Maandag 17
Sept. 1894.
No. 4389.
38e Jaargang.
Von BENDA Sr. en Jr.
Binnenland.
Uitgave
Firma A. H. VAN CLEÉFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag met gratis Zondagsblad. Abonnement per 3 maanden ƒ1,Franco
per post /l.lo. Abonnement alleen op het Zondagsblad voor Amersfoort 40 ct, voor binnenland 50 et. per
m—o Adv?rtel?tiën 1—6 regels 60 ct,elke regel meer 10 ct. Groote lotters naar plaatsruimte. Legale-,
omcieele-en onteigemngsadvert. per regel 15 ct. Reclames per regel 25 ct. Afzond,rlijke nummers 10 cent.
uienstaanbiedingen en aanvragen, r'tsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, in het
Zondagsblad, per regel5 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Bureau MÜÜRHUIZEN
hoek Kortegracht, Wijk B. 60
Tolephooiinuntmer 19.
KENNISGEVINGEN.
De GRIFFIER der PROVINCIALE STATEN
van UTRECHT, daartoe door de Gedeputeerde
Staten van dat Gewest gemachtigd, brengt ter
kennis van de belanghebbenden, dat de Reke
ning der enkel provinciale en huishoudelijke
inkomsten en uitgaven over het dienstjaar 1892,
goedgekeurd bij Koninklijk besluit van 29
Augustus 1894, no. 60, alsmede de Begrooting
dier inkomsten en uitgaven voor het dienstjaar
1895, goedgekeurd bij Koninklijk besluit van
3 September 1894, no. 56, ingevolge artikel 100
der Provinciale ivet, verkrijgbaar zijn gesteld ter
Provinciale Griffie van Utrecht, tegen betaling
van 40 cents per exemplaar, zoowel voor de
Rekening als voor de Begrooting.
Utrecht, den 13 September 1894.
De Griffier der 9taten voornoemd.
C. R. MERKUS.
Koninklijke Nedcrlaiirtsclie
Marine-ICeserve.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Gelet op eene missive van den Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht, van den 7.
September 1894, No 1, Nj. M. S.
Brengen ter algemeene kennis, dat een exem-
Ïlaar der bij Koninklijk besluit van den 25.
uli 1894, No. 42, vastgestelde Voorloopige regeling
van het Personeel der Koninklijke Marine-Reserve
voor eenieder ter inzage ligt op de Secretarie
der gemeente, op werkdagen, van 's morgens
10 tot des namiddags 3 uur, en nood/gen belang
hebbenden uit van den belangrijken inhoud dezer
regeling en der voorwaarden van benoeming in hel
korps officieren of in het personeel der matrozen,
torpedisten, machinisten en vuurslokers der voormelde
Marine-Reserve te willen kennis nemen.
Amersfoort, den 14. September 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
GROENEBOOM.
Wethr., lo-B.
De Secretaris.
W. L. SC1IELTÜS.
NATIONALE MILITIE.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Gelet op art. 26 der militiewet, tijdelijk ge
wijzigd bij art. 1 letter h. der wet van den 4.
April 1892 (Staatsblad No. 56),
Doen te weten, dat het register van inschrij
ving over bet jaar 1894 en de alphabetische
naamlijst, bevattende de ingeschrevenen voor
de lichting der nationale militie voor 1895, ge
durende acht dagen, te rekenen van lieden, van
's voormiddags 10 tot 1 uur des namiddags, ter
Secretarie voor eenieder ter lezing liegen, binnen
welken tijd bij den heer Commissaris der Konin
gin bezwaren kunnen worden ingebracht, door
middel van een door de noodige bewijsstukken
Feuilleton.
Naur het Duitsch.
7.)
Miska holde weg en de generaal was razend in
zijn schik over zijn kostelijken inval. De nieuwe
schooljuffrouw was een meisje uit den beschaaf
den stand en zou zeker wel goeden raad weten
te geven.
Kilian von Benda was lid van de schoolcom
missie en in die hoedanigheid kon hij de onder
wijzeres gerust bij zich ontbieden. Het was nog
wel wat vroeg nog geen acht uur maar
buiten neemt men dat niet zoo nauw.
Geen half uur later was Miska terug.
Wel? vroeg Von Benda in de grootste
spanning.
Generaal, kompliment van de juffrouw en
de juffrouw laat zeggen....
Hier bleef Miska steken.
Nu wat
Miska kuchte even en zeide toen zeer schielijk:
Kompliment van de juffrouw en do juffrouw
laat zeggen, dat, als de generaal haar iets te
vragen heeft, de generaal zelf bij haar kan komen.
Wat een katriep Von Benda onwillekeurig
uit; maar onmiddellijk daarop hernam hijMaar
ze heeft gelijk, groot gelijk, Miska, geef mijn
uniform, en loop dan even naar beneden en zeg,
dat de gala-koets ingespannen moet worden
Frit3 en Anton moeten mee. Als de drommel,
gestaafd verzoekschrift op ongezegeld papier,
intedienen bij den Burgemeester der woonplaats.
Amersfoort, den 15. September 1S94.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
GROENEBOOM,
Wethr. lo.-Br.
De Secretaris,
W. L. 3CHELTUS.
De berichten uit Indië zijn schaarsde
Staatscourant gal tot heden niets en de
Regeering, die reels 7 September opgave
vroeg omtrent hen die 28 Augustus als ver
mist gemeld werden en vermoedelijk veertien
dagen geleden met liet detachement-Lind-
greeu zijn teruggekeerd, heelt nog geen
opgave daaromtrent gepubliceerd.
Vrijdagochtend ontving De Telegraaf het
volgende bericht
»l)e versterking Pasingaban (ten zuiden
van Mataram, waar volk uit Mataram na
het bombardement van die plaats was ver
zameld) is gisteren ingenomen en bezet, ni
een gevecht, dat den geheelen dag heeft
geduurd.
Het verlies aan onzen kant is gering (2
minderen gesneuveld en 4 gewond).
De operation worden voortgezet. De vijand
versterkt de kampongs vóór Mataram.
De Sasaks hebben (het vorstelijk verblijf)
Goenoeng Sarie verbrand en de Baliërs hevig
aangevallen.
Onze stal" is van oordeel, dat Mataram
binnen een week zal zijn veroverd."
Dit laatste moge vreemd klinken, na de
vorige telegrammen volgens welke Mataram
en Tjakra Negara zouden zijn platgeschoten
door de zware artillerie verklaarbaar is
dit vrij langdurig verzet, als men aanneemt,
dat de Baliërs uit Mataram zich voor een
groot deel in veiligheid hebben gesteld in de
omliggende kampongs en dessa's, welke door
hen werden versterkt eu tot het uiterste
worden verdedigd, zoodat onze troepen slechts
met moeite Mataram kunueu naderen.
Men weet, dat de Icolonne-Segov van het
Noorden nadert en Reinbega aantastte, terwijl
c -li andere kolonne uit het zuiden aanrukt
en de Sasaks van het noordoosten opdringen
eu o. a. Nannada verwoestten, evenals nu
Goenoeng Sarie. Aan de vierde zijde sluit
onze Marine den vijand in.
Zeer opmerkelijk is een brief van den
Iudischeu correspondent van het bekende
anti-revolutionnaire blad De Nederlander,
Miska. In vijf minuten moet alles klaar zijn.
Miska holde van boven naar beneden en van
beneden naar boven, hielp zijn meester zich
kleeden en voud af en toe toch nog tijd den
jongenheer te sussen. In tien minuten was alles
klaar en stapte de generaal in de prachtige gala
koets, die op het slotplein hem reeds wachtte.
In volle vaart reed Frits met zijn fraai twee
span naar het dorp tot voor de eenvoudige wo
ning der onderwijzeres. Do palfrenier sprong van
den bok, nam het visitekaartje van den generaal
en begaf zich daarmede naar binnen, waar hij
zeer eerbiedig vroeg of het de juffrouw gelegen
kwam, generaal Vod Benda te ontvangen.
Het antwoord van de juffrouw luidde ditmaal,
dat het haar zeer aangenaam zou zijn den gene
raal ie ontvangen.
Von Benda stapte uit het rijtuig en ging zeer
plechtig en statig de eenvoudige doch keurig
uette en geheel met wingerd begroeide woning
der onderwijzeres binnen.
Lotte Burger, de jonge onderwijzeres, deed zelf
de deur van haar voorkamertje open, niet zoozeer
om den generaal te gemoet te komen, dan wel
om hem te belettan een verkeerde deur binnen
te gaan.
Eerbiedig groetend trad Von Benda het kleine,
doch zeer smaakvol ingerichte vertrek binnen,
en zonder gevolg te geven aan de uitnoodiging
van Lotte om plaats te nemen, maakte hij haar
in dc eerste plauts en staande zijn excuses over
hetgeen een uur te voren was gebeurd.
Juffrouw Biirger ik kom zelf tot u, om u
vergiffenis te vragen voor het geval dat gij u
beleedigd mocht achten door mijn ik erken
dat zelf zeer ondoordachte en ongepaste
welke blief uit Lombok geschreven werd
toen alles daar couleur de rose was. Uit dat
schrijven nemen wij het volgende over:
De kansen van de expeditie waren voornamelijk
afhankelijk van don militairen en den politieken
toestand op Lombok, en op het nabijgelegen Bali,
en van de hoegrootheid onzer eigen macht.
D.e keunis van den politieleen toestand op Lombok
had dc Regeering geheel eu al te danken aan het
Civiel Bestuurvan militaire zijde werd niets van
cenig belang daaraan toegevoegd.
Men had zich, bij gebrek aan daarvoor toegestane
fondsen en bij het gemis aan een overeenstemming
met zijn roeping werkenden Generale» Staf, bij het
Departement van Oorlog moeten tevreden stellen
met het maken van een resumé uit de verschillende
over Lombok en zijne bewoners bestaande verhan
delingen.
Aan de officieren werden medegegeven „nnntcoke-
ningen omtrent Lombok"; bij die aantoekeningen
werd een naar gissing verbeterde kaart van dat eiland
op 1250 000 gevoegd, welke kaart vergroot en een
weinig vervolledigd, overgenomen schijnt te zijn uit
de in den atlas ven Stenifoort voorkomende kaart
van Lmnbok op 1:1000000.
Het is zeer zeker te verwachten, dat de thans
uitgegeven kaavt uit een militair oogpunt verre he
neden die gebleven zal zijn, welke men zich had
kunnen verschaffen als Lombok te voren door een
deskundige, onder welke vermomming dan ook, be-
isd v
tellen,
Van de Sasaksche bevolking wist u
meer, dan dat zij een 500 000 zielen
en dat zij in 't geheel niet krijgshaftig eu uitermate
arm was. Van de Hindoe-Balineesche bevolking
wist men, dat deze 50 000 zielen moest lellen, en dat
zij zeer krijgshaftig en lichamelijk goed ontwikkeld
was.
Van veel m.er waarde dan deze beide gegevens
was voor ons dc wetenschap, i. vt de Sasaks in macht
tegenover de Hiudoe-Balineezen stonden als éen tot
éen; immers geeu der beide partijen kon het voor
eerst van de andere winnen."
Dc correspondent gaat vervolgens 'm
toestand op Bali na, waarvan het Civiel Be
stuur «blijkbaar volkomen op de hoogte" is
geweest.
Alles bij elkaar genomen kwam het dus bij do
Indische Regeering alleen aan op de vraag om le
beslissen of zij door het zendmi van een expeditie
in staat zou wezen aan de Hiudoe-Balineezen op
Lombok, die door de Sasakbovolking in hun vrije
beweging werden belemmerd, do wet le stellen.
Het Civiel-Bestunr meende van wel, en alles wijst
er op, dat het deze keer de zaken zeer juist heeft
ingezien. Nog éen zoo'n overwinning door een civiel
ambtenaar en het vertrouwen van het leger in het
civiel gezag zal aanmerkelijk stijgen
Inderdaad lag in den spoedigen afloop der expe
ditie het wel eu wee van Indië opgesloten; immers
aanvulling van Atjeh en Lombok beide zou bij
eenigszins langen duur der Lombok-expeditie een
voudig onmogelijk geworden zijn.
De regeering stelde zich dan ook een termyn van
twee maanden strijd voor den geest
Dat men zich op Lombok niet verdedigen zou,
had men iu militaire kringen in het geheel niet
verwacht. Enkele personen, die de toestanden op
Lombok bickeu te kennen, o.a. een heer te Makas
sar en een te Soerabaya, hadden, reeds vóór het
vertrek der troepen, als hun besliste meeniug te
WT F. A. G R O E N H U ÏZ E N,
Havik, hoek Lavendelslraat.
HORLOGE- eu INSTRUMENTMAKER.
boodschap.
O, laten we daar maar niet meer.over
spreken, viel Lotte hem in de rede.
De generaal liet zich echter niet vau zijn stuk
brengen en ging kalm voort:
Ik verzoek u vriendelijk, te willen ge-
looven, dat het van mijn kant geen gebrek aan
eerbied was voor uw persoon
Lotte boog glimlachend even het hoofd.
Noch voor de wetenschap
O, generaal, riep zij nu lachend uit, noemt
u dat ook al wetenschap, wat ik hier aan de
kinderen leer Dat is overdrew en Maar wees
zoo good plaats te nemen en vertel me dan
eens wat ik hel) misdaan.
U iets misdaan?
Ja, datdacht ik en dat u mij alslid van deschool-
eommissie daarover ernstig wilde onderhouden.
De generaal wist niet wat hij hoorde.
Maar juffrouw Biirger, hoe komt u er bij
Dat zou toch al te krankzinnig wezen... pardon,
die uitdrukking is wel wat kraswordt nu
maar niet boos
Wezenlijk, ik dacht het en daarom was ik
een beetje icoppig. Ik zal 't u maar eerlijk
zeggen, ik buig mijn hoofd niet graag zelfs
niet voor mijn meerderen
Die allen reien hebben om zeer tevreden
over u te zijn, want ieder weet hoe nauwkeurig
en met hoeveel toewijding gij uw plicht doet.
Nu, dat kliukt heel anders dan wat ik
verwacht had te hooren. Maar vertel me eens,
kennen gegeven, dat er op Lombok geen schot zou
vallen, uoeh aan deze verklaringen kon men van
militaire zijde geen gewicht hechten, vermoedelijk
alweer omdat de militaire autoriteiten niet voldoende
van don toestand op de hoogte waren gehouden."
Meermalen werd de vraag gedaan of Am-
penan (Lombok) telegraphisch met Batavia
is verbonden. Dit is niet bet geval, maar
de lijn SoerabayaMakassar loopt over Boe-
leleng (Bali) en deze plaats is slechts enkele
uren stoomens van Ampenan verwijderd.
Een inzender in de Haagsche Cl. maakt
een berekening van hetgeen de 43 Hollaud-
sche luitenants, die voor het Indische leger
zijn aangevraagd, aan den Staat zullen kosten.
IJit, bedraagt f422 Ul)0, dus ongeveer bet
bedrag door den Vorst van Lombok als
oorlogskosten gestort.
Hij meent, dat de voorkeur moest zijn
gegeven aan beL zenden der van de Academie
en do korpsen onlangs afgeleverde 2e luite
nants de verlofgangers, die direeten terug
keer hebben aangeboden de Indische officie
ren hij liet Nederlandsche leger gedetacheerd
en de gedetacheerden aan de Krijsschool.
Deze toch hebben Maloisch geleerd, de drie
laatste categorieën zijn met de Indische
legertoestanden bekend en zijn geacclima-
teerd.
Terwijl er nu enorme uitgaven worden
geëisebt tot aanvulling van hef korps officie-
reu iu Indië, kon, volgens den inzender
(zekeren B. D. L.,) het Indische korps over
vloedig en betei in eigen behoefte voorzien.
Aan deze beschouwing knoopt hij vast de
achterstelling van de Indisc ie officieren bij
de Nederlandsche, ook wat ridderorden en
onderscheidingen betreft.
Wij wagen een andere opmerking. Sedert
jaar en dag is aan Koloniën een lange naam
lijst. van officieren, die geneigd zijn bij het
Indische leger gedetacheerd te worden. Zijn
we goed ingelicht dan komen daarop 135
luitenants voor, die vooralsnog niet in de
termen vallen, gepromoveerd te worden tot
kapitein. Waartoe dan nu een nieuwe aan-
Door uit die lijst te kiezen, is de Minister
in een oogwenk aan 35 luitenants geholpen
en bespaart hij tevens 35000 aan gratifica
tiën en overtocbtsgelilen.
Deze som is zeer, zeer matig geraamd,
terwijl men in dezen ook nog te letten
heelt op de omstandigheid, dat de Neder
landsche luitenants allen over 5 jaar weer
zullen moeten repatrieeren.
Er heerscht bij de burgerij, en niet geheel
ten onrechte, groote ontevredenheid over
het bijna totaal gemis aan berichten van
generaal, waarom komt u dan eigenlijk bij me
Enkel en alleen om u mijn excuses te
maken, juffrouw Lotte. De boodschap, die ik u
van ochtend zond, was heel ongepast. Maar u
moet het maar niet kwalijk nemen, want het
was mijn bedoeling volstrekt niet, u iets onaan
genaams aan te doen: het is alleen een gevolg
van een zeer ondoordacht en overhaast genomen
besluit. Ik heb van nacht geen oog toegedaan,
liet hij er tol/djn verontschuldiging op volgen, en
daardoor kwam het waarschijnlijk, dat ik van
ochtend niet tot helder denken in staat was.
Lotte was wel een beetje verlegen geworden en
zij bloosde zelfs, ter wij 1 zij met haar groote donkere
oogen haren bezoeker vragend bleef aankijken.
Dus u hebt mij als lid van de schoolcom
missie niets te zeggen vroeg zij eindelijk, nog
maar half gerust gesteld.
In het geheel niets. Het gold slechts een
persoonlijk belang, een vriendelijk verzoek en
een vertrouwelijke mededecling.
Dan mag ik u wel vergiffenis vragen, dat ik zoo
onbeleefd was, generaal, eu zoo onvriendelijk. Maar
vertol me nu toch gauw wat deqaaeatiedan is. Het
spreekt van zelf, dat ik niets liever wil dan u van
dienst zijn.
Maar ik had er reeds van afgezien, u nog lastig
te vailen. Ik zeide u immers, dat mijn visite alleen
ten doel had u mijn excuses aan te bieden, en ik ge
looi, dat ik u het beste bewijs van dc oprechtheid van
mijn berouw over mijn ongepastheid geef, door bij
dit bezoek, dut ik slechts bracht om ude verzekering
van inijn hoogachting te geven, geen andere zaken
te behandelenofschoon... ik moet eerlijk be
kennen, dut er iets is, dat... mij zeer na aan mijn
hart ligt... Wordt vervolgd.)