BIJZONDERE SCHOOL
CHR. NAT. ONDERVIJS.
Een Nederlandse!) soldaat.
Familiebelangen belenen mij mgn' naam te normen. Het komt
■lij voor, .lal vleze ook niet grëivcht <ror.lt, overtuigd al> ik hen. Jat Je
feiten die ik zal consialercn genoegzaam <ertrouwei> zullen inboe-
In den jarc 1842, juiat hel jaar, Jat Je afscbaffingo-vcreeniging
werd opgeiigi, trad ikala rrgwilliger in dtenat hg bet leger in We
der land.
Eene degelijke oproeding gen-tten KebKnJe had ik toor mijne in
dienatlre.lmg nimmer sterken drank ge. mikt. Mgnc brare ouders
bail,ten wel is waar mij nnnil bepaald ontraden, om dien drank lege-
kruiken', maar ik wist toeb wel Jat ik bun groote suiarl zou veroor
zaken indien ik daartoe overging.
Uit liefde lot hen, maar vooral ook, om mij voor strr.lT n te
vrijwaren ver inrcd ik zooveel mogelijk de plaatsen alwaar do
aterke drank werd Veraochl, en liet ik er mij ul aens binuen leiden,
dan gebruikte ik niets dan bier of kuffij.
Door mjjn onberispelijk gedrag en wegens nujn keloonJen dienst
ijver werd ik reeda >n het bcgiu van 1813 tol korporaal en tu bel
volgend jaar tot fourter bevorderd. Unden flicier geworden zijnde,
hield ik mij voor, om nu ook mijn best te doen, de epauletten
te verkrijgen. In bel jaar 18D> tot sergeant benoemd, kreeg ik
toegang lot deacarsus, bepaaldelijk besleui.1 tot opleiding oor het
officiers-examen. Slechts zeer kort woonde ik deze hg toen ervan
vrv^e bel Departement van Oorlog werd kenbaar gemaakt, dat de
gelegenheid openstond voor jeugdige onder-officieren om b.j het
leger in Neilerlandsch-lndië le vror len overgeplaatst. Geprikkeld
door het vowuilztgt om spoedig officier le kunnrn wor.leu bowl
ik mij aan, en reels spoedig nerd tk bestemd om met een deta
chement, bestaande uit 100 onder-officieren ett verdere militairen,
naar In.lié le vertrekken.
Obcboon mijne oudera diep bedroefd waren hij mgn vertrek,
troostten zij zieb met de gedachte spoedig uty tol officier le zullen
zien bevorderd en onder traueu atsclici.l van ben nrmciide, be
loofde ik bun dal ik even als ut Nederland in Uosl-lmlii!
mg door een onberispelijk gedrag >n dienstijver zou tracbleo le
onderscheiden.
Meteen blanco strafregister kwam ik aan boord van het schip, dat
mij naar Java zou voeren. I>e omgeving, waariu ik kwam, was aller
naarst. Het detachement bestond boof.lz ikrlijk uil Belgische deserteurs
of wel uit zoogenaamde brlgische vrijwilligers, waarvan veltn, vnlgrna
hunne eigen verklaring, uit rasp-of tuchthuizen alkomstig n aren.
l>e We.lerlai.ders, bij hei detachement ingc ireld, waren np enkele uit
zonderingen na ook niet van beat ailooi. Bij de wersten waren de
sporen aanwezig van verslaafdheid aan den sterken drank.
Van af den dag tan liet embaiqucwcnt werden dagelijks twee
rations jenever aan icier militair uitgereikt. Daar ik een volst rikten
afkeer had vau dien drank weigerde ik den eersten dag, oin den
mg aangeboden borrel aan le ncinen even als zulks ook iioor twee
mijner krijgsmakkers werd gedaan. Wij spraken onderling af, out
zulks vol le houden doch die afspraak wekte bij de overige onder
officieren die gaarne den borrel namen wrevel in hel hart. Een
voortdurend plagen en sarren was htcrian hel gevolg. Den zesden
dag van mgn verld.f aan boord den tweeden van de zeereis
besloot ik, even als myae twee kameraden, die eerst geweigerd
hadden, out den aangeboden oorlam maar aan le ncuieu ten einde
de op ona verstoorden maar weder le winnen.
Ofschoon aamankelgk bel doorslikken vau den jenever mij cenc
vrecsselijke zaak was zoo werd tneb van lieverlede mij zulks minder
hinderlijk, en, na eene maan.l op reis te zijn ge..cesi, kon ik
reeda als de beste drinker mijn' oorlam gebruiken.
Toen wij aan .Ie Kaap een' hevigen storm heliepen die tien dagen
dnnrdewerd er dagel.jks een extra oorlam uitgereikt. Ook d.ze
weigerde ik niet, ja tk verlangde wel eens, nadat de storm be
daard was, dal er oog maar <ens een vlaagje zon kaaien want
dan weid «r weder een extra borreltje verstrekt.
In Indië aangekomen was ik perfect geoefend in hel jenever
drinken. Hel gouvernement bid de eer gehad, mij eu twee mijner
kamersden Wluur dsgelijkscbe aanbieding, van ons opgevat voor
nemen terug te brengen.
Voer wij het schip verlirtrn werd ons dior den kapitein deta-
chements komman.taut e-n hartelijk woord loegesprokeu eu met
een driewerf burrab, na nog een afzakkertje «ao den der.leo stuurman
bij het afgaan van de valreep, ontvangen le hebben, slapten wij in de
gereed liggende praauwendie bestemd waren ons naar den wal le
Te Batavia aangeland, werd ons per hnnfj eene halve flcsch wijn
asngebo l-n. Velen met mij badden liever gewensebtom dc dage-
lljksche tien vingerhoeden jenever te OLlvangen. lutuicrsdc wijn was
slap en wrang co de borrel gaf meer courage.
Des avonds tegen 5 ure arriveerde het detachement te Weltevreden
alwaar wij voor de kazerne van hel algemeen dépdt opmarcheerden
Een kijkje inde bamboezen kazerne deel mij walgen. Óp halie balies
(britsenj lagen Inlamlscbe su'.laten met hunne i.Jais of huishoudsters,
ala de beesten door een blijde was ik. na mijne plunje te hebben
geborgeu naar de kantine te kunnen gaan.
Als op de banden gedragen kwam ik daar binnen. Ik werd over
rompeld met aanbiedingen van allerlei aard mei bel minst ook
Ik zag verscheidene mijner reisgenootenhg aankomst in de
kantine reeds in een staal van verregaande dronkenschap en nog
dicnzelfjen avond werden er lier to de polttie-kamer gebragt
omdat zg zich aan insubordinatie hadden schuldig gemaakt.
SIccbti veertien dagen bragt ik ie Weltevreden door toen ik
bestemd werd, 'm uaa.- Sumatra's Westkust te worden vervoerd.
Met nog zeven andere militairen waaronder drie inianderi en v..f
inlandscbe vrouwen werden wg per praauw naar een kust-vaartuig
gebragt. De toestand van dat vaartuig was allerellendigst in ver
gelijking met bel schip waarmede ik oil Nederland naar Java was
overgevoerd, liet bevatte namelijk geen tusscbendcks. Het verblijf
van de militairen en buune nja.s (hoisbuu.lsicrsj werd aangewezen
in de groote boot of barkas die tossclu-n de fokke en groote mast
op bet dek was geplaatst. Even als de varkens lagen w.j daar hg
nacht onder een, en ook vask bij dag was men verpligt, ten
gevolge van de ondragelijke hitte, of de hevige regcubuijen in de
boot te blijven zitten uf liggen.
De gezagvoerder van hel schip was een volslagen dronkaard en
de stuurman was een stevige drinker.
In plaats vsn jeneverzooals bel contract van overvoer luidde,
werd aan ieder militair per dag eene zekere hoeveelheid arak uit
gedeeld en niet zelden gebeurde hel dal ik door dien rllendigcn
drank bedwelmd nf laat ik maar zeggen dronken wer.l gemaakt.
Dikwerf dacbl ik aan mijne lie<e ouders en aan mijn verleden:
toen ik nog vervuld met blijde boop voor dc toekomst was. Vaak was
ik wanhopig en dacht er aai, om mij tan kant te maken, Te midden
van al de onzedelijkheid en dronkenschapdie ik zag rn waaraan
ik ook zelf deel nam, brak er een bevige storm uit, die ons
bijna op de klippen in straal Sumla had geworp. n. Door Gods
goedheid ontkwamen wij dit gevaar en na eene reis van 31 dagen
kwamen wij le Padang.
Wat ik aldaar gedurende de drie eerste jaren van mijn verblijf
heb gezien en mede gedaan, zal ik niet mcde.leelen vermits het
te schandelijk is, om te zeggen en ik mij te schamen heb over
mijn zeer loszinnig gedrag. Dit alleen wil ik er van zeggen, dat
ik een volslagen dronkaard was geworden en eene straflijst ten
DijniD laaie had van eenige bladzijden schrift. De dronkenschap
werd wel gestraft, maar toch niet veroordeeld, om de eenvou
dige reden, dal ook onder dc officieren dit kwaad destijds zeer
in zwang was. Niet minder dan dertien van degenen die ik in
die drie jaren heb leeren kennen, werden later op niet eervollo
wijze uit de dienst ontslagen.
Nadat de geoeraal-majoor Micbiela wa« gesneuveld kwam als zijn
vervanger Ier Westkust vsn Sumatra, dc kolonellater generaal vau
Swieten. Onder diriu weldadig bestuur kwam er e.-n gebcele omme
keer in den toestand ter kuste. Met ceoe te bewonderen energit wist
bij eenige officieren er toe Ie krijgen zich met bcm te vereenigen,
nu een afschaffing» ver bond op te riglen. De namen van Cobel en de
Neve door mij vteeds met eerbied genoemd en zoo lang ik leef door
mij in eere te houden, waren bet, die het eerst op de afschaffingslijst
Stonden. Goed voorgaan doet goe.l volgen. Mat de daad ging hel
woord gepaard. Broederlijke en vriendelijke toespraken werden gerigt
tot de militairen en bet gevolg was, dat velen zich mede verbonden
om den sterken drank te laten slaan.
In Ho jaar lijdl waa de toestand geheel veranderd. Dc provoost
en politiekamer stonden dikwerf ledig. Het hospitaal telde veel
rader zieken. Ook ik hsd mij laten overhalen, «m san dc afschaffing,
mevlt te doen en hoewol ik dikwerf ang ontrouw waa aan mijne belofte,
zoo mogt ik toch na eenige maanden met uod« hulp z«gger. Ik ben
van die vrecsselijke ramp verlost."
Gunstige keer in otijn leven. Evenwel mijne positie was bedorven.
Door de vele straffen, die ik had ondergaan, was de kans, om officier
te worden, vervlogen. Mijne hersenen waren ook te zeer aangedaao
om r"g san studio le denken.
Ik was intussehen overgelukkig. Door nuttige lectuur en onschul
dige uitspanningen wist ik den uiij vrij blij eenden tijd door te brengen.
lu hel begin van 1853 loeit ik mogt en kon zeggen, sedert drie
jaren gem straf te hebben ontvingen, wer.l ik overgeplaatst naar
Java eu in IS56 wer.l ik opent administratie! bureau geeuiplojcerd,
(ten gevolge waarvau ik voor memorie gevoerd werd bij bel leger)
in welke betrekking ik tot tu bet l-atsl des jaar» 18(13 werkzaam
bleef, als wanneer ik mg gei uod/aakl zag. door verzwakking myocr
oogcu, mgn ontslag uit de dienst te verzoeken.
In het midden dis volgenden jaars keerde ik in het genot van
gagem. nl, in bet vaderland terug. Had ik mij in de oorsle jaren
van nitjn' diensttijd aan den drank niet verslaafd, bijna zeker
ware ikeven als vele mijner tijilgenuoten in don rang van
hoof.l-officicr of kapitein gcrepalriërrd nu echter mei een kaTig
g.igeinent bedeeld en bebebt met rbcuuiatischc pynen leef ik iu
stille afzondering grsteud door liefhebbende biirekkiugcu mg
bezig boud. nde inel mijne eeuwige belangentroost zoekende aan
de bron die nooit opdroogt eu dio geen ander water geeft dan
lovend valer.
Mijne schets is geëindigd.
Zij bevat eene geducbltge les voor allen ili» op jeugdigen leeftijd
aanvangen, hij kleine hoeveelheden jenever ol andere sterken
drank le gebruiken.
Zij beval ook een' wenk voor bul gouvernementom toch het
vrat rekken van jenever aan dc naar luJic vertrekkende militairen
totaal af te schatten.
A DVEBTE m T I E N.
*i¥ Vuur de hartelijke bewijzen van deel
neming, hun duur zouvclen, in en buiten
deze stad, betoond bij het overlijden hunner
geliefde Moeder, Mm rouw de Wed. 1', VAN
ROGGEN betuigen de undergctcekcnden hun
nen opregten dank.
Ds. C. VAN ROGGEN,
Amersfoort, J. 11. VAN ROGGEN,
2 Jnlij 1S03.den Li IJL.
ÜÖTËL VELAARS,
TK II A A K fl
SOI it ÉL ML SIC ALE,
te geven door het Muziekcorps der RIJDENDE
ARTILLERIE, onder Directie van den Heer
NiillNHERGER, op Vrijdag 5 Julij, des
avonds te 7 uren.
Haarn,
den 2 Julij 18GS.
II. ELAARS
ft I)c Notaris Mr. J. DE LOUTER,
jfQ^.-rzal in het openbaar verkoopen
fcf op Viij dag den 3 Julij 1868 te
12 ure in het Vaikjc te Amersfoort,
lïi PERCELEN
tc veld staande ROGGE en 1 mijt drooge
TAK K.E BOSS EN
op Donder tl a g den 9 J u 1 ij te Wouden
berg bij de Wed. VAN LLMEREN,
51 PERCELEN
TIENDGEWASSEN, cn 3 Percelen NA-
WEIDE. onder Woudenberg, Maarsbcrgcu en
Leusden
cn op V rij dag den 24 Julij, tc 12 ure,
in Amicilia,
50 PERCELEN
TIENDGEWASSENonder Hoogland en
Leusden.
Alles breeder bij billottcn omschreven.
PIANO EN 1AN8 ONDERWIJS.
De ondergeteekende van verschillende
zijden vernomen hebbende, dat men algemeen
in het idee verkeert als zoude zij zich alleen
bepalen tot hel geven van /ang Onderwijs,
brengt mits deze ter kennis, dat zij ook
PIANO O n d e r w ij s geelten steeds (te
Amsterdam) «le buitengewone tevredenheid
over hare Méthode en over de goede vorde
ringen harer élèves mogt ondervinden.
Amkiisvoobt j MEIJER—Lvuan.
26 Juni 18bS.
VOOR
Zij, die belang stellen in de opiigting
eener Bijzondere School voor Christel ij k
Nationaal Onderwijs hier ter stede, wor
den beleefdelijk uitgenoodigd ter bijwoning
eener vergadering np Vrijdag 3 Julij e. k.,
des avonds tc 8 uren, iu het Schoollokaal
van Mej. J. B. VAN HASELEN, in de
Muurhuizcn, tot het onderling bespreken van
het beoogde doel, in verband met de concept-
Statuten eener desbetreffende optcrigten ver-
ecniging.
Amersfoort, J. II. WIERSMA, Predikant.
29 Junij 1868. A. VAN ROTTENBURG.
LIKIII(iS VOEDSEL.
Ons kindje, thans ongeveer 8 maanden oudwas van zijne
geboorte af zeer zwak en leed verschrikkelijk aan het xuur.
Alle middelen daartegen baatten niets, het wichtje vermin
derde van dag tot dag en gal ons geen hoop op herstel. Toen
kehbeii wij op aanraden van onzen t loctor zei ven, onze toe-
vhigt tot hel l.fEJIlfn's Voedstel genomen en wel met
hel uitstekend t gevolgHet braken hield spoedig op, de spijs
vertering herstelde, en het kindje is sedert Imaand, dat het
l.ir.llktü'g» A OC tl MCI gebruikt, vlag en tierig geworden.
axstenimi1868. Hogestijs Vijzelgracht AA 86.
Prof. v. LIEBIG'S VOEDSEL voor
hinderen Zwakke Personen eu Herstellende
en hoofdzakelijk bestemdom toor
ZUIGELINGEN UE MOEDERMELK TE VERVANGEN.
Zaniciigcsleld naar LIERIG'S voorschrift door
J KNOHSCII te Mars Rhijn-Pruissen
Moederswelke het noodige zog voor hunne Kinderen
uiissrn cn tol eene Minne ongaarne hunne tocviugt nemen,
maken wij opmerkzaam op dit heerlijk middel, hetwelk
in vcreenigiiig met de koemelk, aan deze de iel/de voedende
eigenschappen der moedermelk mededeelt.
Goed toebereid is het con soepje zoo zoet als melk
vcreiseht gecne suiker, blijft 'i\ uren vervelt en is zoo
dnn dat het aan het Kind in een Zuiglleselije toegediend
worden kan. Eene gebruiksaanwijzing wordt b.j ieder
p.ikjc cn ook afzonderlijk gratis afgegeven.
In verzegelde Pakjes a iu Portico DU Gent per Pakje
Amsterdam VEKliOHPHUlS.
Ainersfo.ii l A. II. van Str.i tl J It. Hatch
tiuijeen. j J. Iluinckl.ijmnarkt
llaarn van Dapiieren en Ihu nek H.iz ir oude
(its. l'eterstn Mobite gracht over de liezcnhrug.
Hilversum, tndr. de ffif.AN ijk hij Duurstede NV ml.
Utrecht. Uhtenbrnek.OnAe' f'. 'Zont.
GrachtDij de Hamburg- IJsselstein J. (Iroenhojf.
brug. I.hlvnhroek. Cltoor-|
Eli in de overige Steden in de bekende Depóts.
HOLLOWAY IALF EN PILLEN.
Zwakte en Verzwakking.
Wanneer het bloed niet in een zuiveren toestand wordt
gehouden, verzwakt hel ligchaamsgestel en staat de ziekte
voor de deur. l>cze wonderwerkende Pillen hebbende kraeht
Om de onzuiverheid vau hel bloed en vun hel gestel in
't algemeeu te vernietigen eu te verdrijven. Zij zegevieren
langzaam, maar zeker, over de verstoppingentlie strek
ken om eruc slechte gezondheid te doeu uiilsj.ill en zij
vestigen eene regelmatige werking iu de organen. Die
In den die door moegelijk spijsvertering zwakte of de
zenuwen zijn gekweld inngeti een onbepaald vertrouwen
stellen in tlie Pillen als in de beste vrienden en dc
zekerste troosters. Zij vermeerderen den eetlust cn ver
sterken volkomen de spijsverterendc organen. He Hollow.ty
Pillen zijn sedert lang bekend voor nel z ketste behoed
middel tegrn de leverziekte de verschrikkelijke water
zucht de kramp dc buikpijn dc verstopping en dc
andere talrijke ziekten, die altoos dezwaki.cn en de zte-
kclijkcn kwellen.
Ilonr het vermeerderd debiet zijn de prijzen als volgt
Itoos/es Pillen ii 10.80.1 1.85.1' 3.00. 16.75. t 13,50.120,50
Pot,cs Zul/ a 10.80. f 1,83. I'3 00. I' 6.75. f 13,50. I 20.30
/.ijlt op franco unnvrag.' it contant te hekomen
b.j J. G. C. S\Nl)EUS Apotheker eu Droogist te
Amersfoort I.. J GUOOI KNDORST te Utrecht
et» hij J. STRAATMAN, hoofd-Depothouder ie
'z lloscltalsmede te Londen late Strom! 244 thans
Ox'ordstreed 533 en le ISeut- York 80 Muitlc-
l.aine UnA.OlP iYS KT A tl/.HSL H LM AM.
DE HEILZAME UITWERKING!
vam ut;
SCIIMIDSCIIE WALDWOL-ARTIEKELEN
en aanbevelingen van 1111. Doctoren
geven de volkomen vrijheid aan .licht- en Rhumaticklijders dezelve ten sterkste aan le bevelen vooral
de Anti-Rbumatische Waldtvol-Watten a 25 en 59 til. 't pak en ter iuwr(jving der pijnlijke
plaatsen de Dennennaalden-Oliea 35 en 70 Cl. 'l ileschje. Voor hel aansiaaude sauoeu zijn zeer
doelmatig, de verschillende «Valdwol Gezondbeids-Xieedingstukkon beslaande tut Dames eu llecren
Dors trokken
Koiisscii
Mal sou
Dol.sen
Nut; warmers
lliciwal.lw.ilFlanel en Kcptïl
Borstlappen
Houwen
Pantalons
Sokken
Gezichldoekcn
Gc/aondlieidsgordels
v zolen
Kniekousen
Schouderdoeken,
jDekens, Kussens,
per el om klecdmgsliikken naar verkiezing vau (c laten, urn keil verder
Zeep. ciltact voor Dennenbatleii Elixer, Pomade. Spiritus, enz..
Brochure, die »ratis aan dc Depóts verkrijgbaar zijn.
Hoofdagent M. J. C. HAM te Utrecht, verder verkrijgbaar te
Amersfoort, J.O.W.G F. //"xmu/i. UtrechtWalsmitViesleeg.
alles breedvoerig omschreven iu de-
Ainerorigen, 6'. Marlens.
Baarn Felerse Nobbe.
Ililver.sum ft. Meddcns.
N ijk eik. W'cd. de Woerd.
En verdere Dépóis op de Gebruiksaanwijzingen.
AlterLij omar kt.
v. d. Water«eg n/r Home.
Wagenaar, Voorstraat.
I'ebets Waardbarrière.
Ul rechtv. Heek Bakkerbrug.
VerdonkVoorstraat.
ZeijstJarky en C".
ZwolleKatlian .Polak.
Gedtukt ter Hoek-, Karilooi-
Courantdrukkeii) «an A. II. VAN GLEEFF te Amersfoort.
