AHERSFOORTSGHE
COURANT,
v
Jts 1079.
Till! I) I N GS n AG,
(rS)
¥1 September dS63,
V K, -
s
Dit Blad verschijnt des üingsdags en Vrijdags. De Abonnementsprijs is ƒ1.50 in de 3 maanden. Van Advcrtenticn1 tot 6 regels 60 Cents elke regel meerder 10 Cents;
legale Advcrtenticn per regel 15 Cents, behalve het Zogclrcgt. Afzonderlijke nummers ƒ0.10. Brieven franco. Bestellingen bij ilcn Uitgever A. II. van Cleeff, te
Amersfoort, Bureau Amcrsfoorlsche Courant, Langstraat, Wijk F, N0. 13, over de Oude Vischmarkt, zoo mede bij alle Boekhandelaren en Post-Directcaren in bet Rijk.
AMERSFOORT, 21 September 1863.
Op Dingsdag. den 22 September 1863, des
namiddags ten één ure, zal de Raad der Gemeente
Amersfoort weder eene vergadering houdenwaarin
de punten van behandeling zijn:
1°. Rekening der gemeente, cncl de rekeningen
van verschillende administratie'».
2°. Missive van Heeren Gedeputeerde Staten tot
wijziging der Verordeningen van de belasting
op het Gedistilleerd en Geslagl.
3°. Ontwerp-Resluit tot helling van renten in de
Bank van Leening voor 1864.
Zooals in ons vorig nummer reeds voorlonpig
werd medegedeeldblijkt thans met zekerheid
dat de Heer Luit. Kolonel Jhr. Wltavual van Stoet
wegen uit Amsterdam naar Amersfoort in zijnen
rang en anciënniteit is overgeplaatstom aldaar als
Garnizoens-Kommandant te fungeren.
Gisteren avond werd hij fakkel-lichtdoor
het muzijkcorps van het Regcmcnt Veld-Artillcric,
aan den Heer Luit.-Kolonel Keil norKoinmandant
van het Detachement van het Reg. Veld-Artillerie
en garnizoens Kommandant alhiereene serenade
gebraglhij gelegenheid zijner benoeming door
Zijne Majesteit tot Kommandant van hel Regcmcnt
Veld-Artillerie; duizende ingezetenen waren bij
de serenade tegenwoordig.
lieden morgen ten 71 ure zijn met gernclJen
lieer Luit.-Kolonel 2 batterijen gcmarschccrd van
hier lol hel uitvoeren van vereenigde manoeuvres
met 2 batterijen uit Utrecht op de Zcistcrheidc.
Door den luit.-kolonelgarnizocns-kommandanl
te Amersfoort, werd Woensdagj.l. de levering der
fourrages van I Nov. 1803 lot uit0. Oct. 1804 aan
besteed, ten dienste der paarden van het garnizoen
daarvan was de minste inschrijver de heer II.
Gerritsen alhier.
I.aatstl. Donderdag heeft de gemeenteraad te
Utrecht besloten den zoogenaamde» Kozakken-dag,
invallende op 28 Nov. e. k., feestelijk te herdenken
cn lol dit einde eene som van ƒ5000 voor volks-
vermakelijkheden, enz., te besteden.
Donderdag avond is een wachter van den
Centraal-Spoorweg, bij het station deRildt. terwijl
de trein aan dat station stil stond, plotseling door
eene beroerte overvallen en terstond daarop over
leden. Hoewel dit geval oogcnschijnlijk van weinig
belang mag genoemd worden daar het niets ge
meens heeft met de dienstwordt daarvan echter
melding gemaakt, ten einde alle valsche geruchten
tegen te gaan.
De diligence van van Gend en Loos reed
Donderdag namiddag te Meppol bij het binnen
komen tegen den stijl van de Galgenkampsbrug
met dat gevolg, dat de boomen braken en de
paarden door de leuning van de brug in de diepte
vielen; de diligence bleef echter staan. De passagiers
kwamen er alzoo met den schrik af.
Men schrijft uil Zwolle aan de Arnli. Ct.:
«Naar wij van goederhand vernemen, is thans
de rigting van de spoorwcglijn ZwolleMep pel
zoo goed als zeker bepaald over de Ligttnis en
Staphorst, cn alzoo niet over Hasselt en Zwartsluis,
gelijk onlangs in sommige dagbladen gemeld werd.
Integendeel moet de laatste rigting voor goed opge
geven zijn, daar zij aanzieulijk meer van aanleg
zou moeten kosten dan die over Staphorst. Zijn
wij goed onderrigt, dan zal de lijn van Zwolle
loopen in oostelijke rigting achter Rouveen en Stap
horst, tut op den hoek van dit dorp en van daar
langs den straatweg naar Meppclin welke stad
reeds eene voorloopige opname van terrein voor
het station is gedaan. Men zegt, dat het de wensch
van Z. Esc. den Minister van Binnenlandsche Zaken
is, dat met de onderwerpelijkc lijn zooveel mogelijk
spoed gemaakt worde."
Die spoed is hoogst noodzakelijkvermits de
spoorlijn Zwolle-Meppel-Assen-Groningen de voor
naamste en uuttigste verbindingslijn is inet den
Centraal-Spoorweg naar de andere doelen des Rijks.
Wij lezen in de Ticlsche Courant
Wij verheugen ons zeerdat onderscheidene
gemeenteraden op de aanschrijving van den Mi
nister van Binnenl. Zaken geweigerd hebben den
post voor ververschingen van de plaatselijke be
grooting weg te laten. Inzonderheid in gemeen
ten, waarin gecne prcsentie-gelden door de leden
van den raad genoten wordenis liet allezins
billijk, dat koflij en thee, bij langdurige werk
zaamheden ten behoeve der gemeente, uit de ge
meentekas betaald worden. Maar al was zulks
ook niet het gevalde Minister van Piimcnland-
achc Zaken heeft zich niet te bemoeijen mil
zuiver plaatselijke aangelegenheden. Daarin heeft
bü niets hoegenaamd te zeggen. Zijne aanschrij
vingen daaromtrent zijn geheel ongrondwettig en
belmoren in een land waar de wet regeert een
voudig Ier zijde gelegd te worden.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
Zaturdag j.l., namens Z. M.de vergadering der
Stalen-Gcneraal in vereenigde zitting gesloten, cn
daarbij de volgende rede uitgesproken:
«Mijne Ilccren!
De Koning draagt mij op, aan de Staten-
Generaal, bij het sluiten hunner vergadering, dank
te zeggen voor de ijverige zorg, die zij wederom
aan do publieke zaak hebben gewijd.
Uwe vele en velerlei werkzaamheden hebben
zich niet tot de eisehen van het oogenblik bepaald.
Uwe discussion hebben een wijderen kring beschre
ven en het is niet hij discussie gebleven. Wij
zagen gcwiglige maatregelen van duurzaam
internationaal cn linanliëel belang, tot stand
brengen. Ik noern de verdragen met België, om
gemeenschappelijke rivicraangelegenhedenscheep
vaart en handel op vasten grond te vestigen de
wetgeving omtrent liet kroondomein; die omtrent
een voornamen tak onze accijnsen; aflossing en
andere vermindering van staatsschulden.
Andere groole maatregelen, met uwe mede
werking genomen zijn bestemd om op de volks-
welvaart en ontwikkeling reglslrecks beslissenden
invloed uil te oefenen.
Mildelijk werden door u de middelen verleend
om stoute werken van algemeen nul. nieuwe water
wegen. lot verbinding onzer eerste koopsteden met
de zee cn het oet der Groningsche kanalen mogelijk
te makenom den aanleg van spoorlijnen hier te
lande voort te zetten en dien op Java te beginnen.
Gij hebt de dienst der spoorwegen voor het
verkeer geregeld, en het middelbaar onderwijs
ingerigt.
Een jaar van zulke uitkomsten tot voorziening
van vele volgende jaren mogen wij erkentelijk een
goed jaar noemen.
Namens den Koning wordt deze vergadering
der Slaten-Generaal gesloten."
Door de Directeuren der Maatschappij lot
bevordering van Nijverheid is een adres aan den
Koning gezonden, waarin de aandacht van Z. M.
wordt gevestigd op den arbeid der kinderen in
fabrieken en voorziening wordt gevraagd tegen
ergerlijke misbruiken, die het geluk van velen
verwoestende algemeene welvaart ondermijnen
en dc toekomst van liet vaderland bedreigen.
Reeds voor lang was men getroffen door de
nadeelige gevolgenwelke een overmatige arbeid
dier kinderen op hunne zedelijke en ligcliamelijke
ontwikkeling moet hebben. Directeuren der maat
schappij zich geroepen achtende den toestand te
onderzoeken en middelen van voorziening te be
ramenverzekeren, dat het kwaad zoo diep ge
worteld is dat daaraan alleen paal en perk kan
worden gesteld door eene algemeens wettelijke be
teugeling. Reeds in 1861 hadden zij aangedrongen
op wetlige regeling in een adres aan den toenma
lige» Minister van Binnenlandsche Zaken; doch zij
zijn tot dus ver in het onzekere gebleven of aan
deze hunne poging eenige opmerkzaamheid is ge
schonken.
Directeuren wenden zich thans tot den Koning
opdat spoedig eerie wet worde voorgesteld tot rege
ling van den fabriek-arbeid der kinderenen zijn
overtuigddat Z. M. aan de dringende behoefte
eener zoodanige wet niet zal twijfeleu. Mogten
onverhoopt redenen van twijfel bestaan dan zijn
zij zeker die voldoende 1c zullen kunnen oplossen.
Het behoort (dus luidt verder het adres) lot
den roem van uwe regering, dat de slavernij in
uw overzeesch gebied is afgeschaftmaar die
slavernij, hoe gruwelijk ook, werd toch getemperd
door het belang der eigenaren, 't welk tan dwong
althans tc zorgen voor den ligchatnelijken welstand
hunner slaven. De kinderen iu de fabrieken hebben
dat voorregt nietzij worden niet door eenig be
lang hunner gebruikers beschermd. Door die ge
bruikers cn. helaas, ook dikwijls door hunne ont
aarde ouders gedreven tot aanhoudenden arbeid
ver boven hunne jaren en krachtenworden zij
uitgeput, gemakkelijk door anderen vervangt,.
terwijl hun dood in liet gezin tot winst gerekend
wordt. Die aan zulkeii vroeglijdigen dood ontsnap
pen. blijven een ziekelijk ligchaam omdragen om,
bjj verstompten zin, een last te zijn voor het
algemeen of hardere slavernij tc verduren dan in
Oost of West immer aan een vreemd ras werd
opgelegd." Directeuren houden zich overtuigd
dat de Koning niet zal duldendat een gruwel
blijvc voortwoekeren, welke eene beschaafde natie
ontecrl en hare krachten verspilt.
Iu eene buitengewone vergadering van aan
deelhouders in de brood- ea meelfabriek te 's Hage,
is 1.1. Donderdag besloten tot het uitbreiden der
fabriek met een nevengebouwwaarin voorloopig
2 ovens zullen, doch des noodig 4 kunnen geplaatst
wordenalsmede tot het opriglen van een eigen
gasfabriek, en het daartoe aangaan van een leening
van hoogstens ƒ23.000. Bij de oprigting der fabriek
werd er 88,000thans 220,000 pond meel per
maand verbakken.
Als een gelukkige inval, een aardig feit,
verdient het volgende vermelding. Den diaconie
weeskinderen van jeugdigen leeftijd te Amsterdam,
werd dezer dagen het genoegen verschaft, zich
onder goed opzigt eenigen lijd met de overige
kinderen ter beurze te vermaken. Zij kwamen
vroegtijdig op liet appèl, zoodat vele handelaars
in fondsen de beurs nog niet verlaten hadden. De
weeskinderen ziende, bragt dit een of meer dier
heeren dadelijk op het denkbeeld eene inzameling
te houden om aan de weesjesna het genoegen
op de beurs, nog een ander te verschaffen. Zoo
gezegd zoo gedaan. Dadelijk begon de collecte en
in een oogenblik was er 40 gulden bij elkaar,
om de kinderen op poffertjes te vergasten.
In- de zitting van den Hoogen Raad (Burger-
Kamer) van 4 dezer is, zoo als vroeger is gemeld,
behandeld de zaak van \V. A. Willing legen den
Staat der Nederlanden. Het belrefi hier eene vor
dering tot betaling van ƒ2722, door den Staat
verschuldigd aan Jan Galmanter zake der leve
rantie v;Tn tentendoek aan den Minister van Oorlog,
doch welke vordering door dezen aan den oischer
is gecedeerd. Volgens de opgave der feiten, gege
ven door den advocaat des eischers, Mr. Jansrna
van der Ploeg, van Amsterdam heeft de Staat
deze vordering niet betwist, evenmin de wettigheid
der acte van cessie, maar beweert, dat die vor
dering te niet is gegaan door compensatiedaar
de Staat eene nog grootcrc vordering ten laste
van Jan Galman zou hebben, wegens veldllesschen.
waarvan door dezen do leverantie was aangenomen,
doch welke overeenkomst door hem niet is nage
komen tengevolge waarvan de Staat die flssschen
door een ander heeft doen leveren. De gegrondheid
dier compensatie werd door den gemelden advo
caat des eischers bestreden. De gronden van ver
dediging voor den Staat werden ontwikkeld dooi
de heeren Mrs. H. M. van Andel en J. C. Faber
van Riemsdijk.
In de Zaturdag gehouden zitting heeft de pro
cureur-generaal Mr. van Maanen geconcludeerd lot
verwerping van den eisch. De uitspraak is bepaald
op 30 Oct. aaust.
Het Prov. Geregtshof in Gelderland heeft bij
arrest van j.l. Woensciug Berend Sclieidemanoud
22 jaren geboren te Epewonende te Apeldoorn,
boerenknecht van beroepzich thans in hechtenis
bevindende te Arnhem, schuldig verklaard, 1°. aan
het plegen van verschillende diefstallen op onder
scheidene tijdstippen cn 2". aan het moedwillig
in brand steken van een gebouw waarbij te voor
zien was dat menschenlevens daardoor in gevaar
konden worden gebragl, en hem veroordeeld tot
de straffe des doods, uit te voeren binnen de ge
meente Arnhem. Na het uitspreken van dit vonnis
hield de Voorzitter tot den beschuldigde eene
treffende toespraakdie op alle aanwezigen eeu
diepen indruk te weeg bragt.
Voor liet Prov. Geregtshof van Noord-Holland
(Voorzitter Mr. G. Schiinmelpenninck Jzn.) is be
handeld de zaak van Jan Dekkerbeschuldigd
van brandstichting, zoodanig dat hel te voorzien
wasdat daardoor menschenlevens in gevaar kon
den worden gebragl. Twaalf getuigen zijn in deze
zaak gehoord. Het O. M. bij monde van Mr. Sclioo-
ru veld P.Jz.traditie aan te toonen dat het feit
hier allezins wettig cn overtuigend was bewezen
en dat het vast stond dal hier gevaar voor men-
schsnleveiis was te voorzien. Hel rcquircerde dien
ten gevolge veroordccling lot de stratle des doods.
De lieer Mr. Rud. B. Benjamins, ais verdediger
optredendebetoogde dat het bewijs niet volko
men was, en concludeerde mitsdien tot vrijspraak,
terwijl hij subsidiair trachtte aan te toonen dat
de beschuldigde niet kon voorzien dat door zijne
daad gevaar voor mensclieulcvens zou ontstaan
cn dat er dus geene teimcn bestonden om de
doodstraf toe te passen, liet hof heeft l.l. Vrijdag
den beschuldigde schuldig verklaard en hem ver
oordeeld tol de straffe des doods, uit te voeren
tc Alkmaar.
Te Stadskanaal wees een feit wederom krachtig
aan hoe noodzakelijk de gemeentelijke verordening
is. dat slijters en lappers van sterke dranken niet
oninondigen beneden de 16 jaren, noch aan ken
nelijk bcschonkenen mogen verkoopen of schenken,