ilIRSFOORTSCHI
M 795.
Tan DINGS DIG,
J January JS6J.
Dit Blad verschijnt tweemaal in de weck des Dings dagen Vrijdags. De Brij» ran het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden. Van AdrertentiëaI lot 6 regels 60 Genta
elke regel meerder 10 Cents, behalve het /.egelregt. Afzonderlijke nummert, /0.10. - Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. H. mms Cl»tff, te
Amersfoort, Bureau Amertfoorltche Courant, Singel Wijk E N°. 61zoomede bij alle Boekhandelaren en Bost-Directcuren in het Rijk.
Het Koloniaal batig saldo.
De koloniale oppositie verzekert zelf, dat zonder
het Datig Saldo uit de koloniëa aan geen behoud
van Nederland te denken valt. Die oppositie is
overtuigd, dat zonder veerkracht en énergie er
geen bestuur in Indië mogeljjk is en evenwel
beijvert zij zich op allerlei wijze om bel batig saldo
te vernietigen en om het bestuur in Indië onmo
gelijk te inaken.
Immers het geschrjjf in de Javasche Couranten
alsmede de verguizingen waaraan de Indische auto
riteiten, zoo hier te lande als daar schier dagelijks
bloot staan, zjjn oorzaak, dat evenmin openbare
laster als de meest schandelijke insinuation, niet
geregtelyk vervolgd wordeu. Hier toch zoude, ge
beurde dit, èn in «de Indiër» èn in het «Oost-
Indische Tijdschrift», zjj die zich aan die geregte-
lyke vervolging waagden, op allerlei wjjzen gesmaad
worden en de Baron van Hoëvell en zyue mede
standers in de Tweede Kamer, zouden met inter-
pellatiën zonder tal. op allerlei wijze ingekleeden
met de meest looselijk uitgedachte bijvoegsels, den
Minister van Ko'oniën op het lijf vallen.
Dit bezwaar zoo overwegend om aan alle ontzag
voor de autoriteiten in Indië den bodem in Ie slaan
en regtstreeks naar anarchie te voeren. draagt
alreeds ryke vruchten en van de zijde der inlanders,
en van de zijde der Europeschc ambtenaren.
De postwegen op Java door Dacndels aangelegd
en door nan tier Capellen hersteldzijn beroemd.
Langs deze fraaije heerbanen, vliegt men van bet
eene einde van Java naar het andere einde. Maar
nevens die heerbanen heeft men pedattiewegen
aangelegd, dat zijn wegen ten dienste van zwaar
voertuig, wagens met vrachtgoederen. De Javaan
wist, dat hij. met zyne pedalties, somwijlen een
sleep van vijftig en meer achtereen, niet op de
heerbaan mogt rijden, welke alleen bestemd waren
voor de ligte voertuigen van Javaansche grooten en
van de blanken. Nu is de invloed van het Data-
viasche HandelsbladJava-Dode en dergelijke geko
men om het ontzag te ondermijnen van allen die
boven den Javaanschen landbouwer zjjn gesteld
en het gevolg is alreeds, dat men in de meeste
localiteiten de pedatties langs de heerbaan ziet
lijden, waardoor deze in zoo slechten staat wordt
gebragt. dat in den regentijd ook de ligte voertui
gen met de snelloopende kleine Javaansche paardjes
in den modder blijven steken. Men heeft dus drie-a
viermaal zoo veel tjjd noodig als vroeger. En wat is
er tegen dien geest van gelijkheid, welke weldra
in verachting zal overslaan indien er geen middel
meer is om dit nog in tyds te stuiten onder
het tegenwoordig stelsel van verguizing der autori
teiten. (e doen?
Er is nog een ander noodlottig gevolg, dat namelijk
de geest van verzet, zoo al niet openlijk, dan toch
bedektelijk, onder de controleurs, adsistent-residen-
ten en residenten is ingeslopen.
Sedert geruimeu tijd is in de Tweede Kamer de
zoogenoemde vrije arbeid voorop gezet, in tegen
stelling van de (Jouveruements-cultuurcf van het
cultuurstelsel door den onsterfelijken Graaf van den
Doscli ingesteld dat men daarom gedwongen
cultuur gelieft te. noemen. Het was met sluwheid
uitgedacht, want den Javaanschen landbouwer te
laten werken in gedwongen of wye cultuur: wie
zou in de keuze aarzelen! De raddraayers, wel
wetende wat zij beoogden, schreeuwden steeds ster
ker en sterker en een groot gedeelte der natie
schaarde zich aan hunne zijde. Belanghebbende
ambtenaren, met verlof of pensioen in Nederland,
schaarden zich aan de zijde van van Hoëvell, Duymar
van Twist et tutti quanti. Wel verhief zich hier en
daar eene stem legen die vrjje cultuur, verzekerende
dat er geene vrye cultuur op Java bestond; dat de
landbouwer in der daad steeds door dorps- of dis
trictshoofd eenen zedelyken dwang onderging enz.
Doch, tanl va la cruche a l'eau qu'enfin elle se
brise. Er kwamen klagten uit Java, die èn aldaar,
èn hier te lande groote sensatie maakten. Op gou-
vernementslast heette het, was in helCheribonsche
100 bouw, in vrye cultuur aangeplante suikerriet,
vernield geworden. Bij onderzoek bleekdat door
den inlander, op de mededeeling dal hy tot dien
aanplant niet gehouden was, eenigc weinige bun
ders (n. f. 7 bunders) werden vernield,- en een
twintigtal bunders zonder verdere bearbeiding was
gelaten. Dit was niet alles, inaar het geheele
weefsel (zal men zeggen: van schurkerij?) werd
ontdekt. F.r waren adsistent-residenten en controleurs,
die zoodanige zoogenoemde vrye aanplantingen had
den in het leven geroepen, zoo op eigen naam, of
op dien van vrienden, of op gefingeerden naam
de eenen mei conniveutic, de anderen zonder mede
weten van den resident. Er zjjn van die onder
nemingen. waartoe men overeenkomst moet sluiten
met districts- en dersahoofd, welke, zonder dat er
van de zijde van den begunstigden iets anders was
gedaan dan het sluiten van dergeljjke overeenkomst
op eene waarde van ƒ25000 en meer geschat, en
alzoo verkocht werden. Men ziet hieruit hoe winst
gevend die zoogenoemde vrije cultures voor de
vrienden en schreeuwers zjjn. Het aanplanten en
andere arbeid van den landbouwer moet wel be
taald wordenmaar dat geld ontvangen de inlandschc
opperhoofden, en de landbouwer de arbeider
ontvangt voor dien zoogenoemden .vrijen arbeid
niets, of althans zeer weinig.
Even als parasieteplanten de boomen uitmergelen,
waarop zjj zich genesteld hebben, zoo moet die
vrjje cultuur uilloopenop het verminderen en
vernietigen zelfs van de gouvernementscultuur.
Evenwel, zonder het cultuurstelsel van den Ge
neraal van den Bosch, zoo als dal thans bestaat en
bloeit en belooft verderen bloei door de nieuwe
maatregelen omtrent de suiker-contracten van den
Minister Rochussen - zonder dat is aau geen batig
saldo te denken.
Zal echter, bjj de reeds bestaande verlamming
van het Bestuur in Indië. het Gouvernement het
wagen den augiasstal verder te onderzoeken en
schoon te maken zonder aanzien van persoon,
naar regt cn billijkheid Moet er dan niet een andere
weg dan de tegenwoordige worden ingeslagen?
In ons vorig nomraer gaven wij een kort verslag van
de Raadzitting van Donderdag 27 Dec. j.l. Wij kannen
daaromtrent nog bet volgende niedcdeelen.
Afwezig met kennisgeving was de beer Schlatter, ter
wijl bet eerste gedeelte der zitting niet is bijgewoond
door den heer ran Beldie daartoe door ambtsbezigheden
was verhinderd.
Aan de orde was 1®. het voorstel van Burg. en Weth.
omtrent een zakelijken of personelcn borgtogt van den
Ontvanger van het vuur-, ton - en havengeld. Het strekte
oin het bedrag daarvan te stellen op ƒ1000,waarmede
de Raad zich vcrernigdeterwijl een voorstel van den heer
Sckeerenbergom het voorstel van Burg. en Weth. te wij
zigen, door den Raad werd verworpen.
2°. De benoeming van dien ambtenaar, tevens haven
meester en scheepsmeter, waartoe zich 27 sollicitanten
hadden beschikbaar gesteld. Bij de Ie stemming ver-
eenigden op zich de H.H. II. Hubert Gz. 5, T. J. Hon-
dius 3, J. P- Bruniug 2, J. G. van de Klashorst 2 en
A. W. Leinweber 1 st.
Bij de 2e stemming verkregen H. Rubers 7. Hondius
4. J. P. "Bruning 2 stemmen; zoodat II. Hubert was
benoemd.
3°. Benoeming van een lid der Plaatselijke School
commissie. net aftredend lidde lieer L. B. Lagerteeij
werd hiertoe op nieuw gekozen terwijl ook onderscheidene
sten.men op anderen werden uitgebragt.
4®. Het voorstel van Burg. en Weth. tot benoeming
van den klerk bij den Gemeente-Ontvanger, daartoe
strekkende, diens li-genwonrdigen klerk Putman als zoo
danig aan te stellen. De Raad besloot echter die be
noeming over te laten aan Burg. en Weth.
5°. Rapport der Commissie ter zake de onregelmatig
heden enz. bij de invordering de. turf belasting gepleegd,
met de missive van den Controleur cn Ontvanger. Sommige
feiten werden anders voorgesteld in de missive van den
Gemeente-Ontvanger als in die van den Controleur, en
besloot de Raad dezen laatslen hieromtrent om nadere
inlichting te vragen, en de eindbeslissing nogmaals aan
te houden.
6". Verzoek van de Ned. Centraal-Spoorweg-Maatschappij
om afstand van grond langs de Vlasakkers. (Gedurende
de discussiën komt de heer van Bel binnen.
De Voorzitter stelt voor dien grond, bestaande in
hoogstens 4 bunders heidegrond kosteloos af te staan.
Daar echter door sommige leden aan afstand tegen beta
ling de voorkeur werd gegeven, werd zulks alternatief
in stemming gebragt, en liet voorstel van den Voorzitter
met 12 tegen 2 slem men (die van den heer van Bel cn
van den Voorzitter), verworpen. Dus zal aan de Maat
schappij worden te kennen gegeven, dat men bereid is
dien grond logen vergoeding af te staan.
7°. Voorstel van Burg. en Weth. aangaande de beloo-
niog aan de agenten der Volkstelling.
De heer Scheereuberg merkte on, dat het Rijk die gel
den behoorde te verleenendaar het eene Rijkszaak gold.
De Voorzitter stemde dit toe, docli zeide, dat er wei
nig kans was om daarvan iels meer te verkrijgen, dan
de karige belooning reeds verleend. De agenten waren
aangezocht met toezegging van eene redelijke schadeloos
stelling, soodat het billijk was, dat de gemeente daarin
te gcinoet kwam. Met algemeene stemmen werd daarop
het voorstel aangenomen oio daarvoor ruim f 175 beschik
baar te stellen, waardoor ieder ngent alsnu in het geheel
40 zal erlangen.
8°. Ontwcrp-besluit lot verkoop van eenige hoornen,
staande op het plantsoen nabij «Ie algemeene begraafplaats
hetgeen reeds vroeger bij de vaststelling der begrooling
was goedgekeurd, Mei algemeene stemmen aangenomen.
9°. Voorstel van den lieer eau Lookhorst tot wijziging
van de instructie voor de stads Iwwl- en vroedmccstcrs
met liet advies van de Geneeskundige Commissie.
11c heer mn lookhorst zegt. dat zijne bedoeling alleen
was om te zorgen, dat de leverantie der geneesmiddelen
enz. niet zonder vergoeding plaats zou hebben, terwijl de
Geneeskundige Commissie spreekt van de leverantie zelve.
Zij beeft dus zijn voorstel wiet goed begrepen. Hij stelt
daarom voor, dit aan die Commissie kenbaar te maken,
en haar een nader advies te vragenterwijl hij zich bereid
verklaart, om haar bij missire met den waren aard van
zijn voorstel bekend te maken.
De Vooritter meent, dat hiertegen geen bezwaar bestaat,
en acht hel daarom ■anoeir-,::L
De heer Wolff wenscht,
zocht wordt op te geren, wal eene
«lelijk aan de gemeente zal kosten.
De Voorzitter acht dit niet wel doenlijk, daar dit van
onvoorziene omzlandirheden kan afhangen.
De beer nm Lockkortl zegt. dat kern nog dienselfden
morgen door een der ztads-cbirurgijns was medegedeeld,
dat zulks niet meer dan ƒ60 in het jaar zou bedragen
Het voorstel lot terugzending om nader adries wordt
daarop aangenomen.
10'. Rekwest van den Commissaris van Inkwartiering
om eene gratiGcalie, met advies van Burg. en Welk.
Dit advies strekt om kern eene gratiGcalie te gewen van
20.— en wordt zooder discussie met algemeene stemmen
II®. Rekwest van den Directeur) der Gas-fabriek om
vrijstelling van de brandweer.
De Voorzitter zegt, dat hiertegen oog al bezwaren be
staan. Het is misschien wel wenstdselijkdat die Directeur
in geval van brand vrij ia in zijne bewegingen, maar bet
reglement op den brand geeft bera daartoe de middelen
aan de hand. Hij kan een plaatsvervanger stellen, of
zich voor 4 afkoopeo. Zijn voorganger dacht er joist
anders over, daar deze zeil» gevraagd heeft in eenige be
trekking bij de brandweer geplaatst t< worden, op«lat hij
steeds het regt zou bebben om bij den brand eenig toezigt
011 te oefenen. In ie«ler geval noemt het policie-regiemewt
hem niet op onder de vrijgestelden.
De heer Diemont acht het wel wenscbelijkdat bet
verzoek worde toegestaandaar bet ran belaog isdat de
Directeur bij brand terstond de gaskraan kunne afslaiten.
Hij kan dit wel is waar aan een bediende opdragen,
maar het is beter, dat hij er zelf voor kunne zorgen.
De Voorzitter herneemtdat de vrystcKng met kas
verleend worden zonder herziening van het poli do-regle
ment, en de wijziging daarvan hem, om de aangeroerde
reden alleen, niet doelmatig voorkomt. Later, wanneer
het geheele reglement aan eene herziening wordt onder
worpen kan men op dit onderwerp de aandacht vestigen,
In stemming gebragt wordt bet verzoek verworpen mek
12 tegen 2 stemmen, die der H.H. de Jong en DiemomL
Ingekomen zijn «i, drie missives van Gedeputeerde SU-
ten berigtende de goedkeuring der raadsbesluiten, betrek
kelijk het tarief der renten van de bank van leeniug,
de begrooting voor 1861. en het besluit tot verhoogiug
van het tractement van den 3en hulponderwijzer van
Armenschool; aangenomen voor kennisgeving.
h. een request van de ambtenaren der rijksbelasting om
eene gratificatie wegens het toezigt, door ben gedurende
dit jaar gehoudenter bevordering van dc riglige inning
der gemeen te-accijnsen. Verzonden aan den Controleur
om advies.
c. eene ontwerp-instructie voor den havenmeester,
verzonden naar «Ie afdeelingen.
De openbare zitting wordt daarna gesloten en veranderd
in eene zitting met gesloten deuren. Nadat de zitting
was heropendvraagt de heer van Lockkortlof de Voor
zitter reeds zijne aandacht gevestigd heeft op den likeur
meter, waardoor de belasting te Leijden dit jaar vele
duizenden meer dan vroeger had opgekrast.
Dc Voorzitter antwoordt, dat men reeds een
werktuig had aangeschaft,
l)e heer van Bel zegt daarover ook met den Controleur
te hebben gesprokendie hem echter had doen opmerke*
j.» j.» au-:J
dataangenomen dat dit werktuig te Leijden zoo gunstig
dit dan was, omdat daar de belasting op do
likeuren afhing van den sterktegraadterwijl hier een
werkte
vaste en onveranderlijke belasting van alle tikeure
geheven. Spreker voegt er bij, dat men niet moet ver-
S'en, dat in den laatslen lijd ook op het platte land da
asting op hel gcdisteleerd is ingevoerd, waardoor do
sluikhandel zeer is bemoeijelijkthetgeen „te Leijden ook
wel tot de vermeerdering der opbrengst zal hebben bij
gedragen.
Niets meer te behandelen zijnde, wordt de sitting
daarop gesloten.
AMERSFOORT, 31 December I860.
In de laatste zitting van het Bestuur der Spaar
bank, is door 9 personen ingebragl ƒ926,50, en
is aan drie personeu uitbetaald 14,40.
In de laatste veertien dagen zjja te Otrecht
31 personen wegens openbare dronkenschap door
het kantongercgl veroordeeld.
Reeds by de vermelding, dat het Z. M. den
Koning behaagde aan den heer Rochussenop diens
verzoek, eervol ontslag te verleenen als Minister
van Koloniën, deelden wjj mede dat IID. den
aftredenden Minister het commandeurs-kruis $er
orde van den Nederlandsche Leeuw met brilladten
omzet heeft geschonken. Thans vernemen vr$ dat
Z. M. deze onderscheiding heeft doen voorafgaan
door het aanbod den beer Rochussen ia den
adelstand te verhellen, doch dat hy daarvoor
bedankte.
Men leest dienaangaande het rolgwda ia da
Slnats-Conranl
Bij de aaobiediog raa een grootkruis der orde
