A11RSF00RHCHI
COURANT
van VRIJDAG,
January 6859.
Dit l>la<l verschijnt tweemaal iu <le week <les Dings/lags en Vrijtlags. - De l'rijs van liet Alionneincnt is /"1.50 in de 3 maanden. Van Advertcnticn, 1 tol (5 regels 60 CenU,
elke regel meerder 10 Gents, behalve het Zegudregt. Afzonderlijke nummers, ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. II. van Cteeff, te
Amersfoort, zoomede hij alle Boekhandelaren en l'ost-Directcnrcn in hel llijk.
K E X X I S r. R V 1 X G.
BilUGEM EESTER es WETHOUDERS nen GEMEENTE
AIIHHSI'OÜIIT,
Gezien de aanschrijving van den voormaligen Staatsraad
Gouverneur der Provincie Utrecht d.d. 27 Maart 1828
No. 8 Az. (provinciaalhlad No. 43);
Herinneren hij deze de Ingezetenen dat zij, Eigenaars
of Huurders zijnde, vernligt zijn om vóór den Isten I'e-
hmarij aanslaande, de l'OI'PEN en andere BIiPSENNES
TEN uit de Rooincn, Heggen en Doornehosschen te doen
halen, op de boete hij Art. 471, No. 8 van hel Slr.il-
Wethnek vastgestelden om die Poppen ol Itiipfrnnrslen
dadelijk, op renen afstand van honderd vijf en negentig
Ellen van do Huizen of Bossehente doen verhrar.den.
Wordende «Ie Ingezetenen wijders opmerkzaam gemaakt,
«lat inet hel midden van opgemelde maand Eehruarij de
opneming zal plaats hebben in hoeverre aan gedachte
wettelijke bepaling is voldoan.
Gedaan te Amersfoort, den 18 Jannarij 1850.
Burgemeester en Helhonden voornoemd.
De Hiirgemeesler
A. G. \V IJ E II S.
De Secretaris
W. 1.. SCHEET US.
Gorinchamsche Verkiezing.
Aangezien onze Courant tamelijk in liet kiesdis
trict C.orincliein circuleert, wordt liet onderstaand
artikelvoor zoo verre het mei onze nolitiekc
stelling overeenkomt, overgenomen uit den 's Gra-
vcnhaagsehc Nieuwsbode
Aan tie kiezers in 't bies/list riet Gorinehcin
Eene gewigtige ure is voor u ophanden. Gij
hebt een tweeden vertegenwoordiger te kiezen,
om in 's lands vergaderzaal uwe belangen te be
hartigen. Mag de keuze van ecu lid voor de Tweede
Kamer der Staicn-Ucncraal immer gcwiglig boeten,
dubbel gcwiglig noemen wij haar iu dit tijdsge
wricht. He strijd tusschcn de verschillende partijen
wordt heviger als ooit gevoerd, en de gewigtigste
vraagstukken van den dag, waaronder die der
spoorwegen ecnc eerste plaats inneemt, zien hunne
oplossing te gemoet. Van groot belang achten
wij liet daarom, dat de I'rotestantsclie partij wèl
acht geve, dat hare belangen, die van intellectu
elen aard zijn. bij de voorliefde, waarmede thans
om materiele belangen gestreden wordt, niet wor
den verwaarloosd. Rn daarom vcrtnccncn wij onze
stem te moeten verhellen otn, met al den ernst,
dien 'toogenhlik van ons vordert, u toe te roepen:
«Zie toe, wien gij u kiest!» Vele zijn de namen
van hen, die ditmaal in aanmerking komen, cn
daaronder namen van mannen, die de eer eener
verkiezing onverwaard zouden zijn. Maar dc veel
heid der kandidaten en de daaruit te ontstane
versnippering van stemmenkan hoogst gevaarlijk
worden voor de goede zaak, die, wij zijn er zeker
van. door dc mecstcn uwer van harte wordt
voorgestaan. Wcnschclijk, ja pligtmalig is hel
voor een ieder, om in lijds zich bij een to be
palen, en voor den verkozen kandidaat werkzaam
te zijn. Het doel van dit ons scliryvcn is geen
ander, dan u opmerkzaam le maken opeen man,
die bij velen in uw district bekend en gewaardeerd
is en die dan ook eenmaal dc eer genoot, door
it naar dc Katner te worden gezonden. Gij gist
reeds, wien wij bedoelen, liet is de lieer Schi/fer
ran Weiswijk. Hij staat bij velen te hoog aange
schreven, om Item met wijdloopigo lofspraak bij
u aan te bevelen, "tFeit, (lat velen, uit zich zei
ven, er toe gekomen zijn, om hein kandidaat te
stellen, pleit reeds voor dc achting, die hem
wordt toegedragen. En, ook met het oog op zijne
antecedenten, mccnen wij, dal hij die achting
ten volle verdient. Zijn loophaan, in het maat
schappelijk leven, levert onvervlocdige bewijzen
op, zoowel van 's mans veelzijdige kennis, als
van zijne gehechtheid aan de beginselen van vrij
heid en orde, die door de groote Prolestantschc
)iarlij beleden worden. Meer dan eenmaal stond
iiij tegenover den beer Tliorbcckc, van wiens
drijven bij steeds een afkeer toonde te bezitten.
Als gij trouw opkomt, twijfelen wij niet of hij
zal gekozen worden, trots allo andere kandidaten
die tegenover hein staan. Hel district Gorinchem
behoeft een Vertegenwoordiger, die zijne plaat
selijke belangen met juisO'oid Weet Dc kwestie
dor spoorwegen heelt voor cbetn ecnc geheel
ocnige waarde. Dc verdedig...n nu, ook van dit
belang, kan zeker aan niemand beter dan aan
Schiffer worden opgedragen, daar bij er zoo ge
heel cn al bekend is en dus met volledige zaak
kennis voor die belangrijke stad in de Kamer
spreken kan. Uit welk oogpunt ook beschouwd,
zijne verkiezing is hoogst wcnschclijk. Al willen
wjj aan dc persoonlijke hoedanigheden en dc
vele. bekwaamheden der overige kandidaten niets
te kort doen, bij verdient in velerlei opzigt, ook
uil hoofde zijner voormalige betrekking tot uw
district, de voorkeur. Laat tt dan niet door allerlei
listig gevonden bezwaren weerhouden, hem uwe
stem le geven.
liet Vaderland staart ook op u, wat gij doen
zult, en wacht van u ondersteuning in den strijd,
tegen de uiterste partijen van onzen tijd. Schiffer
zal, cn bedenkt dit wel, hut tegenwoordig Minis
terie ondersteunen in al wal goed is cn ror/t
maar levens niet aarzelen, het met vrijmoedigheid
te bestrijden, waar het nalatig mogt bevonden
worden in de behartiging van groote nationale
belangen, op welk gebied dan ook. Snelt dan.
op 23 January c. k.als een éénig man naar dc
stembus, op uwe briefjes schrijvende den naam
van
C. SCHIFFER VAN BLEISWIJL
AMERSFOORT20 January 1859.
In de zitting van den Gemeenteraad van 18
Januarij jl. welke niet is bijgewoond door den
lieer C. Scheltus, beeft dc Voorzitter aan de-orde
gesteld dc regeling van het lager onderwijs, na
alvorens in cone korte toespraak aan de leden bet
gewigt van dit ondcrwcp voor oogen te hebben
gehouden, cn den wcnscli te hebben geuit (als
zijnde deze de eerste zitting in 1859), dat ook
in dit jaar de werkzaamheden van den Raad mogten
gekenmerkt worden door de zucht otn alleen de
belangen der gemeente te behartigen, en daarbij
dc gevoelens van andersdenkenden met welwillend
heid te eerbiedigen.
Tot leiddraad bij dc discussion werd genomen
het rapport der schoolcommissiewaarmede de
meerderheid der leden zichbij bet voorloopig
onderzoek inde Afdeelingen, in de meeste opzichten
had verccnigd.
Rij dc voorafgaande algcmcene beschouwingen
werd door den voorzitter cn den heer van Rel het
gevoelen verdedigddat bij de vaststelling der
grondslagen van het lager onderwijs natuurlijk
moest worden gestreefd naar eene goede regeling
van dit hoogst gewigtig onderwerp, maar dat men
de bestaande inrigtingen niet snogt over het hoofil
zien, en alleen dan moest besluiten tot daarstclling
van nieuwe scholen, wanneer daartoe de volstrekte
noodzakelijkheid was gebleken, daar dc toestand
der gcmccutc-financicn dit wcnschclijk maakte, en
ook de geest der wet van 1857 dit niet scheen
te beletten.
Zonder tegenspraak besloot daarop dc raaddat
zouden worden opgcrigt twee openbare scholen
1°. ccne armenschoolgroot genoeg om 500 kinde
ren tc kunnen bevatten, cn2°. ecnc tussc'unschool,
aanvankelijk voor ecu honderdtal bestemd. Op de
eerste zal bet onderwijs gratis, op de laatste tegen
betaling van een gering schoolgeld gegeven worden.
Meer verschil van gevoelen bestond er ten aan
zien van de noodzakelijkheid dor oprigting ccncr
openbare zoogenaamde burgerschool, alwaar tegen
betaling van een matig schoolgeld onderwijs zou
worden gegeven in al de vakken tot het lager
onderwijs kcltoorcndc, dus ook in de beginselen
der nieuwe talen en der wiskunde, en met"uitzon
dering alleen van de landbouwkunde en de hand
werken voor meisjes. De hccrcn Schccrcnbcrg, van
Lookhorst cn van Reek verdedigden die noodzake
lijkheid. terwijl vele andere leden, (de Iteeren vau
Werkhoven, L. E. Lagerweij, van Rel en de voor
zitter) meenden, even als de schoolcommissie, dat
men eerst moest afwachten, of dc thans bestaande
bijzondere scholen der hccrcn ZandijkSlickcl
Schoenmaker cn van het Departement tot Nut van
't algemeen binnen een redelijk tydsvcrloop de
itoodigc wijzigingen zouden ondergaan, om geacht
te kitmien worden genoegzaam in de bestaande
behoefte aan lager onderwijs voor de gegoede
burgerklasse te voorzien. Met 10 tegen 3 stemmen
(die der bovengenoemde verdedigers) werd over
eenkomstig liet laatste gevoelen besloten, waarna
de voorzitter de verzekering gaf. dat hccrcn Rurg.
cn Wethouders de behartiging van het besprokene
aan de schoolcommissie zouden aanbevelen.
Ten aanzien der scholen van den heer Kollewijn
en van mej. Hondius werd door den heer L. 15.
Lagerweij do wensehelijkhcid betoogddat deze
zouden worden openbare, terwijl sommige andere
leden op verst lullende gronden beweerden, dat
het beter zou zijn die tc verklaren tot bijzondere
bctzy dan niet of zonder subsidie. Met 10 tegen
3 stemmen (die der h.li. van Werkhoven. Solilniter
en L. E. Lagerweij) werd bepaalddat beide scholen
zonden zijn bijzondere scholenterwijl met 9 tegen
4 stemmen (die der h.h. de Jong, Scheet«nberg
van Reek cn van Lookhorst) word goedgevonden
een subsidie tc vcrlcencn aan den heer Kollewijn;
cn eveneens met 9 tegen 4 stemmen, (van de b.h.
Schccrenberg, van Rel, van Reek cn van Lookhorst),
otn ook de school van mej. Uondius tc subsi
diëren. Daarna werd dc zitting geschorst tot
Woensdag 19 Januarij des namiddags ten één
ure.
Op den bestemden tijd werd de zitting hervat
waarbij alstocn niet aanwezig waren dc h.h. Schel
ms en Schccrctibcrg.
Aan de orde waren in de eerste plaats de ver
schillende leervakken, waarvan hel ouderwijs op
dc openbare scholen verpligtcnd zou gesteld worden.
Daaromtrent werd besloten, dat op de Armen
school behalve dc vakken opgenoemd onder letters
a tot t bij art. 1 der wet, (zijnde, lezen, schrijven,
rekenen, beginselen der vormleer, der Ncderlandsche
taal, der aardrijkskunde, der geschiedenis en der
kennis van de nalnur, en het zingen), ook onder
wezen zouden worden de gijmnastiek cn de hand
werken voor meisjes (naaijen en breijen.)
Alleen ten aanzien van het laatste bestond ver
schil van gevoelen, en werd biertoe besloten na
ccnige discussie met 12 tegen 1 stem (die tanden
beer L. E. Lagerweij.)
Op de tusschcnschonl zal onderwijs gegeven
worden in dc verpligte vakken [a tot alsmede
in de gijmnastiek en liet teekenen.
Ofschoon vroeger reeds was bepaald, dat voor
alsnog gccnc openbare burgerschool zou opgerigt
worden, besloot de raad niettemin op voorstel van
den heer van Bel, om nu reeds zijn gevoelen uit-
tespreken over de leervakkendie aldaar bij eene
eventuele daarstclling zouden moeten onderwezen
worden, cn die ook in het rapport der schoolcom
missie vervat waren voornamelijkopdat deze
ecu maatstaf van vergelyking zou hebben bij de
bcoordccling van bet onderwijs, dat op de bijzondere
scholen wordt gegeven, en der wijzigingen die
daarin wcnschclijk moeten geacht wordenwil
men de oprigting ecner openbare burgerschool
voorkomen.
Overeenkomstig de meening der schoolcommissie
oordeelde de raad, dat op zulk eene openbare
school onderwijs zal moeien gegeven worden in
de verpligte vakken, de beginselen der kennis
van de levende talen(FranschDuitsch en Engelsch,
deels op de dag- cn deels in de avondschool),
de wiskunst, gymnastiek, en bet teekenen (alleen
van dc jongens.).
Dc h. h. van Lockhorst cn van Beek dienden
daarop een schriftelijk voorstel in, dat de raad
zou besluiten de schoolcommissie uittenoodigen
om binnen 3 maanden een verslag inteieveren
bevattende de vakken die onderwezen worden op
de scholen van de h. h. Zandijk en Schoenmaker
cn van het Departement, het bedrag der school
gelden, en de beantwoording der vraag, welke
wijzigingen zij zouden vercischcn om gerekend le
kunnen worden genoegzaam te voorzien in de
bestaande behoefte. Nadat de gestelde termyn
was uitgebreid tot 1o. September (naar aanleiding
ecner opmerking van een der leden, ten einde
gelegenheid te geven tot invoering der verlangde
wijzigingen vóór het indienen van het verslag),
werd dit voorstel zonder hoofdelykc omvraag
aangenomen.
De raad besloot vervolgens dc traktementen der
verschillende hoofd-en hulponderwijzers, benevens
het getal der laatsten in eene volgende zitting
vasttestellen, cn bepaalde de schoolgelden als
volgt:
voor dc tussehcnschool f 0 voor één kind; voor
het tweede en volgende f 4 in bet jaar; beiden
voor dc dagschool; cn f 3 voor ieder kind voor
de avondschool; alles met inbegrip der scliool-
bclioeftea.
voor de burgerschool, f20 a ƒ23 voor de dag
school, cn 10 A ƒ12 voor dc avondschool.
Dc subsidie te vcrleeneii van den heer Kollewijn
werd vastgesteld op ƒ400 met 9 tegen 2 stemmen
(die den h.h. van Rock cn de Jong), nadat alvorens
was verworpen een voorstel van den heer Her
schel om het te bepalen op ƒ600, met 9 tegen
2 stemmen (die den h.h. Herschel en Dicmont;
de heer van Lockhorst had inmiddels dc ver
gadering verlaten.)
Dc subsidie voor Mej. Hondius werd voortdurend
vastgesteld op ƒ250.
De voorwaarden op welke deze subsidien zullen
worden verleend, zullen nader worden bepaald.
Naar aanleiding van een vroeger ingekomen
verzoekschrift van den lieer Kollewijn, hetwelk
alsnu tevens aan dc orde was gesteldbesloot dc
raad, dat 'leze hem toegekende subsidie zou ge-
