Wad at in het Pruissische Huis der Afgevaar
digden de nieuwe schoolwet was aangenomen
werd die wet openlijk algekondigd.
Artikel 1 luidt:
Wij Wilhelm ene.
Met intrekking van alle in afzonderlijke deelen
des Lands bestaande en daarmede strijdige be
palingen behoort het toezigl op alle openbare
en bijzondere in rig tingen van onderwijs en op
voeding aan den Staat.
Diensvolgens handelen alle met dit toezigt
belaste overheden en ambtenaren in naam en
op last van den Staat.
Artikel "2 zegt
De benoeming der plaatselijke en Kreits-
schoolopzieners en de oinschiijving der districten
waar zij hun toezigt uitoefenenbehoort uit
sluitend aan den Staat.
De door den Slaat aan de opzieners der
volks-scholen opgedragen last is, voor zoo verre
zij die betrekking naast eene andere, als ccre-
ainbt bekleeden, ten alle tijde herroepelijk.
Artikel 3 verklaart:
Deze wet maakt geen inbreuk op de aan ge
meenten en hare overheden toebehoorende deel
neming aan het schooltoezigt.
De Alabama-kwestie is in Amerika in slui
mering
Niet alzoo in Engelandwant daar is het
Memorandum der Regering, aan het scheidsge-
regt te Geneve toegezonden, in 't Parlement ter
tafel gebragt.
Dat memorandum bevat
1°. de opvatting van het Washingtonsche
verdragdoor de Engelsche Regering.
de roeping van het scheidsgeregt.
3°. een overzigt van de gebeurtenissen met
de Alabama.
Wat de Alabama betreltdat schip was niet
voor den oorlog in Engeland toegerust en En
geland betreurt het dat zij uil Engelsche havens
vertrokken is en daarom kan het niet toegeven
dat geldelijke schadeloosstelling billijk is.
Overigens is de Britsche Regering bereid
gunstig of ongunstig aanlencmen mits de be
slissing regtvaardig zij.
Dat mils komt er wel wat vreemd achteraan.
Hoe langer zoo meer blijkt het dal het ge
rucht volgens 't welk Prins von Bismarck als
scheidsman in die gewigtige betrekking doet op
treden een verzinsel is.
De Turksche Groote Heer zou zeer beleefd
aan den Czaar hebben laten vragen of het waar
is, dat er eene groote Russische vloot in de
Zwarte Zee zou worden gestationneerd.
Men zegt dat de anti- von Bismarckiaansche
partij eene staatspoging heelt gevraagd om den
kanselier des Duitschen Rijks den voet te ligtcn
en dat Vorst Radzywill's keizers vriend van
ouden datum, daartoe in 't gareel was gespannen.
Men zegt ook dat die poging mislukte.
't Lijk van graat ContiNapoleons vriend
is te Parijs begraven.
Achter den stoet bevond zich ook Rouher
minister-redenaar van den Keizer. Toen hij van
het kerkhui te voet huiswaarts keerde, omring
den hem een 500 Parijzenarcn die wandelende,
steeds riepen leve Rouher
't Was een corps dat hunkerde naar de Napo
leontische vleeschpotten.
De minister van Binncnlandsche Zaken ver
klaarde tegelijk in de Nationale Vergadering dal
hij een waakzaam oog zou houden op de kei
zerlijke liefhebbers van een coup de main.
Dit is wel noodig te meer daar meer dan
200 leden in de Nationale Vergadering behebt
zijn met Monarchale lusten en de woordvoer
ders der Monarchale partij zijn al zoo stout dat
zij durven roepen: «breng hier twee bussen en
laat ons stemmen Republiek ot Monarchiedan
zult gij zien dat de Monarchie boven komt 1"
In die vergadering is een voorstel ter tafel
gebragt, 't welk den veel- en zoet-prater Thiers
een slot op den mond wil leggen.
Zonder een oordeel te vellen over een of ander
nevendoel, door dat voorstel te bereiken, moeten
wij toch zeggen, dat er iets onaangenaams in
dien voorzorgsmaatregel gelegen is.
Die zoo oud is als Thierskan toch de
bijbelspreuk wel naleevenhoudt uwe tong tn
toomenz.
INGEZONDEN.
Een laatste woord aan den Inzender van Onderwijs
en Insubordinatie.
Mijnheer de Redacteur!
't Is niet dan met zekeren weerzin dat wij ons
zetten, ten einde dit «1301810-woord" te schrijven,
naardien wij meenden da. de schrijverna de lezing
van ons protest" óf geheel hel zwijgen zou hebben
bewaard óf eene wederlegging daarvan zou hebben
geleverd. Ware dit laatste liet geval geweesthij
had dan ten minste met eerlijke wapenen den strijd
aangevangen. Geen der beide wegen is hij echter
ingeslagenliever heeft hij getracht door eene op-
cenhooping van personaliteiten en hatelijke en scheve
voorstellingen van een en ander ons te overrompe en
er. liet publiek zand in de oogen te strooien. Schelden
is echter gecne kunst I Dit wordt helaaszóó dik
wijls bij de hand genomen, dat men haast geneigd
zou zijn te geloovcn dat het een zoeten nasmaak
heeft. Echter hijdie het doet, stelt zich gelijk met
de straatjeugd, die een twist vaak niet beter weet
tc beslechten.
Gaarne hadden wij in dit blad met den schrijver
van onderwijs en insubordinatie in eene gedachten-
wisseling getreden omtrent de zakenwaarin wij van
zienswijze verschillen, opdat langs dien weg door den
strijd der meeningende waarheid te helderder aan
het licht kwame. l)ie gelegene!Iicid is ons nu benomen
We stippen nu nog slechts enkele punten uit zijn
«Antwoord" als ter loops aan en hebben dan het laatste
woord in deze zaak gesproken.
De man opent de reeks zijner persoonlijke aanvallen
met te zeggen, dat wij niet verstaan, hetgeen wij
lezenen levert daardoor tegelijkertijd op nieuw een
doorslaand bewijs, dat hij met dc zaken van het onderwijs
niet zeer vertrouwd iswant i'miers zou hij weten
dat dc schoolwet van 1857 onder de vakken, waarin
liet onderzoek moet plaats hebben, óók opneemt liet
lezen.
Gaarne zal hij dus na deze terechtwijzing die
beschuldiging willen terugnemen. Overigens kan de
redactie van cenig stuk vaak van dien aard zijn
dat het recht verstaan eene totale onmogelijkheid wordt,
zooals blijkt uit dit «Antwoord," dat voor ons ligt, en
waarin o zoo veel onverstaanbaars voorkomt, of wel
voor velerlei uitlegging vatbaar is.
Maar hoe zouden wij ook kunnen aannemendat
de man kennis van onderwijszaken heeft
Zelf zegt hij onderwijzer noch geleerde te zijn. De
kennis van het onderwijs, die terecht veelomvattend
mag genoemd worden, waait iemand niet aan. Wij ineenen
dat eene veeljarige studie of practischc ervaring
vooral in dat genre, eene dringende noodzakelijkheid is.
Al verder wordt ons ten laste gelegd, dat wij de
waardigheid van ons ambt niet ophouden. De schrijver
schijnt veel van raadsels te houden; maar van raadsels,
wier oplossingen wel op zich zullen laten wachten.
Niettegenstaande de besten wil toch weten wij niet
wat denkbeeld aan deze beschuldiging vast tc knoopen.
Wij ondersteilen, dat zij slaan moet op ons schrijven
legen het bedoelde stuk; want eenige regels verder
zegt hijdat wij ongeroepen als kampvechter zijn
opgelrcden. Waarom ongeroepenWij weten het
niet. Is 't omdat hij ons liever in den staat van on
mondigheid hield Of denkt hij tc kunnen schrijven,
wat hij verkiest, zonder tegenspraak te dulden? Meent
hij maar iedereen met een *Honni soit, qui mal y
pense" tc kunnen afwijzen?"
Wie eene eerlijke en onpartijdige kritiek vreest,
doet beter zich aan publick geschrijf niet te wagen
Daar is veel, zeer veel in des schrijvers Antwoord"
dat wij wel stilzwijgend moeten voorbijgaan; want
wilden wij op iedcren persoonlijken aanval, op iedere
hatelijke aantijging antwoordenwij zouden al te
uitvoerig en gerekt wordenonzen lezers verdrieten
en te veel van hun geduld vergen.
Of zouden wij dit geschrijf het karakter doen
dragen cencr apologie Zouden wij zóóveel waarde
hechten aan zoovele winderige opgeblazene uitdruk
kingen die ondanks al hare hoogdravendheid niets
zeggen Die eer komt zulke bombast niet toe.
Onze Inzender zegt verderdat het vertrouwen des
volks in den hulpondcrwijzersstand in 'l minst niet
geschokt is door de voorbeelden van Insubordinatie
door hem aangewezen. Hadden wij ons hieraan wer
kelijk geergerd hadden wij gemeend, dat alleen door
een bloot noemen dier feiten het vertrouwen des volks
zoude geschokt zijn, wij vonden nu hierin eene ware
vertroosting; want ons wordt op stclligen loon ver
zekerd, dat het vertrouwen des volks niet geschokt
is. Let wel niet dat hij daarvan van alle zijden
berichten heeft ingewonnenmaar zoo zeker is hij er
van, dat het volk aan zulke vertooningen volstrekt
gccne waarde hecht.
En toch waar hij de gemeentebesturen ditmaal
uitdrukkelijk aanmaant toch instruction te geven, daar
roept hij hen als het-ware met veelbetcckencnd vinger
wijzen toe: «Ziet toch op Pekcla, Winschoten en den
Boer 1"
Wij herhalen het, dat wij niet daarom het «harnas"
hebben aangetrokken, omdat hij voorbeelden van insu
bordinatie gerft, maar wel omdat hij op cenc partij
dige en verdachlmakende wijze alle hulponderwijzers
dharvan schijnt tc willen betichten en zijne liefdeloos
heid jegens hen tot het uiterste drijft.
Eene menigte aanhalingen uit ons «protest" zoo
ook de flauwe aardigheid den Zwanciivedcr betref
fende roeren wij niet aan.
Gaarne geven wij den Schr. neg den raad len bom
liever niet meer te schelden. Hij menie niet, wanneer
dc dingen niet naar tijn zin gaan, dat zc dan kwaad
zijnmaar denke 'ievcr, dat z,jn zin niet goed is.
Tot kalmeering behoeven wc hem geen voorschrift
te gevenzoo als wij er een ontvingen; want de man
schijn» reeds zooverre gevorderd to zijn, dat hij in
koelen bloede schelden kan.
Toch hebbon wo aan tns slot ook voor hein een
woord ten beste, is 'tniet lot kalmcering dan toch
zeker ter lecring van bedachtzaamheid en overleg:
Bewaar uw tong nog beter dan uw geld. Het
uitgegeven geld is misschien nog weer tc bekomen
maar een woord, kwalijk gesproken, kan moeielijk
weer teruggenomen worden en bezwaarlijker nog ka n
belet worden, dat een ander er zijn voordeel mee
doet.
Amersfoort 14 Febr. 1871.
EEN HULPONDERWIJZER.
Wegens plaatsgebrek is dc opneming van dit stuk
tot heden uitgesteld
Omtrent alle, soms met veel beweging aangekondigde
tandmiddeleninzonderheid zulke di£ tandpijnen on
feilbaar zouden kunnen stillen is men allcngskens
mistrouwig geworden, omdat geen daarvan zoo dienstig
was, dat liet meer dan voorbijgaande opmerkzaamheid
opwekte. Echter een middel van dien aard, hetwelk
evenwel minder verdoovenddan wel reinigend en
versterkend op dc momldeclcn en tanden werkt
daardoor de mond- en landziekten zachlkensdoch
grondig en voortdurend herstelt, maakt op bovenstaanden
regel eene verblijdende uitzondering. Het is bet
KK. OOST. UITSLUITEND GEI'RIVILIGEEHDE EN
EERSTE AMElt. EN ENG. GEPATENTEERDE ANA-
THEUIN-MONDWATER van den KK Hof-tandarts
Dr. J. G POPP in Wcencn, hetwelk langer dan 22
jaren niet enkel zijnen roem behoudenmaar dien
steeds verder verbreid en vaster geijkt heeft.
AMERSFOORT, 19 FEBRUARIJ 1872.
De toestand van Europa is op dit oogcnblik
bedenkelijk.
En waarom
Omdat er strijd is tusscben Kerk en Staat
een strijd die een ernstig karakter heeft aange
nomen in Boijeren I'ruissen Oostenrijk, Fran
krijk, België en Nederland, en zich ook
openbaart in andere Rijken van Europa.
De Kerk zegt tegen den Staat: «geloof wat
ik leer I" ol«geef mij althans dat aandeel in
de opvoeding der jeugd in de scholen en leen
mij waar men mij te kort doet als ik gezag
wil uitoefenen op zedelijk en godsdienst-gebied,
daartoe uw magtigen arm
De Staat antwoordt: «wees sterk door de
waarheid die gij verkondigtdoor do overtuiging
die gijdoor tot liet gezond verstand te spreken,
in de harten der mensehen schept en gij hebt
mijne hulp niet noodig I"
Zal bet tot icitclijken strijd komen
De Voorzienigheid beware ons voor dit kwaad,
het verschrikkelijkste dat over de wereld komen
kan want als de geschilvoerendenwetende
dat er veel te verliezen is, een religie-strijd
aanvaarden, dan zal bel een bloedige strijd zijn.
Dat van wederzijden zij, die door magt
aanzien, achting, liet wachtwoord geven, wel
bedenken wat zij doen als zij drijven om hel
zwaard te trekkenen berekenen tot welken
p r ij s zij overwinnaars kunnen zijn.
Dat zij vooral berekenen ol eene overwinning
duurzaam zal wezen.
Als de verslagcne blijft gelooven dat zijne
zaak de regtvaardige iszal hy wachten tot dat
hij de kracht meent te bezitten, om op nieuw
tc strijden.
Dat men hieraan denke en daarnaar handcle
en Europa zal een nieuw tijdvak te gemoet
Saan een tijdvak waarin men den stroom
des tijds niet met geweld tracht terug te drin
gen omdat elke oogenblikkelijke stremming
van dien stroom met eene verwoesting dreigt,
die millioenen rampzalig maakt.
Te Amersfoort waren in behandeling op Donder
dag 15 Februar ij jl 4 pok lijders,
bijgekomen tot heden, 19 Feb. 12 uur O
4
overleden 0
hersteld j
In behandeling. 3
Dingsdagavond jl. had de voorstelling van
het Duitsche looneelgetclschap van den heer
A. van Lier van Amsterdam in Amicitia tc Amers
foort plaats, en heeft de inhoud en dc opvoering
der stukken getiteldder verwunschene Prim
bchwank in 5 akten von Ploiz, en Muller und
MillerSchwank in 3 akten von A. Elz, uitermate
voldaan, zoodal de aanwezigen een hoogst aan-
genaracn avond d.orbragten en men zich dci-
hnlve met ecnigen grond mag voorstellen dal,
bijaldien eene tweede voorstelling van dit
looneelgczclschap wordt gegeven, alsdan een
talrijker publiek zal tegenwoordig zijn.
Donderdagavond, 22 February e. k., zal in
Amicitia eene vergadering met dames worden
gehouden van liet departement Amersfoort der
Maalsel.. Tot Nut van 't Algemeen, waarin dc
spreekbeurt wordt vervuld door Dr. H. J. Ernst
van Hoornpiediknnt te Hoorn.
