AMERSFOORTSCHE
COURAIV^
M 1470.
Fan Y R IJ I) A G J4 Juni) dS67,
-V
Dit Blad vertchijntdes Dingtdagsen Vrijdags. De Abonnementsprijs is ƒ1.50 in de 3 maanden. - Van Advertentiën, 1 tot 6 regels 60 Cents, elke regel meerder lOCeota
legale Aó verten tien per regel 15 Cents, behalve het Zegelregl. Aft. nummert f0.10. Dabb. nummert f 0.15. Brieven franco. Bestellingen bij den Uiig. A. H. ran Cite ff',
te AmersfoortBureau Amertfoorltcke Courant, Langstraat, Wijk F, N". 43, over de Oude Viscbinarkt, soo mede bij alle Boekbandelaren en Post-Directearen in het Bijk.
AMERSFOORT. 13 Junij 1867.
Gister heeft de aanbesteding plaats gehad van
het bouwen van drie woonhuizen aan den ouden
Soesterstraatweg voor de Bouwvereeniging te Amers
foort. Er wareu negen inschrijvingsbiljetten. De
hoogste inschrijving was f38,800; de laagste inschrij
ving f30.tOO. Eo is liet werk heden gegund
aan den lieer J. C. va» EijbergenMr. timmerman
alhier voor 20.040.
Naar men verneemtzal de verloting van
landbouwwerktuigen der Afdeeling Amersfoort,
van het Genootschap van Landbouw en Kruid
kunde plaats hebben op Zaturdag 22% Junij e.k.
en de tentoonstelling dier voorwerpen op Vrijdag
en Zaturdag 21 en 22 Junij 1867.
De Tweede Kamer heeft wet algemeene
stemmen besloten tot nadere overweging van het
voorstel de Hrauw't welk herziening vraagt van
de wet op het lager onderwys,
Door den raad van toczigt op de spoorweg
diensten is aan den Minister van Oinueulandsche
Zaken medegedeeld, dat de vermoedelijke oorzaken
van het ongeval den 30 Mei jl. voorgekomen op
den Rijnspoorweg, bij Utrecht, niet met genoeg
zame zekerheid opgegeven kunnen wordenen dal
bij den Raad geene redenen bestaan om terug te
komen op hetgeeu door hem in zijn laatst drie*
maandelijksch verslag gemeld is. dat namelijk voor
een goed onderhoud van den Rijnspoorweg en van
alle daartoe hehooren ie werken en gebouwen op
zeer beviedigende wijze zorg wordt gedragen.
De examens Ier verkrijging van acten van
bekwaamheid voor het geven vau middelbaar on
derwijs zyn thans geëindigd. De uitslag daarvan
was, dat van de 109 examens 61 als voldoende
zjjn beschouwd en dal derhalve even zoo veel
acten zijn uitgereikt.
De toevloed van jongelingen bij het instructie-
bataljou te Kampen blijft steeds groot. Tegen 23,
die naar de regementeu vertrokken zijnwerden
in de vorige week weder een 48tal aangenomen.
De gansche sterkte van hel bataljon bedraagt thans
ruim 700 man.
Men meldt uit Weesp van 11 Junij. Gisteren
avond omstreeks ten half zeven ure ontstond alhier
brand in de droogkainer van iiet sigareomag-izijn.
behoorende tol de tabaks- en sigarenfabriek der
firma l'ieler I'eelen en Zoon. De brand nam zoo
spoedig de overhand, dat er aan het behoud van het
gebouwwaarin die ontstond niet te denken viel.
Ongelukkig was dit gebouw ten noorden belendende
aan eene bezemmakerij en slechts door eene zeer
riaauwe snijding daarvan verwjj.lerd. iu welke snij
ding een klein raam van de bezemmakerij uitkwam.
Door dit raam werd het vuur onmiddellijk mede
gedeeld aan de eerste verdiepiug der bezemmakerij,
welke vul heide lag In zeer korten tyd klommen
de vlammen naar de honger liggende verdiepingen,
waar zij gedurig voedsel vonden in de heide en
het ryshout, waarmede de zoliers waren opgevuld.
Gelijktijdig sloegen zij dan ook aan alle zijden het
dak uilen daar de voormelde zolders ook liepen
over hel naast aangrenzende huisdoor een vee
houder bewoond, werd ook dit aangetast. De voor
melde drie huizen zijn dan ook geheel uitgebrand.
Door de werking van vijf spuiten is men gelukkig
genoeg geweest den verderen voortgang tan den
brand te sluiten.Omstreeks half tien ure was men
den brand meesterofschoon de spuiten nog tot
in den nacht en twee daarvan den geheeten nacht
door werkzaam bleven. De gebouwen waren allen,
de goederen voor bet nieerendeeltegen brand
schade verzekerd. Een groot geluk was het dat de
wind stil» en die er nog woei west was, anders
was hel ongeluk niet te berekeneu geweest.
De handel in aardbeziën is te Breda zoo groot
als in geene jaren hel geval is geweest. Deze daar
xoo menigvuldig groeijendc vrucht is zoo overvloedig,
dat meo die hoogst waarschjjnlyk voor 3 a 4
centen de Ned. kan zal kunnen koopen.
De Parysscbe dagbladeo en correspoDdenliën
bevatten uitvoerige verhalen van het gebeurde op
jl. Donderdag bij den ingang van bet Dois de Bou
logne. Hoe groot het aantal der bijzonderheden ook
zjjin die verhalen voorkomendekunnen wij de
meeste onvermeld laten daar de mcdedceling daar
van slecbts een herhaling zou wezen van hetgeen in
de telegrafische berigten reeds ter kennis van alle
lezers is gebragt. Het een en ander nogtans, lot
dus verre oog niet bekendlaten wjj bier volgen
De dame, die door een der kogels van de pistool
des moordenaars aan den slaap van het hoold ge
troffen werd, is mevrouw Laborieechtgenoot van
een lid van den algemeenea raad van het Tarn-
departement. Pas was het schot gcvalien of keizer
Napoleon bemerkende dat niemand in bet rijtuig
gekwetst was, reikte den czar de hand en zeide
met bewonderenswaardige koelbloedigheid tot hem:
«Sire, uu is bet als waren zy tezameo in het vuur
geweest," De czar antwoordde: De Voorzienigheid
heeft ons lol in handen." De czar, dieookzjjne
tegenwoordigheid van geest niet verloor, werd doods
bleek toen hij op de uniform van een zijner zonen
een bloedstraal zag; dit bloed was gesprongen uit
hel door den kogel doorboorde oog van het paard
van den heer Raimbauxwelk dier dien avond
stierf. Aan genoemden Raimbaux heeft de czar
voor een groot deel zijn leven te danken want toen
Raimbaux de beweging van Berezowski bemerkte,
wist hjj aan zijn paard een andere rigting te
geven ten gevolge waarvan de moordpoging mis
lukte. Behalve door deo keizer van Rusland, 's avonds
op het bal bij den Russischcn gezantwerd bij op
de Tuileriën, waar Napoleon hem had doen ontbieden,
gedecoreerd. Berezowski vielnadat de pistool
gesprongen en daardoor zijne hand zwaar bezeerd
was [de duim is afgeschoten], in zwijm en bleef
meer dan een halfuur buiten kennis. Bewusteloos
werd hij door eenige politie-agenten en burgers van
den grond opgenomen in een rijtuig gelegd en naar
de prefectuur van politie gevoerd. Behalve voor
den prefect van politie en voor den regter van
instructie, heeft hjj ook voor den heer von Schultze
een Russisch staatsman, die zich onder het gevolg
van den czar bevindt een verhoor oodergaao.
De kuning tan Pruissen zal ook in een open rijtuig,
dat op het rijtuig des keizers volgde. De drie
gekroonde hoofden bezochten denzelfdeo avond het
bal bij den Russischen gezant, en na het diner op
de Tuileriën, vóór het bal eo dus drie of vier uren
na den aanslagwandelde de keizer van Rusland
door eenigc der voornaamste straten van Parjjs.
Op meergenoemd bal werd door keizer Napoleon een
toast op keizer Alexander uitgebragtwaarop laatst
genoemde antwoordde. Tot den prefect van politie
zeide Berezowski Ik dank uwe ageoienwant
zonder hen zou ik verscheurd zijn geworden." -
De vader van Berezowski is in onmin inel zijneo
zoon want deze kan hel hem niet vergeven dat hij
zich bij de Russische regering heeft aangesloten.
Heeds op den ouderdom van 16 jaar had de mooi-
deuaar zich bij de Poolsche opstandelingen gevoegd.
In 1865 is hij in België gekomen. Da&gs voor het
plegen der misdaad had hij. als Poolsche balling
bij de prefectuur van politie een buitengewonen
onderstand van dertig francs ontvangen en hiervan
besteedde hij negen fr. om de pistool te koopeu.
De kogels bad hy zelf vervaardigd.
Als een opmerkelijke bijzonderheid wordt nog
medegedeeld, dat, toen de czar met Napoleon kort
vóór dat het schot viel tien mannen in kielen voorbij
reed deze persooen Leve Polen riepen en dat
diezelfde lieden dadelijk, nadat het schol vernomen
was, met den kreet Leve de Keiscr! naar hel rijtuig
snelden waarin de souvereinen gezeten waren.
De verwonding van de hand des moordenaars
was zoo ernstig, dat men tol de amphutalie van
den duim genoodzaakt is geweest.
Berezowski vroeg Zaturdag tnorgen of hij de
dagbladen lezen mogtdaar bij wilde zien hoe zij
hel gebeurde verhaaldendoch men antwoordde
hemdat het gevangenis-reglement verbood aan
zijn verlangeo te voldoen. Hij was boos hierover,
doch moest er io berusten. Woensdag avond be
zocht hij een koffijbuis in dc rue des Dames.
Batignolles [de Polenwjjk] eu daar onderhield hy
zich met een voormaligen kameraad der fabriek
van Gouin. Over politiek werd geen woord gesproken.
Berezowski was niet zoo opgeruimd als gewoonlijk,
en soins zweeg bij als ware hij in gepeius ver
zonken; doch zyne houding verried niets, waaruit
men zou hebben kunneu vermoedendat hy voor
nemens was nog geen 24 uren later ceu vorstenmoord
te plegen.
De vraag of Berezowski medepligtigen beeft wordt
wel ontkennend beantwoorddoch zekerheid ten
deze bestaat nog niet. Met betrekking hiertoe leest
men in den Pays het volgende: «Een zeldzaam,
nog duister voorval gebeurde gisteren in de rue
Montmartre. naby deu boulevard. Tegen 2 ure na
middernacht hoorde uien om hulp roepen, eu op
den kreet moord! moord! kwamen eenige mensclieo
aanloopen. Een jong inensch inet bebloede hauJen
eo aangexigtsiortte als een ziunelooze uil het
Hotel du Tyrol. Dr. M.een geneesheer tegenover
het hótel wonende, legde hein het eerste verband
en verklaarde dat de wonde vcroor.aakt was doordien
de onbekende in een aanval van woede legen de
vensterruiten was aangevallen. Hij werd naar den
commissaris van politie Loyseau gebragt en zoo
goed mogelijk door dezen in verhoor genomen
waarbij bleek dat hij Knoll heet21 jaar oud
Pool van geboorte, en student in de medicijnen
is. Nadat hij zijne woning in de rue St.-Francais
had veriaten. had hij uachtverblijf in hel llótel
de Tyrol genomen. Politie-agenten vroegen of by
de revue bijgewoond en zich digt by deu waterval
[de plek waar Berezowski op den czar schooi] be
vonden haden zijn antwoord was bevestigend.
Toen men daarna hierover ook nog ineer vragen lot
hem rigtte, werd by weder door een vlaag van
razernij overvallen, en bij riep: ««Ja, de Rus
sische grooten hebben mij een millioen gegeven
Maar iK zal alles aan deo czar vertellen De
ongelukkige is naar eea hospitaal gfcbrag'
De Vereenigde Stalen telden een tiental jaren
geleden slecbts een leger van 12 000 man, du9
met talrijker dan een Europeescbe staat van den
derden rang, toen, bij de optrediog vau Liocoln
de burgeroorlog uitbarstte. Geen volk was mioder
op eea oorlog bereidbij de Amerikanen was het
een beginsel zicb van elke militaire onderneming
te onthouden en voor krijgszakeu geenerlei uitgave
te doeo. Het kun dit beginsel ook handhaven, daar
het door geene naburea werd bedreigd, en van
veroveringen kon voor een land, zoo uitgestrekt en
vruchtbaar, geen sprake zijn. De bevolking tocb
kon tienmaal grooler zijn en nog zou het land aan
de behoefte voldoeo. Ook interventies lagen niet op
den weg der Vereenigde Staten. Washington bad
het hrn ook teregt ontraden in de proclamatie»
waarbij hij afscheid nam. Zij warea aan dien raad
getrouw gebleven met uilzoadering van de inlijving
van ondergeschikt belang van bijna woest liggende
grondendie aan Mexico behoordenzooals Texas
en Californië.
Maar eensklaps barstte de oorlog uit, niet met
een buiteolandschen vijaudmaar tusschen de
Arnerikaoen zeiven. Hel zuiden kondigde den krijg
aan. het zuidea met zijne dappere fiere bevolkiag
gehard tegen alle verinoeyenisseagewoon aan
paardrijdeu en bet trotseren van wéér en wind
verstandig in zijn overlegstoutmoedig in gevaar
en dal onder zijne zonen bijna al de officieren telde
die op de beroemde school van West-Point waren
gevormd. Van beide zijden greep men de wapenen
maar in bel zuiden was men veel beter voorbereid
dan in hel noorden, want sinds lang was inen op
eene afscheiding bedacht geweest.
Onverhoeds aangegrepen en met bet krijgvoeren
onbekend leed hel noorden nederlaag op nederlaag,
maar het verloor daarom den moed niet. Het wy-
zigde een voor een zijne militairen iorigtingen
hi-proefde verschillende generaals, totdat bet einde
lijk den waren man had gevonden en besteedde
schattea tot ptoefueiniDgen met allerlei wapeneo
krijgstoestellenoorlogschepenenz. en ook voor
de verschillende wijzeu van verpleging en voeding.
Langzamerhand kreeg men aan weerszijden legers
zoo talrijk als die van bet eerste Fraoscbe keizerrjjk.
Maar liet noorden bad de meeste hulpmiddelen
en ook hel meeste geld en trok zelfs uil het zuiden
zijne vrijwilligers, waar het negers aanwierf. Uet
zuiden daareutegen had geene reserve hel bezat
geen industrie; van de zeezijde werd het geblokkeerd
eu geleidelijk kwamen zells zijne wapen- en geweer-
latirieken in de inagt der noordelijken. Gebrek en
ellende werden bet lol des legers en dodelijk
bezweek hetinaar bewonderd door gansch Europa
en Amerika.
Die oorlog in de Nieuwe Wereld is d« reus-
aclitigsle. waartan de geschiedenis ooit beeft gewaagd.
Die strijd, welke vijf jaren duurde, werd gevoerd
over eene oppervlakte dié over eene lengte van
50.000 mijlen vau rivieren wordt doorsneden
terwijl er 60 000 mylen spoorweg op gevonden
worden. Toen Lincoln optrad io Maart 1861 vond
bij ter uaauweroood 6000 soldaten. Deo 15deo
April riep hij 75.00>) man onder de wapenen en
deo tslen Mei 60.000 vrijwilligers. Op het laatst
van Jul ij besloot het congres bet leger op 500.000
inan te brengen en reeds den 1steo January van
het daarop volgende jaar telde het 556.000 man
op hel papier had men 1,097.000. verdeeld in
9G0 regeineuten infanterie223 regementen kaval-
lerie en 70 regementen artillerie.
liet zuiden deed eene algemeene ligliog van alle
mannen tusschen de 18 en 55 jaar en kreeg op
die wjjte een millioen soldaten maar zouder reserve.
Toen Liucoln in 1863 bij gebrek aan de noodige
inauschappeneene conscriptie wilde invoeren,
barstten er op vele plaatsen onlusten uit. Daarom
ging inen over tot het aanwerven 'van negers cn
mulatten uit bet zuiden en men kreeg op die wyze
140 regementen, 102.000 ouderolficieren en soldaten
lellende. In bet geheel beeft het noordeu achter-
volgens 2,759,000 onder de wapenen geroepen
waarvan 2,656.000 werden ingelijfd. Aan deserteurs
ontbrak het echter uiet; den 1 Maart 1864 waren
er van de 879,000 ingeschrevene slechts 501.000
present. Onder de untbrekenden waren 60,000
deserteurs. In 1863 waren et 100 000.
Het aantal slagtoffers van den kijjg wordt voor
het noorden geschat op 97,000 gesneuvelden en
184,000, die aan ziekten xjju bezweken eu ver-
