M 215».
Vrijdag 12
December 1873.
Ek-:£r«; -sa 5f==£S
S PïïJS
Winterdien.l aangevang 1 Not. 1873.
Nederlandschb Centraal-Spoorweg.
Vertrek tan Amersfoort naar Utrecht
9.45, 11.4, 2.17, 4.18, 8.12.
Vertrek tan Amersfoort naar Zwolle
9.1, 9.47, 1.34, 6.11, 8.56.—.
comn.
DltlGBRCB-niENSTElf
Vin Amonfooit naar Maanbergen
6.30, op dan «anten trein nu
Rotterdam en Arnhem en namiddag 2.30 n
Van Maanbergen naar Amen'
10.16 en '«avond* 8.16 nar.
Van Amenfoort naar Darneveld 6.80 avonda.
Van Baroeveld naar Amenfoort 7.46 ra org.
Diligence-dienst J. Ftooi, van Amersfoort naar Amsterdam 1u. nam., van Soeatdijk 2J u., van Baarn 3 u., Eemnes3}., aank. le Amsterdam te 6 uren.
011 .b,'d. *e?cklj,0t *Mn^.ein Abonoe.nenl.pnj. per k/.rtTaf/L- franco per pa.t 1.15. Prijn der Advertentien v^nTurl regeli"«0 CU{ «ikarefel
meerder 10 CU; legale, olficieele en ontogen. Advertenl.ën per regel 15 Cl.. Reclame, per regel 20cent. Aft. nummert 10cent» Bestellingen bij den Uitg. J. H. wan Cletffte
Amenfoort Bureau Amer./oorleche Courant. Stoo»e.traat bij de lange.tr.at. Wijk B, N*. 33, eo bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren in bet Rijk. Bneren frmneo.
Advertentiën voor dit blad uit Rotterdam worden aangenomen door het Algemeen Adrertentieburaeu van Nuea en Tas DinaaWijn.lraat, Rotterdam.
Kennisgevingen.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT doen te weten dat uitboofde
van bet Kerstfeest de weekmarkt niet op Vrij
dag, den 26. December aanslaande, maar op
Woensdag le voren zal gehouden worden.
Amersfoort, den 8. December 1873.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester
De Se« clarisA. G. WIJERS.
W. L. SwilELTUS.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Gelet op art. 263 der gemeentewet,
Doen te wetendat het 2de aanvullings-kohier
der plaatselijke directe belasting (Hoofdelijke
Omslag) over het dienstjaar 1873 door den
Raad is vastgesteld en gedurende acht dagen
te rekenen van heden alle werkdagen 's voor
middags van 10 lot 1 uur des namiddags, op
de Secretarie der gemeente voor eenieder ter
lezing zal liggen.
Amersfoortden 10. December 1873.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester
De Secretaris A. G. WIJERS.
W. L. SCHELTUS.
Bij K o n i r. k 1 ij k besluit van den Koning
van Zweden en Noorwegen is aan de vrou
welijke studenten het regt verleend
tol hel afleggen van examen bij de Zweedsche
universiteiten in alle vakken, uitgezon
derd godgeleerdheid en reglsgeleerdheid.
Het ligt ook inde bedoeling dat voornamelijk
daardoor bet uilzigt wordt geopend om meer
bepaald de genees- en heelkunde voor vrouwen
te doen uitoefenen door vrouwen en zal dit
besluit, denkelijk in andere landen, hetzij
weldra of laterworden nagevolgd.
In bel vorig nummer werd bet eerste ge
deelte van bet leading-»rtikel Vrouwelijke Studenten
der Amtlerdamtche Courant overgenomenvolgende
hieronder hel tweede gedeelte.
VROUWELIJKE STUDENTEN.
Onte eerste vraag i. dn.Wat mogt in Nederland rolgvniide
wettelijke bepalingen worden toegelaten liet antwoord is toer
eenvoudigen alleen hot feitdat er te Leiden daarover een voor
on. onverklaarbare «trijd «chijnt gevoerd te njn
«ene beantwoording daarvan eeaigo regelen te wijden. We gvloovon
te kunnen in.t:um voor de jui.thoid van hetgeen hier volgt: In den
loop van het tegenwoordige akaderaiejaar werd door oenige vrouwelijko
studenten nit Zurich die de mogelijkheid vooruit Mgmdnt »q
van daar .ouden verwijderd worden aan den rekUr der hooge»chool
de vraag gerigtof en hoe «ij al. kweekolingen dor leidwhe hooge-
echool .ouden kunnen worden toegelaten, llaar werd <^™P
jat rSfa-xdSiS. .".rSi*
aanmelden. Zonder be.waar worden zij ingozcliravon. Ja, er
moer. Er werd haar hoop gegeven dat .ij a than. i ],,k
W sl™ <L
1» i»r i«. aie-1-'
.11. «t 7J DÏ,rtil.ld..l»
1816, waarbij bet hooger onderwijl g g punt
Wij om het hooge wordt ultde
verbonden in zijn geheel mede.- „^«geleerdheid en medicijnen
kandidaat ia de letteren en voor de derde Cakulteit dien v
in de wi.- en natuurkundige wotensehappen bekomen te hebben
lullende hiervan alleen uitgetonderd njn de lemen over ontleedkunde,
osteologie en physiologicwelke men om do uitgebreidheid van den
mediaclten kursu» met de voorbereidende atudi.n tal mogen vereenignn."
l)e bewoordingen die de wetgever hier gebezigd heeftmaken geen
tweoderlei opvatting mogelijk, liet verliod ia peremptoir. De hr. Simon
Thomiu moest .ijne wak wel winnen zelfs tegen de meerderheid.
De wet op het liooger ouderwijs in de grondwet lieloofd eenmaal
door Thorbecke als een dringende noodzakelijkheid gotüchtmaar
toen hij tolf aan het bewind wa*als onnoodig achteraf gezet is
nog niet verschenen. Het besluit van den souvereinen vorst heeft
hoe vaak het ook geschonden is volgens do hepulingen outer grond
wet ilio wij iminers allenvan welke partij ooknog onlangs
getoond hebben te willen huldigenkracht van vet. Immers juist
een der artikelen van hetindien men het althans zoo noemen! wil,
twaalf le hoofdstuk der grondwethet derde der additionnele artikelen,
over wier aanneming tolk een felle strijd ontstonddat de naam
des konings doer de anders too huiverige liberalen in de di-'-.usaie
werd gemengd op een wijie waaraan ran konservatieve tijde nooi»
gedacht isdat dordo art luidt I «Alle op het oogonhlik der
afkondiging van de veranderingon in do grondwet verbindende wetten,
reglementen en be.lniten worden gehandhaafdtotdat tij achter
volgen. door andere worden verrangen." Dio «vervanging" van hot
organiek besluit van 2 Augustus 1816 i. nog niet geschied. Der
halve is het nog regtsgeldig. Derhalve mogt de hoogleeraar Simon
Thomaswilde hij den bij do aanvaarding van tijn ainbt getworea
eed niet schenden de beide iwitsersche jonkvrouwen op tijne lessen
niet toelaten. Wie hom van zijne handelwijze een verwijt heeft willen
makenheeft geheel de wijze les van de thans maar al te zeer
verachte oudheid vergeten dat de eerste voorwaarde om vrij te zijn
Onze eerste vraag isdunkt onshiermede voldoende opgelost
Volgent onze bestaande wetgeving mogten de dames Fanny Berliner-
blnu en Olga von StoflT niet tot de lessendie zij wensrhton bil te
wonen (therapiechirurgio en obstetrie) worden toegelaten. Nog
eenshoe vaak do zoogenaamde wet op het hooger onderwijs ook
geschonden ithoezeer zij ook dagelijks geschonden wordtzij ka*
hare regtakracht niet verliezenzoolang zij niet door rene niouwo
wet vervangen istij kan dat zelfs nietnu de additionnele bepalingen
der Grondwetna vijf en-twintig jaren nog vruchteloos op hare
uitvoering wachten. Zij knu dat evenmin als de é.'rae dief zijn goed
regt op gestolen eigendommen zal kunnen bewijzen door diefstal
van den ander min het licht te brengen.
Maar gowigtigor dan de vraag van regt en wet is da tweede kwestie,
dio wij ons ter oplossing hebben voorgesteld:
•Zijn do wettefijke bepalingendio bij ons bestaan met het oog
op onzen tegenwoozdigeu maatschappelijken toostand, nu nog goed
te keuren of behoeven zij wijziging P"
Men zou oen barbaar moeten ziln om het laatste gedeelte dezer
vraag gelioel en al ontkennend te beantwoorden. En toch en toch
afschaffing van allo beperkende bepalingenvolkomen vrijlating van
het akadcmisch ouderwijshot zijn niet alleen til die de kroon dor
grijsheid met ecre dragen, die bij bet spreken daarovor bedenkelijk
het hoofd schuddenhet zijn ook leden van het jongere geslacht.
In Leidon heeft do verwijdering der hoide jonkvrouwen onder do
medische studonten ecne groote vrougdo verwekt. Men is beleefd
en tracht or thans den schijn uan te geven alsof alleen het feit,
dat het gebrek aan rnirate bij ziekbedden en operation door de
tegenwoordigheid dier beide damesaan wie men natuurlijk de
eereploaU diende af te staan, nog vermeerderd zou worden, tot
dat gevoel van blijdschap hoeft aanleiding gegeven. Doch, naar
wij meeuen, ligt de grond dieper. Het moge niet bij allen het
geval zijn, bij do mecsten cn do besten inoet wel oen gevoel
van woörainvan walging ontstaun zijn toen die vreemde jonge
vrouwen naar Leiden kwamen, om tegelijk met jongelingen van
haren leeftijd zaken te aanschouwen on nan te hoorenwaarover
jongelieden van verschillende seze niet met olkander spreken kunnen,
zonder hun fatsoen, wij zouden bijna zeggen hunne eer, prijs te
geven.
Wij rooren hier een zeer tonder onderwerp nan en toch gezwegen
mag er niet worden waar het zulk een hoog belang geldt Zurich
beeft het geleord, dat de toelating tot het akndemisch onderwijs
van vrouwelijko studenten monigwerf eon kweekschool is voor onze
delijkheid. De studonten diiir hebben met allo kracht tegen de
toelating dor zwakkere sexe geprotesteerd. De studenten te Leiden
dio mot tweo jonkvrouwenwolko alleen uit dorst naar wetenschap
□sar eon haar geheel vreemd land getogen waren, het moest in
aanraking waren gowoeetdie haar en haar stroven voroerden, hebben
in hunne gonprekkon hunne vrougdo over hare nfreize niot verbloemd.
Eeuo dergelijke emancipatie dor vrouw kan in Nederland nooit wortel
schieten. Wij zijn daarvoor to huiseelljk, te trouw, wij zijn daarvoor
to goed. Maar met deze opmerkingen is onzo vraag nog niet beant-
ls er, wij vragen het nog een»ter wille van de opleidingook van
mische opleiding der vrouwwijziging in de thnnz ton onzent
wettolilke bepalingen noodigP
Wat onn uitgebreid void opent die vnuig mot voor onzo beschou
wingen. Wij nullen ons echter beperken cn iu oukolo trokken do
bevostigcade beantwoording dezor vraag, die dan sommigen met hot
vorenstaande weUigt in strijd zal schijnen, trachten te regt vaardigen.
Van geachte zijde is on« verzocht overneming
dezer artikelen en tevens den bekwamen Schrijver
de volgende vragen voorteleggen
of onder de vreugde der studenten wegens
het vertrek der beide studentinnen Fanny Uer-
linerblau en Olga von Sloffniet ook de vreugde
speelde le worden ontslagen van de vreesdat
de uitoefening der genees- en heelkunde door
vrouwen, bepaald onder de toekomstige patiënten
van haar geslacht, wortel zou schieten en vooral
daardoor in dezelfde mate verminderen zou het
getal toekomstige patiënten en de bestaanmiddelen
der gevestigde en zich te vestigen genees- en
heelkundigen
01 de beide studentinnen gedurende hare
aanwezigheid le Leiden door gedrag of woorden
zich ongunstig deden kennen r
De beautwoording dezer vragen kan het be
grip der zaak sterk ophelderen.
Allerlei.
Het ontwerp lot wijziging van de genees
kundige wet van 1865 is in de afdeelingen der
Tweede Kamer gunstig ontvangen. Algemeen
was men het eens dat het verkrijgen van de
bevoegdheid van geneeskundige op dit oogen-
blik aan te bezwarende voorwaarden is ver
bonden. Er waren er echter, die zich be
klaagden dat tegelijkertijd niet andere door
tastende wijzigingen waren voorgesteld.
In een zijdefabriek te Halifax heeft Donder
dagmorgen een zware brand gewoed. De gas
meter werd hersteld en toen de loodgieter met
de soldeervlam te digt bij den meter kwam
had er een ernstige ontploffing plaats. De vloe
ren van drie verdiepingen werden in de lucht
geslingerd en in enkele minuten brandde bet
gehecle hu:s. Onmiddellijk werden pogingen
aangewend om de vrouwen te redden die op
de twee bovenste verdiepingen werkten, doch
de trap was in de onmiddellijke nabijheid van
de plek waar de ontploffing had plaats gehad
en werd weldra onbetreedbaar. De vrouwen
sprongen uil de vensters, terwijl cenigen dife
den moed daartoe niet hadden er uit werden
geworpen, daar ze anders vei branden moesten.
Drie meisjes waren onversaagd genoeg uit de
bovenste verdieping te springenzij kwamen
er met ecnige kneuzingen af. Drie meisjes kwa
men om in de vlammen.
In de maand November hebben op de En
gelse he spoorwegen acht en dertig botsingen
derailleringen en dergelijke ongelukken plaats
gehadwaarbij drie personen omkwamenvijf
thans nog in hopeloozcn toestand verkeeren
en honderd twintig ernstig zijn gekwetst. Van
degenendie in geringe mate gewond zijn
woidl het getal zelfs niet opgegeven.
Hertog Wilhelm van Mecklenburg Schwerin lul-
tcnani-generaalheeft uil de Pruissische dienst
zijn ontslag genomennaar men zegt om de
volgende redenEen stafofficier had hem le
Kassei op de straal ontmoet, in zoodanigen
toestanddat de officier het gepast achtte zich
te houdenalsof hij hem niet gezien had.
Üaa rover bij den hertog ontboden verklaarde
hij ronduit niet gesalueerd te hebben dewijl
het hem toescheendal de hertog op dat
oogenblik liever niet gezien wilde zijn. De her-
log gat daarop den officier arrest. Deze wendde
zich lol den kommanderenden generaal eo» Bote,
die na onderzoek het arrest ophief cn daaren
tegen den hertog arrest gaf. In plaats van daaraan
te voldoen, ging de hertog op reis naar Berlijn
cn eischte, dat het legerbestuur hem of generaal
eon Rote zou afzetten. Daar men echter hertog
Wilhelm beter kon missen dan generaal von
Dose en men ook gecne reden vond om den
generaal zijne demissie te gevengat men den
hertog in overweging liever zijne betrekking
neder te leggencn zoo is hij op zijn ver
zoek eervol uil do militaire dienst ontslagen.
