AIERSFOORTSGHE
GODR
Jt& 510.
van WOENSDAG,
55V
7 April J8S8.
Dit Blad verschijnt tweemaal in de weck des Dingsdags en Vrijdags. De Prijs van liet Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden. Van Advertentiënvan 1 lot 6 regels 60
Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelrcgt. Afzonderlijke nummert, fO, 10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. 11. ran Gee ff,
te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Directeuren in het Rijk.
Verplaatsing v. «1. lir. Comm. <1. Koning».
[lelgecn wij in ons vorig nummer mededeelden
is bevestigd door de Staats-Cnurant van 1 April j.I.
I)e Deer baron van Heemstra is eervol ontslagen
als Commissaris de Konings in dit gewest (in te
gaan op 1". Junij e. k.)en zal weldra vertrekken
naar de provincie Zeeland, om aldaar in gelijke
betrekking werkzaam te zyn. Gedurende een zeven
tal jaren bekleed inetde waardigheid van voorzitter
der Coilegiën van de Provinciale en Gedeputeerde
Staten, bleek liet niet alleen, dat bij daartoe door
zyne bijzondere gaven en kundigheden bij uitne
mendheid geschikt was, maar dat hij tevens daar
aan den noodigen ijver paarde, om waar hij dit
vermogt, de belangen van het aan hem toevertrouwde
gewest, krachtig voor te staan. Hij aanvaardde de
taak. die hij nu zal nederleggenop ecu tijdstip
toen door dc invoering onzer nieuwe organieke
staals-wettcn ccne in vele opzigten geheel nieuwe
orde van zaken tot stand kwam en toen de onder
vinding moest beginnen uitspraak te doen over
den twyfel door velen geoppe.id, of onze nieuwe
kics-provinciale- en gemeentewetten wel berekend
waren voor de behoeften van onzen lijd en onzen
landaard. Hel ligt in den aard der zaak, dat eren
als by de invoering van iedere nieuwe wet, zoo
ook over bet regt begrip van sommige liarrr voor
schriften groot verschil van mccniiigen ontstond,
en het coilcgic van Gedeputeerde Staten, dat was
aangewezen om in de eerste plaats daarovci te
beslissenals liet ware overstelpt werd met allerlei
vragen om opheldering en voorlichting. Maar het
kan dan ook geen verwondering baren, dat op
die beslissingen bel gevoelen van een voorzitter,
die vroeger als lid van den Ministerraad en van
dc 2c Kamer der Slaten-Generaal zoo zeer in de
gelegenheid was geweest o;n tol den geest van
ons slaatsregt door te dringen, glooien invloed
had en dat alzoo de geleidelijke uitvoering der
nieuwe wetten voor een aanmerkelijk deel aan
hem is te danken geweest Dit laatste zouden ook
de vele hoofden der gemeentebesturen kunnen ge
tuigen die gewoon waren nu en dan zijnen raad
in ic winnen, en die, steeds met welwillendheid
ontvangenzijn helder en juist oordeel op hoogen
prijs stelden. Maar vooral bij dc openbare zittingen
der Provinciale Staten opeuhaarde het zich boe
uitnemend bij was geschikt om de werkzaamheden
dier vergadering te leidenen dal hij bij de noodigc
kennis ook groote scherpzinnigheid, sierlijkheid van
uitdrukking, helderheid van voorstelling, vereenigd
met bijzondere bedaardheid en kalmte bezat, zoo
als niet dan zelden vereenigd in denzelfden persoon
worden aangetroffen. Doch wij behoeven hier niet
verder uittewciden over verdiensten, die door nie
mand met grond kunnen betwijfeld worden.
Ofschoon wij de redenen eerbiedigen, die, naar
liet schijnt, hem aanleiding gaven om ccuen anderen
werkking te verlangen, zoo betreuren wij zijn ver
trek, en hopen, dat by ook in Zeeland even nuttig
werkzaam zal kunnen zijn, als by naar onze
overtuiging in Utrecht is geweest. In het belang
van onze provincie roegen wij daarbij den wensch,
dat de plaats die nu eerlang wordt ontruimd,
spoedig zal worden ingenomen door ecnen opvolger,
die aan gelijke kundigheden gelijken ijver en wel
willendheid moge paren!
EIct Reglement tooi* dc Wnterscliai»|>en
iu dc Provincie Utrecht.
IV.
Dc Voorzitter cn de overige leden van liet bestuur wor
den benoemd voor den tijd van zes jarenmet dien ver
stande, dat om de twee jaren een uerde van ben aftreedt
volgens een rooster. Voor zeer kleine waterschappen kun
nen beide termijnen verlengd worden. De verkiezingen voor
bet opmaken der vercisehte voordragten hebben plaats in
April of Mei. zoo mogelijk tegelijk met bet doen der re
kening, om dc bijeenkomsten der besturen of ingelanden
niet talrijker te d.ien zijn dan volstrekt noodig is. Voor
tussche.i'ijds openvallende plaatsen beeft dc verkiezing plaats
binnen zes maanden na dat openvallen. Al deze tijdsbepa
lingen zijn volgens art. 13 ook toepasselijk op de benoemin
gen die door den Koning moeten geschiedendat is zoo
als wij in ons vorig artikel opmerkten, wanneer aan bet
waterschap ecnig rivier- of zecwatcrkecrend werk ter bchce-
ring is toevertrouwdol' wanneer de aanstelling der leden
van bet bestuur vóór 1795 door cenige publieke autoriteit
geschiedde.
Zoo dikwijls door stcmgcregligdc ingelanden leden van
liet bestuur moeten gekozen wordenbeeft dit plaats hij
bestolen briefjes, omtrent op dezelfde wijze als voor den
gemeenteraad. Aanvankelijk was door Gedeputeerde Staten
voorgesteld ecne mondelinge stemming anntcneniendie
thans in dc bedoelde waterschappen vrij algemeen gebruike
lijk en minder omslagtigismaar, na. rijpelijk liet voor
en tegen overwogen te hebbenwerd met groote meerder
heid de voorkeur gegeven aan de geheime stemming.
Kvenwcl heeft men getracht deze zoo weinig mogelijk be
zwarend te maken voor kiezers en stembureausen daarom.
wnnr het kon. vereenvoudigingen aangebragt. Wij willen
alleen vermelden in welk opzigt de wijze van verkiezing
anders is geregeld dan bij de kies-ol'gemeentewet. Daartoe
rekenen wij bet navolgende:
De oproepingsbrief wordt, minstens 11 dagen te voren
toegezonden, cn. zoo de stemgeregtigde buiten bet water
schap woont, bezorgd aan renen door hem aan bet bestuur
annte»ijzen gemagtigde binnen liet waterschap woonachtig,
llij bevat bet uur waarop de stemming aanvangtomdat
de gelegenheid tot stemmenminstens twee achtereenvol
gende uren i/ioct openstaan, en bet oogenblik waarop deze
gerekend w orden te beginnen vooraf door bet bestuur moet
bepaald worden, even als de duur van den slcrnuiiiigstijd.
Daar iemand kan geregligd zijn tot bet uitbrengen van
meer dan ccne stemworden dc stembriefjes niet aan dc
ingelanden toegezonden maar kunnen zij die. behoorlijk
gewaarmerkt, aan bet stembureau ontvangen. Verlangt
een geregtigdc meerdere stemmen uittebrengen zoo bevat
ten zijne briefjes de vermelding voor hoevclc Stemmen zij
geldig zijn. Indien de leden van liet bestuur verhinderd
zijn deel uittemaken van het stembureau, kan liet bestuur
daartoe stemgeregtigde ingelanden aanwijzen. Men kan
stemmen door middel van schriftelijk gevolmagtigdendoel»
liet reglement omschrijft niet. wie als zoodanig behooren
te worden toegelaten. Voor iedere tc vervullen betrekking
en voor iedere plaats op eene voordragt wordt afzonderlijk
gestemd. Onmiddelijk na afloop der stemming gaat liet
slembureau, in tegenwoordigheid der aanwezige slctn-
gerrgtigdrn, over tot bel openen der briefjes. Bijaldien
eene herstemming noodig is. geschiedt die dadelijk nadat
de eerste stemming i» afgelooprn. Dc gelegenheid daartoe
behoort minstens gedurende één uur open tc slaandoch
daar liet geval zicli zou kunnen voordoendat dc meeste
stemgeregtigden reeds vóór den aanvang der herstemming
vertrokken waren, zal deze alleen geldig zijn. wanneer
minstens dc vertegenwoordigers \an "er bundertalen
die aan dc eerste stemming deel namenook tot dc her
stemming hebben medegewerkt. In bet tegenovergestelde
geval beeft zij binnen twee maanden andermaal plaats na
voornfgaar.de oproeping. Mogt een benoemd lid van een
waterschapsbestuur, dat dc op hem uitgrbrngtc keuze beeft
aangenomen, zijne geloofsbiicvcn niet binnen drie maanden
na die aanneming indienen, alsdan worilt er overgegaan
tot eene nieuwe verkiezing, waarbij die persoon niet ver
kiesbaar is.
Dit alles geldt bij dc verkiezingen door middel van
stembureau*doch bet bijzonder reglement kan bepalen
dat, zoo liet getal ingelanden dit toelaat, de keuzen en
voord rag ten geschieden zullen in de vergadering van stem
geregtigde ingelanden. Alsdan gelden de regelen voor die
vergaderingen ook betrekkelijk andere ouderwet pen van
kracht.
Vóór wij afstappen van deze verkiezingsvoorschriften
moeten wij nog even dc aandacht vestigen op art. 20.
waarin voorkomt wat wij zoo even vermeldden, dat voor
iedere betrekking en voor iedere plaats op eene voordragt
afzonderlijk moet worden gestemd. Iets dergelijks leest men
in dc Kieswet nieten schijnt niet vrij van noodcloozcn
omslag, althans indien bet artikel aldus moet worden opge
vat, dat bij dc verkiezing van leden van hel bestuur, er
even vele afzonderlijke brieljes aan den kiezer uitgedeeld
moeten worden cn dus ook afzonderlijke bussen moeten
zijn, als plaatsen te vervullen. Denkt nu eens aan eer»
waterschap, waarin slechts vier leden met den Voorzitter
bel bestuur uitmaken, cn waarin deze door den Koning
moeten worden benoemd, zoo als art. 10 zegt. uit eene
voordragt van drie personen voor elke vacature. In dit
geval zal bet dc eerste maal noodig zijn, dat er Itraalf
afzonderlijke stemmingen plaats hebben. Komen daarbij
nog eeiiige herstemmingen, dan zal voor dit een en ander
nog al eenigc tijd gevorderd worden waar bijv. 100 inge
landen slcmgcrrgtigd zijnen velen van bun regt gebruik
makenom niet te spreken van mogelijkezoo al niet
waarschijnlijke verwarring bij dergelijke kiezers. Mog sterker
zal dit zijn, waar bet bestuur uit een grooter aantal leden
beslaat. Bij volgende verkiezingen zal dit bezwaar niet
zoo groot zijn doch een overgangsmaatregel voor de eerste
maal is welligt niet or.noodig. Hierop kan bij liet vaststellen
drr bijzondere reglementen worden gelet, althans voor zoover
alsdan blijken mogt, d.it dc Koning, of liever de alsdan
fungerende Ministers bet prncrogaliei' vervat in bet Besluit
van 1822 op ccne ruime schaal wensehen tc behouden.
Anders is liet misschien te vreezen, dat ook in dit opzigt
de opvolging van bet algemeene reglement meer uitzonde
ring dan regel zal worden. Wij erkennen echter del bet
artikel ook anders kan worden opgevatzood.it alleen dc
bedoeling is om niet op hetzelfde briefje te stemmen zoo
wel voor de leden van bet bestuur, als voor den secretaris
en den penningmeester. Deze laatste opvatting, die meer
rationeel is. schijnt daarom de aamicuieiijkstc. Daarbij
laat bet zich ook begrijpenwaarom ccne gelijke bepaling
ontbreekt in de reglementen voor den Lekdijk, die de
benoeming dier beambten opdragen aan het bestuur, ter
wijl zij volgens dit reglement geschiedt door dn ingelanden.
Blijkens liet gedrukte verslag ptig. 93 is art. 20 (toen
art. g.) aan heleinde van eene avondziltiug zonder discussie
cn zonder hoofdelijke omvraag aangenomen. Toch meenden
w ij ons te herinnerendat bij de algemeene beraadslagingen
over de wijze van verkiezing, ook gesproken is over aide
stembussen die er bcnoodigd zouden zijn doch dit was
nierr in bet voorbijgaan.
Wij zagen dat bet reglement ten aanzien der verkiezingen
bier en daar afwijkt van dc voorschriften der Kieswet cn
Gemeentewet. Ook in een ander opzigt doel liet dit. door na
melijk tc bepalen dal de leden van liet bestuur kunnenyezrAorzt
en des tinoils ontslagen worden, niet alleen wanneer zij
liet zoogenaamde radicaal verliezen of bijv. deel nemen
aan verbodene leveruntien enz maar ook wanneer zij zicli
schuldig maken aan aanhoudend of verregaand pligtvcrzuim
en bij weigering of nalatigheid om ziel» te gedragen volgens,
of gevolg te geven aan wettenalgemeene mant regelen
van inwendig bestuur cn andere wettige verordeningen
uitgezonderd in de gevallen voorzien bij de wet van 12
Julij 1855 St. 102. Hel ontslag of dc schorsing wordt
uitgesproken door Gedeputeerde Staten, of op hunne voor
dragt door den Koning, doch niet dan nadat de belang
hebbende in dc gelegenheid is geweest om zich te verde
digen en bij uitspraak van Gedeputeerden inct liet regt
van boogcr beroep bij den Koning. Mogt iemand zijn ont
slagen of vervallen verklaard om een der boren vermelde
redenenzoo is bij gedurende twee jaren niet tot lid van
bet bestuur benoembaar.
Ken langer verbodsU-rmijn scheen niet aanleradenomilat
dc overtreding soms van verschoonbaren aard kan zijn.
en in ernstiger gevallen dc ingelanden den overtreder wel
niet andermaal zullen kiezen.
De artikelen hierover handelende, die in eene aan de
leden der Stalen rondgedeelde brochure werden genoemd
de onaf hankelijkheid der waterschapsbesturen do oden de (zeker
niet zonder overdrijving), zijn bij de openbare behandeling
mede zonder discussie of hoofdelijke omvraag aangenomen.
Gelijksoortige bepalingen komen voor in art. 11 der reg
lementen voor den Lekdijk en in art. 21 van dal voor
bet waterschap van Woerden.
Wordt vervolgd.)
AMERSFOORT G April 1858.
Gepasseerde Zondag morgen omstreeks half acht
ure is in dc binnengracht aan de oude Viscbmarkt
alhier gevonden en door de politic uit het water
gehaald, het lijkje van een pasgeboren kind van
het mannelijk geslacht, dat later bleek levend ter
wereld te zijn gekomen, lieden is ecne ongehuwde
vrouw in de Krommestraat woonachtig iu hechte
nis genomen, welke vermoed wordt de moeder
van dat kind tc zijn.
Uit 'sGravcnhage schrijft men het volgende:
«Als candidate-it voor de betrekking van com
missaris des Konings in dc provincie Utrecht wor
den genoemd de lieeren Sloet, grillier van gedepu
teerde staten van Gelderlandvari Lijnden, lid van
gedeputeerde stalen van Gelderland: Jhr. de Koek,
directeur van bet kabinet des Koniugs, enz.»
Te Hoorn had het volgende ongeluk plaats:
eene jonge vrouw, die ecnig waschgoed spoelde,
had het ongeluk voorover in het water te storten.
Hoewel nog levend uit het water gehaald, is zij
spoedig daarna bezweken.
Een grijsaard te Hoogcveen van omstreeks
78 jaren heeft getracht zich van het leven te berooven.
door zich den hals af te snijden. Ofschoon oogen-
blikkeiijk geneeskundige hulp werd ingeroepen, is
hij ten gevolge der bekomene wonden, overleden.
De oorzaak dezer daad wordt aan verstandsverbijs
tering toegeschreven.
Naar men verneemt is de Heer II.luitenant-
kwartiermeester bij het te Middelburg in garnizoen
liggend bataljon infanterie, sedert eenige dagen
voortvliiglig, een tekort iu zijne kas achter latende.
Men verneemt, dat eerstdaags eene geregelde
stnombootdienst zal worden geopend tusschen Am
sterdam, Nijkerk en Harderwijk, vice versa, tot
vervoer van goederen en passagiers, waarvoor de
concessie reeds zoude zijn aangevraagd.
Voor de Palinpaardenmarkt van den 29sten
Maart werden te Utrecht aangeven 951 paarden.
De handel was, even als den vorigen dag aan de
Bilt, niet zeer levendig, daar de prijzen veelal hoog
werden gehouden. Vet leden jaar waren op de Palin
paardenmarkt slechts 722 stuks aangegeven.
Men schrijft uit Ginneken: Sedert cenigen
tijd worden bij de landlieden in die streken, door
Belgische kooplieden, de kippen tegen verbazend
liooge prijzen aaugekooht en naar Belgie vervoerd.
Vroeger werden de kippen daar niet hoogcr f 1 de
twee of het koppel verkocht en tbaus wordt daarvoor
/'2.20 a i 2.30 besteed.
De gemeenteraad van Zicrikzec, heeft besloten,
zich per adres tot den Koning te wenden om dc
vergunning tc erlangen, aldaar eene kamer van
koophandel en fabrieken op te rigten.
Iu laatste dagen zijn uit Oosterhout en om
streken vele honderde arbeiders naar de provincie
Groningen en Drenthe vertrokken, om aldaar aan
het graven van kanalen tc arbeiden. F.r bestaat voor-
uilzigt, dat er dit jaar groote dagtooncn zullen
worden verdieud, omdat er overvloed van werk is
cn van vele plaatsen arbeiders, tegen hoog loon,
worden gevraagd.
In de week van 20 tot en met 20 Maart zijn
in de provincie Friesland GG runderen aan de be
smettelijke longziekte gestorven en 37 aangetaste
voor rekening der eigenaars afgemaakt; tc zamen
123. Totaal sedert 1 Jan. 1S3I.
liet heeft Z. M. behaagd aan den Heer D.
W. Brand, hoofdonderwijzer aan de Stads-Armen
school te Amsterdam No. 10 wegens trouwe en
ijverige pligtsvervulling gedurende 50 jaren, toe
te kennen de zilveren medaille, ingesteld by kon.
besluit van 2i Jan. !8il, No. 22."
