verblijdenzieli vau de toekomst ver
zekerd te houden. Wat verstaat dat blad met de
toekomst? De triomf van hel Roinanismc or
de triomf der vrijzinnigheid? Wil de N. .V. II.
«.ene Ullramontaansche toekomst, dan wordt de
vrijheid gedood, en wil zij eeiie vrijzinnige toekomst,
dan sterft het Ultramontaiiismcmen behoeft niet
ver te zoeken om daarvan dc liewijzen te vinden.
W'y zullen van beneden af beginnen: in Napels,
deu Kerkelyken Slaat, Toskune, de kleine Italiaan-
sche statenOostenrijkscli Italië en Oostenrijk
wordt de vrijheid vertrapt want daar heersebt
het Romanisme. Sardinië, door Frankrijk begrensd,
door (ïcnuccschen handel in aanhoudende aanraking
met Engeland en geregeerd door eenen vrijzinnigen
koning, leeft in aanhoudenden godsdienstige» strijd
met Rome en levert mede het bewys, dut waar
de vrijheid ill een R. K. land 8e bovenhand beeft,
de R. K. Kerk haar zoekt te onderwerpen. Spanje,
bijna geheel Rouuiscliis het meest achteruitgaande
et) minst vrije land van Europa, lu Frankrijk zijn
de inwoners ten decle Roomsch en ten deele
materialistisch of godsdienstloos; heter argument
kan er wel niet zyn voor de stelling, dtft waar
men de heerscheudc dweepzucht die kerk af
schudt, er niets anders overblijft dan de ontken
ning van liet geestig beginsel.
Kii in Uelgie! daar ziet men jaren achtereen
een hevigen strijd tusschen de clericale en de libe
rale partijeerst waren de clericalen in dat land
met de liberalen verbonden, om zich van Holland
los le rnkken, doch sedert men afscheiding verkre
gen heeft, wilde Priesler-bendede vrijheid ketenen.
Moet er nog meer aangevoerd worden, om helder
icdoen zien, dat Rome en vrijheid, onvereenigbaar
zijn. Wij houden liet er dus voor, dat deiV. N. li.
zich verblijdt, in de toekomst van eene vrijheid,
zooals die in den Kerkdijken Staat geduld wordt.
Evenmin als de conslitutionnelc partij (die zich
deconslitiilionncleuoemt, ofschoon zy alles aanwendt
om liet regeren, maar de constitutie, te dwars-
lioomcn) wil ook de Vader laudsc/ie partij, de Oranje
p- welke door hare politieke antagonisten, de
r> .onnaire partydc Utrechlsche factie, genoemd
v geene schokken, gecne omwentelingen. Het
geen zij wilis het beteugelen der parlementaire
ahnagt bet vernietigen cener heersclieude partij
djfe zich in de personen barer leiders vóór den
:,.ning, vóór liet koningschap, tracht le stellen.
Dat du iV. N. li. diep den ommekeer die in
4853 verkregen werd, betreurt, zal niemand ver-
ren, die weet dat deze Courant van haar
Ultramontaansch standpunt redeneert, dus geen
Vaderlandsch Ministeriecn gelijk van zelve spreekt,
geen Proteslanlsch Ministerie verduren kan. Welke
dierbare belangen van het Vaderland tydens het
Ministerie Donker- van Hall veronachtzaamd zijn
kunnen wij niet opsporen en die mecoing niet
goed vattenmen som me die belangen op en wij
zullen nagaan of die bewering de proef kun door
staan; tot op dit oogenblik zien wij niet in, dat
onder dit Ministerie, bet land zich minder goed
zou bevonden hebben dan onder het vorige.
Wij bemerken thans tot onze verwondering, dat
de N. N. B. zich bij de vrienden der waarheid
aansluit. Voorwaar, eene zonderlingen tegenstrij
digheid! Als of voor dc Ultramoutanen eene andere
waarheid kan zijndan diewelke van de kerk
uitgaat; want indien op eene andere waarheid ge
doeld wordt, dan kan die niets anders zijn dan
liet spinozismeliet materialismede waarheid
van de mannen van «de Dageraad» en dergelijke
waarheden, die echter door Rome in den ban ge
daan en als ketterscl» geloof uitgekreten worden. Wij
herbalen bet: de mannen van bet Roomsch-Katholi-
licisine, dat van boven de bergen uitgaat, kunnen
onmogelijk met echt liberale Protestanten, Roorn-
schen en Israëli ten ééne en dezelfde,waarheid wil
len vestigen. Neen; het doel van de Ultrarnonta-
nen ishet protestantisme te verzwakken (vernie
tigen kunnen zij het nooit} en daardoor hunne
eigene zwakheid te bemantelen.
De verdere gezwollene uitboezemingen van den
N. iV. B. aan de toets van het gezond versland
overlatende, moet toch waarlijk een inedelijdenden
glimlach om den mond van elk vaderlandsch den
ker spelen, bij de pathetische ontboezeming «de
toekomst is voor ons;» verontwaardiging moet zich
meester maken van den godsdiensligen menscli
bij liet lezen van eene dergelijke uitdrukking, die
van de verregaandste godsdieiistloosbeid getuigt.
Wij vragen aan ieder, die denkt en tut een
Nederlaiidsi.li kerkgenootschap beliourt, oi'nict«^e
toekomst aan God behoort?» Zelfs de aanhangers
der natuur-godsdienst zouden de eigening der toe
komst, die de jV. iV. B. zich veroorlooft, zich niet
durven loeëigeneii. Atheïsten zouden bijna niet
wagen zoo te spreken, als de N. N. B. schrijft.
Wie zijn degcueu, welke door liet woordje ons
aangeduid worden? Zijn bet de liberalen of de
Ultrainoiitauen Wij Meten liet niet cn laten dit
dus aan de bevatting der lezers over.
Zoo hebben w ij dun den triomf-zang van die
Courant aan de toonproef onderworpenom te
vervolgen met betgeen van eene protest, zijde,
omtrent den uilslag der herstemming le Alkmaar
gezegd wordt:
Wat blaxen zij thans victorie!
Namelijk de organen van bet liberalisinus over
de benoeming van den Heer Poortman.
Wij laten dien Heer iu zijne waarde. Wij weten,
dat hij le Schiedam als Notaris geacht is, en wij
gelooveu, dat bij de achting, welke bij daar als
Notaris geniet, ten volle verdient. Ook gelooveu
wij, dat bij in den gewonen zin van bet woord
een braai' man is, alsmede dat hij in liet staat
kundige tot die liberalen behoort aan wier eerlijk
heid en goede trouw niet mag getwijfeld worden.
Maar wal ons wel eenigermate bevreemdt is dit,
dat de kiezers in zijn eigeu district hem, na de
ontbinding der Tweede Kamer, niet weder hebben
benoemd. Waarom toch niet? Sommigen zeggen:
omdat hij al te heilig zich tegen de Aprilbeweging
heeft verklaarden sommigen omdat zijne nota
riële praclijk van zulk eene uitgebreidheid is, dat
hij daaraan bijna al zijnen tijd moet wijden, zoo
dat het lidmaatschap der Tweede Kamer voor hem
hijzaak moet zijn en hij als volksvertegenwoordiger
veelal door de oogen van andereu moet zien. Hoe
dit zij. opmerkelijk is liet, dat hij in het kiesdis
trict Delft, waar hij bekend is, niet weder benoemd
is geworden. In liet kiesdistrict Alkmaar daaren
tegen is by weinig of niet bekend. Een van de
vier aldaar bestaande Kiezersvereenigingeii beeft
hem er tot cundidaat gesteldn. I. do Kiczersver-
eeniging Oranje cn Nederland, on van de bijna
negen honderd kiezers, die bij de overstemming
hunne stem op hein hebben uitgebragt, zijn er
zekerlijk acht honderd, die hem slechts hij name
kennen. Maar .tegen don tijd der overstemming
was hij de mandie de eer genoot van aanbevolen
te worden, zoo wel door dc Tijd, als door de
Artihemschc Courant cn door hel Handelsblad. En
daarbij nog aanbevolen door den llaagschen pleit
bezorger, den Heer Meiman. l)us vier aanbevelin
gen. Eu die van de Tijd bad al liet voorkomen
van een lievcl te zyn. Het kiesdistrict Alkmaar
telt betrekkelijk nog al vele Roomsche kiezers. Die
moesten trouw opkomen, zeide de Tijd, en zich
door geenerlei consideratien laten terug houden.
Zij zijn dan ook trouw opgekomen, en ontkend
kan het niet worden, dat hunne stem den evenaar
heeft doen overslaan naar den Keer Poortman.
Anders ware ongetwijfeld de Heer Schinmelpenninck
benoemd geworden. Doch die Heer werd zwart
gemaakt, zoo wel door het Handelsblad als door
dc Tijd. De Heer Sthtmmclpenninck werd door beide
die bladen op eene allergemeenste wyze gedecli
neerd. Hij had niets, zeiden zij, van zijnen beroem
den grootvader, dan deszelfs naam. Hij was slechts
een hoveling; die tot niets in staat was, dan om
ambtjes en postjes aan het hof te begeven. Ook
was hij een oligarch, dat is, een geld verspiller en
volksverdrukker. Daarbij was hij aanbevolen door
«de ütrecbtsche factie,» n.door de Alkmaarsche
Kiesvereeniging Koning en Vaderland, jjat zeiden
zij dal verspreidden zij. Trouwens in beider
oog heiligt het doel de middelen. En nu. zij met
zulke middelen hun doel hebben bereikt, den Heer
Schimmelpenninck hebben geweerd en den Heer
Poortman met eene meerderheid van nog geen
vijftig stemmen benoemd hebben gekregen, nu
blazen de meest ruwe organen van het liberalismus
victorie. Ja, victorie! In den kampstrijd hebben
zij overwonnen zijgeholpen door de Ultramon-
tanen, en daarbij zich bediend hebbende van on
eerlijke wapenen. Doch, wat doet dat er toe? Uit
gedaagd op de sabelmag men zijne tegenpartij
van achteren wel neerschieten met het pistool. En
dat gedaan hebbende, mag men immers wel victorie
blazen! Men heeft hem neergelegd, men heeft hem
overwonnenOverwonnen ja met zulke bond-
genooten en met zulke wapenen!....
Toen men Napoleon I geluk wenschte met de
overwinning aan de Moskowa, antwoordde hij zeer
verstandig: Nog één zulk eene overwinning, en
wij zijn verloren.
Bij de achting, welke de Heer Poortman als
Notaris le Schiedam verdient, beklagen wij hem,
dat hij zich zoo als speelbal heeft laten gebruiken.
Wij zouden in zijne plaats voor de eer der candi-
datuur hebben bedankt. Zoude het waar zijn, dat
hij liet lidmaatschap der Tweede Kaïner als eene
bijzaak beschouwt cn dat hij uit dien hoofde van
zulke aanbeveling geene notitie neemt?
Wij vertrouwen, dat een man als hij, er nu
voortaan wel notitie van nemen zal. Wij vertrou
wen, dat hij zich bevlijtigen zal, om ten toon te
kunnen spreiden een geest van onafhankelijkheid.
Het strekt niet tut eer, om op alles ja en amen
te zeggen, wat zekere partijhoofden aanvoeren. De
Heer Poortman logenslratlë wat sommigen van hem
zeggen. Een man zoo gefortuneerd en zoo gezien
als de Heer Poortmankan toch onmogelijk willen
dart hij gehouden wordt voor eene creatuur van
het Handelsbloei en van de Tijd. Hy kan niet willen
dat men hem als Notaris ontzegt de achting, welke
hij tot dus ver niet onverdiend mogt genieten.
Het bovenstaande zal nader door ons toegelicht
worden en zullen wij ook dc cijfers, zoo wel der
eerste als der tweede stemming, bespreken.
BINNENLAND»
AMERSFOORT, 23 April.
Tn de op cergister gehoudene zitting Tan den
gemeenteraad dezer stadwelke wegens het verge
vorderde uur gister middag ten een ure vervolgd
werd, heeft het nieuw benoemde raadslid de Heer
Mr. L. Zegers Veeckens zitting genomen, werd het
verzoek van deu Heer J. Borst van de hand gewe
zen en zijn dc beraadslagingen omtrent de gaz-
verlichting zoo verre gevorderd dat wij alle rede»
neu hebben te mogen verwachten (onvoorziene om
standigheden in het midden gelaten) weldra eene
ijazf'abriek voor Amersfoort te zien verrijzen.
Omtrent de zeven aanvragen tot verlichting
der stad, door middel van gaz. is met algemeene
stemmen besloten, om die verlichting, naar een
door den raad der gemeente vast te stellen plan,
bij aanbesteding in te voeren.
Het verslag dezer zittingew zullen wij in ona
volgend nummer opnemen.
Dezer dagen is in eene waterleiding nabij
Eibergen het lykje gevonden van een pas geboren
kind. Volgens geruchten zou een naaister uit de
gemeente Laren, die eenige dagen vroeger in de»
open luchtnabij de plaats waar het ontzielde
wicht is gevonden, was bevallen., reeds zyn in
hechtenis genomen.
Te St. Maartensdijk brak Zondag l.k een
verschrikkelijke brand gewoed; des avonds, onge
veer ten zeven ure, barstte de vlam eensklaps uit
