w°- - u'*™ -
AMERSFOORTSCHE
C 0 R A V
2s
\lr
M 466.
van DINGSDAG,
3 November 3857.
i"
Cent» elke re eel ''n ire i k^V 1}i"^tda3* cn Vrijdag». De Prij» van het Abonnement it /"1,50 in de 3 maandenVan Advertentien, tan 1 tot 6 rejiel» 60
De E e m.
(Slot.)
Ingezonden.)
Even al» de Staat de groolc rijkswegen onderhoudtxoo
behoort hij ook de rivieren tc onderhouden en, waar het
nood ij i», te verbeteren, niet alleen dewijl de bevaarbare
en vlotbare rivieren aan den Staat bchooren, maar ook
omdat derzei ver nut zich niet bepaalt tot deze of gene
provincie, maar zich tot bet gebeele Rijk uitstrekt.
De Eern nu komt, zelf» in de oudste stukken, steeds
voor als eene rivier, die vroeger wel niet tot Amersfoort,
maar toch tot nabij die stad steeds bevaarbaar is gei.eest.
De Souvercine Stalen Lands van Utrecht handelden en
beschikten in der tijd dan ook steeds met en over de
Eernals met iets, dat geheel aan hen stond. Zoo geven zij
o. a. ook in den aanhef der Ordonnantie van 1616 te kennen
hoe zij die Ecra niet vele kosten hadden doen verbeteren
mede in bet belang der navigatie. DaarLij is dan ook
slechts de schouw en de zorg voor het onderhoud der
Eern (en bij eene latere Resolutie der Staten van 22 Julij
I6B5 ook het ojizujt en het bewind op de Vutcherij)
doch niet de Ecni zelve aan het Eem-Collegie gegeven.
Waarom dus de Eern kadastraal ten name van dat Collegie
is ingeschreven, is ons onbekende en ligt ook buiten onze
tegenwoordige beschouwing. Welligt bestaan daarvan docu
menten, welke niet door den druk bekend gemaakt zijn,
doch zoo lang die niet liekcnd zijn, moeten wij uitgaan
van de onderstellingdat de Eemals bevaarbare en
vlotbare rivier, behoort aan den Staat.
Ite Staat is alzoo in de eerste plaats geroepende Ecin
behoorlijk bevaarbaar te houdeneven als. om ons slechts
tot de provincie Utrecht te bcnalen, de Vecht reeds door
het Kijk is uitgediept en de iJssel wordt uitgediept en
verbreed.
Naar wij vermeenenzal de Regering zich daaraan ook
niet onttrekkenindien men er slechts de noodige stap
pen toe doet. om een cn ander tc laten daarstellen door
liet Rijk dat dan ook natuurlijk in het genot van den
tol op de Eem zoude moeten gesteld worden. Dat bij
eene overgave der werken aan zee aan hel Rijk, des noods
ook van bet jaagpad langs de Eembehoorlijke voorwaar
den aan zijde der gemeente Amersfoort behoorden gemaakt
te wordenter verzekering datzoowel de mond als de
gelieele rivier op eene zekere diepte beneden Amsterdainsch
peil zou gebragt cn gehouden worden, cn dat de tol ook
nimmer een zeker bedrag zou mogen te boven gaan, spreekt
van zelf. Mogt de Regering daartoe bereid zijn, dan zou
dit zeker tc verkiezen zijn boven eene onderneming van
de gemeente zelve uitgaande welke of hare linautiën wel
ligt zou ten gronde rigtenals die naar bebooren wordt
uitgevoerd, of den handel niet zal baten, wanneer die,
uit gebrek aan geldonvolledig wordt daargcsteld. Eerst
danwanneer het Rijk daartoe ongenegen mogt zijnen
ook de Provincie de zaak niet op zich zoude willen ne
men, zou men moeten beraadslagen, wat Amersfoort
doen kon.
De uitvoering der zaak door het Rijk of de Provincie
zou ook nog daarom tc verkiezen zijn. omdat het ge
meentebestuur van Amersfoort buiten de gemeente niets
te zeggen beeft, en aan liet Eem-collegie, waarmede men
ten deze toch altijd zal te doen hebben, als eene gunst
zoude uioeten verzoekenwat de Regering of de Provinci
ale Staten kunnen bevelendie des uoods zelfs de Ordon
nantie van 1616 zouden kunnen wijzigen of veranderen.
Er bestaat eenig vooruitzigt, dat de Regering de zaak
op zich zou willen nemenen zelfs op eene onhekroiiineiiu
wijze uitvoerendaar die reeds van een plan met de Eem
zwanger gaatdat stellig eeiiigc tonnen gouds meer zal
kostendan de ontworpen werken aan zee. Men late dus
liet gunstige oogenblik, dat thans welligt bestaat, om
liet verdiepen der Eem daarin mede te laten begrijpen
niet voorbijgaan, eer de plannen bij de Regering reeds
f;ehcel gearresteerd zijnde, men waarschijnlijk alsdan te
aat zou komen, om den Minister en alle autoriteiten,
die daarin gemoeid zijn. te bewegen, eigene, en welligt
geliefkoosde, plannen op zijde te zetten, voor een gewij
zigd projectdoor een gemeentebestuur aan de hand gc-
daan.
Dc Regering namelijk wenschtnaar inen zegtde
uitwatering langs dc Eem te verbeteren niet zoo zeer de
wijl die thans bepaald slecht is, als wel omdat die onvol
doende zal wordenzoodra de Ingelanden van den polder
de Slaag hunnen dijk, langs een gedeelte van den oostc-
lijkcn oever gelegen, zullen verhoogen. Het Rijks- en
Provinciaal Bestuur schijnen van oordeel te zijn, dat die
Ingelanden evenzeer geregtigd zijn, hunne landen door
behoorlijke dijken tc beveiligen, als dc overige langs dc
Eemen dat de grondenwaarmede men tracht te be
wijzen dat die polder den dijk niet tot eene zekere hoogte
mag brengen, waardoor, bij boog water in de Eem. bet
rivier-water er over stroomt, onaannemelijk zijn.
Ten einde die verbeterde waterlossing dnar te stellen
zal dc Eem nabij zee, door eene sluis afgesloten worden
en langs den westelijken- cn een gedeelte van den oostelijken
oever een dijk gelegd wordenom het zee-water te
beletten, in ac rivier te stroomen, ofschoon dc polders
onder Ecinncs, even als vroeger, bij hoogc zee zullen over
stroomd worden. Hierdoor zal alsdan het zee-water niet
meer in de Eem kunnen stroomendan voor zoo ver men
dit door de sluis verkiest binnen tc laten. De rivier zal
nlzoo als een reservoir of zoogenaamde boezem kunnen
strekken, om het water uit dc beken in zich op te ne
men en bij gunstige omstandigheden dadelijk door dc
sluis te kunnen late», afvlocijen iu zee, terwijl thans,
bij stoppende winden, de Eem. geheel gevuld met wa
ter uit sec opgestuwd, eerst zelve moet ailoopen, voor
dat het water uit de beken cn sluizen op de Eem uit
komende, kan afwateren, waarmede steeds lijd verloupt
cn somtijd» ook inmiddels wind cn getij weder ongunstig
worden.
Wat er van dit plan der Regering beitaat, en of er iets
van zal komen, zal de uitkomst moeten leeren. Zoo veel
is echter zekerer zijn reeds voorbereidende opnemingen
door de beambten van den Waterstaat daarvoor gedaan;
het Bestuur te Amersfoort cn de Kamer van Koophandel
aldaar zijn er over gehoord, terwijl eenige weken gele
den door den Commissaris de» Konings en dc Gedeputeerde
Staten de plaatselijke gesteldheid van den mond der Een»
in zee is opgenomenzoodat dit ontworpen denkbeeld nog
geenzins is opgegeven.
Kon de Gemeenteraad te Amersfoort zich met de Re
gering verstaan, om het verdiepen van de Eem en den
bodem der zee, nabij den mond dier rivier, mede ,'.i de
(ilanncn der Regering te laten begrijpen en door haar te
aten uitvoerendan verkreeg men eenbeid. Doch indien
beide afzonderlijk bunnen gang gaandan zal de gemeente
werken aanleggen, om het water in de Eem hooger en
daardoor dc uitstrooming in zee sterker te doen worden,
ten einde de uitschuring van den zeebodem te bevorderen
in het belang der scheepvaart, terwijl het Rijk weder
door andere werken zijn best zal doenom de Eem toch
laag te houdenals boezem voor de uitwatering der beken
en polders langs de Eem waardoor gevolgelijk, ook zwak
ker stroom uit den mond in zee zal komen.
Alleen dan wanneer beide doeleindenverbetering der
scheepvaart op en der uitwatering door de Eem in één
tlan begrepen zijn en door ééuc hand uitgevoerd worden
an er nog iets goeds van komenindien de sluis maar
breed cn diep genoeg gemaakt wordtom stoombootcn en
schepen, van omstreeks 2 Nederl. el diepgang door te
latenofschoonnaar wij vreczcneene sluis nooit voor-
deelig zal werken voor de werken, in zee aan te leggen.
Daarentegen zal die, voor de vaart op do rivier zelve,
weder verbetering opleverenmits er slechts een behoorlijk
peil voor den waterstand aangenomen wordevoor uc
scheepvaart niet te laag cn voor de afwatering niet te
hoog. Dc waterstand in de rivier zal door de afsluiting
stellig meer gelijkmatig worden dan thans. Bij aflandige
winden zal hel water door de sluis belet worden, om,
zoo als thans, plotseling te dalen, waardoor het te laag
wordt voor de scheepvaart, lerwiil bij stoppenden wind
en vloed het zee-water kan gekeerd wordendat nu niet
zelden het jaagpad geheel onder water zetwaardoor dc
schenen niet kunnen gejaagd worden. Men zal dus door
dc afsluiting der Eem den waterstand grnotendcels iu zijne
magt hebben, en, buitengewone omstandigheden van weêr
en wind daargelatenkunnen zorgendat dc schippers
ten allen tijde ten minste van Amersfoort zullen kunnen
afvaren cn tot aan de sluis bij zee komen cn aldaar wach
ten om dadelijk van dc eerste de beste gunstige gelegen
heid, om uaar buiten te kunnen komen, gebruik temaken,
terwijl zij nu, bij laag water, te Amersfoort moeten
blijven leggen enindien die gelegenheid zich op doet
eerst nog de gebeele Eem moeten atvaren, waarmede tijd
verloren gaat en soms ook inmiddels de gunstige gelegen
heid verkeert, eer zij buiten gekomen zijn. Even zoo zal
omgekeerd dc schipper, uit zee komende, wanneer hij
slechtsgeholpen door vloed cn wind, de ondiepte vóór
den mond over is en de sluis bereikt beeftverder gcrc-
Srld kunnen doorvaren terwijl nu bij het opvaren de vloed
oogcr op minder merkbaar wordende, cn onder het op
varen verloopcndehem in den steek laatzoodat hij aan
den grond raakt. Overigens komen dc bezwarendoor dc
Kamer van Koophandel geopperd tegen het doorvaren
door de sluis zelveons voorslechts te berusten op eene
verkeerde voorstelling van die sluis, als zoude die onmid
dellijk aan zee gelegd en zoodanig ingerigt wordendat
de stroom door de. schutsluis zou gaan. Tc Muiden
Zwartsluis, enz. zijn immers ook sluizen aan zee, zonder
dut dc schipperij aldaar over ongerief klaagt.
Wij eindigen met hetgeen waarmede wij aanvingen.
Onze bedoeling is slechts, om dc aandacht te vestigen op
het hooge belang, dat de Eem voor dc provincie Utrecht
heeftof ten minste kan heblienals die behoorlijk wordt
verbeterd. Wij trekken partij noch voor het eene, noch
voor het andere planwaarmede men die verbetering voor
de scheepvaart zal willen tot stand brengen, maar ullccn
daarvoordat er doortastende maatregelen zullen genomen
worden dit niet eene gedeeltelijke, maar eene volledige
verbetering zullen aanbrengen voor de geheele Eem en
niet slechts voor den mondcn datzoo mogelijkook
aan den verwarden toestandwaarin het opzigt en toezigt
over de Eem cn wat daartoe behoortthans tusschen be
sturen cn collcgiën verbrokkeld, verkeert, voor goed een
einde komc.
H. V.
VERBETERING.
No, II. 2c kolom 21sle regel v. o, reeds dadelijk leet
niet dadelijk.
No. III. 2e kolom 31ste regel v. b. 5000 ellen lees
6000 ellen.
AMERSFOORT, 2 November 1857.
In (le zittingen van den Gemeenteraad van den 20 en 30 Octo
ber j.l. zijn de beraadslagingen voortgezet over do Uegrootmg voor
1838. Na eenige discussie over de vraag, of het raadzaam zou zijn
do Kamer van Koophandel le aupprimcrcnhetgeen van vcrschil-
lcndo zijden word ontkend, hoezeer werd toegegeven, dat dc Raad
niet genoegzaam bekend waa met het nul, dat welligt door da
Kamer was geslichtwerd beslotendaaraan voor het volgende jaar
dc gewone aom van ƒ150 te ventrekken, maar tevens baar uit le
noodigen, om jaarlijks aan den Raad eene zoo veel doenlijk volledige
iimlcdecling tc doen, van de verriglo werkzaamheden.
Op voorstel van den Heer van Beek werd vervolgens ingetrokken
dc gewone toelage* op do Lalijnocho Scholen, voor het houden der
promulio cn het verstrekken van prijzen, uil overweging, dat de
noodzakelijkheid daarvan niet meer kon worden aangenomen, en
zelfs do nuttige werking betwijfeld werd.
Dü de komst van den Heer Kollowjjn lo dezer atede, was hem
toegelegd ceno jaarlijkvehc tegemoetkoming van ƒ000, voor den tijd
van vier jaren. Daar dit tijdstip eindigt op I September 1858 cn
do blocijcnde toestand van zijne school die bijdrage voor het ver
volg niet moor schijnt te veroisohen, word besloten, deze alsdan
te doon ophouden.
iWe van het gedurig klimmend» cijfer dar gelden, nvor-
i betaling der aan de armen verstrekte geneesmiddelen
l Scheerenbers
n nachtwachts v>
of de oprigting van eene gameente-apotheok v
De voorgestelde gratification aan de gewezen
door dc meerderheid goedgekeurd, behalve die van Ccrboat, wiens
meer gunstige geldelijke toestand dit minder noodig deed achten.
Het voorloopige wachtgeld van /300, gedurende eenige jaren
tan den He«r J. Ueriog verleend, wérd vertotuderd tot J150,
met bepalingdat hel orer twae jaren geheel zon ophouden.
Met betrekking tot de voorgedragene ontvangsten, werden alle
Cn goedgekeurd, met uitzondering vin dia vzu ƒ4500alt be -
eeoer te alniten geld leaning, waaromtrent werd besloten, in
pliata te stellen: lo. De opbrengst van de lJpenhoomen, staande
op het plantsoen, tusschen de Kamppoort en koniagsatraallo.
Eene te verwachten restitutie van geldenvoorgeschoten ton bebtevo
van eenen krankzinnige; 3o. Het saldo door net Rijk ta betalen,
wegens de ruiling der gevangenia-gebonwenea tv. liet ontbre
kende aan te vallen door het verkoopea van eene gelijke som op bet
2> Grootboek, waartoe echter niet zou worden overgegaan,
dan na de goedkeuring der rekening over 1887, welke vermoede
lijk met een batig saldo zou alaltea. Nadat eindelijk wan
overwogen, dat, ook wanneer de weta-ontwerpen, bij de Tweede
Kamer ingediend, tot wijziging der belastingen, mogten worden
aangenomeneen hoofdelijke omslag ofschoon tot een minder cij
fer, toch niet sou kunnen worden gemist, werd bepaald, dat door
den Raad eene commiiaic sou worden benoemdbelast met bet
onderzoek der vraag, of die omslag niet op meer billijke grond
slagen kou worden gevestigd dan thans, en daaromtrent een
voorstel te doen.
Vervolgens werd de gebeele herrootiog in stemming gebragt,
en met elf tegen twee itemmen (die der H.U. van Beek en Ze-
tcra VccckensJ aangenomen. De H.H. van Hardenbruek en van
ockboral, dio beiden door wettige verhindering waren terugge
houden, waren hierbij niet tegenwoordig.
Alvorens over te gaan tot hetgeen verder aan de orde waa
benoemde do Haad tot leden der bovengezegde commissie voor den
hoofJclijkeu omslag, de H.H. van Beek, Schlutter en Zcgcrs
Voeokcns.
lot Regenten van het Weeshuis werden herbenoemd de aftredende
H.H. Mr. J. de Louter en M. Brouwer; lot Regentessen Mevrouw
Scheltus, geboren Pull, en Mevroaw van Iddekiuge.
Met zei tegen vijf stemmen werd besloten aan H. van Eaveld
alsnog restitutie te verleenea van betaalden accijns, ofschoon de
gestelde termen reeds verstreken was, maar lerens om toortsen
niet meer aan dergelijke verzoeken te voldoen.
B|j het einde der zitting werden verscheidens stukken ingebragt,
waaronder eene instructie voor dcu Commissaris van Inkwartiering,
het rapport der commissie voor den spoorweg, ea hst antwoord
der commissie tot daarslelling van ecu Invaliden-huis vo,r de
koloniale troepen. Daar uit dit laatste bleek, dat ook het terrein
builen de kom der gemeente geschikt kon zijn, werd bepaald dat
in eene volgende zitting zou worileu ovcrwogou of welligt do
Krakeel-bock, het Vilders-kerkhof, of een stuk aan de helling
van den Berg daartoe soa kunnen wonlea afgestaan. Bij het
rapport over don spoorweg werd geconcludeerd om aan de Tweede
Kamer der Suicn-ticncraal een advies in te dienen ten «inde te
verkrijgen, dat de ljjn van Utrecht op Zwolle, werd gehssgl van
de tweede klasse (die der nuttige lijnen) tot de eerste klasse (da
noodsakclljkc). Tot aanbeveling daarvan werd onder anderen aan
gevoerd, dat het alleen langs dio l|)n mogelijk was, om op den-
selfdon dag van Groningen tc vertrekken, de Amatcrdamocbo beun
te bezoeken, en des avonds weder te Groningen terug te i||n,
terwijl ook op het transport der goederen daardoor belangrijk sou
worden bezuinigd. Het concept-adres word terstond voorgelezen
cn goedgekeurd. Daarna werd de vergadering gesluten.
Z. M. heelt benoeuid by het reg. veld-artillcrie
tot Majoor dcu Kapitein le klasse L. E. Werner,
van het corps.
Z. M. heeft goedgekeurd de benoeming van
J. Pen, Burgemeester van Baarn, tol Secretaris dier
gemeente.
Omtrent dc door verschillende dagbladen
medegedeelde gebeurtenis te Eist by Rhcnen zyn
wy in staat gesteld het volgende inede te deelen:
Wegens huissclyke twist had de vrouw van
een jong gehuwd manL. van Oeveren, vischkoopcr
te Arnhem, de echtelijke woning verlaten en zich
naar hare ouders, te Eist by Rher.en begeven. In
den morgen van 27 October trad van Oeveren de
woning zyner schoonouders binnen en sprak zijne
vrouw uan met de woorden; ik moet een briefje
van u hebben (vermoedelijk wilde hy van haar
een bewys van toestemming verkrijgen om dienst
te kunnen nemen). Zjjne schoonmoeder riep hem
daarop toe: geef eerst uwe vrouw een briefje. On-
middelyk baalde by een dubbel geladen pistool
uit den zak om zijne vrouw dood te schieten. Hy
trof haar in den arm, terwijl eenige hagelkorrels
een kind, dat in de wieg lag, achter hut oor wond
den. Hy rigte daarop het tweede schot naar het
hoofd zyner schoonmoeder, die hare dochter wilde
beschermen, doch de pistool weigerde, waarop hy
zyn mes trok en haar op de straat vervolgde, haar
eindelijk bereikte eu verschillende wonden (oebragt.
waaronder twee belangrijke sneden op het hnaftf
cn eene snede aan den hals. Eeuige personen in
de nabyheid schoten die vrouw ter hulp en namen
hem iu verzekerde bewaring. Ofschoon de schoon
moeder zwaar gewond is, denkt meu echter haar
in hel leven tc behouden.
Iu de vorige week overkwam een landbouwer
naby Staphorst een ontzettend ongeluk. Naar het
bouwlaud rijdendenam hjj een geladen geweer
mede, om op de kraayen le schieten. Kort by het
land komende, legde hy het geweer korter by zich
eu wel zoo, dat de loop op hein aanwees. Onver-
ducht gaat het schot af cn hy kreeg de volle lading
iu het neen. Na eenige dagen er' nol ijk ljjden,
is hj) in 't begin dezer week bezwekennalatende
eene bedroefde weduwe en een kind, tc jong om
deszelfs groot verlies te gevoelen.
