Civilian
M Ml.
van Y R JJ D A G,
9 April J858.
])il lll.nl verschijnt tweemaal in de week de» Vingsdagt en Vrijdag». - De I'rij» van het Abonnement is f 1.50 in de 3 maanden. Van Advcrtentiënvan I tel G repels 60
Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zcgclrcgt. Afzonderlijke nummers, ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. U. van CUeff,
te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en l'ost-Directcuren in het Rijk.
AMERSFOORT 8 April 1838.
lu No. 489 hebben wy de aandacht der Ingezete
nen gevestigd op de kennisgeving (kinderziekte) van
liet Gemeentebestuur. Thans vragen wij, wat de
bepaling van art. 248 van het alg. pol-regl. voor
deze gemeente helpt, als de hoofdbewoner vaneen
huis aan een verloren hoek zijner groene huisdeur
een zeer klein groen papier hecht, waarop met
kleine letters het woord: kinderziekte in groene inkt
geschreven staat en dus zoodanig is vergroenddat
zelfs door een groenen bril' (die kleur is te Amers
foort nog al gangbaar) dat woord onleesbaar blijft.
Het ware wenschelyk, dat grootte en kleur van
papier en letters door het Gemeentebestuur voor-
loopig, met voorbehoud van nadere goedkeuring bij
raadsbesluit, zouden bepaald worden.
De Arr. Regtb. te Amersfoort heeft heden uit
spraak gedaan in de zaak van i. v. d. Broek nachtwacht
aanhol paleis te Soestdijk, hem schuldig verklaard
aan het ontvreemden eener gouden bracllet, ver
loren door en (oebehoorende aan de freule Baron
nes van Pallandtcn hem veroordeeld tot zes maan
den corrcclioncele (cellulaire) gevangenisstraf en in
de kosten.
Dc ongehuwde vrouw. Grietje van Appelen,
40 jaren ouddoor dc policie naar het huis van
arrest ovorgebragt onder vermoeden de moeder te
zijn van het pasgeboren kind, welks lijkje zondag
morgen uit liet water is gehaaldblijft hardnekkig
ontkennen bevallen te zijri. Herhaaldelijk heeft zij
zich inet geweldige inspanning van ligchaamskrach-
tcn trachten te ontworstelen aan het geneeskundig
onderzoek waaraan zij eindelijk onderworpen werd
cii hetwelk tot uitslag heeft geleid, dat de vermoe
dens der policie allezins gegrond waren. De instructie
wordt met nadruk voortgezet.
Z. M. heeft eervol ontslag verleend aan W.
J. Lagerweij als burgemeester der gemeenten West
broek en Achttienhoven en denzelven benoemd tot
Burgemeester der gemeente Woudenberg.
Z. M. heeft eervol ontslag verleend aan M.
I.agerweij Burgemeester der gemeente Woudenberg
en denzelven benoemd tot burgemeester van West
broek en Achttienhoven.
Het prov. geregtshof van Overijssel heeft J.
II. W. en A. G. G.. beide kolonisten aan de Om-
inersehans, schuldig verklaard aan moedwillige
schriftelijke bedreiging met brandstichting en hen
dienvolgens veroordeeldden eersteals zijnde reeds
vroeger tot gevangenisstraf van langer dan een jaar
veroordeeld geweest, tot 6 en den tweede tot 5
achtereenvolgende jaren tuchthuisstraf, enz.
Dezer dagen is rondgezonden het algemeen
verslag omtrent het fonds tot aanmoediging eu
ondersteuning van de gewapende dienst in de Neder-
landeii.
Uit dat verslag blijkt allezins op nieuw de nut
tige werking van dat fonds in het jaar 1836,
waarover de rekening loopt. De uitgaven bed.agen
f 73,086, waaronder aan 780 verminkten en nage-
blevenen van gesneuvelden f 28,351, en aan 1068
iniirmeu ƒ31),729. Voorts is onder die som begre
pen een post van 4892 voor onkosten der districts-
comtnissiëu en van het hoofdbestuur.
Er wordt opgegeven dat er ecne nieuwe bezuini
ging op de bureau-kosten heeft plaats gehad.
Het hoofdliestuur eindigt zijn verslag inet den
wensch, dat de vaderlandsche liefdadigheid zich
ten opzigte van het fonds niet zal verloochenen. Wij
dcclen ten volle dien wenschmaar voegen er dien
by, dat daartoe het hoofdbestuur opwekke door
eeue zuinige administratie en door het doen van
behoorlijke mededeelingen, waaruit het genoegzaam
blijkt, dat geen gulden boven het volstrekt noodige,
aan kosten van beheer wordt uitgegeven.
Hel eerstvolgend examen voor kandidaten tot
bekoming van dc verschillende akten van bekwaam
heid als onderwijzer, zal worden afgenomen lus-
schelt 14 en 28 Junij van dit jaar. Het afleggeu
van het examen wordt vooral aangeraden aan allen
die nu. zonder aan de vereischtcn der wet te vol
doen, in eenig vak of op ccnige school onderwys
geven, daar elke overtreding der wet na dit tijd
stip zal worden tegengegaan. Zoo zal na het eerst
volgend examen niet langer kunnen toegelaten wor
den liet zonder behoorlijke akte van toelating on
derwijs geven in die vakkenwelke in de vorige
wet niet als leervak werden op genoemdof waar
in geen afzonderlijk examen werd afgenomen, zoo
als dc wiskunde.
De Vollenhovensche vi3.sehers hebben van dc
llollandsclte kusten aangebragtduizenden met den
zegen gevangen groene haringen, hetwelk een
ongewoon vertier aan bokkinghangen en aan den
handel geeft.
Een vreeselijke ramp trof de gemeente Odoorn.
Voor de vijfde maal sedert een paar maanden ont
stond er een zware huisbrand. Oin halfeen begon
nen op eens dc vlammen uit het huis van J. H.
Schol te, molenaar, en J. II. Stuien, smid, door
één dak vereenigdmet gcweldigde kracht te woe
den; weldra sloegen ze naar beide kanten uit, en
lagen cr vijf huizen, bcwooud door zes huisgezin
nen, in puin en asch. Dc tegenoverstaande huizen
werden by denTsterken zuidwesten wind. met veel
moeite en buitengewone inspanning van krachten
gered. In 't bijzonder was ook het huis van den
deurwaarder Schutstal in groot gevaar, dewijl het
meermalen vlam vatte en men de personen, die
zich op het zelve bevonden, reeds toeriep om haas
tig af te komen. Eere dun heer van Enst Jz..aan
nemer, J. Hanenberg metselaar, en Guit, voerman
te Vries, daar tegeuwoordig, en anderen, die wei-
ligt een nog veel zwaarder onheil hebben afgeweerd.
Alleen van A. E. Schutrup is al de levende have
gered; terwijl oen paard, vierkoeijon, twintig scha
pen en eene zeug met elf biggeu van Scbolte, vier
koeijen, drie jongbeesten, een enlerpaard, eene
zeng met een big en vijfendertig schapen van J. E.
Schutrup, een veulen van J. Marissen, zestien scha
pen van II. Steenbergen, eene koe. ecne vaars en
eenige schapen van J. II. Steulen bij den brand
zyn omgekomen. Yyfenderlig personen zijn door
dezen brand van huisvesting, huismcubelen en klee
ding beroofd! Allen echter hebben reeds eene wel
willende opneming en voorloopige verzorging ge
vonden, terwijl ook eene commissie benoemd is,
om dc gedane inschrijving van geld, koorn. aard
appelen enz. te regelen en verder te doen plaats
hebben. De oorzaak van den brand ligt weder ge
heel in het duister.
Dat bijgeloof en bekrompene godsdienstige
begrippen, nog steeds hier en daar beerschende
zijn, en eencn treurigen invloed uitoefenen op He
ongchikkigcndie op dergelijk standpunt zich be
vinden bewees weer ecu geval in de gemeente
Wageningen. Een vtouw, die in den waan verkeer
de dat zij ongesteld was, en daardoor geen baat
kon vinden bij dc middelen, die zij zich ter ge
nezing verschafte, werd opmerkzaam gemaakt, dat
zij wel kon betooverd zijn. Nu werden bed en kus
sens uilgehaald, en ja wel! kransjes, strikken en
andere zaken werden bij menigte gevonden, zoo
als men in alle bedden vindt, waaraan niet be
hoorlijk de hand wordt gehouden of wier vederen
als erfstukken van de eene familie op de andere
overgaan. Al spoedig werd dc heks aangeduid en
alle middelen, het eene al curieuser dan het an
dere, aangewend om eene onttoovering te verkrij
gen. doch vruchteloos; het eenige middel is nu
om de toovergodin aan huis te krijgen, deze is
hier evenwel niet toe te bewegen, en kan, volgens
het verhaal, hiertoe alleen genoodzaakt worden
door het verbrauden van een uitgespreiden hage-
doorn; deze aangestoken zijnde, begint het kol zelf
te branden en ijlt met een verbrand gezigt de wo
ning binnen om den booze uit Ie drijven. Zulke
zakcu geschieden in de tweede helft der negentien
de eeuw, in een Christenland uit hetwelk naar alle
oorden der wereld zendelingen worden gezonden,
om ongeloovigen te bekeeren.
De Iloogen Raad der Nederlanden heeft uit
spraak gedaan in dc zaak van den ollicier bij de
regtbank te Gorinehem tegen een vonnis in zake
P. Knijpers c. s.waar bij dc gcrep. van alle regis-
vervolging zijn ontslagen, op grond dat, naar het
oordeel der regtbankliet vissollen op Zondag niet
verboden is. Dc raad heeft, overeenkomstig de kon-
klusie van den advocaat-generaal Rümer en de plci-
dooijen van den Heer Mr. A. de Pinto, hel vonnis
bevestigd en mitsdien beslist, dat het visschun op
Zondag geoorloofd is.
GEMÈRGDK RERIGTÈK.
Koningin Victoria, die reeds eene zware huis
houding met negen kinderen heeftbevindt zich
weder in gezegende omstandigheden.
Gomez dc begenadigde medepligtigc aan den
moordaanslag van 14 Jan., is naar zijne verban
ningsplaats Cayenne overgevoerd.
Ten behoeve van dc nagelaten betrekkingen van
Orsiniis eene inteekening geopend bedragende thans
reeds ongeveer een half mihoen gulden.
Tc Parijs rijdt een daauerrcotypist in reu rij
tuig dc stad rond en vervaardigt onder weg por
tretten voor 1 cn 2 francs per stuk.
Op het eiland Rhodus is eene vrouw overleden
iu den ouderdom van 128 jaren, die tot liet laatst
hare volle geestvermogens cn ligchaumskrachten
bezat.
Men wil weten, dat dc goochelaar Bosco een
poging tot zelfmoord beproefd heeft.
Ecu Commandant, een inspectuer en negen
dienaren van policie te Dublin in Ierland, die
onlangs een aanval op de studenten aldaar hebben
gedaan, zijn naar de regtbank verwezen.
De stad Karlsbad viert haar hOOjarig bestaan
als br.dplaats.
Te Parijs zal eerstdaags eene nieuw geschreven
antieke comedie, getiteld: de Venus van Miio, in
bet Odeon worden oppgevoerd.
Olla podrida
bij den terugkeer van de lente.
Een bedaagd huismoedertje.
Wat moet een mensch in dezen tijd van 't jaar
zich toch bitter behelpen! Mijn aardappeltjes raken
opook hebben ze 't een ziertje weg van de
vorst groente is er niet te krijgen. Van 't inge
legde goed is het raar al af en alle dagen grutters
waren, is toch ook miserabel. Hadden we de
lekkere zes weken maar en die vliegen tocb al weêr
gaauw omdan kan je weêr voor bet inmaken
beginnen te zorgen en zoo gaat ons leventje voor
bij.
Een jong heer die zijn eigen meester Is.
't Is waarik heb van den winter verduiveld
veel pret gehaden toch ben ik maar blij dat hij
achter den rug is. Als het inooi weêr blijft, zal
ik morgen mijn bruintjes eens vóór de Victoria
zetten op de pantoffelparade zal ik met mijn
nieuwe baamtuigjes eens ferm de kaas snijdenze
kunnen toch maar niet anders zeggen of mijn spul
letjes zijn fameus goed in orde; zoo'n oompje die
je aardig wat nalaat, kijk dat's tocb maar alles.
Ik hoop maar dat bet niet weêr zoo beet wordt
als verleden zomer, want toen kon men bet op een
open rijtuig niet uithouden en de paarden kregen
er ook wat om. (bij kijkt op zijn horlogie) Te drom
mel! 'tis later als ik dacht, 'k zal maken dat ik
weg kom; dat zal weer een fijn dineetje wezen van
daag, 'tis toch prettig, of het zomer of winter is,
je kunt toch alles krijgen als je't maar betalen
wilt.
Een jong bevallig meisje.
«Die naaisters! kijk dat's een last. je kunt nooit
staat maken op haar woorden. Ze bad bet me toch
zoo vast beloofd, dat ik gisteren avond alles thuis
zou hebbenmaar ja wel kan ik nu in myu
bruine winter-japon van daag gaan wandelen? O
wat zou llenriette me uillagchen! Neen, liever blijf
ik den heelen dag thuis. En dan mijn blaauwe
zomer-hoedje bij die bruine jurk! ik zou wel gek
lijken; maar ze zal geen steek meer voor me doen.
daar kan ze op rekenen. Ik bad nog al zoo ver
langd naar den Zondag en daar zit ik nu. Regende 't
nu maar dat het goot, dan bad ik er ten minste
geen verdriet vanmaar dat het nu ook juist van
daag zulk hemelsch weêr moet wezen! alles loopt
ine dan bitter tegen.
Een liefhebber van een kaarsje
't Wordt weêr zomer, reepen de menscheu,
O, wat beginnen dc dagen weêr mooi te len
gen, Ja maar de avonden? 'lis ellendig,
wn kan geen whistpartij meer by malkaêr krij
gt' dc eeue loopt kier, de andere loopt daar slen
teren, tot zc allemaal voor goed naar buiten of
op reis gaan en dan kan ik hier alleen zitten prui
len tot wc den langsteu dag weêr een poosje ach
ter den rug hebben en wc, zoetjes aan, de lamp
weer wat vroeger beginnen op te steken en er weer
liefhebbers opdagen voor een partijtje.
Wat of de menschen toch aan dien zomer heb
ben! Van de hitte weet men zich immers niet te
bergen, 'telen smaakt niet drinken maar den
ganschen dag en dan 's avonds naar bed om dooi
de muggen uit den slaap gehouden te worden. Neeu,
heilig dan een ferme winter, bij een goed kolen
vuur, een warm glas pousch eu eene fyne whist
party och, waren wc alweêr zoo ter!
Een stok-oud man
De winter is dan weêr voorhy en dc lente be-
gonucn, maar ach!
Zc zyn niet meer die tooverüren,
Die zoete stonden van de jeugd
Waarin een mugje ons aan kan \uren,
Een heidebloem dc ziel verheugt.