Donderdag 5 Jan. 1893. o. 4210. 37e Jaargang. OFFICIERSEER. Uitgave FIRMA A. H. VAN CLEEFF te Amersfoort. Dit blad verschijnt Maandag- en Donderdag namiddag. Abonnement per 3 maanden f\. Franco per post 4.15. Advertentiën16 regels GO Cents.elke regel meer 10 Cents. Groote lettere naar plaatsruimte. Legale-, officieële- en, onteigeningsadv. per regel 15 Cents. Reclames per regel 25 Cents. Afzonderlijke nummers 10 Cents. Bureau MUURHUIZEN hoek Kortegracht, Wijk B. HULPBANK TE AMERSFOORT. i Tot bet geven van gelden ter leen zal eene Commissie uit het bestuur op MAAN DAG, den 9 JAN. aanstaande, 's namiddags van halftwee tot halfdrie, zitting houden in een der lokalen van het Raadhuis, alwaar de belanghebbenden zich kunnen aanmelden, iook voor het teruggeven van gelden. HERM. P. VAN HASKLEN, Secretaris-Perin i ngmeester. K E N NIS G E VI N G. f De BURGEMEESTER van AMERSFOORT, I Gezien het bericht van den plaatsvervangenden I Districts-veearts alhier, dd. 31 December 1892, 3 No. 1 3 Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat MOND- en KLAUWZEER (besmettelijke lilaaruit- slag van den mond en de klauwen), in deze ge- I meente onder runderen is ontstaan rundvee van den heer Mr. J. COCK BLOMHOEF. 1 En noodigt de ingezetenen uit, met het oog 3 op het gevaar voor besmetting, dat uit het ge- f bruik van ongekookte melk kan voortvloeien, deze niet anders dan gekookt te gebruiken. E Amersfoort, den 3. Januari 1893. De Burgemeester voornoen iel, F. D. SCHIMMELPENNINCK. BINNENLAND. Omtrent de ongeregeldheden in het Noor den wordt het volgende gemeld Te Leeu warden was het de geheele week min of' meer woelig door de stad. 's Avonds vooral ■hadden volksverzamelingen plaats, die door jEde politie werden uiteengedreven, waarbij van de sabel gebruik moest worden gemaakt. Vier personen, die verzet pleegden, werden gearresteerd. 25 man van de Vrijdag uit Utrecht ge- - 5 komen genietroepen zijn naar llarlingeü 7 vertrokken, waar mede de orde werd ver- stoord. Vrijdagmiddag meldde men De nacht was rustig en ook opditoogen- blik heerecht er rust. Naar Harlingen zijn lieden nog vertrokken 16 huzaren, onder luitenant Gelderman. Naar Bergumerheide, waar mede vrees n voor ongeregeldheden bestaat, zijn 25 man genietroepen vertrokken, onder luitenant Pelletier. Uit Harlingen schrijft men: Wij hebben aanvankelijk ook ons aandeel iu de opstootjes der werkloozen, evenals ft elders begonnen met liet zingend rondloopen van troepen opgeschoten jongens, gevolgd Feuilleton. Vrij naar 'tDuitsch door S 5.) In de woning van den bankier heerschte sedert een tweetal dagen een onbehaaglijke stemming. Dat was op den avond begonnen waarop in I plaats van W edig, diens briefje kwam. De ban- j kiersvrouw ias die weinige regelen herhaaldelijk over zij begreep niet wat er geschied kon wezen. Zij gevoelde zich zoowel gekwetst als ver ontrust door Wedig'fl plotseling vertrek. Waar om gaf hij hun niet ue minste opheldering over het doel van zijn bezoek aan zijn ouders dat kon men toch in de gegeven omstandigheden wel van hem verwachten. Stond zijn reis in verband met zijn verloving of met de nog steeds niet ontvangen toestemming van den comman dant? Waarom liet hij hen in zulk een on- 1 zekerheid? j Klara maakte zichzelve diets, dat er niets on- aangenaams was voorgevallen, niets dat scheidend tusschen hen kon treden. Wat kon dut wezen? Stond Wedig niet bekend als een flink officier had zij hem niet met de volle toestemming harer ouders haar woord gegeven Toen de bankier van het kantoor thuiskwam, reikt zijne vrouw hem dadelijk zwijgend het briefje over. Haastig-las hij de weinige regelen, met den rug naar de heide vrouwen gekeerd, zoodat zij de uitdrukking van zijn gelaat niet door straatmeiden en mannen, toegesproken door leden der volkspartij en begeleid dooi de politic. Gistermorgen kwam een half dozijn rijks veld wachtere onze politie ver sterken. Een samenscholing voor het Stad huis leidde tot een conferentie met den Burgemeester, die aan den eisch om werk geen gevolg kon geven, eenvoudig omdat er geen werk was. Gisteravond zijn bij ver mogende ingezetenen enkele ruiten inge gooid en heeft de politie met de sabel een hoop volks uit elkaar gedreven. Om tien uur was alles rustig. Men meldt uit Den Bosch »Wie wind zaait, zal storm oogsten." De waarheid dezer spreekwijze blijkt maar al te duidelijk uit den huidigen, allerminst aan- lokkenden toestand in ons Noorderkwartier. Voortdurend moet, tot handhaving van rust en gezag, nieuwe militaire macht naar die oorden gezonden worden. Verscheidene gar nizoensplaatsen leverden reeds haar contin gent. Ook. de Bossche hukaren zullen zich weldra in Groningen of Friesland vertoonen. Althans het 3e escadron der alhier gestati- onneerde cavalerie, houdt, zich gereed, om op het eerste bevel, onder commando van ritmeester Van Lilaar, teretond naar de op roerige gewesten te vertrekken. De man schappen. die met verlof buiten de stad ver toefden, ontvingen telegrafiscben last, zich binnen een etmaal weer in hun garnizoen te bevinden. De Minister van Oorlog heel't bepaald, dat, in afwachting van nadere bevelen, geen verloven meer aan miliciens verleend mogen worden. Ook zij die met 1 Januari voor drie maanden naar hun haardsteden zouden te- rugkeeren, bleven bij hun korps. Aan de N. Rolt. Ct. wordt gemeld De oproerige beweging, die in het Noorden woelt, schijnt zich ook naar Zwartsluis over geplant te hebben. Nadat het reeds eenige dagen alhier gegist had, brak eindelijk op Oudejaarsavond ae bom los. Rumoerige volksgroepen trokken zingende door de stad, wierpen op verschillende plaat sen de ruiten in, enz. Door den rijksveld wachter, den gemeente-veldwachter en een viertal maréchaussees werd gesurveilleerd, tot ook naar dezen met steenen geworpen werd. De rijksveldwachter kreeg een klap, waar door hij op den grond geworpen werd, waarna hem zijn geweer ontnomen werd door B. die liet op de borst van een der maréchaussees aan legde. Zijn makker dit ziende, lei aan cn schoot v-lak B. voor liet hool'd, zoodat deze dood neer viel. Een ander heeft een schot door den pols ge zien en daardoor niet ontdekken konden, dat hij doodsbleek werd. Hij verliet zonder een woord te spreken het vertrek en 's avonds aan het souper werd, als 't ware bij zwijgende overeenkomst, de zaak niet aangeroeid. Na iets genuttigd te hebben, begaf de bankier zich onmiddellijk weer naar zijn studeervertrek. En daar, zich onbespied wetend, verliet hem de bedaardheid, welke hij tegenover zijn familie geveinsd had. Steunend zonk hij op den stoel vóór zijn schrijftafel. Met de ellebogen onder steunde hij het moede hoofd en, in die houding, bood de anders zoo levendige man het beeld aan van iemand, die een zwaren last niet langer ver mocht te dragen. Ook de volgende dagen scheen het, alsof don kere schaduwen in het huis van de familie Fah- land regeerden. De bankiersvrouw werd niet moede om de zaak telkens cn telkens opnieuw ter sprake te brengen, hoewel zij van haar man voortdurend op alle vragen en klachten hetzelfde antwoord ontving, en wel: „Houd je bedaard cn wacht alles kalm af. Alles zal wel opgehel derd worden." Innerlijk echter was hij zelf allesbehalve ge rust en het kostte hom zeer veel moeite om den schijn vol te houden. Klara echter, de hoofdpersoon, gedroeg zich intusschen verwon derlijk flink, 't Eenige, wat haar onaangenaam stemde, was, dat zij, om allerlei onbescheiden vragen van hare kennissen en vrienden te ontgaan, huisarrest had. Den derden dag, na de ontvangst van Wedig 's briefje, werd de oude heer Von der Liihe bij den kregen, een derde een schampschot in den buik en enkelen andere verwondingen. De rechter-commissaris bij de Rechtbank te Zwolle, de Officier van justitie, enz. hebben reeds een onderzoek in loco ingesteld en twee der belhamels zijn in verzekerde be waring gesteld. Art. 187 der Gemeentewet op de samenscholingen is afgekondigd, de maréchaussee werd versterkt, en gelukkig is bet nu weder rustig. Te Sappemeer, een plaats met ruim 2000 fabrieksarbeiders, die schier allen socialist zijn, is het Maandag middag tot een ernstige botsing gekomen tusschen de maréchaussees en de arbeiders. De N. Roll. 67. meldt daar omtrent het volgendeToen heden ochtend een ongewapend huzaar met een knecht van een logementhouder aan de strookartonfa- briek van Scholten kwam, om stroo te halen, werden zij door eenige arbeiders omsingeld, en is de huzaar door hen met het hoofd tegen een boom geslagen en mishandeld. Hij wist te ontkomen en rapporteerde het ge beurde. De maréchaussés Van Wijk en Puym- broeck werden daarop met den mishandelden huzaar Bergsmu naar de fabriek gezonden, ten einde de belhamels te arresteeren. Er werden er niet meer gezonden, om aan dé zaak een kalm aanzien te geven. Met een regen van steenen werden zij begroet, en ter zelfverdediging waren zij genoodzaakt, onmiddellijk vuur te geven. Er werden '18 patronen verschoten; 8 personen zijn gewond, van wie 2 levensgevaarlijk, 6 werden er naar het Ziekenhuis te Groningen vervoerd. De maréchaussées en de huzaar retireerden langzaam. De huzaren-luitenant S. van Over- veldt trok toen met zijn geheele macht (30 man) naar de fabriek, vergezeld van den Burgemeester. Uit een raam en van het dak weru met steenen naar (le militaire macht geworpen, waardoor éen maréchaussee aan de borst gewond werd. De Burgemeester begaf zich met eenige maréchaussées in de fabriek. Zij arresteerden de drie belhamels, diedaarop gevankelijk naar Winschoten werden gebracht. Des avonds te zeven uren is een deta chement van 25 man infanterie, onder bevel van luitenant Van den Oudendijk Pieterse, uit Amersfoort, te Sappemeer aangekomen. De meeste arbeiders hadden ter gelegen heid van bet Nieuwjaar veel gedronken. Zaterdagavond, toen de socialisten uit de Bierhalle kwamen, waar zij vergaderd had den, werden zij allen gevisiteerdhet was namelijk bekend, dat velen gewapend waren met revolvers. Bij die visitatie pleegden sommigen verzet en zijn eenigen bankier aangediend. De heer Fahland, die toe vallig te huis was, verbleekte thans viel er niet langer te twijfelen. De schaduwen van het ver leden oefenden haar invloed op het tegenwoor dige onmeedoogenloos uit en bedreigden de toekomst van zij" kind, zooals zij eenmaal op het punt hadden gestaan zijn jong huwelijksge luk te bevredigen. Met schier bovenmenschelyke inspanning wist hij zich echter te behëerschen. Hij wenkte zijn vrouw, die reeds opgestaan was, toe om te blijven en ging met vasten tred naaf de spreekkamer. De twee mannen keken, eer ze tegenover el kander plaats namen, elkaar doordringend en uitvorscnen aan. De overste had reeds "ulk een sterk voor oordeel tegen het Raadslid opgevat, dat diens overigens sympathiek en indrukwekkend, echt mannelijk voorkomen niet den minsten vat op hem had. Zonder omwegen verklaarde hij het doel van zijn bezoek, echter in den beleefden en haast respectueusen toon dien hij meende ver schuldigd te zijn aan zijn stand en dien van zijn zoon. „Het doet mij leed, overste" zoo begon hij „dat ik met een zeer onaangename opdracht tot- u komen moet. Mijn zoon Wedig had de eer I de hand uwer dochter te vragen. Er zijn eeh- j tor helaas eenige hm eenige stoornissen I gekomen, welke mijn zoon tot zijn niet gering J leedwezen verplichten, afstand te doen van zijn geluk, dat hij in en met mejuffrouw uw dochter meende gevonden te hebben." Niets in het gelaat van den heer Fahland deed bemerken, dat deze onaangenaam getroffen I werd. Een goed opmerker had wellicht ont licht gewond. Twee karabijnen werden stuk geslagen. Dit was mede aanleiding tot het gebeurde. Later had er nog een opstootje plaats by een fabriek in het naburige FoksholDins dagavond was alles echter rustig. Recht voor Allen en De Arbeider (het blad var. Luitjens) worden daar drukgevent. Alle herbergen zitten nog vol. De ordelievende burgerij is zeer verbeten op Luitjens. De Burgemeester van Sappemeer heeft bevolen, dat de tooneelvooretelling, die Woensdagavond zou plaats hebben, niet mag doorgaan. Uit Sappemeer wordt aan de N. Rott. Ct. gemeld: Het spoedig gesuste opstandje te Fokshol was een gevolg van het tijdelijk gedaan krij gen, wegens vorst, van 400 der 45U werk lieden op de twee fabrieken aldaar. Te Sappemeer- bleef bet rustig. Te Hoogezand werd Maandagavond voor het huis van den Burgemeester door dron ken meiden een pistoolschot gelost. Armoede heerecht hier bijna niet. De op roerlingen zijn goed beloonde fabrieksar beiders. Van de werkverschaffing te Hoogezand maakt niemand gebruik. Het te Hoogezand verschijnend blad Goo- recht Oldambt bevat de volgende adverten tie, onderteekend door het bestuur van den Soc.-Dem.Bond, afd. Zuidbroek »Een ieder wordt gewaarschuwd om niet onderhands het land van Tinga te huren, gelegen ter Kraaiboseh, of bij de Oude Laar, want andere ligt de vloek van het volk er op." Te Uithuizen zijn in den nacht van 31 De cember op 1 Januari bij eenige landbouwers de glazen ingeslagen, naar men zeht in 't geheel 300 te zamen. Oi'dit uit baldadigheid, dan wel uit haat is geschied, valt niet te zeggen. Benoemd tot ridder in de orde van den Ne- derlaudschen Leeuw: IL Poppen, kanunnik, deken en pastoor te Amsterdamdr. E. Lau- riUard, lid en secretaris van het Hoofdbestuur van het Nederlandsch Genootschap tot zedelij ke verbetering der gevangenen, en predikant te Amsterdam, en jhr. rar. J. G. M. Van Riems dijk, chef van algemeene zaken bij de Maat schappij tot Exploitatie van Staatspoorwegen. Hat studenten-weekblad Vox Studiosorum is na een 18-jarig bestaan opgeheven. waard, dat zijn gelaatskleur een weinigje bleeker geworden was. Rustig, en zonder trilnug in zijn stem, antwoordde hij, terwijl hij den overste flink, in het gelaat zag„Mag ik u wellicht de oor zaak vragen van deze even plotselinge als be droevende verandering? U zult mij dat verzoek ten goede houden, nu de zaak eenmaal zooveel ruchtbaarheid gekregen heeft en dit voorVal ons persoonlijk niet alleen hindert, maar ons bij onze kennissen compromitteert." 'j De overste keek verbaasd opëen zweem van toorn lag in zijn blik. Zijn zw are wenkbrauwen^ fronsten en 'zijn korte, aikke khevèTOëwoog zich eenige oogenblikken krampachtig. Zou de heer Fahland hem niet begrepen hebben, of wilde deze zich dom houden De oud-militair had ver wacht, dat een kleine vingerwijzing, ja zelfs zijn komst, voldoende zou geweest zijn óm het Raads lid alles te doen bekennen en het«nderhon4inrt- te doen wezen. Het ergerde hem bepaald, dat de heer Fahland zóo den onschuldig gekrenkte speelde, den bovendien zonder blikken of bloozen rekenschap scheen te willen vorderen. De overste voelde, dat hij kwaad werd, doch herinnerde zich gelukkig nog- in tijds, dat hij zijn zoon beloofd had, zoo "erschoonend en zacht als slechts mogelijk was, te zullen optreden, en vervolgde zoo gelaten mogelijk:. „Mijn zoon zou er evenveel leed van hebben als ik zelf, indien uw dochter of iemand der uwen op eenige wijze leed -.ndervond van deze onvoorziene verandering, doch Wedig kan en mag niet anders het is niet zijn schuld, dat. „Niet zijn schuld? En hij vroeg de hand mjj- ner dochter en hij retireert thans weder!" UKQKM vqtuQtadi.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1893 | | pagina 1