V r ij d a g 15 Februarij 1884
M 3255. gagms
Uitgever
A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Bit blad veruhljnt liaant/sf tm Vtndtrdayawmd. Abonnement per 3 maanden ƒ1. Franco per
post 1.16. Advertenti'n 1—» regels 60 Cta.elk* regei «eer 10 Cta.frootn letter» naar
plaatsruimte roor randen en andere extra iarigting geschiedt hoogere prijsberekening. Legale
•Kciefle en euteigen. Adv. per regel li Cta. Reclame» per regel 25 Ct». Aft. uumturt 10 Cu.
Bureau
MUURHUIZEN
hoek KortegrachtWijk B 60.
llulpbaiik te Amersfoort,
Tot het geven van gelden ter leen zal eene Commissie
ail liet bestuur op MAANDAG, den 18. FKBRUAKI
aanstaande 's namiddags van halftwee lot halpdhie,
zitting houden in een der localen van het Raadhuis
alwaar de belanghebbenden zich kunnen aanmelden
ook voor het teruggeven van gelden.
J. C. LE1NWEBEKSecretaris.
LANDGENOOTEN
De Maatschappij van Weldadigheid heeft een
groot en schier onherstelbaar verlies geleden.
N. N., de Edele onbekende weldoener der
Maatschappijvan vvien zij in achttien jaren
lijds in derden onderscheidene gillen de kapitale
som van honderd zeventien duizend guldens
niocnl ontvangenis niet meei
De Vooiziuter-Commis.-arisdie gedurende
al die jaren de lusochenpersoon wasdoor
wien deze zoo hoogst belangrijke geldsommen
lei beschikking van het Desluur de.' Maat
schappij werden gesteld die hel steeds diep
had betreurd in al die jaren zells niet aan zijne
mede-Commissarissen te hebben mogen mede-
deelen van wien die indenlajd vorstelijke giffen
kwamenverheugt er zich bijzonder over dai
hij thans eindelijk, ingevolge e..rsi zeer onlangs
verkregen vergunningopenlijk zeggen mag
wie de persoon was aan wien de Maatschappij
zoo bijzonder groolo verplichling-n heelt.
Het was Hark Koninklijke Hoogheid Me
vrouw DE PRINCES MARIANNE DEK NEDER
LANDEN de edele, op 29 Mei 1883ovetleden
Vorstindie steeds in weldoen Haar grootste
genot vond, wier heengaan door de lallooze
door haar beweldadigden ten diepste wordt
belreutd en die inzonderheid aan de Maat
schappij van Weldadigheid, de groolsche stich
ting aan welker hoold Haar gclielde en hoog
vereerde broeder, Prins Frederik der Neder
landen zoovele jaren stondeen zeer warm
hart toedroeg.
Hel schijnt wenschelijk en door den plicht
der dankbaarheid geboden in korte woorden
te herinneren bij welke gelegenheden die gillen
door de Prinsesdie slechts als N. N. wilde
zijn aangeduidwerden geschonken.
In 1859 was de scheiding msschen de Bede-
laarsgeslichten en de Vrije Koloniën te Frede-
riksoord tot stand gekomen en de Maatschappij
van Weldadigheid alleen met hel beheer over
de laatste belast, daardoor leruggtkeerd lol haar
oorspronkelijk karakter van particuliere liefda
digheidsinstelling lot voorkoming van armoede.
Als zoodanig had zij, «ls zoo menige andere
instelling van min ol meer gelijken aard drin
gend behoefte aan den steun der natie.
Die steun bleet wel niet uit, maar was on
voldoende.
De in 1859, na de hervorming der Maat
schappij opgetreden Commissarissendie eene
zeer zwaie laak te vervullen hadden en over
slechts onvoldoende middelen konden beschik
ken, zagen zich dan ook in 1863 genoopt voor
te stellenuit de Koloniën üer Maatschappij
alle personen te verwijderendie onbekwaam
voor den arbeid werden bevonden.
De in 1863 gehouden Algemeene Vergadering
van de afgevaardigden der aldeelingen van de
Maa.schappij van Weldadigheid oordeelde echter,
dal door die verwijdering hel beginsel der uit
oefening van weldadigheiddat hel wezen der
Maatschappij uitmaaktzou worden vernietigd.
De Commissarissen bleven hunne overtuiging
getrouw en traden af; anderen, waaronder
de tegenwoordige Voorzitterwerden in Maart
1864 in hunne plaats gekozen.
Deze namen dal beginsel vau weldadigheid
in ijverige beschermingmuur keurden op hel
voetspoor hunner voorgangerseene verschik
king van de vestiging der Vrijboeren en Kolo
nisten en hel bouwen van zes groole boerde tijen
met loebehoorennoodzakelijk.
Daartoe werd eene aanzienlijke somme gelds
gevorderd en voorgesteld, deze, door hel vragen
FEU ILL ETON.
Wie van de twee is te verkiezen
Eene schels voor den tegenwoordigen tijd
15) door S
«Kom, kom, bedaar mijn lievelingesuste
hij, «wees..." Daar werd de deur geopend
en de oude dokter verscheen op den drempel.
Toen lnj hen op de canapé bemerktemeende
hijdut Florence haren echtgenoot alles mede
gedeeld had. Hij reikte Armand zijne hand,
lei wijl hij hartelijk dcarbij voegde
«Ja, vriend, 'lis eene ...vare üeproeving
maar gij moet in Godswil berusten. Uw üef
vrouwtje
«Maar wat bedoelt gij mei die woorden,
dokter, ik begrijp u niet! Wat is er toch ge
beurd Uwe tranen uwe zuchten ha
nu is hel mij niet langer raadselachtig. Is mijn
kind ziek en vragend keek hij nu eens den
artsdan weer zijne vrouw aan die hel stil
zwijgen bewaarden.
«Is hij misschien dood..." O, GoJ... ja..."
en de nauwelijks herstelde zonk met een flauwen
kreet achterover.
Door de vereenigde zorgen van den waardieen
grijsaard en Florence kwam hij weldra tot be
wustzijn. 'I'oen zij hem alles verteld hadden
blonken er wel is waar nog tranen in zijne
oogen maar toch klonk er hoop en vertrouwen
in zijne slemtoen hij lol Florence sprak
van renlelooze voorschotten en voor hel ont
brekende, door geldleening mei verband der goe- I
deren van de Maatschappij le verkrijgen.
De tegenwoordige Voorzitter kon al dadelijk
aan zijr.c ambtgenoolen de blijde mededeeling
doendat N. N. onder zekere voorwaardenj
waarvan de voornaamste wasdal de Maat-
schappij als instelling van weldadigheid in sland j
zou blijven dus geen gezin uit de Koloniën zou
worden verwijderd, eene som van f 25,000.j
ten geschenke aanbood.
Ou aanzienlijk bedrag werd, ingevolge de
bedoelingen van den milden geverbesteed
voor den bouw der in de Koloniën op le richleo
boerdei ijen.
Van dal tijdstip kon aan een veel rationeeler
wijze van expluiieeren van de gronden der Maat
schappij gedacht worden. Hoewel hei in goeden
staal brengen van zes boerderijen, ieder met
ruim 50 hectaren bouw- en weiland zeer kost
baar wasondervond hel Bestuur der Maat
schappij veelzijdigen steun.
In de eerste plaats bleef Princes Marianne
maar steeds onder de volstrekte voorwaarde van
niei ander dan als N. N. te worden aangeduid
op de meest milde wijze hulp verleenendoor
een drietal gillen tot een gezamenlijk bedrag
van f 20,000.en door van 1873 ai jaarlijks
f 8000.te storten lot delging van de annuiteil
aan de ftotlerdarosche Hypotheekbank. Op hel
einde van 1882 werd die zoo welkome van
vorstelijke milddadigheid getuigende giltvoor
de laat-le maal ontvangen.
Het is echter niet alleen deze steun die aan
de Maatschappij van Weldadigheid is ontvallen.
Princes Marianne der Nederlanden stond
gedtuende vele jaren op de lijst onzer vaste
contribuanten voor eene jaarhjksche gilt van
J f 400 de belangrijkste na die van Z. M.
onzen geëei biedigden Koning wiens jaarlijksche
gilt van f 500.steeds met dankbaarheid door
ons wordt ontvangen. Door Haar overlijden is
ons die contributie ontvallen.
Een onbekende uil de hoofdstad schonk ons
eenige jaren achtereen gezamenlijk een bedrag
van f 22,000.Mei hel jaar 1882 hield ook
die door ons zoo hoog gewaardeerde bron op
le vloeien.
Bovendien zijn de middelen der Maatschappij
aanzienlijk geslonkendoor gestadigen achter
uitgang van hel ledenla1.
IJr was een tijd dat er 24,000 personen
warendie jaarlijks de contributie van f 2.60
of meer betaalden, en nu is dit cijler tol weinig
meer dan 4000 gedaald. Deze achteruitgang,
die inderdaad beschamend voor Nederland mag
worden genoemdstelt eene vermindering van
vaste inkomsten voor van f 52,000.— jaailijks.
Hier tegenover staal, dat de uitgaven voor
onderstand van gezinnen voortdurend stijgende
zijn. Vóór 1870, toen onder de vorige armen
wet hel domicilie van onderstand nog bestond,
kwamen de kosten van onderstand van vele der
in de Koloniën gevestigde gezinnen hooldzakelijk
ten laste der gemeentebesturenterwijl zij nu
geheel voor rekening zijn der aldeelingsbesturen
der Maatschappij van Weldadigheid.
Onder die omstandigheden is het duidelijk
dal, niettegenstaande de aanzienlijke en vrucht
dragende verbeteringen in den éconnmischen
toestand der Maatschappijhet niet doenlijk is
oin zonder krachligen steun aan de moeilijk
heden het hoold le bieden.
Er is op dit oogenblik dringend gebrek aan
gereed geld. Vanwaar dal vei kregen? Vanw-aar
anders dan van de weldadigheid onzer land-
genooten
In het vertrouwen daaropwerden deze
Koloniën gesticht en tol nu toe is dit vertrou
wen nog niet beschaamd.
Vraagt iemand van waar het toch komt dat
de Maaischappij van Weldadigheid voortdurend
behoefte heelt aan ondersteuninghij beseffe
toch dal deze wordt vereischl door den aard
der koloniale bevolkingdie voor hel zeer
groole meerendeel uii de steden afkomstig en
aan veldarbeid ongewoon, goeddeels met pio-
ductieven arbeid niel voldoende verdienen kan
em in hare beheelien le voorzien. Kegel is dal
waar maar eenigszins mogelijk door werkver
schaffing in het ontbrekende wordt voorzien.
En nu is hel juist voo de Maatschappij de
groole moeieiijkheid zondanig werk le ver
schaffen, waarop geen verbs wordt geleden.
In dal verlieseigen aan schier elke phibnlro-
pische instelling van dien aard behoort door
de publieke liefdadigheid le worden voorzien.
Vraagt iemand, ol die Koloniën der Maat
schappij van Weldadigheid voortdurende on
dersleuning waardig zijnhij onderzoeke en
ooröeele zeil en hezoeke daartoe hel grondge
bied van Frederiksoord. 11 ij zal daar uitge
strekte met zorg bebouwdeuitmuntende
vruchten voortbrengende akkers, wel aangelegde
«Kindlief, God heeft gegeven en God heelt
genomen. Misgun onzen kleinen lieveling zijne
rusl niel! Laten wij vroolijk en welgemoed in
de toekomst dikken
«En hopen viel de dokter hem in de rede,
«dat 'l gejuich van levenslusUge kinderen nog
dikwijls in dal huis gehoord zal worden."
Vriendelijk wordt de lezer verzocht om zich
met zijne gedachten zes weken later te ver
plaatsen. 'lis een warme zomerdag geweest,
waarop een zoeten avond volgde. In Ue tuin
kamer van de ruime woning van Annand waren
op dien avond vier personen bijeennaraeiijk
de heer des huizes cn zijne vrouw en Karei
van YValberg met Keetje. Beide vriendin zagen er
weer gezond eu opgeruimd jithoewel Armands
gebat nu en dan verduisterd werdals hij
hoerdehoe Keetje eenige guitenstreken ver
telde van haar kind. Florence zal voor het
theeblad en nam bevallig de plichten eener
gastvrouw waar, die al hst mogelijke doet om
het haren gasten aangenaam le maken.
Langzamerhand werd hel donker, 't Gesprek
was levendiger geworden, dat v.il zeggen lus-
schen de heide heeren i-n Florencewanl Keetje
hield zich met zenuwachtigen ijver bezjg met
hel breien «op 't gevoelvan em paai kinder
kousjes, aan w Ik werk zij geheel hare aan
dacht scheen le wijden.
«Hoor eens, Florence," zeide zij eindelijk
opstaande, «daar schiet mij eensklaps te binnen
dat ik hierover bij Jansens eene boodschap le