AMERSFOORTSCÏIE COURANT M i rir.ri. van DIRGS DAG 7 April 8868. Dit blad verschijnt de» >1 aan Jagt en Donderdag» avonds. De Abonnementsprijs is ƒ1.50 in de 3 maanden. Van Advertcnliën 1 tot 6 regels 60 Centselke 10 Cents; legale Advertcnliën per regel 15 Cents behalve het Zcgclregt. Aft. nummert /0.10. Brieven franco. Bestellingen bij dsn Uiig. .4. II. van Met ff, te Bureau Amen/oorticke CourantLangcslraut, Wijk F, N«. 13, over de Du Ie VisoUiuirktsoo mede b j allo UookliandeUreis en Fost-llirccteurcn in hel Rijl AMERSFOORT. 6 April 1808. Op Dingsdag den 7. April 18G8', des namiddags te ééo uurlal de Raad der gtmeeule Amersfoort weder ecue Vergadenng houdeu waarin de punten van behandeiiug zijq 1°. Rapport van Burgemeester en Wethouders nopens hel rekwest van eenige ingezetenen betrekkelijk de burgerschool. 2#. Ontwerp-besluiten tot het doen van af- en overschrijvingen op de gemeeute-begrooling over 1867. 3°. Benoeming van eeneo gemeente heel- en vroedmeester. a 4°. Benoeming van leden en plaatsvervangende leden voor de Commissie bedoeld by artt. 11 en 15 der wet op de Schutterijen. De Tweede Kaïner der Staten-Generaal heeft Vrjjdag jl. de begrooting voor Nederlaudsch-ludifi 1868 aaugeuouieu als: de uitgaven iu ludid met 60 tegen 23, die in Neder laud met algeineeue stemmen. Z. M. heeft benoemd lot commies by het departemeul der Hei vormde Eeredieustent. den beer Mr. J. F. Altwijn. thaus commies bij bel l'ruv. Bestuur van Utiechl. met ingaog van 1 July e.k. Er zijn thans in werking 32 boogerc burger scholen, van welke 12 rykssclioleu. namelijk 7 met vyljangen en 5 met driejarigen cursus. Vau 10 gemeenii sclioleu zijn er 15 met fijarigeu 2 met ♦jarigen2 met 3jarigeu cursus. De eenige by- toudere hoogere buigeiscliool heelt 5jarigeu cursus. Hel getal ieerliugeu bedroeg iu 1807 20üi, dat der leeiareu 351. welke gezamenlijk ecue bezol diging genieten van /"53G.107. De in verhouding meest bezochte school is die te Sueek iiamelyk 115 op de I0.ÜÜÜ inwoners, verder Roermond met 114 en Enschedé met lOl) op de lOllOO zielen. Te Leeuwarden is hel verge- lykcod cyfer 23. ie llarliugen 67, te Amsterdam slechts 6 op 10000 inwoners. Het uitzetten van aardappelen in de Veen koloniën is reeds eeiugc dagen op uilgebreide schaal aangevangen. De gunstige resultaten daarmede in de laatste jareu veikregeu zyn eugetwyleld oorzaak, tlat de auiduppelbouw thans zulk ecu grooleu om- vang beeft. .Meu berigl zelfsdal twee laudgebi uikers 28 en 3l) halve bunders met aardappelen bezeilen. De bibliotheek van hel Nul te Zutpbeo bestaat thans uit 1500 decleiiIe zameu u'uiakeude j07 werken, waaronder vele bijzonder voorjougeliedeu geschikt. Van enkele nommers heeft meu zells meer dan twee eiemplaren, eu van lil uommers iseeu dubbeltal aanwezig. Vooral werken vau tustOrischen cu rornautischen lulioud worden zeer druk gelczeu, zoodal het bestuoi ui 40 zittingen niet iniudcr dau 7JZÜ boekdeelcn lei lezing heefi uitgereikt. Uil alles geschiedt gratis, en oefeot een goedeu iu vloed uil. Aan een particulier schrijven omtrent het on geluk Ie llarliugen onileeneu wij Heden morgeu heeft hier een tneikwaardig ongeval plaais gehad. De trein was gereed om te reiuekkcu de stoker bevond zich op de locomotief en de machinist stond met een voet op de trede gereed om op te stijgen toen plotseling een lievige slag werd gehoord. De personen op het terrein waren op eens iu donker gehuld eu als door den donder geirolleii. Na ver loop van eenige miuulen was alles opgclicldeid eu toen men lol hezmuiog kwam, bleek bel dal de locomotief van deu (rein gesprongen eu totaal ver brijzeld was. De vuurbol schijntdoor welke oor zaak is niet juist bekend bezweken te zyu zoodit door de plotselinge vermenging vau water en vuur eeoe oogenblikkelyke hevige stuouioutwikkeluig plaats vond die de outploiling veroorzaakte. Men zou verwacht hebbendal de ketel aan Harden ge slagen wasrnaar die is miegemleel iu zijn geheel gebleven, behalve de inwendige deelvu. Bij de ontploffing is de schok achterwaarts vau weinig beteekems geweestslechts de voorste wagen eu tender zjjn van de rails geduwd en ligt beschadigd. De personen iu den treiu eu op het perron zyu allen ongedeerd gebleven eu aan het station is niets beschadigd, lie machinist die, zooais gezegd is. op de trede stuud is als door ecu wonder on gedeerd gebleven eu slechts door den schok om geworpen. De volle werking der ontploffing heelt plaats gehad naar voren, lie stoker is totaal ver tnorseld en lussclun de wagens teruggevonden byna uaakl en letterlijk gekookt. De verschillende dcclcu van de machine en den ketel zijn op groote afstanden weggeslingerd de ketel is iu ziju geheel niet hel voorste gedeelte van de machine cu de vuorwielen als ecu blad papier vau het achterste gedeelte afgescheurd ver volgens een voel of tien verder op de rails te rcgl gekomenbeeft die verbryzeld en is na herhaalde buitelingen hetwelk duidelyk af te leiden is uit den staat waarin hij gevoudeu isin het gnud vast gewroet. Ue kracht die ontwikkeld werd moet onbegrijpelijk geweest zyn. Be ketel ligt circa 50 voeteu vau de plaats waar de locomotief stond. De deeleo der machine, de zware frame, alles is afgerukt al» bladen papier, eu de losse stukken zooals schoor- steen, koperen ketel cuz.zyn bier en daar ver brijzeld gevonden. Doch hel verwonderlijkste vau. alles is het volgende De voorwielen met de as, te zamen een gewigt hebbende van 2400 Ned. ponden, zyn van de plaats af waar He locomotief stond zoodanig weggesliogerd en tol aau de rylpigeuloods geworpen op ecu af stand vau 120 voet, boven legen den inuur, boven de ingungdcurendus 25 voet hoog door deu muur heengeslagen en midden in de loods diep in deu groud geboordwaar tij uogtans iu bun ge heel zyu neergekomen. Een groot sluk van deu muur hebben zij in huone vaart medegeooineo. Gelukkig dal hel onheil niet op de reis heeft plaats gehaddau waren er misschien vele men- adieu bfj omgekomen thans is de rarnpoa ir om standigheden u >g gelukkig ufgcloopcn. Uil Lundsberg by Holle wordt gemeld dat Donderdag namiddag de kruidtoren iu de lucht is gevlogeu. Tot nu toen zyn zeven lyken ontd kien worden nog verscheiden personen vermist. Ecd jong inau is zwaar gewond en zal waarschijnlijk een been verlieten* De oorzaak van het ongeluk wordi toegeschreven aan een steenwerker, d'« oi» buskruid te baleu mei eeoe braudcude sigaar deu kvuidlorcu blo ue n trad. I»e Wins bij Hcillgcrlee. liet leggen »a dm eerden an-.-a na net monument ter berdenkiag een den slag l.g llriligrtlce aal geKbredro op 23 Mn e. k. dea gedenkdag ran dien flagde eerale vrhlalsg ran den SOj.rigen woiavelitrij.l unaer vooroudera legen de Spaauschc dwingelandij die plaats iiad op 23 Mei I bGS. I wee Spaanvclie legeraf delingen onjer de graren ran Mrgcn en Aremberg tnklen i.aar Groningen na Lo-icwtjk ran Aamu te U-vecUleiv. Ten gevolge ran inn.u-rij onJer aijne troepen moed Mrgrn ecmgiiua .cblerbly.cn. Iu bei lie roenul r werk >an Motley. de uil.iekeoile gcacbiejachrijrer Ue Opkomt dor X edorland*c/ie IttpuUiok'a llage bi) I'. rail S(o.Aum een werk waardig in aller banden ie zji» wordt deze rnldtlag alt rolgl bcacbrevca. Lodcwgk <an Aaauu bad onlrrnl mid lemacbl r.n kamp bq Ap- ping.dam opgebroken. .Nadal bg in erne «uidrl jke rigUug langt den Wold-weg leroggrlrnkkcn waa een amal booger gelegen pad Ie mul.lea .an een ntocreaig land, b.d b j nmtrcni drie mgleu ran zgoe rerige legerplaau pot» gerei. Digi bg bel klooalrr Heiligcrlee, of do heilige houvA. bad b.j igne «laadplaats grkozea. ken wernig handgeld, rgkn-.ke belnfien en hoop op buit liaddeo werkeljk een em.l gemaakt aan do uiuiterg, die ook in tgn Irgi-r uilgebaralen waa. Verrekerd, dal Mcgen zich mei mn Aremberg bad kunu- n rrrrvnigeu en bereid om ten minde- ecu' braliiecodru slag eoof rigbei.l en ra Ierland le wagen, wacblie Lodewijk de aankomat randen airg.lluaiigen tijaod af. Zgne ilellmg waa bgzotider sterk en gcaelnki om hoop en vertrouwen in ie boezemen. Ilclligerlee wat een uicl boot Drwaaae-n heuvel, door Prae- montiralenaer monniken kuualrol aangelegdliet waa de eenige- boogie, welke- in die groote uilgesircklhti-l ran oio.-rauigc weilanden uilalak, welke .lont dc bot en de Lipp* ingralulen waren de rverra lerlgke relden" tan l'actlus. Uier bad Herman, de cerate- der ïeulumiche bel den, drie legioeuen oudgediende- krggers ran hel heerscbruchtig Kome ernieiigd. Iber waa de actum ran rarua, uietsl-jk en bloe-d bezoedel.I, ail hei moeras gereten, om Gvrotvnicu», die hrm kwam wrrkea, le waarschuwen, dat de Uuitache vrjbcl.l een gevaarlijke legenparlg waa. En thans, «on sialics de getchie lem* gedurvud herbaalt, hield eeu ander DuiUcb krijgsman in dicirlflo gevaarvolle streek eene roordee- lige stelling beaet. Ue dwingelandij dio hg bovlrec.l Iracbilccren Igcineco le i |ii als .lie ran I' luieeu bad hare uiaguge rl.-ugclen uilgebreid nrer werelden, waarvan deCaeaira n-ioil hadden gedroomd. Ook iij was m de wapenen, met nlevhl* om dc reglco ran deu mruscb, maar dc reglen ran God te verguizen. De slag der vrijheid sou geleverd worden >oor vaderland en geweten. Hei was zelfs ecu heiliger laak, dau die welke llcrmaus arm bezield had. Hoewel ilc moerassen ran dien langrcrrlogco tijd in vruchtbare weiden en op andere wjze herschapen waren, was toch dc ganaehe streek vochtig, bcdurgelgk en hsgchelgk. Heiland was in vierkante slusk-.-n afgt'lecld, uielilooi heggen uiaar door sloolcn, die meu niet kon overtrekken. Staketsels door ooeren Ier bescherming van hun erf opgeworpen, hadden dc si reek b-jua ontoegankelijk geinaakl, terwijl de knilen was. Voor dnl bij de Helling bemagiigea kon, onvermijdelijk rerswolgen werden. Hij bicld ren oorenblik sund. Hel ontbrak hem aan ruiterij, Anne hij alleen Marlioengu i bende bad, din le naanwernood rivrkvnderd ansa beliep. Hij waa zeker, dat Megen bianaa dn rier-en-twinbg area saw aankomen. Indien bij doe de opaundeliagea beug kon bowlen zonder bnn de miuate geteganbeid legeren oman elkander la gaas. dan zon hij dan volgenden dag in staal lijnom ban rolgana bet roertien dagen ie voren beraamd plan ia de paa la v- Maar de Craaf had eau dubbclea binder saai le koren Ie komen. Zijoa eoldalen waren beet op dea elrijd, da vijand oiterat koelbloedig. On Spanjaarden, din den avond te voren een duizend ut moaketien sao gemakkelijk ran achter hna molen rerdrnrea hadden, dienden nacbl zelve van hnaneaaukoflai roor Appiagadam da gaaacbe magl der opslaadcliegen met de niterfie baset hadden tien opbrekoa waanden aich reeda geheel op weg om la oterwiaaen. U dc mmning dal op den naam alleen der oude legioenen deu Cosaca de achrik am 'l kart get lagen wae, ea dat het onmogelijk t penen wedraund te bieden, beacbouwden zij minachting wegens aijne roomgtigbeid. Wal hameoaari oitatel, waa ban aea prikkel lot apord. Waarom i terblij renden en muitende troepea aii zij eer al lei de zegepraal en dan bait met beo dcelen fliemi beter, dm Aremhorg, een inboorling der Nederlanden, de Sudhooder der provincie. Lal uarngbeid alleen of keiurscbe geam-lbeid koo bom •r lot aandrijven, in-lirn bij ben ibina, nu k«t unr dar orarwmaiag geslagen was, lerugbield. In drift ontvlamd door dn* oniragelijka tergingen, aich lerridig geiroffen rocleude in iija' aationalentrotoeo begrrng om ie loonen, dal een Nederlander wilde aanroeren, waar Spanjaarden slccblj durfd-n volgen, Hel Aremoerg och b< dien gro.cn miasup la begaan, dien bij too swaar naiaa i de slem zijner eigene oaderriadiag ea da acbikmagea mjaa gi W gaf bij aan da snoeken; aijnar aaldaieu toe, «<ISc bij nzel, aooaïa Alra bad lecrca bwlwiagaa of raracblen. Undertuiachcc. lag men des koop der laglgrwapanden, welke aso bet vuur der Spaaasche stukken ran Croniogca biooigesiald was ga- weasi, wankelen. Het gcachot werd daarop .an achter bet bowb rooe den dag gebaald en nn vollediger op de twee boofdafdcelinge* dea rij sola g.rigt. Weinig acbotcn trulea kort daarop waken da —firt- porriu* ball over kop terug «a lieian bunae stelling gebcal ia dan loop- Up dat scbijabaar .oordeel, hetwelk slccbia cena .«eraf beraamd* krijgilsel waa, koaden da Spaojaardaa tick otcl meer badwiagan. Zij snelden losiig «oorwaaru om de siaod boudeada carré» aaalavaltaas hun berelhebber tras niet langer in at\ai buaoa drift te beteugelen, in een oogeablik waa da gaaeche roarhocda in boa moeras geaeekea. W'aiaign minuiro later lagen zij bitlpeloos en bopeloua ia da poelen ie wonlalen. i-irwijl de vijandelijke maakeiieia can doodelijk mor ap ben onderbielvleiisunder dat dezen eelfa da zolea aal maakma. lie piekcaiera, die k«i .oornaamste deel der grooiaw afdeeliag unmaaklea, storten zich au Oo* op allen die sl«b au de pneltn toebtea ia redden, en dreven ae naar bel doojclgk moeras terug. Ter arlfder lijd daagda de kleinste afdcaimg van bel leger der opaiaodeliagea die lol daarer beschut hadden gestaan san achter daa ben.el op trok om dan raat er tan been, ooiiingrhle da Spaaneche achterhoede raordaldaaen hunne sict.eude makaera konden te hulp komen, en brak bijna oogea- bliakelijk hunne gelederen door. Coaaaio de nraccamoaw detelfde Spaanse be kolonel, die de eerste wss gewccsi om Aremberg ta beschul digen dewijl deze gezind wss bel gerecht uil ie «lellen, was an da eerste om te rlugten. Aan zijn laaghartig gedrag schreef man kat ter- liea ran den slag loe. Zoo hiUig Was Aira's tnoru, up het vernamen can hel gebeurde, dal bij den bevelhebber ter dood zou veroordeeld hebben, waren mei zijne menden en landgenuolca voor hem lomchtnbaida gekomm. He nederlaag was plotseling en volkomen. Ue Spanaarde* waren vloor hunne dwaasbeiin deu kuil gevallen, dien de vijand bun gedolven bad. Ue slag was verloren. Niels bleef Aremberg o.er, dan een eervollen doo.1. Hg slelda zicb aan het hoofd snaar handrol ruilenj casloriciicb iahethcel.l van des narij I.Ileachokword Uiig. bonjan door Adolf van Nasaan, aan hel hoofd ran een gelijk aantal rollers. Ue aaarocrdeia leiden hel ixide op eluan I- r loc Zij atn lea op elkander, zoo als hel wakkere strijder» pasi, juial m het hart ran bat gerecht. UnUekommerd om een pistoolschot, dal hij van zijne tegen partij ontving, vel te Aremberg Adolf neder, mei een' kogel door het lijf ea oen sabelhouw aan het noofd. Twee ruiiera ia de onmiddellijke •lie-nsl van den jongen Graaf oudergingen hetzelfde lol van desalfda band. kort daarna viel Arembergs paard, door een musketkogel ge wond, neder. Eenige getrouwen uuiijn gerolg bragtea het ren weder op de been en beurden den roller >n den zadel. Zij poogden ban ge- it ouden bevelhebber ran het slag void ts voeren. Hel paard steigerde, deed nog eeu paar slappen en viel toen dood. Aremberg worstelde ciek >ao ouder hel paard Ion en deed eenige stapper, naar den rand tenor weide, i'igi bij den weg. In den slrijd gekwetst, door de jicht ver lamd die heus zoo laug gefolterd bad en naauw.-lijks in staat iaogcr het wigt lij eer wapeornating te dragen, wachlie hij hier nisiig zijn einde af. Kort daarop naJerde eene ijandclijke bende co Aremberg viel, mei woudeu orerdeki alrijdeude als ren held van Homerus, bij alli en tegen eeg- bende, mei een' moed die eene bclere zaak eu een beter lot waardig waa. eg n den Oce. zen legen een onverzoenl jki-r, utentcbcli.k Terwgl Aremberg zijn volk langt hel smalle pad leidde, heet op de vervolging van den opgeraapleu hoop rnorlvlugligc Geuzen, zoo ais zij ben iiuciudeo, tn-rcikic hg weldra Winschoten. Hier ontwaarde hg den verachten <gand. Ludcwjk en Adolf ran .Nassau hadden, terwgl zg in het klooster lleiligerk-e aan den atnldagdisuh uleu, dooreen wel gezind landmail vau de aauiiailcring der dpaujaarden kennis gekregen, (lil iu tg Is uuivangen herigi had den aauroenler der opstandelingen lijd gogi-vcu om de nuodige aalistallen tc maken. Hij had door drin gende beden zijne uianscuappen over hun oproerig gedrag randen rongen dag beschaamd gemaakt, en zij waren uu zoawel gewillig als gereed om slag le leveren. Hel dorp lag niet ver ran de abdy, en in den omtrek der alidij had Lodewijk ran .Nassau Ihans poll gerat. Hij had aan zijne linkerzijde een'heuvel vau uit.IJclbare boogie, achlcr zich een bosch, voor zich e.-ue uitgestrekte en dransige vlakte. Voor die vlakle vaa ecu pad, dal naar hel klooster «oerd.Ual was dc weg, dien roosberg utoest ori-rsiaken. Up de vlakte, welke tusscheu hel husch eu den heuvel lag, was bel voornaiinste gedeelte van del Geil» zeiili-gcr in slagorde gi-scliaard. Zij waren na twee vierkanten of «a- kadru is gvrangsi-hikt, uvvl meerder diepte dan hrecille, waardoor hun aantal minder scheen, dau het werkelijk was. Het kleiusto vierkant, waarin twi-ciluizeiid acblbunilenl m in lieral waren, werd gedeeltelijk door den heuvel besehui; licidc waren ter zijde door oinikelicrsge-lt kl. Up de kruin van deu heuvel was eene groole uveuiglc Ivglgewapend volk, en/rrus pvrilua van hot leger. He ruiterij, die niet uu-cr dau driehonderd man bedroeg, was vooraan geplaatst, mei hel front naar deu wegwaarlangs Aremberg komen moest. Uie weg was oiuzooutd door eeu bosclt, dal zich bgua lot ami den roe» des heuvels uiislreklv. roeit Aremberg aan den rand gekuuic-n was, liet hg zgn geschut voorkonien au opende hel t unr op de ligige- wapuodc iroepuu. I> heuvel beschermde ecu grool deel dier iivu.io lagen dt-zi-n annrsl. Toen Areotberg bemerkte hoe alerk de opsluidc- liugen in gelal e.. door hunne elolliug waren, was hij tan pla.. «nvhis eene scheruiulsvling ie wagen, H.j keilde beier dau zijne soldaten du verraderlijke gesteldheid van deu grond li-gotiorer de vijaud. Hij zag dal hei eene dier strekeu was, waaruil men brecde vieraanto stukken turf had gehaald roor brandstof, ou waar een bedrtegolijk, groenachltg schuim op dc oppervlakte rail dtrpe poelen naar do lurf geleek, die rr nit wat gehaald. Hij zag, dat hul slagveld, hem door deu schraudc- ren vijand aangeboden, ecue doorgaande recks van strikken cu bcdvklv l'olilic-ke Ikcvuc. Ue correspondent vau deu Lundensche Timet scUryft uit i'lnladelptiia vau den 17den Maart, dal presideut Joliusou ijverig beng is »yne verdediging gereed le inakeu eu daaivoor seiner alle audere zaken liggen liet. Het puuliek denkt, dal de senaat hem volslagen vijaudig is eu 100 spoedig doeulQk en veroordeeleud vuuuis zal uitspieken; du is allliaus toor bel legeuwcordige de algeineene indruk. lutussclieo zii de heer Slautuii steeds als tniuisier aau bel departemeul van oorlog. Yreeicude dal de geueraal Ttiomas, die door den president in zjjoe plaats gesteld iszich door overrompeling meester tau dc positie vvtl maken teilaal Sianton hel lokaal nu bet ministerie zeldeu of uooil, en toen hy by geiuctile veruain dat er ceue gewapende bende uil Viigiina iu aaulogtwas, om lieiu de plaats le doeu luimen, lieell by ceue wacht tan viercotnpagoiéQ n.ildaleo roudotn liel gebouw geplaalsi. Ue pr.-sideal «il uicis mei S autou te doeu hebben en handelt steedsulaol de generaalTuoiuas wei keiyk minister van oorlog ware. lutussclieo staan de wetgevende vierkzaauiiiciJcu hy bel congres nageuoeg gebeel stil. 't Geruchtdat de Koning van Italië door eene bei oei le zou zyu overvallen, is ongegrond. Als eeu »oisi slechts even buikpyn beeft, wordt dit soms per iclegrain lol eeoe beioerle herleid. Dc Miuisicr vau Fioaotihu 111 Oostenryk heelt m deu Ryksiaad verklaard, dal. zal hel dcficil 10 de achalkisl iu drie jtreu tyds gedekt zyu eeoe be lasting op hel inkomen geéiscbt wordt. Hetjeren ile cijfers de wereld? jYeeu, maar tij zeijijen hoe tij geregeerd wordtzegt Gdihe

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1868 | | pagina 1