AHERSFOORTSGHE COUR vim DIN GS I) AG, ó6 Junij d857 -> Dit Blad verschijnt tweemaal in dc week des Diugsetags en Vrijdags. -De Prijs van het Abonnement is ƒ1.50 in Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelregt. Afzonderlijke nummers, f0,10. Brieven franco. te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Directeurcn in het Rijk. de 3 maanden. Van Advcrtentiënvan 1 tct 6 regels 60 Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. 11. ran Cleeff, K 15 N N I S ft E V I N ft. BURGEMEESTER E» WETHOUDERS oer GEMEENTE AVEItSFOOItT Brengen ter kennis van dc belanghebbenden, dat dc vnorloopig door ben vastgestelde lijst der manschappen, die dadelijk moeten invallen bij het personeel der brand weer alhier, gedurende 10 dagen, te rekenen van lieden, dagelijks (de in te vallen Zondag uitgezonderd) van 10 tol 1 ure ter Secretarie ter inzage van een ieder zal liggen. Amersfoortden 10 Jumj 1857. burgemeester en Wethouders voorlid. A. G. W1JERS. Dc Secretaris W. L. SCUELTUS. De transportatie der Vischmarkt. (Iris over Amersfoort, in vlugtige dagen nachlschels.) In de eerste dagen der voorgaande week waren de inwoners der stad Amersfoort getuigen eeuer daad van hedendaagsch vandalisme, door de om standigheden gewilligd. De gemeenteraad had be sloten, om de Visclimaikt, die gedurende twee eeuwen aan de Kortegrachl bij de Langestraat was gehouden, te verplaatsen, en Maandag 8 Junij werd een begin van uitvoering aan dat raadsbesluit ge geven. Roods in den vroegen morgen klonken dc slagen op pilaren, stcunsels en banken en weldra groeide eeno diep ontroerde menigte toeschouwers aan. De verplaatsing van dat merkwaardig stedelijk gedcnklcckcu van den ouden lijd vervulde bijna allen met droefheid; treurigheid zetelde op bijkans aller gelaatstrekken; menige zucht ontvlood don geprang de» boezemde een wees den ander op die nieuwe vrucht van liedendaagsche verlichting, die, gaande weg. ook op Amersfoort en zijne instellingen toe gepast wordt. Alles verdringt zich in den tegen- wooidigen tjjd,-ook voor vischkoopers en verkoopers moest meer plaatsruimte noodig zijn, te meer, omdat in het vervolg, naar ons ingefluisterd is, er kans oprijstomdoor middel eener snel- dienst, onze vischgrage stadgenooten op de sehel- visch te kunnen vergastendie niet door dc Mei en Junij-zon beschenen is. Onbarmhartig werd het Amcrsfoortsch visch- markt-gevaarte (wij weten er geen beter term voor) mishandeld. Hot voornemen was, om dit kunstwerk der stedelijke voorvaderen van de Kortegracht ceue plaats oji liet Lieve Vrouwe Kerkhof te doen be trekken. liet voorbeeld in de Amersfoortsche ge schiedenis was daar. In 1(501 liet Jonker Evtrard den grooten wcreldberoerndeu Amerslbort- sclieu Keisteen door 400 mcnschen (hunne namen staan, zoo zegt men, in gouden letteren gegrift op een foliant, die thans nog ouder den steen ligt) zonder andere hulp, op éénen dag, uit de Heide naar de Varkenmarkt trekken; dit feit is door alle geschiedschrijvers van naam geboekt en blijft ten eeuwigen dage met de geschiedenis van Amersfoort oen uitmaken. (Men veronderstelt, dat liet plan bestaat, om over 4 jaren het tweede eeuwfeest dezer heroïsche Keisteen-gebeurtenis met een prachtig banket en bal-ohampólre, op de Varkenmarkt te vieren, voorafgegaan door een optogt bij fakkellicht door de stad, waaraan 400 menschel), gedost in het voorvaderlijk costumnzullen deelnemenzij kunnen alsdan als remplafant van den echten, een Keisteen van guttapercha voorttrekken.) Na omstreeks twee honderd jaren zoude II. Dings- dag eene tegenschets van dit karakteristiek Amcrs- foortse! schouwspel plaats hebben. Eere zij de daarop regthebbenden toegebragt, jhet geniale voornemen, om, gelijk den gc- vicrdei# Kcisleeu van weleer, ook liet visc.li-gcvaartc in zijn geheel, uitsluitend door Amersfoortsche menscheukrucht, van de oude naar de nieuwe standplaats te laten wentelen. Dc incnsch wikt, doch God beschikt. Men was was bijna daarheen gevorderd, om weldra het geheel ter neder te laten. Tranen biggelden langs de wangen van vele bejaarde volbloed-Amerslbor- tuiarcutoen die spiakcloozc getuige van vele geslachten, die onbezielde getuige liiuinerkindsche spelen, die onschuldige getuige hunner gevarieerde natuurlijke behoeften, moer eu meer naar den grond helde Dij iedere meer afhangende beweging was liet alsof een bloeddruppel van liet hart van een aantal diep geschokte, bedaagde, echte .stads kinderen viel. Wij zijn er verre af, mn superieuren en arbei ders te beschuldigendat zij zelfs een enkelen verkeerden maatregel in liet werk hadden gesteld doch op eenmaal ontrukte het gevaarte, als bezield door de oude Aiiicrslborlschc leeuwenkrachl, zich aan stcunsels en mensclienliandenhuizen dreun den toeschouwers en toeschouwsters rolden door- en ouder elkander, de schrik zette enkelen tot niet te weerhouden loop aan; het gevaarte ontwrong zich aan den bouwkundig-stedelijken wil en het viel als ware het een enorme Keisteen plomp, doch hijkans onbeschadigd, ter neder. Gelukkig waren daarbij geene onheilen te be treuren, doch liet kunstwerk kon niet meer in zijn geheel naar de nieuwe standplaats getrans porteerd worden en besloot men, hetzelve in twee stukken te verdeden. Van besluit tot uitvoering beeft men in Amersfoort den roemniet traag te zijn; spoedig weiden banden aan het werk gesla gen en weldra was de scheiding geschied. Met de meeste zorg werd de noodige machinerie in ge reedheid gebragl; dc herinnering aan het voor twee eeuwen volbragte feit ontstak allen in vervoe ring, en iu triomf, alsof de geest van Junker Everartl Meisier nog om hen waarde, zag men de twee doelen van het vischinarkt-gevaarte door men- .schcnhanden naar het Lieve Vrouwe Kerkhof trek ken. Met billijke trots zal het nageslacht terugzien op die tweevoudige herhaling van traditionele Amers foortsche krachtsinspanning. Is de Varkenmarkt beroemd geworden door het trekken van den Keisteen, het trekken van liet vischinarkt-gevaarte zal ecne niet minder waardige plaats in de Amers foortsche geschiedenis blijven bckleedeu. mm lA/wvwvA. liet was nacht geworden. Een zwoele zomer nacht, iu liet midden der maand Junij 1857. Vier witte gestalten naderden den Amersfoortschen berg. Zwijgeud gingen zjj voorwaarts; zij schenen boven den grond te zwevendoch op den berg bleven zij stilstaan. broeders!zoo sprak een hunner, bier ligt Amersfoort, mijne geboorteplaats, die stad trotsch op ons eu waarop wij irotseh waren. Laat ons in de bekoorlijke vallei afdalen en ons, in dit Mille nach*''lijk uur, binnen de wallen dezer ous dierbare plaats begeven. Geslachten zijn ontsproten eu geslachten ziju verdwenen, llijua alle plaatsen van ons Vaderland zijn iu bloei toegenomenoveral lieerselit vooruitgang; laat ous den vooruitgang vau Amersfoort gadeslaan. Zij vervolgden hunnen weg en dc Utrechtsche barrière (poort doorgaaudc, werden bunue lijk kleurige gelaatstrekken meer levendig. Een hunner wenkte de anderen op de Varkenmarkt stil te staan eu sprak: «Hier, Broeders! ligt mijn steen; hoe ook het zeisseu des doods eeuwen na eeuwen moge woeden, mijn Keisteen blijft ecuwig bestaan.» Iets verder komende sprak een derde: «hier. Broeders! heb ik een gebouw opgerigt, waaruit nijverheid ten volle voor Amersfoort ontsproot.Op den Hof gekomen, sprak de vierde: iu dit bedehuis staat eeu eenvoudig gedenk toeken, ter mijner eere; men heelt den bouwmeester van het Amstcrdamschc raadhuis ook hier willen vereeuwigen.Wij hebben een langen weg afgelegd eu z(ju vermoeid,» hernam de eerste, «weldra zal hel daglicht aan breken laat ons gedurende de weinige oogenblik- kendie ons nog gegund ziju op de aarde door te brengen, op de banken der vischmarkt rusten! Zij zweefden door de Langestraat, doch aan de Kortegracht gekomen, overviel hun eene rilling. «Geen vischmarkt meer!» was hun dolle uitroep van vertwijfeling. Waarom dit veranderd en geene van dc lioogcr noodige veranderingen en verbete ringen vau den nieuwen tijd?» riep de eerste uit. «Waarom niet?» riepen allen. «Waarom niet?» klonk do echo van straat tot straat. De dageraad begon door bel duister te breken. «Geen stoom booten!kermde de gestalte van [(arend Tersteeg. «Geen gazlicht!» kermde de gestalte van Jonker Event: d Meisier. Geen spoorwegkermde de gestalte van Jacob van Catnprn. «Geen Telegraphic!» kermde dc gestalte van Joan van Oldunbarueveld. «Geen stoombootcn, geen gazlicht! geen spoor weg, geen telegraphic!» zoo klonk de echo door geheel Amersfoort. Het ving aan te dagen. Een der nieuwere inwoners van Amersfoort, door die doordringende, goed verstaanbare klanken gewekt, spoedde zich naar de nabij zijnde brug aan de Kortegracht, bij de Muurhuizeiieu klemde zich aan de ijzeren leuning. Hij wapende zich mot een extra-fijn geslepen bril, en zag iu dc verte, op het nieuwe plein, vier witte gestallen, langzaam en Matig verdwijnende, zich naar den grond neigen. V' r woorden ontglipten zijnen mond: neigl zoo ook Amersfoort (Wij mOenen l>jj hel bovcnaUaiulc ernige woorden U' moeien voegen. Artikelen over belangrijke stedelijke voorvallen zijn zclilen Ie redigerenom dc eenvoudige reden, dal die lioogul zeldzaam alhier plaats vinden. Ook andere Couranten, zelfs de grootste, zijn iu Jeu regel uilersl schaars iu locale artikelen of voorvallen. Daarbij zal men toch niet verlangen, dat eene Redactie alwetend zij. Wordt do Redactie niet van voorvallen of zaken welke in de Conrant le huis beboorenonderrigt door hendie zulks kunnen of mogen doen, dan kan meti haar immers over Onwillekeurige niet-vermel- ding niet hard vallen. Artikelen, waarin de personen of handelingen van Gemeente bestuur, Gemeenteraad, Ambtenaren en dergelijke in een ongunstig licht gesteld worden, liggen buiten den werkkring ccner Redactie, die met het verstandige en rustige deel eener burgerij van gevoelen is, dat zij, die met dc waarneming der ban toevertrouwde belan gen belast ziju, in verhouding tot locale omstandigheden, geacht moeten wordendie naar ciscb te behartigen. Door kwaadwilligen, die zich in bet duister verbergen, laten wij ons het Kastanje-stelsel niet opdringen. Daarentegen zal men ons altijd gaarne bereid vin- dcDbezadigde stukken op te nemen over openbare handelingen of onderwerpen, wannnecr dc inzender ordelijk burger is en zijn naam onder zijn schrijven plaatst. Hier, in Amersfoort verlangen ccnigen somwijlen iets over Amersfoort (welk iels?) in dc Courant. Wat dan te leveren? Die 't weel, zegge bet ons. Door verscheidene respectable stedelijke geabonnccrden beleefd aangozocht, om een artikel iu bet ons eigen onschuldig genre over dc verplaatsing der Vischmarkt zauien te stellen, houden wij ons overtuigd, dat deze vlugtige schets welwillende lezers niet zal mishagenomdat nicmaul eu niets en ook dc fijnste gevocligheiil niet gekwetst wordt. Men vindt evenwel altijd nog mcnschen (wij weten dat bij ondervindingvooral in dc laatste weken)die klein geestig genoeg zijn, aan bijna alles, dus ook aan dergelijke schets, eene hatelijke strekking loc te passenof die volstrekt daarin stof willen vinden, om hunne vitzucht hot te vieren. Wij zonden die betweters wel eens zelve aan 't werk willen zien voor eene AMERSFOORTSCHE Courant, dienstig voor lieden van bun slag, maar te gelijk voor beschaafde lezers. beoordeelaars cn veroordeelaarsdie dc ingewikkelde verho - dingen van voorldurcnd openhaar schrijven niet kennen, zijn er in menigte. Het beste is, ze niet te lellen en niet te achten. Wij gaan met onze middelen onzen eigen weg. Ren.) BINNENLAND, AMKKSFOORT, 15 Junij. Te Hilversum is op Sacramentsdag, kort na dat de mis geëindigd was en dc kerkbezoekers het kerkgebouw verlaten haddenhet ijzeren klok- gewigt door de bovenverdiepingen in liet voorpor taal der kerk nedergevallen. Boven Siltard is II. Donderdag middag om streeks 2 ure een onweder losgebarstenmet liet ongelukkig gevolg dal de toren van de R. G. hoofd kerk in de spits door den bliksem in brand gesla gen werd. Die schoone toren, 300 voet hoog als mede bet gelieele dakwerk der kerk werd eene prooi der vlammen. De kerkornamenteu zijn gered, het gebouw is onder de waarde, 80000 francs, ver zekerd. Alleen bet muurwerk is blijven staan. lil de achter Blokzijl gelegen veenderijen hebben de tuiTuiakers algemeen hunne werkzaam heden geslaakt en willen ze niet hervatten dan tegen een verhoogd dagloon. Zij ontvingen hiertoe per roede ƒ0,90 lot ƒ1,10, hetwelk zij met 20 cents willen verhoogd hebben. Met genoegen vernemen wij dat de lieer Mr. J. II. Burlage, te Amsterdam dezer dageu een ver rassend blijk van symphulie heelt ontvangen van de 's Graveuhaagsche afdeeling van Het Metalen Kruis. Met een warmen brief, namens deze zijne oude strijdgenootenwerd hem hulde gedaan van eene allerprachtigst gebeeldhouwde zwart houten vollaire, vorstelijk gedrapeerd, en waaraan de insignia van liet metalen kruis enz. sLrlijk in het snijwerk zijn aangebragt. Het provinciaal geregtshof in N'oord-Braband heelt uitspraak gedaan in een reeds tien jaren aan hangig proces lussdien de aannemers der Rooms- Kathoiijke kerk te Berchem en het kerkbestuur, liet laatste weigerde den vijfden en laatstcn termijn te voldoen, op grond dat de kerk niet in behoor lijken staal was afgeleverd. Het kerkbestuur is thans veroordeeld tot de betaling der soin, ad ƒ0080 met de rentente rekenen ,van den reconventionelcn cisch. Onlangs verloor eene geachte familie te Hoog veen plotseling eeu zoon van 27 jareneen oppasseud jongeling, die de steun van zijn vader was iu den door dezen gedreven wordenden handel. Een oudere broeder heelt zich dit overlijden zoo aangetrokken, dut hij blijken gaf van diepe zwaarmoedigheid eu jl. maandag een einJe aanzijn leven gemaakt, door zich de bals af te snijden. Men kan begrijpen hoe troosteloos de ouders bij dezen dubbelen slag zijn. De ongelukkige heeft in een brief verzocht 100 aan de Israëlitische kerk te geven, en heeft zich in tie gebeden zijner geloofsgenooten aanbevolen. - Te Nieuw lllicde (Oost-I'riesland) heeft een moorddadig gevecht plaats gehad tusschen vier llunoversehe grasmaaijers. Twee broeders hebben aan een vader en een zoonmet hunne zeissen cn messen, zulke gruwelijke wonden toegebragt, dat voor liet behoud van liet leven vau den zoon weinig hoop bestaat, liet hoofd van dezen ongelukkige moet bijkans letterlijk met de zeissen van een dér misdadigers zijn gekloofd, aan een der armen wa ren den ljjder 7 lange sneden toegebragt. Ook de vader had zulke verschrikkelijke hoofdwonden, dat het behoud van ziju leven in gevaar verkeert; de

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1857 | | pagina 1