AMERSFÖORTSCHE
GOERAN
M 1969.
vim DINGSDAG d% Mei J868-
Dit blad verschijnt des Maandags en Donderdags avonds. Du Abonnementsprijs is ƒ1.50 in de 3 maanden. Van Advertentiën 1 tot 0 regels 00Cento, elke
10 Cents; legale Ailvertenlièn per regel 15 Cents behalve het Zcgelrogl. Aft. .lummers ƒ0.10. Brieven franco. Hestellingen bij den L'itg. A. U. wan CUtff, ti
Bureau Amersfoorttche Courant, I.angestraat, Wijk F, N°. 43, over de Oude Vischiuarkt, too mede bij alle Boekhandelaren en Hoit-Hirecleuren in bak Rijk
VERGADERING van den BAAD der gemeente
Amersfoort van Maandag 4 Mei 1868.
Afwezig de 1111. Schluiter, van de Poll. Ii. A. van Heek en
Methorst, de beide laatsten met kennisgeving. l)e notulen
der vorige vergadering worden voorgelezen en goedgekeurd
Aan dc orde is; 1°. Het advies van Hurg. en Weill, op bet
request van «enige ingezetenen ten ojnigle van dc burger
school, met advies der Plaatselijke Schoolcommissie.
Burg. en Wcth. hadden geadviseerd dat, daar er behoefte
beslaat aan bet openen van eene gelegenheid tot verkrijging
van meer uitgebreid lager onderwijs tegen een matigen prijs,
en de beer de Ileus bereid was naar vermogen daarin te voor
tien, aan beiu zou worden bj)gcdra'£i:ii zich daarmede te be
lasten. Ilij zou dan gedurende vieravonden per week, telkens
fedurendc twee uren, onderwijs geven in het llollandscb en
ranscli, en in het rekeneo. tegen een schoolgeld van 13 per
jaar, of I 's maand» voor iederen leerling. Hij is daarenboven
bereid ook onderwijs te grvert in liet Kugelsch en Duitsch,
indien de leerlingen dit verlangen, hiertoe naar zijn oordeel
genoegzaam gevorderd zijn. en de tijd dit toelaat, terwijl bet
daarvoor te betalen schoolgeld door hem met de ouders der
leerlingen zou worden vast gesteld. Bij de mogelijkheid echter,
dat de sotioolgelden niet voldoende zonden zijn ter vergoeding
van de aungewende moeite en tijdverzuim, wensebten Burg.
en Weill, geuiagligd te worden om bet uitzicht te openen op
een subsidie uit de gemeenluiat.
De Schoolcommissie verkl wrt zich met dat advirs niet te
kunnen vereenigen. Wel erkent zij. dat er werkelijk behoefte
is aan bet meer grweniclit uitgebreid lagerouderw js, ma ir -g
vreest, dal de aanneming van liet voorstel van Borg. en Weth.
eene goede afdoende regeling van dal onderwijs zou kunnen
vertragen. Daarbij komt. d.il bet niet bestemd is soor kinde
ren, die bij dag andere werkzaamheden verrigteu. en slechts
den avond vrij huhhen om onderwijs te kunnen genieten, maar
integendeel voor dezulken, die den gehreleu aag hiertoe be
schikbaar behhen. en wier ouders dien dan ook hiertoe voor
ren belangrijk doel zou len wru.clirn gebruikt zien. Eindelijk
vreest tij. dat tic heer de Ileus, die Ook nog belast is met
ander ouderwijs dan dal van zijne gewone schoolmoegelijk
in hetgeen men nu nog meer van hem verlangt zou kunnen
voorzien zonder dal zijn ander onderwijs er onder leed.
Dc Schoolcommissie herinnert daarom aan een vroeger
door haar uilgebragt advies, in verband met de voorgenomen
regeling van liet Middelbaar onderwijs, en wenscht, dat er
zoodra mogelijk, liefst trgrn bet einde der aanstaande zomer-
vacanlie, eene openbare school worde op^crigt voor den meer
gegoeden burgerstand, waar. nevens bet gewoon lager onder
wijs. ook onderrigt worde gegeven in de vakken vin meer
uitgebreid lager onderwijs, niet welze school inrn, heizij
dadelijk, hetzij later eene avondschool in verband zou kunuen
brengen voor hel Middelbaar ouderwijs.
Deze advirzen in discussie brengende, merkt de Voorzitter
op. dat de Schoolcommissie naar zijn oordcel te weinig heeft
gelet op bet lijdelijke van den dpor Burg. en Wetb. voorge-
nlelden maatregel. Eene definitieve regeling is meer bezwa
rend. omdat ook bet middel haar onderwijs moet geregeld
worden, waaromtrent verschillende adviezen zijn mtgebragt,
die van verschillende denkbeelden uitgaan. Hel advies van
Burg. en Weth. strekt tot tijilrlijke voorziening in de door
allen erkende behoefte, en vindt zijne aanleiding in het inge
komen request van sommige iugci'tenendat op voorstel van
ren der lluadslcden aan Burg. en Weth. om advies is ver
zonden.
De heer vaVi Walchrcn verklaart zich in de hoofdzaak te
kunnen terecnijren met de bedenkingen der Scboolcommie,
vooral ten opzichte van hel gevaar, dal de eindregeling op die
wijze zou worden vertraagd. Hij meent echter dat die vrees
zou verminderen, indien bet slot van het voorstel betreffende
bet openen van uitzicht op subsidie verviel. De zaak zoo zich
dan bepalen tot eene welwillendheid van de zijde van den heer
dc Heus. en de Raad zou er zich dan verder niet mede behoe
ven inlrlaten. Men behoeft dan niets anders te doen dan aan
dc adressanten mede te d. clen, dat de heer de llrus zich be
reid beeft verklaard aan hup verlangen te voldoen.
De Voorzitter antwo-*dt dat dit laatste in allen gevalle
onnoodig is. en in strijd zou zijn met de aangenomen ge
woonte. Wanneer ingezetenen zich over algemeene belangen
tot den Baad wenden, wordt hui) verzoek steeds ter Secretarie
neilergelegd opdat de Raadsleden daaraan voorstellen
kunnen oulleenen. maarzij ontvangen geen direct antwoord
op bun verzoek.
Dc heer L. E. Lagerweij betreurt de afwezigheid van zoo
vele leden bij de behandeling van dit gewigtig onderwerp
waaronder er zijn. die daarmede speciaal bekend zijn. Moege
lijk is bet dc zaak behoorlijk te regelen en hoe men dit ook
doen moge, altijd zullen er zijn, die over die regeling
ontevreden zullen zijn. Spreker herinnert kortclijk aan de
rapporten van verschillende comiuissiën en autoriteiten, die
in hel vorige jaar zijn ingekomen, er. dicnog al uiteeuloopen.
Daarin wordt ook gesproken van het opriglni van eene
avondschool voor middelbaar-onderwijs, die kon gevoegd
worden bij eene lagere schooldoch bij wijst er op dat zoo
danige avondschool volgens de wet niet mag gevoegd worden
bij eene gesubsidieerde maar alleen bij erne openbare
school. Het is ook een onderwerp, bij welks regeling wel
degelijk op bet fiuanliële gedcella daarvan behoort gelet
te worden.
Ten aanzien van het request meent bij dal dit onder on
gunstige omstandigheden is ingekomen en dat uien uit het
betrekkelijk klein getal van belanghebbende ondcrteckenaren
niet mag afleiden dat zij de ccmge zijn die belang hebben
bij eene goede voorziening in de bestaande behoefte. Wat nu
aangaat hel voorstel van Burg. en Weth. moet hij zeggen,
«Int dc schoolcommissie in de verste verte critici aan gedacht
beeft om cringe gevoeligheid te tooncn over den loop dezer
zaak maar dat zij alleen licj-iï gelet op bet belang van bet
.onderwijs. Ingevolge dc wet op bel lager onderwijs moet de
hoofdonderwijzer zelf aan bet hoofd zijner school staan. Dit
nsar vercischte te doen zou den heer dc Heus bezwaarlijk
kunnen gaan vallen als bij buitendien nog zoo veel doen
moet. Daarbij komt, dat liet voorgestelde plan onuilvocrl ijk
is omdat er te weinig tijd is voor behoorlijk onderwijs in al
de opgenoemde vakken, zonder nog te spreken van al die niet
opgenoemde vakken zoo als geschiedenisnatuurkunde
enz. die toch ook bebooren tot bet meer uitgebreid lager
onderwijs en die tegenwoordig als van zooveel gewigt be
schouwd worden. Vooral geldt dit gebrek aan tijd als men
bedenkt dal de te verwachten leerlingen zeer zullen uiteen-
loopcn ten aanzien hunner reeds gemaakte vord ringen. Dit
is juist, zoo als dc ondervinding leert het groote bezwaar
waarmede sommige overigens vrij goede bijzondere scholen
te kampen hebben. Eindelijk komt hem ook bet finanliële
gedeelte van bet plan voor niet vrij van bedenking te zijn.
De lieer van Bel vertrouwt dat in deze zitting alleen
beslist tai worden over liet voorstel van Burg. en Weth. en
niet over de eindregeling, zoo als die door de schoolcommissie
gcwcnsclil wordt oiud.it deze laatste in een te naauw ver
band slaat met de regeling van bet middelbaar onderwijs
dan dal men niet de taak in baar geheel zou houden tot zij
nader in de Afdeelingen wordt overwogen, lu zijne Afdeeling
was men daarmede reed* bezig toen het request werd
ingediend, en li-eft men daarop bet onderzo-k geschorst
tot over bet request beslist zou zijn. Nu kan men daar
mede weder voortgaan. Hel i* waar dat bet lang duurt
eer alles geregeld wordt maar dit is toch nog heter dan
dut er spoedig een onoverdacht besluit ware genomen. Het
betreft eene hoogst gewigtige zaak ook om wille der
Sevolgen voor de finantiën en waarover in deze gemeente
r. gevoelens sterk uiteeuloopen. Daar hij nu zoo spoedig
mogelijk eene cindcrgcliug wenscht en grootrndeels de
bezwaren deelt, die tegen liet voorstel van Burg en Wetb.
zijn aangevoerd ondersteunt bij hel denkbeeld van den
beer Vall Walchrcn om grrrrrln uitzicht te geven op ern
sunsidie maar alles overtel ilen aan de onderlinge schik
kingen van de ouders der leerlingen met den onderwijzer.
IIij vreest mede dat de krachten van den beer de Deus
niet in evenredigheid zullen t jn niet den zwaren last,
dien lig bereid is opteneiiien. Maar hoe dit zij als het
denkbeeld van den beer van Wakbren ingang vindtkan
de Raad voor bet tegenwoordige geheel builen dc zaak
blijven.
De heer L. E. Lagerweij wijst er op dat mlgens bet
voorstel de Raad ook hel bedrag van bet schoolgeld zal
bepalen. Dit is bezwaarlijk als liet subsidie wegvalI.
Hij herinnert dat de heer de Ileus belast is met het
geven van Nounaal-lcssen en d.-t hij om dit lieboorlgk
te kunnen doen zich voortdurend moet inspannen en
daarvoor ook beschikbaren lijd behoeft.
De heer van Bel antwoordt, dat bet in zijne bedoeli ng
ligtdat de regeling van het schoolgeld niet door den
Raad zou geschieden.
De Voorzitter zegtdat zijn voornemen is om alleen
het voorstel van Burg. en Weth. in stemming te brengen
betrekkelijk de lijdelijke voorziening en niet de vraag
of er al of niet eene openbare school zal opgerigl worden.
Met de voorgestelde wijziging van het voorstel kan hij zich
niet vereenigen. Men moet bet naar zijne meening in
zijn geheel aannemen of verwerpen. Wil men bet doel,
dan moet men ook de middelen willen. Hij gelooft niet.
dat de zaak zoo gemakkelijk te regelen is tusscben de
ouders en den ouderwijzer. Deze verlangde meer dan 13
per leerlingmaar Burg. en Wetli. wezen er opdat
ook de avondschool van den beer de» Haan niet meer bad
gekost voor de ouders, en daarop bad de onderwijzer
toegegeven doch met het oog op een mogelijk subsidie.
Nid.it dc beer van Walchren nog kortclijk zijn gevoe
len bad aangedrongen wordt het voorstel van Burg. en
Weth. aan dc stemming onderworpen, en lift S tegen
3 stemmen verworpen. Vóór stemden de iltl. Visser
Scliecrenberg en de Voorzitter.
2°. Voorstel van Burg. en '»Veth. len aanzien van
een verzoek der heeren A. E. Post. officier van ge
zondheid 2e klasse, eu II. E. Morren heel- en ver
loskundige alhier, betrekkelijk het openen van eeue
polykliuick voor behoeftige ooglijders.
Uit de rojrlezing van dit request blijktdat de
adressanteu van oordeel zijndat vele ongzieken
(die hier ter stede onder de mindere klasse in
grooten getaie aanwezig zijn, vermoedelijk ten ge
volge van de uitoefeuing van liet beroep van haar-
spinner)bij goede behandeling vatbaar zyn voor
genezing dal het weuscheljjk is hiertoe poginaen
aanlewenden ouk in hei algemeen belang daar
uit den aard der zaak volgt, dat voorkoming
van blindheid dikwijls gelijk staal met voorkoming
van bedeehug. De adressanien zjjn bereid gratis
werkzaam te zijn en wanschcn alleen dat hun
worde aangewezen in welke apotheek zij de noodige
middelen kunuen bekomen, en in welk locaal de
kliuiek zou kunuen gehouden worJeu terwijl zij
gaarne over eene kleine som zouden wenschen te
kunnen beschikken tot aankoop van brillen, instru
menten en uslensiliéii, waarvan zjj bereid zijn
jaarlijks rekening en verantwoording te doen.
Burg. en Weth. stellen voor de aauwijziug van
de apotheek aan het dagelyksch bestuur over te
laten, als meer een punt van uitvoering zfjude;
een jaarlijksch subsidie van 35 beschikbaar te
stellen, dal aan de adressanien voldoende voor
komt en bet locaal voor de onderzoekingen der
Gezondheidscommissie ook ten behoeve der adres
sanien te bezigen, indien daartegen van de zjjJe
dier Commissie geeuc bezwaren worden geopperd.
De Voorzitter voegt er bjj, dat hel gevoelen der
Gezondheidscommissie le dien aanzien ihaus aan
llorg. en Weth. bekend is. Zy vermeent dat daar
tegen wel eeltige bezwaren bestaan, doch beschouwt
die niet als van zoo overwegenden aard, dat zty
zich in elk geval geheel onbepaald tegen het voor
stel van Burg. en Wetb. meeot te moeten verklaren,
bijaldien er althans geen ander locaal hiertoe le
riuiien is. In bare missive wyst de Commissie op
een ander locaaldoch Burg. en Weth. zjjn van
oordeel dat dit reeds tol zoo vele verschillende
doeleinden wordt aaugeweod dal liet moegelijk
kan worden aangewezeu ieo gebruike van de adres
santen. Daarbij koinl, dal eeu der adressanicu. die
lid is der Gezondheidscommissieen meer in bet
bijzonder belasi schijnt te zullen worden met het
doen der scheikundige onderzoekingen, zelf bet be
doelde laboratorium als geschikt heeft voorgesteld,
en dus hiertegen geen bezwaar heeft.
De heer van Bel is niet van voornemen om zich
in het algemeen tegen bel voorstel vso Burg. en
Weth. te verklaren. Integendeel, indien de adres
santen bevoegd zyn tot bet houdej van zoodanige
kliniek kan hjj niet anders dan hunne onbaat
zuchtige pogingen in het belaug der gemeente toe
juichen. en wil hij dio gaarne helpen ondersteu
nen. Ily geeft echter in overwegiog ten aanzien vaa
hel locaal eeuige wyngiog in liet voorstel te oreogeo.
Hij weoscht namelijk, dal de aanwijzing daarvan
insgelijks als een punt van uitvoering beschouwd
wordeen dat zij worde overgelaten aan Burg. en
Wetb. Plukt het dandat hel gebruik tao bet
laboralium minder wenscheltjk is*, dan kunnen
deze een ander locaal aanwijzen, zonder dat sjj
daarover op nieuw den Raad behoeven te raadplegen.
De Voorzitter antwoordt dat bjj geene bedenking
beeft tegen die wijziging van bel voorstel.
De heer L. E. Lagerweij vraigl. of hel wel
voorzichtig is deo eersten adressaat te magtigeo
tot het houden van dergelijke polyklioiekdaar
het toch volgens de wet op de uitoefening der
Geneeskunt zeer te betwijfelen vall of by daerton
wel de bevoegheid bezit. Hü zou daarover gaaroe
bet oordeel willen weten der regtskundige Com
missie.
De Voorzitter antwoordtdat die Commissie dit
nog niet beeft onderzochten dat hjj voor zich
daarover op dit oogenbhk niet gaarne een bepaald
oordeel zou uitspreken. Al is echter de le adres
saat onbevoegd om ten deze op zich zelf te han
delen, dan mag by toch als officier van gezondheid,
raad en hulp verkenen aan den 2eo adressant,
wanneer deze die inroept. Doch al inogt by daarin
dwaleo zeker koiul bet hein voordal de Raad
die vraag met behoeft uitieinaken. Ue verantwoor
delijkheid van hetgeen de le adressint verrigtea
zalrust geheel op hem zelven.
Ia stemming gebregt, wordt het voorstel roet
algemeene sieminea aangenomen
Ingekomen zjjn
a. Ue rekening en verantwoording der "back van
leening. Verzonden naar de AfJecbagen.
b. Missive van Ged. Staten, berigtende de goed
keuring van de door den Raad vastgestelde af- en
overschrijvingen op de begrooiing voor 1867.
Aangenomen voor keonisgeviug
c. Procesverbaal van kasopoeming bij den Ge*
ineente-Ontraogerblijkens hetwelk op 14 April jl.,
in kas was f 4626.57.Nedergelegd ter Secretarie
ter inzage vaa de leden.
Niets meer te behandelen zijnde, wordt daarna
de zitting gesloten.
KENNISGEVING.
Da BURGEMEESTER vAs AMERSFOORT doet
te weten dal op Maandag Dingsdag Woensdag
en Donderdag door de Schutterij dezer gemeente
zal worden gevuurd op het terrein genaamd
de Vlasakkersnabij de Piramidegelegen regis
van den straatweg tusscben Amers/oorl en Utrecht,
en dat daardoor de oroirek dier plaats onveilig
tal zyn.
Amers/oorlden 7. Mei 1868.
1 De Burgemeester voornoemd,
A. G. WIJERS.
Verkiezing nn vier ledeo voor de Pro*
vlncinlc staten in hut boofdkleadletrlel
Aincrefoorl.
Verwijzende naar ons artikel in het vorig
nummerzullen de kiezers in alle gemeenten
van het district inzonderheid thans blijk geven
van het besef hunner pligten als goede kies-
geregtigde staatsburgers, door hunne trouwe
opkuuist op Dingsdag 12 Mei ter stembus, opdat
geene verbrokkeling vau stemmen tot verkeerden
uitslag lcidc.
Door eensgezinde keuze wordt de goede uit-
