Donderdag 29 Nov. 1894. No. 4410. 39e Jaargang. Binnenland. ID WAMIÜIMGE TOCHT, Uitgave a. h. van cleepf te Amersfoort. Verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag met gratis Zondagsblad. Abonnement jmr 8 maanden ƒ1,Franco Ser post ƒ1.15. Abonnement alleen op het Zondagsblad voor Amersfoort 40 et», voor binnenland 50 et. per maanden. Advertentie» 16 regels 60 et.; elke regel meer 10 et. Groote letters noar plaatsruimte. Legale-, officieële- en outcigeningsadvert. per regel 15 et. Reclames por regel 25 et. Afzonderlijke nummers 10 ami. Dienstaanbiedingen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, in het Zondagsblad, per regel5 cent Bij advertentie» van buiten «ie stad worden de inensseorkosten in rekening gebracht. Bureau MUURHUIZEN boek Kortegracht, Wijk B. 60 Tclophooiinummor 19. KENNISGEVING. De BURGEMEESTER van AMERSFOORT Gezien artikel 41 der gemeentewet, do p1 ,i nn's van de ingezetenen, dat mL.i dezer gemeente zal vergaderen op Maandag, den 3. December aanstaande, des na middags ten Vit ure. Amersfoort, den 2S. November 1894 De Burgemeester voornoemd, F. D. SGiriMMBLl'ENNINCK. Aan bet Departement van Koloniën is Maandag het volgende telegram ontvangen van den gouverneur-generaal van Ned. Indië: »Alle voorname poengguwa's zijn, voor zoover bekend, thans in onderwerping; twee verwanten van den radjih nog niet. «De inlevering van wapenen vordert goed." Dinsdag werd daar liet volgende regeerings- telegratn ontvangen: «Een der verwanten van den radjah, be doeld in he; laatste telegram, is gisteren aanbevallen en gesneuveld. «Van ons sneuvelde éen en werden gewond vijf militairen beneden den rang van officier. «Geheel Tjakra-Negara door troepen bezet." De Amsterdamse lie en de Rotte rdainsclie ochtendbladen van Dinsdag meldden nog het volgende «Alle voorname hoofden benevens de tweede vrouw van den radjah hebben zich nu onder worpen. «Zeshonderd geweren zijn ingeleverd. «Wij verkenden Zondag Rertais zonder eenige belemmering." «De wettige zoon van den radjah sneuvelde in een gevecht bij Tobatier wordt een tocht ondernomen naar Lingsar en Narmada." De Staatscourant bevestigt het sneuvelen van luitenant-kolonel Krackers en de verwon ding van een der 2e luitenants Franssen. De vertraging in het openbaar maken van de namen der gesneuvelden en gekwetsten is een gevolg van 's Ministers wensch om vooraf de familieleden (die er uit de «particuliere dagbladen" natuurlijk reeds alles van weten) op de tijding voor te bereiden. Wij zouden wel eens willen weten hoe men in dit geval de familie heeft voorbereid, nu zelfs de Minister niet wist welke der luitenants Franssen gekwetst is. Eerst thans blijkt, dat liet de jongste zoon is van den gepeusionneerden overste 1*. van liet Indische leger. Hij de iamilie is bericht, ontvangen, dat kapitein D. M. Slangen die bij de verovering Feuilleton. Naar het üuitsch. 4). (SLOT). Zij kuste Lederer op het voorhoofd, knikte hem nog eens vriendelijk toe en ging daarna in een zijkamer, waar Bruno te bed lag. Één inensch dood en drie zwaar gewond, wel licht nog meerdere ongelukken Door Lederer's schuld! Waarlijk, dat natl hy niet gewildbij luid alleen zijn kind willen reddendaarom bad hij den rit door den «ion- keren nacht gewaagd. Hoe had hy het durven wagen den tocht te ondernemen, zonder signalen en zonder da; hij wist, dat alle slagboom» ge sloten waren? Doch wat hielpen nu alle nabe trachtingen, wat baatte al dat zelfverwijt? I)e dooden worden niet meer levend en de gewonden n']fin °wat gebeurde met hem zelf, hij, die de oorzaak was van het ongeluk? Zeker zou hy zijn betrekking kwijtraken en gevangenisstraf kriit/en Veel erger dan dit alles was het hna- Sï MlftmrSt - ,r!1(le h'l ,ot. met erkennen - - hem gedurende zijn geheele leven '°MrtSlgwit riohtte 1-e.lcrcr «k-h in «gn bed Drt stilliggen ken bij met k,n-er mthou- lc„ Onophoudelijk klonk hm, nog dot .uiget- leeohrei in de ooron. Hu «trompoldo nu <lo van Tjakra-Negara zwaar gewond werd, in het hospitaal tc Soerabaya is overleden. Dr. Ujinki, de bekende Hongaar, die als officier van gezondheid tot liet detachemcnt-Lindgroen be hoorde, is met verlof naar Europa vertrokken en bezoekt thans zijn vaderland. De VVeener correspondent van de N. It. Ct. hoeft dien officier opgezocht en van hem een on ander nit zijn ervaring vernomen. Dc dewa, waar het als detachement Lindgroen bekende troepje te Tjakra Negara was ingesloten, was een door muren omringde open ruimte. Aan «lie muren waren afdaken bevestigd, waaronder de Balineezcn gewoon zijn te eieu en ie slapen. lu het midden van dat vierkant stond «ten op zuilen rustend paviljoentje, waaronder op liot oogenblik dat do Hollanders daarin een toevlucht zochten, het gebalsemde ljjk van een Balinees lag, dat, te oortleelon naar «ie kostbare kleeding en <le vele sie raden, ongetwijfeld dat van een aanzienlijk man moest zijn. Terwijl de onzen de overige lijken begroeven, waaronder dat van den overste Pabst, wiens lichaam bij een uitval der bezetting gevonden was, werd op aanraden van dr. Ujlaki aan den dooden Balinees niet geronkt en liet strikte bevel uitgevaardigd het lichaam precies zoo tc laten als ineu het gevonden had. Bij de capitulatie vonden du Baliticezen «lnn ook hun dooden landsman in deuzelfdeu staat terug, hetgeen een goeden indruk op hen gemaakt moet hebben en waaraan de Hollanders, volgens Ujlaki, liet waarschijnlijk te danken hebben, dat de vorst hen iu hunne gevangenschap zoo goed behandeld heeft. Gelukkig voor onze laudgenooten wisten zij bij een der uitvallen een kist met gehukt, een kist beschuit en een paar kisten umunitic machtig te worden. Toch lieerschtc er wegens dien smullen mondkost groot gebrekeen mootje vlecscli of een beschuit per etmaal en oen teug troebel water, was alles wat de belegerden, die dag en nacht ouder de wapens moesten blijven, kregen. Verder blijkt, dat kapitein Linilgreen herhaaldelijk heelt voorgesteld zich door den vijand heen te slaau naar Mataram, welke plaats men nog iu handen onzer troepen waande. Dr. Ujlaki was daar echter tegen, vooral met het oog op hel, groote aantal gekwetsten. Daarom werd eindelijk besloten te onderhandelen. De Vorst stelde eerst voor de officieren vrij te laten, eu de manschappen niet. Maar dit werd natuurlijk afgeslagen. De Vorst was, ondanks zijn 80 jaar niet kindseh, zooiils men wel heeft verteld. Na dagen lang over en weer praten, stemde de Vorst eindelijk toe de gevangenen los te laten. Vooraf zouden zij echter nog naar «Ion ketoet in Mataram gevoerd worden. Daar aangekomen en voor den kroonprins gebracht was het. «lat kapitein Linilgreen het kranige antwoord gaf, «lat de bommen der Compauie der vrienden der Gompanie geen kwaad konden doen. Dr. Ujlaki schilderde in levendige kleuren hoe zij allen zich niet verroerden, toen twee bommen van de Marine, die op dat oogenblik Mataram hevig beschoot, vlak voor hunne voeten neervielen en de Baliërs van schrik uit elkaniler De verwachting echter om na afloop van dit onvrq willige bezoek aan den ketoet ongehinderd naar Ampenan te mogen vertrekken, werd voor alsnog door liet verschijnen vuu een renbode, die den Vorst beval de gevangenen weer terug zijkamer waar vrouw en kind zicb bevonden. Beiden sliepen. Lederer keek hen beiilen eenigen tijd met medelijden aan, dikke tranen rolden over zijn wangen. Zij zouden ongelukkig worden door hem, even ongelukkig als hij zelf was. Met moeite ging hij dc trappen af, hij ontvlood de mensehen, die op straat waren; zijn geweten dreef hem van hen. Diep ademhalend bleof hij eenige oogenblik- ken staan. De frissc'ne herfstlucht deed hem goed. De torenklok sloeg zeven uur. Nog eenmaal keek hij om naar zijn woning en daarna begaf hij zich naar de locomotief. Hij wilde weer bij zijn machine wezeniedere machinist houdt veel van zijn locomotief, evenals de zeeman van zijn schip, waarmede hij éen is. Hij vond «1e locomotief in de remise; waar schijnlijk hadden andere machinisten haar «laar heen gebracht. Hij bekeek hem met ruocdeloozen blik en begon daarna, zooals gewoonlijk, alles na te zien. Of zij misschien door den zwaren schok eenige averij gekregen hail? Een luid lachen «leed hem plotseling opzien. Een spoorwegarbeider, die belast was met het schoonhouden der machine en met het aanmaken van het vuur, kwam naderbij en vroeg opspot- tenden toon: „Wil je naar je gebraad kijken? Ik heb bet weggebracht, wilt ge het hebben?" Lederer keek den tnati verbaasd aan. „Gebraad?" vroeg hij. „Wat bedool je daar mee De arbeider lachte. „Het zal wel een Hinken schok gegeven hebben unj verwondert het dat de machine niet uit de rails gevlogen is. De raderen zaten vol bloedde buffers waren vol met harenik heb alles weder schoongemaakt. te voeren, deerlijk bedrogen. Wat de reden daarvan was, wist «Ir. Ujlaki niet te zeggen, evenmin als waarom do onzen zoo good door den Vorst behan deld werden. Niet alleen dat de radja dc gevangenen ruim- sehoots van levensmiddelen voorzag, lijj liet nog I aan den dokter een soort linnen uitreiken tot bet verbinden «Ier gewomlen. Ja, zijn bezorgheid ging i zöo ver, «lat hij tot tweemaal toe de gevangenen heeft laten waarschuwen als er alarm geslagen zou I worden, opdat «leze tocii niet zouden denken dat j dit helaohe lawaai «le voorbode van hunne veyrnoor- ding zou zijn. Een laatste bewijs zijnor welwillend heid toonde «le Vorst nog hierin, dat toen eindelijk I onze soldaten zonder beding vrijgelaten werden, hy uitdrukkelijk last gaf, hen langs zijwegen naar I Ampenan te voeren, opdat de Balineezcn, die don grooten weg bezet hielden, hun geen kwaad zouden gemaakt, ten zeerste den heldenmoed en «le opoffering van de Indische soldaten. Zelfs in de incest be narde omstandigheden verloren zij nooit den moed. betoonden zich gewillig, hulpvaardig en gehoorzaam aan hunne superieuren, behielden hun goed humeur en vochten als leeuwen; in éen Als eet. staaltje van dien geest noemde «Ir. Ujlaki het gedrag van een knnnonnier, die ofschoon reeds gewond, vrijwillig, uit onkel eergevoel, een achter gelaten kanon ging vernagelen, mot het bijkans zekere vooruitzicht om het waagstuk met zijn leven tc moeten bekoopeu. Het kanon word onbruikbaar gemaakt, muur een tweede schot in «le borst velde den moedigen soldaat neer, Zelfs door dysenterie uitgeputte soldaten kropen uit hun tnmloe om aan den strijd deel te nemen. Een dier zieken wist zelfs al vechtende door de vijandelijke linie te sluipen en het Hollandsche kamp te bereiken. Trouwens dr. Ujlaki had reeds dergelijke ervaringen in Atjoh opgedaan, waar tel- I kenmnle als er gevochten werd, «le zieke soldaten in het hospitaal niet te houden waren en mee wil- «Ion doen. De dokter verklaarde ten slotte, dat «le intendance op Lombok beter was ingericht dan die indertijd i bij het Oostenrijksche leger in den Bosnische» veld- tocht. Twee dagen na «Ie ontscheping kon men te j Ampenan reeds koken en vier dagen later was het hospitaal kant en klaar. In éen woord, gedurende het urenlange gesprek j verloochende de Honganrsche dokter geen oogen blik zijn groote ingenomenheid met het Indische I leger en mot de Hollanders in hot algemeen. Als een staaltje van «le weergalooze wreedheid van dc Balineezcn tegenover du Sasaks, deelde dr. Ujlaki mede dat nog niet zoo lang geleden 's Vors ten onechte zoon Muilé, op een krijgstocht tegen de 8usaks honderden van «fit volk zonder onder scheid van geslacht of leeftijd, na ze aan hoornen to hebben vastgebonden, eigenhandig had gekrist. Een ander B,vlier deelde zelfs onzen dokter mede, I dat het niots ongewoons was om tien vijanil in oen i mortier fijn tc stampen De eerste Kamer der Staten-generaul is tor vergadering bijeengeroepen legen Maandag i 3 December e. k., des namiddags half drie. j Als liet Vaderland goed is ingelicht dan is onder het vorige Ministerie de font ont dekt met de 14 ton van Oorlog, en zijn toen IV. F. A. GROENHUIZEN, Havik, hoek Lavendelitmat. j HORLOGE- cn INSTRUMENTMAKER. i In tie uschkusten vond ik echter veel beenderen j en half gebraden en verkookl vleeach. En wat I jammer van dat mooie gewei!" Terwijl bij dit zeide. haalde hij fluks eenige I gebroken stukken van het gewei van een hert te voorschijn. „Hier heb je het. Het zal hem slecht bekomen I zijn. Hij zal wel niet geducht hebben in «les j nachts tusschen de rails door een locomotief te. j worden verplet.Hij zal verschrikt zijn blijven staan toen hij in eens de lichten van de loco motief zag zij zijn anders nog al vlug en kunnen I gauw loopen als er gevaar dreigt." j Lederer haalde na deze woorden ruim adem. Ilij had een hert overreden en geen menschen waren er verongelukt! I ITet vreeselijk geschrei was dus van een dier I geweest! Er was echter toch een spoorwog- ongeluk gebeurd, waarbij «looden en gekwetsten I waren «laar kon hij toch óok nog de oorzaak van wezen j De arbeider hielp hein gelukkig spoedig uit I den droom, door te zeggen j „Hubner hoeft hedenochtend vroeg met den j eersten trein een ernstiger ongeluk gehad, echter geheel buiten zijn schuld. Vlak hij het baan wachtershuis, bij paal 19, heeft hij een wagen met kooplieden overreden. Dc hoornen waren I gesloten en do koetsier heeft zeker niet willen I wachten tol de trui. voorbij was, maar heeft gedacht v«'»or dien tij«l nog wel te kunnen ovor- I steken. Toen hij op de rails was, werd hy door reels maatregelen voorbereiil om haar goed te maken. De tegenwoordige Minister van Financiën, aan de verkeerde praktijken een eintl makend, volgde den weg, door zijn voorganger ree«ls ingeslagen. De Minister van Marine brengt ter kennis van belangiiehbeuilen, «lat tot de grondbe ginselen van de lloogduitsclie taal, waarvan bij het toelati igs-examen voor liet Koninklijk Instituut van de Marine te Willemsoord en voor uplei'ling van adspiraut-administrateurs bij de zeemacht «le kennis wordt vereischt, nuk gerekend wordt te behoorenhet Hoog- «luitsche letterschrift. Aan «ie Memorie van antwoord van den Minister van Justitie worde het volgende ontleend: Do Minister hoopt webontwerpen in te dienen tot invoering en regeling vau een handelsregister, betreffende wettelijke bepalingen omtrent dc tinna; wijziging der bepalingen omtrent de scheepsverkla- i'ingcn tut betere regeling van «len termijn lot laden en lossen van schepen, en van de bepalingen omtrent huiszoeking en papieronderzoek! tot afschaffing van net verhaal der gerechtskosten ra strafzaken eu be lastingzaken. In oiulorzoek zijn wetsvoorstellen tot bespoediging van de berechting vau strafzaken door den kanton rechter, tot bevorilering van de betaling van geld boeten en tot uanwcuiliug van andere middelen om «le geidboute op «len veroordeelde te vurlmlon on daardoor haar vervanging door hechtenis te beperken. Wettelijke regeling der vicariegoedereu wordt voorbereid. De Minister beaamt de wcnsehelykheid van een tijdige totstandkoming eener regeling van de rechten der gehuwde vrouw. Verschillende bezwaren tegen dc geldende rechts verhouding tusschen ouders eu kinderen beuumt hy, omlcr opmerking, dat liet moeilijk zal zjjn voor liet verwaarloosile kin«l betere verzorging te viuden, zuoilat z. i. de outzeiting uit de ouderlijke macht alleen dan zou moeten geschieden wanneer op een betere verzorging althans met eenige gerustheid mag gerekend worden. Vau een verplichting op de ouders «nu in «le kosten der opvoeding te blijven bijdragen, verwacht de Minister in de practjjk niet veel. Ook met het oog op de zeer gewaardeerde pogingen van particulieren om he: lot der verwaarloosde kinderen to verbeteren, zul bij de regeling dezer zaak groote behoedzaamheid plicht zjju. Voorstellen tot wederinvoering van de doodstraf of van lijfstraffen zijn van hem niet te verwachten. De Minister bi-rieht, dat met do uansteUiug van detectives, die hij niet buiten dc politie wil aan stellen, van Rykswege reeds oen bcgiu is gemaakt. Herziening der bepalingen onurent bedelarij en landlooperij wordt by dc wjjzigingeu iu het Straf wetboek niet uit liet oog verloren. Tegen uitloidiug van kelluerinnen heeft de Mi nister geei. bezwaar. Een politiewet kan hy nog niet toezeggen. Het feit, dat de notarissen stipt en eerlijk hun plicht vervullen en er niet aan den keu zich onrecht matig te verrijken, mag echter niet weerhouden op middelen bedacht te zjjn tot wering van misbruiken. De Minister belooft ook tuin dit belangrijk onder werp zijn aandacht te zullen schonken, zonder daar om eenige toezegging tc kunnen doen omtreut de indiening van een wetsontwerp. de machine gegrepen, hoewel Hubner nog zoo veel mogelijk remde. Had de trein in volle vaart gereden, dan waa het ongeluk niet te overzien geweest. Hot is nu betrekkelijk goed nog afge- loopen. Een vrouw heeft een voet gebroken, een man een arm, terwijl er twee geheel bewusteloos waren door den schrik zij kregen lichte ver wondingen. De paarden zjjn in de sloot terecht gekomen, doch er later uitgehaald. De wagen is echter geheel vernield maar Lederer wat scheelt je? Laat mij toch los!" De arbeider had allen grond om verschrikt te zijn. Als een waanzinnige was Lederer plotseling op hem afgekomen, had hem omarmd en hem het tloor kolenstof zwarte gelaat gekust, terwijl hij beurtelings lachte en weende. Lederer kreeg wegens den nachtelijken tocht, die togen tdlc instructies in was, een flinke boete cn werd «luchtig onderhouden. Hiermede was ook alles afgcloopen, daar bij onderzoek block, dat hij waarheid had gesproken, toen bij de oorzaak hiervan had opgegeven. Dokter Schlutow had ook geen berouw van znn nachtelijken tocht. Toon het gebeurde bekend was, werd hij alge meen om zjjn kordaatheid on moed geacht en nam zijn praktyk zeer toe. Hij zoowel als Ledorer zijn thans niet meer onder de levenden, doch deze naehteljjke tocht leeft nog altjjd voort in de herinnering van de bewoners van Vossowska.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1894 | | pagina 1