Donderdag 10 Jan. 1895. No. 4422, 44e Jaargang. CIJFERS. Binnenland. Firma A. H. VAN CLEEFF te Amersfoort. Verschijnt Maandag- en DonderdagnrmiiUlag met gratis Zondagsblad. Abonnement per 8 maanden/1,—Franco ner post ƒ1.16. Abonnement alleen op het Zondagsblad voor Amersfoort 40 ct., voor binnenland 60 ct. por 8 maanden. Advorlentibn 16 regels 60 ct.elke regel moor 10 et. Grooto letters naar plaatsruimte. Legale-, offioieülc- en ontoigeningsadvert. per regel 15 et. Reclame'. per regel 25 et. Afzonderlijke nummeri 10 ent. Dienstaanbiedingen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffonde den werkenden stand, van minstens 5 regels, In het Zondagsblad, per regel5 oent. Bij ndvertentiön van buiten dc stad worden <le incaaaeerkosteu in rekening gebrnoht. Bureau MUURHÜTZEN hoek Kortegracht, Wijk B. 80 Tttlephoonnuninior 19. „Liever 'n borrel dan 'n boterham" zong voor enkele jaren het meerendeel van hen die nu juist niet tot de upper ten kunnen gerekend worden en als men het rapport nagaat van de commissie voor i geneeskundige plaatsbeschrijvingen volks- j ziekten, uitgebracht op de jongste alge- meene vergadering der Ned-Maatschappij j tot bevordering der Geneeskunst, dan zal men zien, dat liet citaat van het volks- i liedje niet is de uiting van een soort galgenhumor, maar de juiste afspiegeling van een treurigen en te betreuren toestand. Te belangrijker is bedoeld rapport, om- j dat het de officieele cijfers sedert 1S31 geeft, I en het dus - ze loopeu tot lb(.)l een blik doet slaan over een tijdperk van meer dan een halve eeuw. In 1831 telde Nederland omstreeks 2' millioen in wouersen toen werd iu het geheei betaald aan belasting op spiritus, wijn, bier, en vleesch f7 200 000 d. i. per hoofd t 2.88. Overspringende tot 1877, toen de bevolking ongeveer 4 millioen telde, be- j droeg die belasting f 26 millioen, d. i. per j hootd f 6.(55. In 1887 was de bevolking ongeveer 4'/s millioen en bedroeg de be- lasting f 29 600 000, d. i. per hoofd f6.58 op de vier genoemde comsumtie-middelen. Zondert men het vleesch uit, dan blijkt, dat per hoofd werd gebruikt aan jenever, wijn en bier in 1831 30.8 Liter of f 9.8S in 1877 32.91 14.41 in 1887 32.67 „,1199 Gelijk gezegd, zijn deze opgaven geput uit officieel bekende cijfersmen mag intusschen veilig aannemen, dat er heel wat tusschen de mazen der wet heen ge slopen is, terwijl bovendien met. verval- 1 schingen en verdunningen rekening moet worden gehouden. Dit in aanmerking ge- 1 nomen, komt men gemakkelijk tot de slotsom, dat het aantal verbruikte Liters en de som van het verteerde geld heel wat grooter is dan onder cijfers is gebracht. Uit die cijfers blijkt nog, dat van 1831 tot 1877 de grootste stijging plaats had in de comsnmtie van spiritus, n.l. 2 Liter Feuilleton j BB ©1.1111®!. Naar het Duilsch. 2). Het meisje, dut overdag in de zaak werkzaam was, zat gaarne 's avonds onder den ouden boom I in eenzuam gepeins verzonken, terwijl boven haar j de sterren fonkelden. Op een avond, toen zij weder h«ar lievclingaplaatsje opgezocht had en zuchtend met de handen over de knie gevouwen voor zich uitstaarde, vroeg plotseling een stom 1 achter haar Wat scheelt er aan, kind? Wat deert je? j Marie schrikte en sprong op, maar zij zag nie- j mand. Eerst toen zij het hoofd omkeerde en J trachtte te ontvluchten, verhief zich achter den boom een man in grijzen rok, mot een grijzen hoed op het hoofd en leunend op een stok, die haar hij haren naam riep. '/ij bleef als vastge- j nageld staan; een onbestemde vrees hoving haar. Zij kon niet vorder, met den besten wil niet, j maar zij maakte het toeken des kruisos en onwillekeurig greep zij naar liet medaillon mot j het Madonnabeeld, dat zij op haar borat droeg. I Wees maar bedaard, kind, sprak de oude man, ik heb niets kwaads in den zinintegen deel, gaarne zal ik je helpen als ik kan. Ver trouw mij je leed, want ik heb je reeds ver- j scheidene malen gadegeslagen on ben er /.oker van, dat gc niet tot dc gelukkigsten onder de zon behoort- liet nietje was eenigszins gerustgesteld. De per hoofd. Van 1831 tot 1891 is de wijn- comsumtie ruim 1 Liter verminderd dat dit in verband staat met het vermeerderd bierverbruik ligt voor de hand. De tjjd van den grootsten welstand, toen het vooral den boerenstand zoo voordeelig I ging en de landerijen zeer duur waren en hier heeft de rapporteur der commissie vooral het jaar 1877 op het oog valt samen met de grootste uitgaven in sterke dranken, en bedroeg toen voor elk Neder lander «gemiddeld f 14.40, tegen f'9.88 in 1831 en f 11.90 in 1891. Gaan wc nu de cijfers na voor de bo- I lasting op het vleesch, dan blijkt dat ook bet grootste vleesch verbruik viel in 1877. Ken vrij nauwkeurige berekening leert, dat in 1831 in ons land ruim 17 millioen voor vleesch werd uitgegeven d. i. f6.78 per hoofd. Wijl varkens- en schapen- i vleesch toen ook belast waren, dienen wij, om een vergelijking mogelijk Ie maken, deze som te verminderen met de kleinste helft, en nemen aan, dat voor belastbaar rund vleesch overbleef f 4. Dit cijfer bedroeg in 1877 alleen voor rund- vleesch f8.— terwijl het in 1891 weder gedaald is tot f 6.74. liet vleeschverbruik per hoofd beliep j in de verschillende provinciën: 1887 1888 1889 1890 1891 1892 Drente ƒ300 3 00 2 90 2 90 2 70 2 90 Zeeland 4 40 410 4 30 150 120 440 Groningen 4 50 4 50 4 90 4 80 4 40 4 50 Friesland 500 4 90 5 20 510 480 410 Noord-Brabant 510 510 5 20 5 50 5 00 5 30 Uverijsel 520 5 30 5 40 5 60 5 50 5 70 Limburg 510 5 00 5 40 5 90 5 80 610 Gelderland 5 60 5 60 5 S0 610 5 SO 600 Noord-Holland 7-10 8 30 8 50 8 20 7 90 7 80 Utrecht 8 00 7 90 8 20 8 60 .8 00 810 Zuid-Holland 8 40 8 60 9 00 9 50 860 8 70 Het drankverbruik per hoofd bedroeg daarentegen in Liters 1S86 1887 1SS8 1889 1S90 1891 Utrecht 10 88 10.82 10 46 10 33 10 31 10 37 Friesland 7 50 7 47 7 29 7 13 7 05 7 20 Ovcrijsel 9 11 9 26 9 21 916 9 10 9 43 Groningen 10 44 10 60 10 69 10 58 10 98 10 40 Drente 7 12 7 15 7 09 7 21 7 64 7 60 Limburg 3 14 2 94 2 94 2 98 310 3 19 Zeeland 559 5 59 5 51 5 59 575 5 87 Neord- Holland 1171 11 S3 1153 1127 11 20 11 32 Zuid-Holland 10 48 10 39 10 28 1014 10 27 10 24 Gelderland 8 52 8 50 8 31 8 31 8 36 8 39 Noord-Brabant 6 61 6 79 6 SO 6 74 6 80 6 95 Kit over geheel Nederland berekend bedroeg de cousumtie van vleesch, spi ritus en wijn, naar geldswaarde en per grijsrok nam haar bij de baud, leidde haar terug I onder den boom en nam naast haar plants. Zijn I goedig uiterlijk deed haar Bpreken, en ofschoon 1 zij nog immer vrees gevoelde, bekende zij hem j alles, wat huur jong hart deed lijden, Zij beminde een jongeling uit den omtrek, Ferdinand Kraus. De ouders wilden echter van J geen verbintenis hooren, en wie weet, of het niet hun werk was, dat men Ferdinand in den witten rok had gestoken en hg te Weenen bij I het leger was ingelijfd. Zij bud slechts ócn weiisch, I haar beminde weder te zien, zoo mogelijk vrij van den militairen dienst. De grijsrok hoorde haar kalm aan, dan speelde een nauw-morkbare glimlach om zijn mond, en htj vroeg Wat krijg ik, als ik je Ferdinand weder- geef? Allesriep Marie, terwijl zij bloosde. Alles, alleen mijn hart niet. Wat zou ik met jé hart doen vroeg do oude lachend. Houdt ge mij dan voor een duivel of ecu «zijner trawanten. Gij weel wel, zcide Marie, dat akelige ge schiedenissen van dezen eik worden verhaald, J 'en gij kunt het mij dus niet ten kwade duiden, dat ik ook van u aanvankelijk niets goeds ver- wachtte; doch u boezemt mij vertrouwen in, ik weet, dat u niets van mij verlangen zult, wat ik niet geven kan. Ik bon tevreden met een kus, Mario, zei j de oude lieer, is dat goed? Ja, zot het meisje. Zoo schoiddon zij. Veertien dagen waren voorbijgegaan, gedurende 1 Liter berekend, per hoofd het volgende: vleesch spiritus iviju Iu 1887 ƒ6 30 I, 9 02 L 206 1888 6 50 8 88 1 98 1889 „67(1 „881 „199 1890 0 90 8 91 2 05 1891 0 50 9 00 „2 01 1892 660 893 „198 welke beide laatste cijfers voor 1892 een geldswaarde vertegenwoordigen van 18.73 Bij .orige jaren vergeleken, is vooral het gebruik van wijn verminderd, daar dit voorheen drie en meer Liter per hoofd bedroeg, terwijl daarentegen het gebruik van bier is toegenomen. Van de hoeveelheid is moeilijk een juiste bere kening te maken, daar do belasting be taald wordt niet naar de Liters bier, maar naar den inhoud der roerkuipen, of de hoeveelheid moutdie hoeveelheid wordt echter geschat op Ti L. por hootd en per jaar. Hoe men 't echter ook keere of wende, wederom blijkt, dat veel meer geld wordt uitgegeven aan sterkedrank - ouder welken vorm dan ook dan aau voedsel. Door den Minister van Oorlog «zijn dn miliciens der lichting 1892 van «Ie regimenten huzaren overgeplaatst bij dc trein-coni- pagnieën der regimenten veld-iu'tillie en wel die van het, Ie regiment huzaren bij het Ie regiment veld-artillerie, die van hei 2e re giment huzaren bij het 2e regiment veld artillerie en die van liet 3e regiment huzaren bij liet 3e regiment veld-artillerie. Bij beschikking van den Minister van Financien is thans vastgesteld de 348ste Staatsloterij, welke Tl Maart aanvangt on l Juni zal eindigen. De Kamer van Koophandel te Haarlem zal in een adres aan de Tweede Kamer der Staten Gentw tal aandringen op verwerping van het wetsontwerp tot verhooging der invoerrechten op manufacturen in Indië. Men wil weten, dat de kosten der Lombok- expeditie tusschen de 7 en 8 millioen gulden bedragen. Mr. C. A. Ver rij n Stuart heelt tot een zaak van gezette berekening gemaakt of de be wering juist is, dat 55 pet. dor vrouwen in Nederland ongehuwd blijven en komt tot de W. F. A. GROENHUIZEN, Havik, hoek Lavende.lstraal. HORLOGE- en INSTRUMENTMAKER. slotsom dat die bewering, op zijn zachtst genomen, eenigszins overdreven is. In hut werk van prof. Everts, By drageen tot de bevolking van Nederland", wordt be wezen, dat ruim de liell't der vrouwen in Nederland ongehuwd blyven. ael veel wijzer worden we dus niet uit leze berekeningen; maar wat nog erger is, zij die zich met deze vraag bezighielden hebben geen middel ontdekt om een meisje, dat tot dusver geen man kreeg, er een te bezorgen. Als de mannen van «Ie statistiek het zóo 'er brachten1, hoeveel dankbaren zouden ze naken. Volgens de Residentiebode zou de oud- ninister van Buitenlaudsche Zaken in het vorige Kabinet, mr. G. van Tionhoven, zeer in ttamneking komen voor de vervulling van Ie vacature in den Raad van State, ontstaan loor «Ie ontslag-aanVroge van jhr. nn\ De Jonge. De Haagse lie correspondent der Zutph. Ct. bespreekt de kansen der drie belangrijke wetsontwerpen, waarover thans voorloopige verslagen zijn ingekomen«lo. het ontwerp- Loliman tot wijziging der Schoolwet; 2o. het ontwerp t.ot voorziening In het bestuur van de gemeenten Opsterand en Weststelling- weri'; 3o. liet ontwerp tot betere heffing van de invoerrechten naar de waarde. Wat het onder sub. 1 vermelde aangaat, gelooft de briefschrijver, dat het ontwerp mot groote meerderheid zal worden verwor pen. Heel weinig gemotiveerd, meent hij, is liet wetsvoorstel en daarbij zou het, tot wet verheven, aanleiding geven tot groote ver warring en willekeur. Immers, eerst in 1899 moet overal het wettelijk getal onderwijskrachten aanwezig zijn, en de regelingen, die tot hiertoe door de ministers Tak en Van Houten werden getrolfen, zijn vau dien aard, dat aan de voorstanders "au liet bijzonder onderwijs alle reden tot klagen werd ontnomen. Ook andere bezwaren worden door don corres pondent gereleveerd. Optimistischer is hy gestemd, wat aangaat het sub, 2 genoemde, al werden ook door vele leden der Tweede Kiuner ernstige be denkingen daartegen ingebracht. Op al de aangevoerde grieven zal de Memorie van Antwoord meer licht moeten doen schijnen. Dat de gemeentenareu weigeren den Hoof- delijken omslag zooveel te verhoogen als Gedeputeerde Staten wenschelijk acnten daarover loopt hoofdzakelijk bet verschil welke Marie moer dan eenmaal 's avonds onder den eik /.at, maar de grijsrok liet zich niet wederzien. Toen evenwel de tweede week om was, klonk op oen goeden ochtend een vrooiijke juichtoon voor het. koffiehuis van Marie's ouders en toen zij uit hot venster keek, stond Ferdinand buiten, zijn goed in een bundeltje gepakt aan een stok, dien hij over den schouder droeg en de blauwe soldatenmuts op het hoofd. Hij kwam Marie niededoelen, dat hij plotseling, waarom wist hij niet, vrij van dienst, was gekomen on wel voor altijd. Terwijl hij Mario's handen had gegrepen, boog deze zich tot hem voorover en kuste hem op den mond, dat het klapte. Daarna verdween zij in dc kamer om een ontdekking van do zijde lnirer ouders te voorkomen en hij vertrok naar hot dorp, waar zijn ouders woon den. l)ion.<elfden avond bevond dc grijsrok zich W'der onder den oik. 11ij lachte reeds, toen hij haar zag komen, reikte naar do hand, waaraan zij eon prachtige» ring zag schitteren en zcide: Nu, Marie waar blijft mijn kus? Daar is hij, riep zij, ik kwam hom u al brengen. Do oude heer liet het zich gooit tweomnul zoggen; liy nam liet meisje in zijn armen en drukte het een stevigon zoen op don mond. llu, wat hebt ge een borstoligen snorbaard, riep Mario, dan geef ik Ferdinand toch nog liever een kus. De grijsrok lachte en zette zich naast liet meisje op do bank neder. Zij spraken een wijle samen, doch het gesprek wilde niet erg vlotten. Marie zuchtto opnieuw. Wat beteekent dat? vroeg de grijsrok. Ik geloof toch, dat je nu wel tevreden kunt zijn. Ja en noon! zei Marie. Mijn Ferdinand heb ik on ik kan hein nu wel dagelijks zionen spreken, doch oordeel zelf of dat voldoende is voor twee menaclien, die elkander liefhebben, en die graag voor hun leven lang aan elkander verbonden waven. Ferdinand bezit niet veel, dat is de voornaamste reden, waarom mijn oudere mij hem niet geven willen. Nu, geld is niet zoo gemakkelijk te krijgen, maar als Ferdinand con betrekking had, die geschikt voor hem was, dan zou alles gewonnen zijn. En welke betrekking? vroeg de grijsrok. Ik denk, jachtopziener zou wel het beste zijn, want hij houdt van hot woud en van de buks met hart en ziel, en er zijn kwade tongen, die beweren, dut hij hier on daar in den omtrek stroopt. Wij zullen zien, zei de oude heer. Wat kryg 'k weer, als Ferdinand jachtopziener wordt Weer een kus, zei Marie, zijt go tevreden? Uitstekend riep do oude heer lnchond. Het duurde geen drie dagen of Ferdinand ontving tot zijn niet geringe verbazing do zoo vurig geweiiBchte aanstelling. De Koning van Beien n had hem tot jachtopziener benoemd en hij kon zijn betrekking reeds de volgende week aanvaarden. Nu gaan we trouwen riep hij den oudere van het meisje, die juist het avondeten gebruik ten, toe. {Slot volgt.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1895 | | pagina 1