I
AMERSFOORTSCHE
O
COURANT(
Jts 155!.
9 k
Iif iiit i..
i y
van DINGSDAG d4 Januarij d868.
Dit klad vérschijnt de Maandags ea Dontierdagt 's avond». De Abonnementsprijs i» ƒ1.51) in de 3 ia aan len» Van Ailrertenlien I lot 6 regel* Cd Cents elke regel nieei
10 Cents-, legale Advertentie» per regel 15 Centsbehalve het Zegclregt. Afz. nummert /0.10. Brieven franco. Bestellingen bij dao L'itg. A. van Ctttffte Amersfoort
Bureau Amtrtfoorltcht CourantLangestraat, Wijk F, 5°. 43, over de Oadc Vjscluuarktzoo mede bij alle Boekhandelaren en Fosl-Directeuren in hel (lijk.
foorte
De ontbinding der Tweede Kamer
B!V
de nieuwe Verkiezing:.
II.
In ons voorgaand opstel beloofden wij te zullen
terugkomen op het advies van den Heer van Golt-
stein ea volgt het tbao*zooals men bet in bet
Bijblad der Staats-couranl vel 40, bladt. 134 kao
lezen.
Hjj zeide namelijk ter .'zitting van 23 November jl.
■i De debatten van heden hebben op den geacblen
voorlaatste» spreker eenen ongunstigen maar op
tnjj eenen gunstigen indruk gemaakt. De voorlaatste
spreker meende dat de Minister van Duitenl. Zaken
zich heen en weer laat slingeren door de omstan
digheden eo gelijk die geachte spreker hel uitdrukte
manoeuvreerde. Maar, Mijne llcerenhet ligt in
den aard der zaak dat een minister van buit. zakea
hoezeer moetende hechten aan zyne beginselen
evenwel de omstandigheden moet in aanmerking
nemen en daarnaar de toepassing zijner beginselen
regelenomdat hy anders gevaar looptdat op
hem zal toegepast worden: pèrisse t'état el vioent
les principe»! U bel» uit de hloolleggiug van den
toestand der zaken welke ons door deo Mm. v.
Huil. zaken te dien aanzien iu den aanvang dezer
vergadering werd gegeven de overtuiging ontleend
dat hjj wel de beginselen aankleeft, die de ware
Zijnmaar dal hjj weel tuetcgeven aan de om
standigheden die niet-gedoogden de gereede toe
passing dier beginselen. Hij was doordrongen van
bet juiste dcukbceld, dat door de oplossing van
den Duitschen Boud de loamakmg van Luxemburg I
feitelijk en regtens lud plaats gehadmaar hij
oudervond dal de toepassing van dat beginsel
zoodanig werd belemmerd dal het niet mogelijk
was. dit door (e dry ven. Dus heeft hij. io stede
van daaraan hel welzijn van den Staal te wagen,
op dal ougcnbhk toegegeven en de toepassing van
dal ware beginsel laten varen."
De rede tracht verder aantetoonen hoezeer die
behoedzame en wel overlegde handeling des Ministers
zich verder in ecne andere omstandigheid openbaart
en eindigt met te waarschuwen legen eene lienor-
deeling van hel gchoudeu gedrag zonder zich te
kunnen verplaatsen in den toestand die daartoe
deu grond opleverde, en Ie wijzen op de verkregen
uiikoinsteu die welhgt een geheel anderen ket-r
genomen zouden hebben, indicu de door anderen
aangepiczen handelwijze gevolgd ware geworden.
Hel is voldoende Inerby op te merken dat de
steun door hem aldus aan de Regering verstrekt
ook bij andere gelegenheden niet ontbrakzooals
bij de behandeling der Schutterijwelen in het
bijzonder bij de behandeling van het voorstel tot
uitgille van grondeu iu erfpacht op Java zich
openbaarde. In het laatste geval strekte de gehouden
rede oin het regeringsvooistel te doen aannemen,
niet terzijdestelling der opgekomen zwarigheid om
de Javanen, evenzeer als anderen, tot de uitgifte
toelelaten. Hel verwerpen van deu aanbevolen uitweg
belette dc oplossing van dit belangrijk koloniaal
vraagstukwaardoor hel uilzigt zou geopeod ziju
om den onzekeren toeslandwaarin die Neder-
landsche beziltiug verkeerL, te beéipdigeo.
Zijn ijver om voor dc-verzekering van bet algemeen
belang des Vaderlands op te kmnen heeft zich dus
weder glansryk in de jongsle zittingen geopenbaard
zooals deze zich laat opmerken by het veeltijds
als voorzitter ecner afdeclingleiden van hare
beraadslagingenzo als nog onlangs by die over
de begrooiingen hel deelnemen aan bet Verslag
over de staatkunde der Regering opgemaakt.
Dal zijn daadzakendie geen twijfel overlaten
hoe van Golttlein in de ruimste mate niet alleen
aan zijn pligt als afgevaardigde heeft voldaan, maar
hoe uitnemend hy ook zyne roepino begreep. Het
tyn daadzakendie geen twyfcl overlatenboe
hij, gerijpt door jaren eq ondervinding, toegerust
met zeldzame bekwaamheden en de gave om helder
en zaakrijk zijne denkbeelden voor de vuist bloot
te leggen, een Volksvertegenwoordiger inag worden
genoemd zoo uilstekemi als er zich weinigen in
de Tweede Kamer bevinden derhalve de kiezers
iu hel Hoofd-Kiesdistricl Amersfoort er trolscii op
mogen zijli. dal Mr. J. K. vim Goltsleinhel
émmentste lid der conservatieve en nationale partij
hun vertegenwoordiger is. en genegen blyl'l riet
rnaodaal te vervullenhetwelk hem ongetwijfeld
de overgroole meerderheid der kiezers op Woensdag
22 January aaust. door hel uitbrengen huuiicr
stemmen weder zullen aanbieden.
Onze lezers en de kiezers ongaarne vermoeyentie
met gerekte artikelenen buiten den strijd ge
bleven dien reeds zoolang een aantal bladen
onderling, dikwjjls op gansch niet honorable wijze
vosreugcloovcn vrij dut tol llians niet- verder
behoeft te worden gegaan dan zicb voortestellen
dat bet hoofdpunt bij de bepaling der keus bestaat
in de vraag: of men aan de Regering da verlangde
ondersteuning wil verleencn f ten ander: of men
den geregelden gaog van 's Lands zaken wil helpen
verzekereo En of men wil medewerken om een
einde te maken aan de vijandelijke stemming bij
de vertegenwoordigingdie daartegen een be
letsel opleverde.
Wil meo tot heil des Vaderlands medewerken
dan kiezc en herkieze inen mannen in den geest
zooals van Gollsletn is.
Ulj.,1 I—
VADERMOORD.
Bij arret! Tan het proainciaal gerrgubuf ia Utrecht <Li. ld
December 1867 ia ter lake r.n V.»ll rrtiaoor (t oaar Ie
openbare trregtiittiog «erirecea Mariinus van der Heijden aa i
2S jaren, timmermaoeltnccblgeboren en wonende le Amrrifuorl.
Dienaangaande ia b» bei «u Icr/.ck gebleken
In de waiereleeg buiten de Slijkpoort te Amersfoort, woon tc in
bet laatst ran October 1807 bel germ ran nu wijlen Jacobus van
dar Heij'len beslaande, bebalre «leren, mi diens «rouw, l*ce
runen waaronder Mariinua benevens eene lüj-rige docblcr. in
dal gaain heeracble teel oneanigbeid en Iwiatden laaiden t-j.l groo-
ten«lcela Tenmrrsakl doof den uudilen r«»in Marlinu». I»ere tocb
had eene eerkeeriag aangektonpl mei aeker meisje, dal desl<j«leb-j
i«jne en Iers logeerde en met r ,ae zuster in «lezelfje bedalcde sliep.
Dit laalsle weerhield hem niel, om b<j zijne verloofde in bed Ie
gaan aoodal njne ouders besloten baar hel eerder eerblijf in bunnc
woning le onireggrn. In den aeoml «an 20 October jl. gaf dit
aanlei.ling dal de la?sc)iuldig«le, din bescbonken le huia was gekomen,
sijiicn rader op deo grond wierp co slagen toebragt, oadal deae
hem serbood die onredelijke banlclmg te herbalen.
Ten 8 ure in deo aeond van den eolgenden dag kwam de be
schuldigde, na xqn meisje naar eene slaapstede ie hebben weggehragt,
in leer outorreden stemming te Iiuij, ea ontstak in toorn omdat
bf het arondeten niel gereed rond boewei hem leer goed bekend
was, dal dit nooit roof 10 uren werd opgedinebt uithoofde z «n
broeder nooit rbór dat uur uit zyne dienst kon le bnia zijn. Hij
ging dan ook uilen weigerde te balfelf beschonken teruggekeerd,
bet eten te nuttigen, dat z«joc moeder voor hem had bewaard
en maakte reeds toen zjn roornemrn kenbaar "in den rolgeoden
morgen roor g.»ed bet oaiU'.lqk ban te rerlaleo. Dien morgen
(22 October) reeds rroegtfdig «Lorjoen broeder gewektweigerde
de beschuldigde op nieuw belentbgl te gebruiken dal tijne moeder
hem wilde geren b«j wierp baar ecne kom kokende koffij in het
aangezigl eo een slok ba-d brood tegen bel hoofdwaarna bq
aanstalten rnanklo om zjne timmeruiansgcreedscbappen weg te
brengen.
Hiertegen verzette zicb zjn rader op grond ran f 16 door
hem tot aankoop daarvan «eratrekthetwelk op nieuw tol twist
iaolvi«ling gaf, den beschuldigde met opgehesen beitel de bedrei
ging oniluklc e als gij aan m jne kist mal gereedschappen durft
komen, sla ik je hard stikken «lood," eu z«jnen vader hel voor
nemen deed opratlen den b«jatand der politie interoepen, waaraan
bij omstreeks 7 uren geinig gaf, «l»or den raad intewinnen van
deu agent van politie Sicoume Pinkwiens aaoap<iring om van
de schuldvordering aflezieo hj ach«-cu te willen opvolgen.
Bovenstaande voorvallen dour moeder, broeder co zuster rail den
beschuldigde ia de instructie inedeged ;eldworden door hem
tegengesproken met uitzonilrring van het feit dat er ongenuegea
is ontstaan wegens zyno betrekking tot horenbedoeld meisje voe
gende hij er oq dat bij zijnen vader niet met eeuen beitel heeft
kunnen dreigen, omdat hij zu«i«lanig voorwerp na het wegbreogeu
zijner gereedschappen niet tneer onder tyn hereik bad.
InmiiMels leende de beschuhligdc een kruiwagen en kwam daar
mede omstreeks balfuegen roor de woning zqoer oudera terug,
als wauoeer hij daarop laad.le eene kist en eene ladetafel met het
plan die meubelen voor zich mede le nemen. Zjn v*«ler verzette
zich ook hiertegen on ter bewering dal dit huisraad z«jn eigeinlom
wasen wierp ten einde het vervoer te beletten tweeinalcn den
kruiwagen omver. Telkens vigtte dc bescbul«tig«le dat voertuig
we.ler op en legde ago achullcragewecr dat zjne moeder buiten
gebragt en tegen den muur der woning gezet had op den krui
wagen neder. Toen hg aich daarmede vcrwg«terca wildemaakte
zijn vader op nieuw aanstalten om deo kruiwagen om le stooten,
waardoor de beschuldigde in xoo hevige drift ontstak dat hj
onder het uiten dor woorden a voor jou wil ik op bel schavot
atorveuzijn voertuig nederzette het geweer bij ilen loop aan
vatte. en met bet onderste deel daarvan zijnen vader een zoo
bevigen slag aan ile linkerzijde van hel hoofd toebragt, dat deze
leralond bewattclo"» ter aar«le stortte.
Hevig bloedende werd bq door deu beschuldigde opgerigt ook
bij te bed gelegd en door den Heer J. Drunin-jbeet-en verlos
kundige, went bezochtdie hij hem ecne belangrijke hoofdwonde
constateerde en do eerste heelkundige hulp verschafte.
Dat de zaak zich op hovonslaan.lu wijze beeft toegedrzgen, wordt
door onderscheidene getuigen verklaard. De beschuldigde, die bij
bet binnentreden van don Heer llruning, tot den hem vergezellen,ten
politicagent link zei.lo a ik heb bot gedaan, breng mg maar
weg", bekende aan «ten Cotnmissaria van Politie zoodra hij voor
«lien ambtenaar was gchragtdc verwonding aan zgncn vader te
hebben loegebragten gaf als aanleidiug «l/arto- op ïietgeco hier
boven is vermeld, lerwql bq nopens dc wqze waarop by den slag
heefl gegeven in zooverre van de getuigen afweek dat by be
weerde ziju sehuttersgeweer bj dc kolf opgevat en met den loop
zqn vader geslagen te heiiben. Die bekentenis baeft laq bq den lieer
Regtcr-Commissaris berin ill onder bijvoeging dat bij volstrekt
niet beschonken was geweest doch driftig over dc handelwijze
zijner ouders, geheel builen zicb zeiven was geraakt, loeu zijn
vader heui wilde beletten ziju goed inudcleacincn en daar«lnor niel
bail doorzien, «lal bij dazen tulk eena belangrijke verwonding zon
toebrengen. Hij ia stecvla blijvrn volhouden dal bij bel geweer
bij de kolf en niet bij den loop aangevat beeft en deu iinodloltigen
alag niet heefl loegebragt op de wijie door de getuigen opgegeven.
Jacobus van der Heijden, die reeds dadelijk bleek op de hoogte
der linkerslaap eene driehoekige gekneusde wonde Ie hebbenver-
tnomln aanvankelijk de teekenen van commotio cerebri (lierseu-
acbuildiug), waarbij zich weldra comfiroesio cerebri (hersen Irukk'ng)
voegde. De tocsiaud van den lijder bleef dien dag (22 October)
onveranderd, behalve dat hij voortdurend braakte, zeer bleek van
gelaat werd en moegelijk slikte. Den 2rn en Sen dag was bij
koortsig eu/. Den ten dag ilea morgeus 0 ureu waa hij zieltogen,le
en gaf Ie halflwaalt deo gerat'
Het resultaat (bier deelt gerrtuincefd) van het on,lora>ek der be
hoorlijk, beeë«lig«lu- de/kuiuligcodu Itreran Dr. J van lire-In
hotjf' en Chirurgijn J. lirunimj bij de lijkvubouwing op den vol
genden dag (welk breedvoerig en zaakkundig onderzoek plaatsgebrek
belet Oj> te nemeuj bestond lo. uil een ouregelmalig< n «lruhoekige
gescheurde lot op het been doordringende l.ipwhnlo aan <tc lin
kerzijde van liet hooft eene wonde op aii-li zelve en al Iron niet
ala levensgevaarlijk to beschouwen 2o. eene hounbreuk aan deu
schedel zijnde eene splinterhrcuk 3a. dat deze verwondingen door
uitwen,lig geweld inoaion daargeatild zijn «O gerei-,lelijk is afle
lilden, dal bel uilein«te (de suft) v»n den liaan vae het geweer niet
zijn slump haakvormig gedevlle door d« zaebtv bekleedsclcn vau liet
boofd en door den acbedel tot inde zei fata odigbeid der hersenen in
doorgedrongen; to. dat de slag meteen groot geweld ie ------- -
nz. 61. dal de plaats der fractuur reeds ala eenderaneea
van «len acbcJel te beaebouweo ia enz.; 6o. enz.
Hunne bevindingen en daarop gebaseerde «iilaeieAippUijke ge
volgtrekkingen Bevestigen dos lea eeo« nezaU de vyrklaong der
getuigen, dal de noodlutiige alag met de kolf, en niet'iooela de
beschuldigde beweert met den loop van eijn achuUerageweor ie
toe,
Wurdt mi
mitsdien Mariinus van der Hejden door den Mei Groot
Achtbaren Heer Prccarcur-Generaal bij vuernoeaad Hof beartantdlgd
van vadermoord misdaad waariagcn ia voorzioa bij
de artt. 23b, 399 en 3U2 van U t Wetboek van Strafregt
en zal bij murgen 14 iannarij 1868 voor gemeld Hof teregt steen,
wordende hj verdedigd door den Heer Mr. P. Per Leren van
The maatadvocaat te Amerafuort.
AMERSFOORT, 13 Januarij 18&8.
Ter fergtderuig der kiesrereoaiging Amerifoott
ran Donderdag avond jl.alwaar een groot getal
leden is opgekom -n zijd, nadat door den Penning-
met-sier de balans over bel aigeloopen jaar was
orergelegdslu.tende met ecu zeer gunstig saldo
op ne! candidüteugros roor hel lidmaatschap der
Tweede Kamer gesicid de llceren Mr. J. K. Baron
van Goltslein, Mr. E. JL Dar.in van //ardenbroek vati
Loei; horstleden der ttiaus ontbonden kamer, en
J. J. Malervoormalig assisleot-res'denl in Ned.
ludtë eu llians M tjojr-k» mnandant der dJ. schutterij
alhier. Vooral de heer Metier kwam in aanmerking
ombijaldieo :e eeoigi-r lijd een der beide afge-
raardigden zijn tnan Jaut neJurlegiinzonderheid als
Indische specialiteit in diens plaat» worden
algeraardtgd Na bet bespreken eau oor toe id- gros
werden tol cnndidaien geproclameerd de beide eerst
genoemde beeren.
Vervolgens werd een candidatengros opgemaakt
voor eene plaats iu den Gemeenteraadvacant ten
gevolge van het overlijden vaii hel Raadslid, tereu-j
Wethouder Mr. II. IV'. van Werkhoven.
Bij de le stemming daarvoor erlangde de heer
Jb'r. Mr. II. J. L. van Sasse van Ytsel! de meeste
stemmen, terwijl de beeren D. W. van Burtjsleeden
eo i\ E. van hlersum eea daaropvolgend doch
gelijk getal stemineu vei kregen. Deze drie werden
toen als eersten op bel gros geplaatsu -Na breed
voerige discussie» over do csu lidatuur. alsook over
die der beeren Dr. Foch en G. A. van Werkhoven,
welke stemmeu hidden erlangd by bel opmaken
ran hel gros. geschiedde de le stemmiug voor een
caodidaal, tol resultaal hebbende: dal de heer
van Sasse van Ysselt de meeste stemmen verkreeg,
en de beeren van Burjsleetlen en van Illersum een
minder getal stemmen. Bij eene tweede vrije stem
ming bad nagenoeg helzetldc resultaat plaats, even
wel met dil verschil, dat de beer v. S. v. Y. eeu
opklimmend getal stemmen erlangde, echter èène
slem te inin om tol catidtdaai te kunuen worden
geproclameerd. Eene herstemmingvolgens het
Reglemenlgeschiedende tusschen hem eu den Heer
van Burgsteedendie na h^in de meeste stemmen
had verkregenbleken zich op laatstgenoemden
verschillende minderheden te hebben vereenigd,
zoodal bij vier steinineu meer dan de Heer van
Sasse van Ysselt had en diensvolgeos tot caodklaat
der ktesvereenigiug werd geproclameerdverkU-
reudo hij, ter vergadering aanwezig, dat bij de
caudidatuur oannam.
De vergadering der kiesvereenigiug de Eeudragt
alhier waarin, uil de iu hei vorig nummer
vermelde candidatengrossejide candidate!) tullen
worden gekozen primitief bepaald zQmfe op
morgen, Dingsdag is uitgesteld lol overmorgen.
Woensdag middagte 3 uren, in Ainicitia, omdat
Dingsdag avond aldaar een concert plaats heeft.
Met genoegen vernemen wij dat de belang
stelling onzer stadgenouien voor liet door Mejufvr.
Meyer-Laner alhier morgen Dingsdag avond le
geveu concert zeer geanimeerd is. Wy verwyzen
tevens naar de achterstaande advertentie waarin
eeae kleine veranderiog vermeld wordt, die in het
programma zich heeft voorgedaan en waardoor dit
programma oog aantrekkclijkker woidt door keur en
variatie van hetgeen teu gelioorc zal worden gebragt
MAIïKtTmÏÏJZen rk ,1 ïlERSFOOItT.
Vrij dulü Januari! isi;s.
7ar.ee 113 31) .i f 16.00/logge f 9.S0 a f 10.60.
ItaW/t f 7.60 a f A 6B >ter t 0.95 a fl.DO per
N. if. Eijeren 5 a 6 cents per stuk. k'aat f a
f per 50 N. u'. Aardappelen f2.00 A 12.10
per mud.
A P ^TE R T E N tien.
Hcilcn overleed iu den ouderdom vau
ruim 68 jaren, na voorzien te zijn van de
H. Sacramenten der stervenden, de WelEdel
Gestr. lieer Mi. HENDRIK. WILLEM VAN
WERKHOVEN, Woiliüuder, oud-Notaris» enz.
alhier.
Ambrsfoort, deu December 1867.
Wegens huiteulandsclie lamiliel>etrckkingL«rst
heden gepl.tAtst.