iranimM!
iiuin iiuiiuü
Voorlezingen
DIENSTMEID,
SCHUTTERIJ.
HERBESTEDIVG.
PAASCH-ARTIKELEN.
KENNISGEVI\G.
Hij besprak die punten in omgekeerde orde
d. zal in eene afzonderlijke bijeenkomst bespro
ken worden
c. komt op hetzellde neder als hetgeen het
Schoolverbond wil en werkt dus hiermede
zamen
b. vordert ook eene afzonderlijke behandeling;
a. moet heden besproken worden.
Hierop behandelde de redenaar de volgende
punten
Hij sprak eerst van de geschiedenis der school
wet-agitatie en toonde aan hoe die gaandeweg
was toegenomenen nu haar hoogste punt
bereikt had. Vrijheid van onderwijs wordt nu
gevorderd en wel zóó dat de regering zooveel
mogelijk het particuliere onderwijs in plaats
van de staatsscholen laat komen. Vroeger even
wel is er particulier onderwijs zonder beinoeijing
der regering geweest, en wel vóór 1801, maar
de PH. van der PalmGroen van Priniterer
Geffkens en Visser erkennen dat toen de toestand
van het onderwijs zeer slecht was. Het slaat te
vreezendat hel weder slecht zou worden, als
de regering zich terugtrok. Verder merkte hij
aan dat de theocratie uit haren aard tegen de
vrijheid isen de waarheid meenende te be
zitten, niemand vrijheid kan laten, om datgene
te verkondigenwat zij voor dwaling houdt.
Ook duchtte de spreker, dal hel afzonderlijk
onderwijs onverdraagzaamheid zou kweeken. Ver
draagzaamheid wordt daarentegen bevorderd
wanneer de kinderen op de school zamen zitten
daar het zeer goed gebeuren kan dat menschen
van verschillend geloofdie hunne overtuiging
lief hebben elkander verdragen zoodra zij in
sommige dingen zamenslemmen. Het punt,
waarin zij hier moeten zamenslemmen, is het
Vaderland dat ze allen omvat.
Spreker eindigde met eene aanhaling uit den
Nathan van Jjessingwaar ieder der zonen zijnen
ring voor den echten houdten de regter niet
heslist wie den echten heeftmaar allen raadt
door daden te toonen, dat zij den echten hebben.
Ook vermeldde hij nog eene parabel van van Koets-
veldwaar twee knapen, de één bij eene kaars
de ander bij eene lamp goed kunnen werken;
doch nadat zij elkanders licht hebben uitge-
bluscht, geen van beiden iels kunnen uitvoeren.
Na eene korte pause trad prof. Dr-immelkamp
op en verzette zich tegen hel door den vorigen
spreker gezegde. Hij zocht te betoogen dat de
slechtheid van het onderwijs vóór de wel van
1801 niet aan de kerk maar aan de flaauwhetd
der 18e eeuw te wijten was; dat de oude
theocratie onverdraagzaam was, doch dal zulks
in dezen tijd niet te du 'hten wasdat de
vrijheid wel degelijk goede vruchten zou kweeken,
wanneer de regering de staatsscholen niet boven
de andere bevorderdedat de drie ringen hier
konden betcekenendat de drie rigtingen
catholieken modernen, conservatieven, elk
hun eigen gang moesten gaan doch dat nu de
regering de modernen vóórlrok daar de staats
scholen modern waren.
Na dezen spreker trad Ds. Gerth van Wijck
uit Groningen op, en zocht aan te toonen, dat
juist waar staatsscholen waren de onverdraag
zaamheid grooter was dan waar sectescholen
bloeijen en dat er op staatsscholen soms dingen
gezegd worden die het geloof van andersden
kenden kwetsten. Ook keurde hij het zeer af,
dal op dorpenwaar voldoende particulier on
derwijs bestondtegen den wil der bevolking
staatsscholen gesticht warenen verzekerde dat
er meer liefhebberij zou komen om onderwijzer
te wordenals de onderwijzers voor hun gods
dienstig geloof moglen uitkomen.
Als vierde spreker stond de heer Huzen uit
Utrecht op, en beweerde, dat de schoolwet-
agitatie ouder was dan gewoonlijk wordt aan
genomen en dat het schoolonderwijs niet goed
kon zijn, wanneer de vaderlandsche geschiedenis
er niet anders dan chronologisch mogt behan
deld worden, hetgeen het gevolg zou zijn van
het verzwijgen van alles wat andersdenkenden
kon kwetsendaar Willem I door sommigen
voor eencn huichelaar wordt gehouden.
Als vijfde spreker stond de heer Kollewijn op,
en zeide dat de particuliere krachten voor het
bekostigen der scholen ontoereikend zijn wegens
hel vele gelddat daartoe noodig isdat de
scholen niet voor het godsdienstig onderwijs
behoeven te zorgen dewijl het huisgezin dit
eerst moet doen en daarna de geestelijken, die
er voor zijn aangesteld; en dat Willem Ijuist
zeer verdraagzaam was en het niet opvolgen
van zijn raadgevingen de hoofdoorzaak was van
hel lage standpuntwaarop Nederland in staat
kundige ontwikkeling en godsdienstige verdraag
zaamheid zoo lang gestaan had-
Wegens het vergevorderde uur werd hierop
de vergadering gesloten.
Op enkele uitzonderingen na kenmerkten de
zamensprekingen zich door humaniteit en eer
biediging van elkanders standpunt.
AMERSFOORT, 10 Maart 1373.
Wethouder en notaris Scheerenberg is overleden.
De periodieke verkiezing ter vervulling der
plaatsen van vijf op Dingsdag 2 September e. k.
aftredende leden van den gemeenteraad van
Amersfoort (waaronder ook de thans oveileden
wethouder Scheerenberg was begrepen) geschiedt
Dingsdag 16 Julij e. k
Ter vergaderingmet dames, van de Afdeeling
Amersfoort der Maatschappij lol Nut van 'l Algemeen,
op aansu Donderdag 13 Maart zal als spreker
optreden de Heer G. PKits van Heijningen,
predikant te Deventer.
Naar wij uit goede bron vernemen zal er
spoedig (waarschijnlijk Woensdag den I9den
van deze maand) een tweede openbare verga
dering gehouden worden van Ae Afdeeling Amers
foort van de Vereeniging Ier bevordering van hel
Volksonderwijs in Nederlandten einde het debat,
dat in de vorige bijeenkomst wegens het ver
gevorderde uur moest gestaakt worden zonder
dal men de oppositie, behoorlijk kon repliceeren,
te kunnen voortzetten. Er zullen maatregelen
genomen wordenom te verhinderen dat
voorlaan enkele sprekers al den beschikbaren
lijd in beslag nemen.
Bovendien zal bij die gelegenheid de vergade
ring ongeveer een uur vroeger aanvangen, opdat
zij op een behoorlijken tijd kan gesloten worden.
Zalurdag 1.1. werd de laatste der vier volks-
voordragten in Amieilia gehouden en door een
vrij talrijk publiek bijgewoond.
Als spreker trad de Heer Mr. Knijff opdie
de onderhoudende novelle van Cremergetiteld:
de rechte Jozef op eene aangename en boeijende
wijze voordroeg. Dat zij den hoorders voldeed
bleek zoowel uil de diepe stilte, waarmede zij
werd aangehoord als uit de toejuiching aan het
eind der rede.
In de pauze had de vereeniging Jubal de
vriendelijkheid drie muziekstukken uillevoeren,
waardoor zij het genot van den avond niet weinig
verhoogde, zoodat de spreker zich dan ook ge
drongen gevoelde, haar voor hare welwillende
medewerking den dank der vergadering te be
tuigen.
De heer A. Jansendie sedert Mei 1868 met
lof de betrekking van hulponderwijzer aan de
openbare Tusschenschool te Amersfoort vervult,
is Vrijdag jl. door den gemeenteraad van Har
derwijk benoemd tol Hoofd-onderwijzer der open-
baie school te Hierdengemeente Harderwijk.
't Is een opmerkelijk feit, dat 'trooken van
I tabak bijna in alle landen in den aanvang door
strenge wetten werd tegengegaan.
Zwitserland, 't land der vrijheid in alle dingen,
schiep in 1661 een afzonderlijke regtbank te Bern,
die zich met niet anders bezig te houden had
dan met 't straffen van rookers.
De ukase van den Czar was onverbiddelijk.
Zij schreef niets minder voor, dan de doodstraf
voor ieder die van 't verboden kruid gebruikte.
Wie onzer denkt zich een Turk zonder rook -
toestel Toch was er een tijd, toen elk. onder
daan van den Sultan op rooken betrapt, door
de straten werd gevoerd, met de pijp door den
neus gestoken.
Een Shah van Perzië beval, dat elk soldaat,
met de pijp in den mond gegrepen, levend ver
brand zou worden hij en zijn pijp,
In spijt van al die edicten, werd de tabak
voor geheel 'l menschdom als dagelijksch brood
totdat eens op een bal in de Tnileriën, Napo
leon I eene dame opmerktedie bijzonder
schoone diamanten in 't haar droeg. De Keizer
vroeg wie die dame wasmen antwoordde
hemdat zij de vrouw was van een tabaks
handelaar Deu dag daarop werd in Frankrijk
de regie ingevoerd.
'a d ver t e n t i e n"
De Heer en Mevrouw STEENBERGHE
betuigen hunnen welgemeenden dank voor de
vele blijken van deelnemingondervondeu bij
de geboorte van hunne dochter.
Amersfoort, 7 Maart 1873.
het vak goed kunnende uilvoeren werk be
gerende kunnen zulks tegen hoog loon
dadelijk bekomen bij J. H. ZWIER.
Wordt gevraagd eene
die goed kan werken en den droogen wasch
in orde maken. Zich te vervoegen Bureau
1 Amersfoortsohe Courant.
Voor den zieken jongeling [zie de advertentie
in de Amersfoortsohe Courant N*. 2070 van 7 Maart]
is ontvangen van
W. 3.— v. d. B. uit '»B 0.50; N. N.
ft.II. ƒ8.50; Mevr. II. H. H. ph
R. fH.— i N. N. f 1.v. G.M. J. P.
f 1.A. E. V. f 1.W, V. S. ft.— -, H. A.
f0 50; P. ƒ0.50; J. L. V. ƒ1.hijeen 21.50.
Under beleefde dankbetuiging voor uwe giften,
deelen wij met leedwezen bet overlijden van
dezeu jongeling mede terwijl wij op nieuw de
vrijheid nemen de arme Weduwe en haar
gezin, thans van hunnen kostwinner beroofd,
verder in uwe liefdadigheid aantebevelen.
Wij blijven steeds bereid uwe giüen in ont
vangst te nemen en de verlangde inlichtingen
te verstrekken. J. ITALIËAppelmarkt.
Amersfoort, H FERDINANDUS
10 Maart 1873. Kampstraat C 97.
OYER DEN GODSDIENST
IN HET KERKGEBOUW DER
REMONSTRANTSCHE GEMEENTE
Woensdag12 Maart, des avonds te half
acht ure. HET FORMALISME door D«.
MANSSEN.
Toegang op vertoon van Inteckenkaarl, of legen
betaling van 50 Cents.
De MAJOOR-COMMANDANT der
DD 8CHUTTERLT te AMERSFOORT
geeft bij deze kennis dat zij die verlangen
medetedingen naar de levering van de voor ge
zegde Schutterij benoodigde ZEVEN STUKS
ONDEROFFICIERS-JASSEN en ZEVEN
STUKS DITO PANTALONS vóór of op
Maandag 17 Maart eerstkomende hunne
verzegelde inschrijvingsbillelten moeien inzenden
bij den kapitein-kwartiermeester van genoemd
Corps.
(Bij de opgave van prijs behoort een staal
van het laken ingezonden te worden.)
Amersfoort, 10 Maart 1873.
De Majoor-Commandant voornd.,
Jhr. O K. VAN DEN SANTHEUVEL.
bij W. VAN E3VELD N i c u w e w e g
eene extra mooije partij
Steeds voorhanden van zuivere honing
ONTBIJTKOEK a 20 en 30 cents; SNIP
PER- en SUCADEKOEK van 20 ct. lot
ƒ2,50; KLONTJESKOEK a 75 cents.
WATERGRAAF en HEEMRADEN van pe
Rivier DE EEM, BEKEN en AANKLEVE
VAN DIEN
Gelet op de ordonnantie der voormalige
Souvereine Staten van Utrecht aangaande de
Visscherij in de Eem en Zuiderzee van 22
Julij 1685;
Gelet op de wet van G Maart 1852, tot
regeling der Jagt en Visscherij (Staatsblad
N°. *6)i
Gelet op art. 641 van het Burgerlijk Wetboek
Brengen bij deze ter kennis van belangheb
benden dat voortaan geene permissie-biljetten
tot het visschen in de beken on waterleidingen,
waarover het Collegie schouw voertzullen
worden afgegeven dan aan eigenaars van
het vischwater of daarop regthebben-
den, alsmede aan hen die VOOl'Zion Zijn Van
oen schriftelijk bewijs van vergunning
van den eigenaar of regthebbende.
Dal door den Secretaris-Penningmeester van
voornoemd Heemraadschap schriftelijke peimis
sie-biljetten geldig voor den vtsebtijd van bet
jaar 187s/4 tnct aanduiding van hel gedeelte
van hel vischwater, waarin zij bevoegd zijn
te visschen aan de daartoe geregtigden zullen
worden afgegeven.
Amersfoort 6 Maart 1S"3.
Mr. C. J. KIEN ELTZMAN
Wntergraaf.
Mr. J. VAN DER LEEUW,
I Secretaris-Penningmeester.
