Stadsnieuws.
den wekelijkschen rustdag) 14 uur 's avonds
Tjakra (Negara) overvallen, beschieting duur
de ook volgenden dag; verliezen in loop '26
dezer reeds 44 dooden en 85 gewonden, geen
water, fourageering onmogelijk, verliezen
toenemend drie uur 's middags teruggetrok
ken naar Matararn. Goederen achtergelaten
om de gewonden in wagens te kunnen ver
voeren. Onderweg lievige verliezen. Mataram's
toestand nog slechter. Bivak prijsgegeven,
's Avonds 8 uur. kwam colonne-Byleveid uit
liet binnenlandook zware verliezen.
Vivres ontbraken. Bivak niet te bereiken.
Gemeenschap met Ampenan verbroken, in
gesloten tusschen Tjikra en Matararn, was
offensief, optreden onmogelijk. Toestand door
vele gewonden onhoudbaar 27 dezer 's mor
gens 6 uur werd door omtrekking zuidwaarts
teruggetrokken op Ampenan. Verliezen toen
betrekkelijk gering.
Gesneuveld 4 officieren 63 minderen, ge
wond 12 officieren, 153 minderenvermist
6 officieren 148 minderen; 4 veldkanonnen
achtergelaten te Matararn.
Omtrent de colonne-Lawick, die in binnen
land is, niets bekend. Oorlogsschepen de-
barkeerden 200 man en landden geschut te
Ampenan.
Aanstonds vergadering Baad van Indië met
commandanten leger en vloot, om te beraad
slagen over mijn denkbeeld tot dadelijk zenden
bataillons en artillerie, zoo noodig meer be
schikbaar. Ik sein u beslissing.
De namen der gesneuvelden en gewonden,
voorzoover het telegram die vermeldt, zullen
later worden openbaar gemaakt."
De bier bedoelde beslissing werd meege
deeld in het eerstgemelde tweede telegram.
Voorzoover bekend zijn van de officieren
gesneuveld: generaal-majoor P. P. H. van
Ham, 55 jaar; luit.-kolonel der inf. P. van
La wick van Pabst, 45 jaar; kapitein der inf.
J. C. Lindgreen, 39 jaar; le luit.-adj. Koi-
ting, 33 jaar; le luit. inf. J. W. Abeleven,
30 iaar; le luit. art. H. U. S. Boerma, 26 jaar;
le luit. genie F. W. C. van der Stuay. 29 jaar;
2e luitenants inf. L. G. Musquetier, 26jaar;
jbr. 1'. A. Alting von Geusau, 27 jaar en
F. Kalfl'. 24 jaar (was officier sedert 31 Juli
Zwaar gewond zijn: luit.-kol. inf. H. F. C.
Bijleveldkapt. art. G. 0. Manders; le luite
nants int. F. F. F. Fuhrop, 1. T. ter Bruggen
Hugenholtz., D. Dooremans en G. J. Velds
en 2e luit. inf. H. J. W. G. Aussems.
Vermist zijn: kapitein inf. A. E. Kamer
man», le luit. art. A. van der Plank, 4e luit.
inf. E. de Graaf, officier van gezondheid
2e klasse S. Ujlaki.
Licht gewond zijn: kapiteins inf. H.
's Grueuwen, II. J. Jong en 0. C. Musch,
kapt. art. J. J. Ternminek; 4e luitenants inf.
J. P. Hardie en J. A. Jansen; 2eluit.art.
J. E. Timmer en 2e luit. inf. A. Franssen.
Aan den Gouverneur-generaal is per tele
graaf verzocht ook de namen der gesneuvelde,
gewonde en vermiste Europeesche mindere
militairen zoodra mogelijk te seinen.
Er zijn dus 22 officieren en 364 minderen
buiten gevecht gesteldvan de 448 vermiste
minderen zijn inmiddels reeds72teruggekeerd.
Opmerkelijk is liet, dat van de cavalerie
geen gewag wordt gemaakt en vreemd mag I
bet heeten, dat onze spionnen geen woord
hebben meegedeeld van dezen aanval, die
tocli zeker lang is voorbereid. Het geldt hier
toch geen nachtelijken overval zondermeer,
maar een hevig gevecht dat twee dagen en
een nacht heeft geduurd en waarbij onze
troepen onder zware verliezen werden terug
geslagen tot aan de landingsplaats.
Heden vertrokken vijl stoomschepen naar
LombokCarpentier met een batterij veld
artillerie en een sectie berg-artillerieCoen
met een bat. infanterie; Tambora met 200
man infanterie, en de Japara met veld- en
vesting-artillerie; Maet&uycker brengt voorts
een sterke troepenaanvulling over.
Woensdagmiddag werd een derde telegram
van den Gouverneur-generaal ontvangen
Het luidt:
«Colonne-Lawick van Pabst die, evenals
coIonne-Bijlevelt in binnenland wa<, ter ver- j
zekering gemaakte regelingen, opruimen
versterkingen en terugkeer rnenschen naar
dessa's, raakte op terugweg bij overgangen
Babak en Murmada met Baliërs slaags, be- j
reikte met verlies en lichtgewonden grooten i
weg naar Tjakra.
Bij binnenkomen aldaar geen schot gelost,
doch nauwelijks binnen, troep uit doorboorde
muren allerhevigst beschoten.
Verder voortgaan evenals terug onmogelijk.
In loop nacht en morgen 28 dezer bereik-
ten cenige detachementen Ampenan. Twee i
bergstukken verloren; sluitstukken meege
nomen."
Wegens tie treurige berichten, uil Indië
ontvangen, heelt H. M. de Koningin-Regentes
bepaald, dat bet diner ten Move op den ver-
jaardag van H. M. de Koningin niet zal
doorgaan.
I
Jlir. mi'. TT. A. J. van Ascli van Wijck 1
heeft Dinsdagavond omstreeks zeven uur uit
Utrecht tie terugreis naar Suriname aan 1
Wen! ons 29 Juli van anders zeer be
trouwbare zijde bet. bericht toegezonden, dat
«de poging der onderofficieren van «le Land
macht om Rijkspensioen voor bun weduwen
te erlangen, als mislukt moest worden be
schouwd,thans verzekert men ons ten stel
ligste, dat bij den Minister van Oorlog het
plan bestaat deze zaak spoedig ter hand te
nemen en tot een voor de betrokkenen goed
einde te brengen.
Bij besluit van den Minister van Financiën
is vastgesteld, dat de 347ste Staatsloterij, zal
aanvangen 42 November 4894 en eindigen
2 Februari 1895.
Het getal aangeslagene» in de Vermogens
belasting zou ongeveer aldus zijn
Getal.
f 43 000 tot beneden f 45000 9200
45 000 20 000 13 800
20 000 30000 10000
30000 40000 8 900
40000 50000 5 700
50000 75 000 8 000
75000 100000 4 200
400000 150000 4 409
150000 200 000 2100
200000 300 000 1 900
300000 500000 1 400
500 000 750000 G00
750000 «1000 000 200
1000 000 1500 000 200
1500000 «2000000 60
2 (XX) 000 en hooger100
Bij het hoofdbestuur der posterijen zou
er over gedacht worden, de brieven- en tele
grambestellers en postboden van Rijkswege
van schoeisel te voorzien.
Aan luitenant-generaal R. A. Jackson, lid
van het Hoog Militair Gerechtshof', is, op zijn
aanvrage, eervol ontslag uit «lie betrekking
verleend, en in verband daarmede, op
pensioen gesteld en zulks met dankbetuiging
voor de zeer goede diensten, door hem ge
durende zijn veeljarige militaire loopbaan
aan den lande en aan het leger bewezen:
tot lid van bet Hoog Militair Gerechthof is
benoemd kolonel R. P. Verspyck, plaatselijk-
commundant te 's Gravenhagen.
Reeds gisteren is te Utrecht aangekomen
de dirigeererwle officier van gezondheid der
le klasse (kolonel) H. C. van Eijk van Voort-
huysen, nieuwbenoemd hoofd in het 2e
district voor den militairen geneeskundigen
dienst en chef van het Militair hospitaal te
Utrecht.
Jn strijd met vroegere berichten zal nu
toch bet 4e regiment infanterie oefeningen
houden in de Legerplaats bij Ommen.
Een detachement genie-troepen is Dinsdag
uit Utrecht vertrokken om het kamp in
gereedheid te brengen.
Als verdacht van het valsclielijk opmaken
van obligatiën in een geldleening ten laste
der gemeente De Bildt zijn de gemeente
ontvanger en de gemeente-secretaris, beiden
aldaar wonende, naar de gevangenis te Utrecht
overgebracht.
Gisterochtend zijn beiden door den reeh-
teivo m m issaris verb oor< 1
Vermoed wordt, dat de secretaris gebruik
heeft gemaakt van het naamstempel des
Burgemeestei's om de stukken te teekenen,
en de ontvanger die zoo vervalschte stukken
heleend heeft. Althans zeker is, dat hij dit
met enkele gedaan heeft bij een kassier, die
ze voor echt aannam en eerst tot de ontdek
king van valschheid kwam toen hij die stuk
ken zelf aanbood aan het kantoor van uit
gifte (Blijdenstein Zn. te Amsterdam), waai
de chef, de heer De Bordes, er beslag op
legde. Op die wijze is genoemde kassier er
voor een aardig bedrag ingeloopen.
Door den lieer F. baron Van Heemstra is
een afstandsrit ten uitvoer gebracht, die wel
ile moeite waard is te vermelden, zegt de
Ned. Sport.
Met een span vijfjarige Zuid-Amerikaansche
ruins, die 14 dagen op stal hadden gestaan,
vertrok baron Van Heemstra Maandag 1.1.
des namiddags te 2'» uur van Boekhorst bij
Locbern, via Zutphen naai' Apeldoorn, waar
bij te 47» uur 's namiddags arriveerde. Na
een rusttijd van V» uur vertrok hij, met
slecht weder, te 5 uur naar Amersfoort,
waar hij te 9 uur aankwam. Dien nacht te
2'/, uur vertrok hij van Amersfoort via Eem-
nes naar Diemerbrug, onder begunstiging
van maneschijn, hoewel het onophoudelijk
regende, kwam des ochtends te 6'/» aldaar
aan, en vertrok om 7 uur naar Velserbeek,
via Spaarndam, waar hij te 97» uur zijn
doel bereikte.
De afgelegde afstand bedraagt ongeveer
450 K. M. De paarden verkeerden bij aan
komst in zeer goede conditie.
Bij de firma Binger is sedert eenige dagen,
zooals reeds met een enkel woord werd
meegedeeld, een machine in werking, welke
een revolutie in de setters-wereld te voor
schijn kan roepen. liet werk, dal tot nog
toe door zettere werd verricht, geschiedt
thans machinaal. En dat het geschiedt met
veel succes bewijst liet drukke gebruik, bet-
welk er o. a. te Londen van wordt gemaakt.
Daar zijn zetterijen, waar dertig dergelijke
machines staan: terwijl er in'tgeheel onge
veer duizend moeten geplaatst zijn. De
machine, welke door stoom wordt gedreven,
beeft een grondvlak van ongeveer li Meter
in 't vierkant en vrij wel dezelfde hoogte.
Rechts van den zetter bevindt zich aan bet
bovenste gedeelte de bak, eigenlijk een soort
trommel, welke de letters bevat. Die trómuiel
is verdeeld in een menigte kleine afdeelingen,
voor elke lettersoort een; van achteren is
hij breed, naar voren loopt hij spits toe,
zoodat de ruimte van elke afdeeling daar
juist groot genoeg is om een letter door te
laten. De Icttr wordt echter slechts door
gelaten, wanneer gedrukt wordt op een der
toetsen, welke zich ten getale van negentig
(zes rijen van 15 toetsen) rechts van de
machine bevinden.
De «zetter" raakt een toets aan, bijv. de t.
Onmiddellijk glijdt uit de afdeeling t's van
den lettertrommel een t naar beneden, valt
op een hellend drijfriempjeen blijft beueden
aan dat hellende vlak staan, botsende tegen
een koperen plaatje, dat haar tegenhoudt.
Op de t volgt bijv. een e, een I, een e, dan
de lettere g, r, a, a, f, tot men de letters
van het woord telegraaf, netjes naast elkander
gerangschikt, legen bet plaatje heelt staan.
Achter dat woord moet oen kleine ruimte
«wit" voorkomen, de zetter drukt op een
plaatje links van zijn toetsen en onmiddel
lijk glijdt een «spatie" naar beneden en
schuift zich van zelf tegen liet woord. Daarop
volgt een tweede woord, een derde enz. tot
de regel gevuld is, waarvoor bet sein ge
geven wordt door een schel. De zetter drukt
nu op een stang; de gezette regel wordt
naar links geschoven, tot hij komt vlak voor
den pot, waarin de letterspecie in gesmolten
toestand zich bevindt en in dien toestand
gehouden wordt door een gasvlam, welke
daaronder is aangebracht. In den specie-pot
is een gleuf; de gezette regel komt juist
voor die gleuf, waaruit de specie, door een
vooroverbuigende beweging van den pot,
gedrukt wordt tegen en tusschen de lettor
en aldus den regel zelf giet. Zoodra dit ge
schied is, glijdt liet zetsel weer naar rechts
en komt tusschen twee scherpe messen, die
het effen en glad schaven. Kant en klaar
komt de gegoten regel te voorschijn door
een smalle ruimte en blijft staan op een
plaatje en wordt door een veer naast de
andere geschoven.
De regel is gereed.
De lettere, welke dien regel gevormd heb
ben, zijn intusschen niet op haar plaats ge
bleven. Zij zijn allen gegrepen door een
langen arm, die ze opneemt, ze omhoog
brengt en ze vast houdt vlak voor een spriraal.
Van onderen tikt er een mesje tegen aan.
die letter voor letter in de spiraal slaat; de
lettere draaien mee rond tot ze voor de af
deeling komen, waarin ze r.buis behooreu
en de machine «distribueert" dus zelf het
werk, dat zij eerst gezet heeft. De «spaties",
die lang, wigvormig zijn, heeft de vangarm
laten staan; hij heeft dus als 't ware de
lettere er uitgetrokken. Het kan zijn dat
de regel min of meer los gezet is: de ma
chine vult hem zelf aan, door die wigvormige
«spaties" zóo aan te drukken, dat de regel
de vereischle lengte krijgt.
Dit alles geschiedt in een onmogelijk
korteu tijd, zoodat in een oogwenk de regel
gezet, gegoten en weer gedistribueerd is.
Geen regel, die langer is dan do andere
geen letter, die hooger staat dan zij moet
staan. Alles kenmerkt zich door een gelijk
matigheid, welke geen zetter kan verkrijgen.
Daarenboven heeft men nog het voordeel,
dat ine» steeds nieuwe letter heett en een
mooie druk gewaarborgd is.
Een zetter kan evenwel op den verkeerden
toets drukken en «lus een fout maken: bij
gewoon zetsel kan men de fout verbeteren
door eenvoudig het foutieve woord er uitte
nemen en er een nieuw voor in de plaats
te stellen. Mei een machine is men genood
zaakt den geheelen regel, waarin de fout
voorkomt, over te zetten, doch alles gaat
zoo vlug in zijn werk, dat zulks geen be
zwaar is.
Zoo kort mogelijk hebben wij getracht,
een uiterst oppervlakkige beschrijving der
machine te geven. Oppervlakkig moest zij
uit den aard der zaak zijn. want om een
juist denkbeeld van deze vinding te kunnen
vormen, zouden eenige teekeningen dringend
noodzakelijk zijn. Telegraaf.
Waar, blijkens getuigennis der buren,
burgers uit eigen stad er «inloopen", daar
is een waarschuwing aan hctgeheeleNcder-
landsche publiek niet overbodig.
Wie adverteert, om een betrekking te
zoeken die wachte zich voor uitnoodigingen,
met opzet haastig geschreven alsof de
schrijver liet zoo" druk hadde en bijv.
luidende«Aangaande de door u gevraagde
betrekking verzoek ik u tot mij te komen."
Als men dan niet le Amsterdam woont,
denkt men bij het lezen der naam- en
adresstempeling alsmede: «Kantooruren van
6 tot, 9"— wellicht: daar moet ik wezen, of:
ohoe druk is bet daar"! Doch gaat men oi
lmen. dan vindt inen aan bet opgegeven
adres geen winkel, of fabriekszaak of iets
dergelijks, waarvoor men zich per advertentie
aanbood, maar een lïosschentrekker!
Op genoemde uitnoodigingen geve men dus
geen acht, om vergeefscli© reiskosten en wie
weet wat nog meer uit te winnen
Aanvankelijk te Amsterdam, maar in den
laatste» tijd ook daarbuiten, gebeurt het, dat
vrouwen in een winkel komen om iets te
knopen, mei een gulden betalen en wanneer
de bediende dien in zijn toonbanklade heeft
celegd en geld teruggeven wil, diens aandacht
op iets anders vestigen. Als dan later de
man terugbetalen wil, houden de vrouwen
vol een rijksdaalder te hebben gegeven.
Meestal moot de winkelier toegeven.
Men zij voor deze lieden, die bij de politie
bekend staan onder den naam «opstrijkstere"
op zijn hoede.
Bij de schutterij 'e Bergen-op-Zoom schijnt
een officier te zijn, die bij de exercitie zijn
commando's krachtig denkt te maken met
een «knoop". De burgerjongens vonden dat
onaangenaam en hadden besloten dien officier
eens tc genezen van zijn vloek manier. Ver
leden Maandag beeft gedurende de geheele
oefening een knaap inet een plank, waarop
stond «Ilier vloekt men niet," den luitenant
hij de exercities vergezeld, liet lokte heel
wat volk, vooral toen de plank ook de schut
terij op haar tocht door de stad begeleid le.
De lust om in het bezit vau »vast" geld
te komen door een of ander ambt of ambije,
dus begiftigd te worden, is groot, ofschoon
al evenzeer in den mond van bet volk de
uitdrukking leeft: «vast geld, vaste armoede."
Tengevolge der uitbreiding van bet tram-
wegnet, der Eerste Groninger Tramweg
Maatsch. (Veendam) is tevens een geringe
uitbreiding van personeel noodig. Voor koet
sier e» conducteur hebben zich niet minder
dan driehonderd liefhebbers aangemeld.
I)s. I. Hooykaas Jzu., Remonstruutscli predi
kant alhier.* staat op het zestal bij de Remon-
strantsche gemeente te Meppel.
Door den Commissaris dor Koningin in de
provincie Utrecht is verlof verleend aan
inr. F. D. graaf Schimuielpenninck, burge
meester dezer gemeente, om zich van 1 tot
17 September buiten de gemeente op te
houden.
De groote parade, welke morgen op de
Vlasakkers zal worden gehouden ter gelegen
heid van den verjaardag van H. M. de
Koningin, zal niet plaats hebben om 42 uur.
gelijk eerst bepaald werd, doch om 10 uur.
Naar aanleiding van het voorbeeld door
H. M. de Koningin-Regentes gegeven om,
met het oog op de nationale ramp van
Lombok, ter gelegenheid van de verjaardag
van H. M. de Koningin geen feestelijkheden
ten Paleize te doen plaats hebben, zal morgen
(Vrijdag)avond de geannonceerde muziekuit
voering met bal in AmicUia NIET plaats
hebben.
De volksspelen welke morgen in de kazernes
hier zullen plaats hebben, zullen, in verband
met liet gebeurde op Lombok, niet opge
luisterd worden door muziek.
In de plaats van dr. II. W. Ueinsius, die
deze gemeente metterwoon verlaat, is dr. A.
J. A. 1'range benoemd tot leeruur aan de
Rijksnormaallessen hier.
Onze stadgenoot de hoer Voortman is
Maandag geslaagd voor de acte A. Etlgelsohe
taal Middelbaar onderwijs.
Tot agent van politie 4e klasse alhier is
benoemd G. van Kommer.
In sommige bladen wordt bericht, dat
onder de militairen hier in garnizoen eenige
gevallen van febris tgphoidea zijn voorge
komen.
Togeniststelling van hen wier nabestaanden
thans te Amersfoort garnizoen houden, zij
bericht, dat, zich slechts vier gevallen voor
deden, terwijl reeds drie patiënten aan de
beterende hand zijn.
Gisterochtend omstreeks half twaall viel
het 5-jarig dochtertje van A. B. al spelend
door de balie van de Ulrechtschepoort-brug
in de Beek.
De agent van politic G. van den Brink, die
zich gekleed te water begaf, mocht de vol
doening smaken de kleine, die inmiddels een
hoel eind was afgedreven, weder op het
droege te brengen.
Het kleintje kwam met ucn schrik vrjj.
Zondagavond heeft achter de Kampstraat
een onderlinge vechtpartij plaats gehad,
waarbij zekere K. in het hoof» is gestoken,
I waarvan lievige bloeding liet gevolg was. Na
j in bet nachtwaclitlokaal door een geneesheer
voorloopig to zijn behandeld, is hij huiswaarts
I geleid.
i De dader E. v. M.. zal worden vervolgd.
We zouden van deze snij partij oenda-
gelijks voorkomend iets in ilie buurtgeen
I gewag gemaakt hebben, als ons niet verzocht
was om op deze wijze het bericht van andere
bladen tegen t.o spreken, waarin melding
wordt gemaakt van oen vechtpartij op Maan-
