-
AHERSFOORTSGHE
COURANT,
-«F
Jtt 561.
Tnn V R IJ D A G,
d October dS58.
Dit Bin.! verschijnt tweemaal in <lc wenkdes Dmgtdugt en Vrijtlajt. - De l'rijs van Ir t Abonnement is ƒ1,50 in dc 3 maanden. Van Advertenlicn, van I tot 6 regels GO
Lent», .Ike regel meerder 10 Cents, behalve het Zegclrcgt. Afzonderlijke nummert, f J.IO. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. 11. van Om ff,
te Amersfoort, zoomede hij alle Boekhandelaren cn Post-Üircctcuren in het Kijk.
K K X I S G E V 11\ G.
S C II O U W.
BURGEMEESTER WETHOUDERS otn GEMEENTE
AMERSFOORT,
Gezien Art. 22 van het Reglement op het onderhoud
en gebruik der Wegen in dc Provincie Utrecht, d. d. 8
November 1853 (Provinciaalhlad No. 102), alsmede Art.
KM van het Algemeen Policie-Reglemcnt voor dc Gemeente
Amersfoort
Doen te welen, dat dc hij voormelde Artikelen bedoelde
najaarsschouwover dc navolgende Wegen. Slootcn en
Waterleidingen, aan hun toeziet of beheer onderworpen,
zal gehouden worden op Dingsdagden 12 October aan
staande cn volgende dagen
Kleine Naehtegaaltteeg. Weg, huiten de St. in dries-
poort. Zwarteweg. Weglaopeude van de Kump-
poort door dc Groole. JYaelitegaalsteegtot aan de Keijen-
atrnalhuilen dc St. Aiulriespoort. Koedijkerwcg
Lien dcrlschewegWaters teeg. Hinnettpad naar Hoe
velaken. Laagtandschcircg. Groottes teeg. Oude
Socstertceg. Wolf er steeg. Flasaklenrcg. Water-
steeg. Leusdcnschetevg. Wegkuipende van de
Stijkponrilangs Htekenslein. De slooten langs voor
melde Wegen. De Heck. Inopende van de Utiere/akci-
tnt in de Barnevelder Deck. Fourtclte Wetering eu
llotten Wetering.
Wordende bij deze de bepalingen van bovengemelde
Reglementen aan dc belanghebbenden in herinnering
gebragt.
Amersfoort, den 27 September 1858.
Uurgcmccster en Wethoudert voornoemd,
De Burgemeester,
A. G. W IJ E R S.
De Secretaris,
W. L. SCHELT US.
De Regten van den Mensch.
Gewetensvrijheid.)
Als liet niet dringend gevorderd wordtbelmoren
politieke Maden, die niet tevens kerkelijke Maden
7.ijnzicli niet op het gebied der laatstcu te
begeven. Byua alle hoofden van politieke bladen,
trachten meest, als bet niet ten stelligste vcreischt
wordt daarop te treden, in hunne polemiek buiten
dat terrein te blijven. Doeh, ook dc wetten der
menscbelijklicid hebben hare cisclicn. Als in Europa
onder bet mom van godsdienstijver, ter wille eeiicr
godsdienst. wier werkkring liet moet zijn voor de
eeuwigheid tc plantenverderf cu dood gezaaid
wordt, dan wordt liet pliet voor hen, diode dag
bladpers niet tot veile vassalin verlagen, oiri luide
bunnen afschuw van barbaarsche handelingen tc
verkondigen, dan zijn zij cr toe geroepen om voor
dc rei/ten van den incitsc/i den strijd tegen dweep
zucht en tirannie te voeren. Onze pligt schrijft
ons thans: spreken, voor.
Voor ecnigc maanden geleden werd, onder de
vleugelenccnergodsdienst, koelbloedigecne afschu
welijke daad volbragt, die door bijna alle buiten-
laiidsohe bladen besproken is; doch de zoogenaamde
liberale dagbladpers in Nederland bewaarde bijna
eenstemmig liet stilzwijgen daarover; slechts enkele
liberale Maden namen ter naauweniood een uiterst
heknopt verhaal daarvan op; terwijl dc Nieuwe, Hut'
lord. Cl., als schaamde zij zich to vermeldenhet
geen aan sommige liarcr vrienden onaangenaam kon
zijn, alleen in hare rubriek «algemeen overzigt»
in ccnige weinige regelen bet gebeurde aanstipte.
En toch zeggen dc Nieuwe Rolterdamsche Courant
en de Tijd Ie slrijdcn voor de regten van den mensch.
voor vrijheid van denken, voor: Regt voor allen!
Den 23 Junij is te Ilologna een zesjarig kind
door Pauselijke soldaten aan zijne ouders ontrukt
cn aan dc Inquisitie overgeleverd. Dat kind door
zijne ouders opgevoed in de godsdienst hunner vade
ren, werd de prooi der Inquisiteurs, omdat cene
dienstmaagd had verklaard, dat zij voor twee jaren
geleden, den knaap, opeigen gezag, den doop had
toegediend. Ziedaar in de tweede helft der ne
gentiende eeuw een tooneel uit liet duister der
eeuwen herhaaldEn dc Heilige Inquisitie is raag*
lis! Nog slechts voor tachtig jaren geleden, in
1778. hield het vreesselijk Inquisitic-tribunaal in
Portugal zijn laatste Auto da en ook nog in 1838
grijpen zijn klaauwen in het vaderrogt en in de
gewetensvrijheid. Zal dan 1838, onder de oogen
vanganscb het beschaafd Enropadat schrikbewind,
tredende op de ascli van Brutus, niet kunnen ge
dwongen worden zijn prooi los te laten?
Naar hetgeen in No. 5j8 en 3(i() der Amcrsfoortscho
Courant medegedeeld is, hebben zich do hoofdbe
sturen der Israëliten in Sardinië, Frankrijk cn
Engeland het lot van den oiigclukkigcn vader aan
getrokken, wenden zij krachtige pogingen ten zijnen
behoeve aan cu bragtcu zy het wreed cu baibanrseh
feit, hetwelk een smet op de beschaafdheid werpt
cn een van dc meest schandelijke bezoedelingen der
gewetensvrijheid daarstelt, onderdo aandacht hun
ner Regeringen.
Zal in Nederland, waar de art: 104!<»3 cn
IfiG in dc Grondwet geschreven werden ook voor hen
die onderworpen zijn aan de geestelijke heerschappij
van den kerkvorst te Home; zal in het traditionnele
land der gewetensvrijheid, de slem van de Hoofd
commissie voor dc zaken der Israëlitcn zich niet
laten lioorcndc stem der broederen zich niet ver
heffen ten behoeve van den geloofsbroeder Morlara,
gefolterd in zijne godsdieust cn iu ziju vaderschap
door de beulen der Inquisitie
Gewetensvrijheid moet het heiligste regt van den
staatsburger in alle landen zijn, waar beschaafd
heid niet geiieel met de Toeten getreden wordt.
Zal dan straffeloos èn het vaderschapèn dc ge
wetensvrijheid kunnen gemooid worden, zonder dat
zich stemmen verhellen in een land waar tachtig
jaren achtereen voor gewetensvrijheid gestreden werd
en welks bodem gedrenkt is met het bloed van b :n
die voor gewetensvrijheid kampten
Men mag uiet vertrouwen hopen, dat de Hoofd
commissie voor dc zaken der Israëliten iu Neder
land, zich zonder tijdverzuim aan dc hoofdbesturen
barer geloofsgcnooten in Sardinië. Frankrijk en
Engeland sluiten zal. Doch, als dc klank der men-
scholijklicid in naam des gelblterdcn vaders zich
tevergeefs ontboezemt; als de kreet van verontwaar
diging, door liet beschaafd Europa aangeheven,
onverhoord blijft; als de stem der Rede doelloos
hare echo's iu de slad der zeven heuvelen verliest;
dat dan cene vrcessclijke wedervergelding zich cenen
weg over de bergen banc, ten einde door de poorten
van liet Vnlikaan dringende, onverschillig tot welke
offers, al ware het door een hernieuwd verbond
der Carbonarialdaar de resten van het vaderschap
en der gewetensvrijheid geldend tc maken.
liet Voorzitterschap Tan den Heer
van Mteeueu
Het Handelsblad wil steeds bij alles wat in dc
Tweede Kamer der Stateu-Gencraal plaats vindt
ccnc politieke gedachte vinden. Het zegt thans
dat de keuze van den Heer van Reetten tot Voor-
«zitler van politieke belcekenis is en eenc uieuv.e
bijdrage tot dc algchcclc losmaking van de
reaclionimir-piëlislisehe rigting der beide laatste
«jaren, die de onderwijswet lot middel, maar de
vernietiging of beperking ten minste onzer grond-
wettige regten cn vrijheden ten doel had.
Dit oordeel van het Handelsblad is (dc manie
van anli-reactiounair-piëlistisciie uitvallen in het
midden latende) zeer onregtvaardig cn onvoegzaam.
Onregtvaavdigomdat de Heer van Rcenen niet tot
de bectc liberalen van de school van het Ilantlb.
behoort. Gelijk hij in zijne redo bij hol aanvaarden
van liet voorzitterschap der Kamer eeuigzins liet
doorstralen, heeft zijne vroegere betrekking tot de
Tweede Kamer bij allen (dus bij alle partijen) cenen
gunstigen indruk beeft achtergelaten. Onvoegzaam,
omdat naar hetgeen liet Ilantlb. vooruitzetinen
zou kunnen veronderstellen, dat welligt do Voor
zitter der Tweede Kamer tot eene der partijen al
daar zou kunnen overhellen. Het Ilantlb. vergeet,
dat een Voorzittervan welke vergadering hij het
ook zij, vcrpligt, is onpartijdig te blijven. Daarom
bepaalt zich een Voorzitter om, bij de behandeling
der onderwerpen, de discussion te leiden; hij ont
houdt zicli om deze of gene rigting voor te slaan
cn in den regel mengt hij zicli niet als lid eener
vergadering in dc beraadslagingen.
lie Heer van Rcenen heeft in zijne vroegere be
trekking tot dc kamer de meest afdoende blijken
gegeven van zijne opregte zucht tot gemeen over
leg, als Voorzitter mag nieu dit eveneens vanhcui
verwachten.
AMERSFOORT, 30 September 1838.
Door dc gemeente besturen in de provinciën
Gelderland en Overijssel zijn voor dc o..lworpeu
spoorwegen (concessie Sloet-Keuchliii) de volgende
toezeggingen gedaan, gedurende twintig jaren: Am-
hem 3000Doesburg /'300, Ztilphcu 12,300,
Locliem ƒ300. Ilhcdeti ƒ300, Brum men f 200,
Voorst ƒ200Warnsvcld ƒ100, Gorssel ƒ200, Ei
bergen ƒ130, Necde ƒ200, Borculo ƒ30. Buurhui
ƒ30. Vorden ƒ30, Steendoren 100. Zwolle ƒ9,000,
Deventer ƒ9,000. Kampen ƒ12.300, Enschede
ƒ2.000, Olst ƒ300. Wij lie ƒ300, Zwoller-kerspel
ƒ300, Lonuckcr ƒ200.
Maandag namiddag had cr nabij Oudewater,
gemeente Snelrcwaurd, iict volgende ongeluk plaats.
Zekere Simon van Blokland, arbeider uit Oude
water. bij ccucn bouwman aan liet appelen pluk
ken zijnde, viel. toen zijmj vrouw, die bij hem
was, zicli even verwijderd baduit cenen 'mom,
mot dal gevolg, dat, loon zijne vrouw terug wam,
hij weldra den geest gaf.
Maandag morgen heeft te Bcrgcn-Op-Zoom
een 1ste luitenant van het 4de reg. iuf., binnen
de vesting garnizoen houdende, zich in zijne wo
ning door een pistoolschot van het leven beroofd.
Genoemde officier had op gister te 's Her togen bosch
voor een raad van onderzoek moeten verschijnen.
Dc minister van financiën heeft, ten aanzien
van het tegen verminderd port frankeren van ge
corrigeerde drukproeven, bepaald, dat de door den
corrector op den kant gestelde en tot de proef zcItc
betrekkelijke aaoteekeningen en teregtvryzingen voor
den drukker of zetter, als: het verzoek om nog iets
na tc zien, ceu nadere proef te zenden af te drukken
cn dofgelykcals geoorloofd schrift behooren te wor
den toegelaten.
De onder-officier, die het ongeluk heeft ge
had in do maand Junij j.L, bij gelegenheid van
het schijfschieten tc Nijmegen, een officier dood
te schieten, is door den krijgsraad, wegens man
slag door onvoorzigligheid gepleegd, tot eene ge
vangenisstraf van drie maanden veroordeeld.
MenschryftuitGorinchcm dd. 27 September:
In den afgcloopcn nacht heeft zich in liet huis van
arrest alhier een booswicht, die eerst gisteren in
den vroegen morgen alhier was aangebragtdoor
ophanging van het leven beroofd. Deze misdadiger
had zich in den nacht van 24 op 23 Sept. jl. door
middel van uit-en inwendige braak toegang weten
te verschaffen tot bet kantoor en een ander apparte
ment der woning van den notaris Ermerins tc
Zierikzec, cn na zich aldaar meester te heDben
gemaakt van een tal effecten cn andere waarde,
op beide plaatsen getracht brand te stichten, het
geen hem evenwel is in: '.ukL In den vroegen ochtend
werden dc bewoners door cene vreeselijkc brand
lucht op het onheil opmerkzaam gemaakt, cn ont
dekte men al spoedig den ontzettendon diefstal.
Na onmiddclykc aangifte werd er al spoedig een
hoewel zeer flaauw spoor van den misdadiger ont
dekt. Dc ijverige en bekwame brigade-commandant
der Koninkl. Mare'clr. B. S. werd hem onmiddelijk.
nagezondenwien het dan ook gelukte van plaats
tot plaats, waar dc booswicht van voertuigen ver
wisselde, z:jn spoor te volgen en hem reeds daar
op in den volgenden nacht in een logement te Slccu-
wijk te overvallen. Be stoutmoedige brigadier, na
het huis doordc bewoners op alle punten tc hebben
laten afzetten, begaf zich onverschrokken in de
kamer van den booswicht, alwaar hij Item tc bed
in genisten slaap overviel. Na zich van liet pistool,
dat geladen naast hem lag, te hebben meester ge
maakt, schudde hij den misdadiger op niet zeer
zachte wijze wakker. Deze niet weinig ontzet, sprong
op en wilde zich verwerendoch ziende dat alle
tegenstand vruchteloos was, gaf hij zicli over.
Al het gestolenc (naar men zegt 10,000 aan bank-
billeltcn, ƒ100,061) aan effecten cn 300 aan specie)
werd nog bij hein gevonden. Nog denzelfdcn nacht
werd liij behoorlijk gekneveld, alhier overgebragt
en opgesloten, cn heeft zich gelijk bovengemeld zclveu
gevonnisd. Zijn herkomst weet men niet bepaald
doch men gist, dat hij uit ccnc of andere gevan
genis moet zijn ontsnapt.
De zucht tot hrandbricrschrijvcnwelke zich
sedert gcruimen tijd aan de Ommerscliaiis open-
baart, en als ccnc besmettelijke ziekte, boe langer
boe meer offers cisclit, schijnt zich nu ook op het
vrouwelijke geslacht tc hebben overgeplant Althans
zijn twee vrouwen van gemelde schans, gevanke
lijk Mnnengcbragt, om wegeus zoodanig feit voor
bet prov. geregtshof aldaar te'egt te staan.
Volgens den Munsterschcn sterrekundige Dr.
IIf.is, stond de komeet van Do.natidie thans aller
aandacht zoo zeer bezig houdt, des avonds van den
23sten dezer op ongeveer 20 millioen Duitsohc mijlen
van de aarde eu 12( millioen mylcn van de zon
verwyderd, zood.it zij ongeveer zoo ver ais do zou
van onze aarde af stond. De werkelijke lengte van
den staart van de komeet berekent genoemde waar
nemer op minstens twee millioen mijlen; cene
uitgestrektheid welke met tien veortigvoudigen af
stand der maan vau de aarde overeenkomt. De glans
der komeet zal iu de eerste weck *au October het
sterkste zijn en de staart alsdan zyne grootste lengte
bereikt hebben.
In de zitting van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal van 27 dezer hebben de bcraads-
slagingcn plaats gehad ovec net concept adres vau
antwoord op do troonrede.
Bij paragraaf l is verworpen een amendement
van den lieer Mr. l\ J. Elout van Socslerwoudc
om hulde en dank aan l. M. den Koning tc bren
gen wegens de zorgvuldige opleiding vau 'L. K. 11.
den Prins van Oranje. Do commissie verklaarde,
dat hclzcllde denkbeeld reeds in hare redactie was
vervat.
