V r i j d a
a*
n
Maart 1883.
m 5145.
Uitgever
A H. VAN CLEEFP
te Amersfoort.
Dit blad veraehijnt Maawlag en T)a*dar.iagava*d Abonnement per 1 maaadea /l.— Vrateo pee
poet/l.lB. AdvertentiCn 1 6 regel, 60 Cu elke regel meer 10 Cm. groot* Utter, Mee
pi.ietiruimtr roor renden en andere eitr* inrigting geeehiadt hoopere prijsberekening Legale
officie#le en onteigen Ad» per regel IK Cu. Kecleinee per regel 35 Cu. Aft nmmaura 10 Cl*.
Bureau
MUURHUIZEN
hoek KortegrachtWijk B 60.
De onzijdigheid van de Congo rivier
De te New-York verschijnende Evening Post
tegenwoordig een tier invloedrijkste bladen d»r
Nieuwe Werelden waarvan de lieer Carl
St hurz de vroegere Minister van Binnenl. Zaken
der Vereen. Stalen van N.-Amerikahoolil re
dacteur isbehelst hei volgende ook voorol
voor Nedeilandsrhe Handelsvennootschappen,
llandelaien, Indiisirieëlen, Makelaars enz. belang
wekkend artikel in de Kngelsche taal, getiteld:
Do VEKEENIGDE STATEN en do
CONGO RIVIER.
Heeft Amerika geen belangen op hel spel
in hel Alrikaanst li ann- xaiiespel'twelk thans
door EngelandFrankrijk en Portugal wordt
gespeeldOordeelende naar de geringe aandacht
tot dusver aan dal onderwerp in Amerika ge
schonken zou men alligl daarop kunnen ant
woorden i NeenToch waag ik het b- zeggen
«Ja Amerika hootl er een stellig belang bij
dal de onzijdigheid der Congo rivier gehand
haafd blijft en inoesl hel gedeei'leertl niet on
verschillig aanzien dat deze onzijdiglei»i wordt
in gevaar gehiagt.
Wie kan het leit ontkennendal de ontdek
king? log i<-n der laatste jaren hel groot gewigt
aan hel licht hebben gebragl van deze Alri-
kaanscbe landstreekzoo langen lijd bij ons
onbekend Slechts weinige jaren zullen voorbij
Zijn en die Streek Zal blijken een der groule
consumenten der wereld ie zijn en de totale
handel dezer streken zal gewis geen onaan
zienlijk deel der algeiueene b.dans van handels
zaken vormen. In deze omstandigheden is het
de pligl van iedere Natie, die een juislen blik
op bare eigene toekomst slaatde maatregelen
te neinen noodzakelijk om te beletten o regl-
inalig van de algemeeno mededinging te worden
uitgesloten. Amerika heelt dit regt verdedigd
toon het gewigt van deze duistere streek ni< ts
was in vergelijking met haren tegenwoordig en
toestand.
De Porlugeesche Regering bezit tegenwoor
dig, aan de zuidwestkust van Alrika, de pro
vinciën Benguela en Angola en eiselil hot regt
van hel bezit der Congo rivier. Dit regt is
ontkend door Kngelmd cn Amerika die heb
ben aangedrongen op de onzijdigheid van de
monden der Congo rivierwaai laclonjen van
verschillende natiën zijn gevestigd. Amerika en
Engeland hebben niet alleen dit regt van Por
tugal ontkend, maar zells tusschen 1857 en
1870 werden verschillende diplomatieke verloo-
gen lol Portugal g< rigltelkens toen deze sunt
het bepioelde dal regt geldend te maken en
tweemaal weiden AuierikaaDSche en Engelselte
oorlogschepen uitgezonden teneinde Portugal te
heiellen verder vooruit te dringen dan Kensembo
(de grens toegestemd door Kngeland en Amerika)
op de tijdstippen dal Portugal hel voornemen
scheen te hebben om zijn zedelijken eiscli
in werkelijk bezit te verwisselen. Deze feilen
toonen duidelijk het groole belang van Amerika
in de onzijdigheid van de Congo en dal belang
was naar behooren behartigd in een tijdperk
toen het vasteland van Alrika slechts een zeer
gering gewigt had in vergelijking met deszells
tegenwoordig gewigt.
Laai ons nu den legenwoordigen staat van
zaken navorscben. Ken iederdie de geschie
denis der weinige laatste jaren heelt gevolgd
heelt gelet op de sensatie teweeggebragt door
Stanley's reizen door het vasteland van Afrika.
De onmetelijke rijkdom van dat land zijn ge
zond klimaat, hel vouruit/igt om een onmelelij-
ken handel voor de wereld te openen naar deze
streken zijn onderwerpen van algemeene aan
dacht. De Koning van lb Igtcdie bij verschil
lende gelegenheden getoond heeft dal hij wenst hl
te zijn een pionier op den weg van vooruitgang
en beschavingvormde het denkbeeld «#n«
groole vereeniging te slichten lol ontwikkeling
van kennis, handel en industrie in Alrjka. Hij
noodigde Stanley uil om deze onderneming te
leiden en deze gioolc landonderzotkcr, olseltoon
naauwelijks hersteld van de vele bepioevingen
en ontberingen waaraan hij was blootgesteld
geweestn.un onmiddellijk en vreugdevol de
utlnoodiging aan. Eene krachtvolle vereeniging
werd gevormd ondei de benaming van «Inter
national." Verschillende nationaliteiten werden
in deze vereeniging vertegenwoordigd. Art. 5
der overeenkomst bepaalt dat het doel alleenlijk
is wetens» happelijk de studie der kwestie orn
hel vasteland van Alrika voor internationalen
handel te openen. Art. 6 sluit ten stelligste alle
politieke bedoelingen van deze overeenkomst uit,
terwijl Art 21 uitdrukkelijk vaststelt dat de over
eenkomst alleen d.<n zal aanvangen in werking
te treden nadat alle mogelijkheid van politieke
moeijelijklied.-n met de belanghebbende staten
zal zijn uit den weg geruimd.
Dit doel. in den aanvang van 1879 volkomen
bereikt zijnde, werd de vereeniging geconsti-
tueerd en de onvermoeide Stanley liet geen
tijd verloren gaan om naar Alrika te vertrekken.
Ib t groole doel zijner studie was de uitvoerbaar-
beid le onderzoeken om hel binnenland van
Alrika met zuidelijk Congo en de zee in ver
binding le brengen door middel van een spoor
weg, ilie de Cataiai ts omtrekt.
Stanley was drie jaren werkzaam en met vol-
i doening weikzaam, toen hel bekend werd dat
de Brazza een verdrag had gesloten met een
der koningen van hel binnenlandwaarbij bij-
I zondere reglen en grondgebied aan Frankrijk
I werden geschonken. Ols« hoon dit verdrag was
ge.-loien in«.-i een mandie niet lezen en niet
schrijven kan, werd het echter dankbaar en
geestdriftvol door Klankrijk woedgekeurd en
dadelijk geiaiilb eer.i Subsidiën werden voor
eene nieuwe expeditie toeges'aan en oorlogs
schepen uitgezonden.
De positiedoor deze incidenten in 't leven
geroepen, is de volgende: Frankrijk bezit de
iiah» m (ten Noorden van de Congo) en wil
thans b< zitten een gedeelte van liet binnenland
Portugal bezit de kust tol aan nabij de Congo; Kn
geland en Portugal bezitten gemeenschappelijk
de Zuidkusten Frankrijk en Portugal bezitten
gemeenschappelijk de UoslkusL Dei halve zijn
de monden der Congo rivier de eenige vrije toe-
gangen lol liet geheele Centrale Alrikaansche
1 vasteland; ai de andere toegingen zijn in handen
I van Statendie door hunne onzinnige diffe-
rentieële beschermende import- en exportregten
I feitelijk eiken anderen handel buiten den bunnen
I willen uilsluiten.
Ik geloof dal het bovenstaande voldoende
aantoont liet gewigt om de onzijdigheid van de
monden der Congo te handhaven welke onzij
digheid titans in groot gevaar verkeert.
Verstout door de annexatie van Frankryk
beoogt Portugal w eder zijne reglen op de Congo
geldend te maken. Frankrijk verzet zich na
tuurlijk niet daartegen maar Engeland? Ja,
juist daar schuilt hel gevaar. Engelandtijdens
den oorlog in Zuid-Alrika, het groot gewigt
ziende van vrijen doortogt en andere vooideelen
in de Porlugeesche bezittingen der Zuidkust
beproefde deze van Portugal le verkrijgen door
het Lorenzo Marques" tractaat, maar zulks
mislukte toen. Uil plan is nu op nieuw opgevat
en liet is een publiek geheim dat een diplomatiek
g»konkel uit dit verdrag zal spruiten, dat, in
dien Portugal instemt met hel Lorenzo Marques
tractaat alsdan Engeland niet langer Portugal
zal beletten om leilelijk de Congo rivier in
bezit te nemen.
Indien deze komedie met succes wordt afge
speeld dan zal de kelen van uitpuiling vol
komen gesmeed zijn en wat ook de toekomst
aan Alrika hrenge zoo zal Amerika krachtdadig
worden belet daarvan zijn regluialig deel te
verkrijgen.
Zoolang de Congo onzijdig i», is er geen
gevaar. Waarom zal dan Amerika jaren geleden
deze onzijdigheid verdedigd hebbendethans
niet weder op nieuw daarop aan<lnngennu
deze van veel grooter gewigt is dan destijds 'l
Een «rustig woord van de Regering der Noord-
Ainer. Unie zal het welslagen van het spel dier
konkeling beletten. Dat woord zal in vele deelen
van Engeland eene echo vindenreeds geklonken
in een adres der Kamer van Koophandel te
Manchester het zal sympathie vinden in Neder
land 'twelk een levendigen handel up de Congo
rivier drijft.
Het zal met dankbare eikenning begroet
worden in België, alwaar de Internationale
Vereeniging is gevestigd en ongetwijfeld zullen
Duitschland en Oostenrijk zich daarbij scharen
ook voor hunne belangen deze onzijdigheid
eischende.
Het ligt niet in de bedoeling om interventie
omtrentof beinoeijing in Europees» he aange
legenheden te bepleiten, maar als de Ameri
kaans» he belangen worden bedreigdals een
Chineesehe muur rondom Centraal Abika wordt
ontworpen die ons zal beletten onze tndu-li ie
naar Afrika te zenden of van daar aanvoeren
le ontvangen tenzij tol enorme nadeebm dan
is het niet enkel het regtdan is hel de pligt
onzer Regering te spreken, en in lijds te spreken.
Dal de Amerikaans»he slem worde gehoord,
voordat eenig actueel tuilveidrag is ten uitvoer
gebragtla.it ons niet gesteld worden voor hel
fait acmnnplizoo noodlottig in de politiek.
Moge onze Regering zich voor den geest
stellen «dat het heler is orn hel kwaad le voor
komen dan het kwaad le genezen."
Reed. heelt dit bovenst, artikel sterk de
aan ia» til getrokken van voorname leden van de
N.-Auter. Regering, den Senaat, Diplomaten,
enz. in Washington en elders.
Zóó durll men aan gene zijde van den
grooten oceaan de Regeling en de openbare
meenitig op bezadigde, doch kloeke wijze
voorlichten. Hoe gunstig steekt dal af bij de
houding der Amsleidainsche Kamer van Koop
handel die niet alleen geweigerd heelt liet
adres der Rulterdamsche Kamer van Koophandel
betreft' nde de bedreigde Congorivier-annexatie
le steunenmaar zelfs dal adres bestreed met
quasi-at gumentendie gezocht en onuvia; zijn,
want in de laatste 15 jaren zijn er in de be
zittingen van Zuid-Wesl-Ahikadie door Por
tugal beheerd worden vrij wat injer standjes
ooi logen en misdaden geweestdan in 't zooge
naamde onbeheerde ol onzijdige Congogebied.
Ons dunkt dal de Rollerd. Kamer van Koop
handel zich best daarvan door eenige in de
Alrikaansche zaken geroutineerde stadgenoolen
had kunnen doen voorlichten en alzoo niet
feiten en data's had kunn-n vermorzelen de
moedwillige tegenwerking der Amsterd. Kamer
welke denkelijk spruit uit wangunst wegens de
solide en voordeelige zakendie de Nieuwe
Afnkaansrhe Handelsvennootschap verdere be
trokken handelarenindustrieëlen makelaars
enz.meest allen te Rotterdam gevestigd met
den handel van en op het Congogebied doen.
Ten slotte wordt de hoop gekoesterd dat ook
deze publiciteit van het artikel der Evening
Post er toe moge bijdragen otn de Nedei I Re
geling, diplomatie, hamiels-industrie- en
makelaardij-soramitèiten volkomen wakker te
schuddenopdat met krachtige activiteit een-
dragtig alle mogelijke pogingen vooral naar bi t
Buitenlandworden aangewendom le bewer
ken dat de onzijdigheid van de monden der
Congorivier onwrikbaar gehandhaafd bitjlt.
Publicatie.
D. COMMISSARIS de* KOMMSA iu de provincie TTKKCHT.
Genen het be.luil »»n herren Gedeputeerde Stelen der provincie
Ctre. !ildd 15 Februari 1SS3 no (9.
Gelet op art tl der wet van 13 Junij t?57 Stutablad wo. 87),
Breng: Lij dete ter kenmv van de bel «ophebbenden
1. Dat de «acherij in de bii.nenw«(eren *.»«ron er en. worden
verdaan rivieren door (luiten ufgevlolen tinnen Jftr proviari*
wordt gealnUn ra* li.' Maart aanitaaane tvi 1 Ja*t, daaraan-
volgende met uiUonJenug
j. van Je Vimcherij door middel v*n pal.ngfuiionaalkorven en
aaldobber*van die met het erhepntt of de gubbrom k'i.in*
viachjea te vangen tot a«» voor de aal Jobber,
t. van de Viaarherij op «pienng mei hel kruiaiiet weUe geoorloofd
blijft tot ar* 1 Vei aa*ttaa»Jr doch alechU aal naven a Often
uitgeoefend builen Je MeerdiarriJrr te VtreeXl taatrlica de
QrooU tUia en Je R.wdebr*g te Amrrtfoortvan de tappe'.
poort lot aan het gebouw genaamd da Spy ter e» U Fmatcagk
