Jinnenland.
Stadsnieuws.
Volgens het gewijzigd ontwerp van wet
fVOor de aanschufiing van geweren zal in het
I loopend jaar slechts in de behoefte der in-
fknterie grootendeels worden voorzien, terwijl
de karahijndragers tot 4896 moeten wachten.
Door bespoediging der oprichting van de
it patroon fabriek kan bezuiniging worden ver
kregen; dientengevolge is het aantal dor in bet
buitenland aan te schaffen patronen lager ge
steld, terwijl de fabrikanten de daarvoor ge-
1 - vraagde prijzen verlaagd hebben. Eenige meer
dere gelden worden aangevraagd voor den
bouw der artillerie-inrichtingen. Het voorne
men bestaat, de verschillende gebouwen nog
lil het loopend jaar aan te besteden, zoodat de
patroonfabriek in het begin van 1896 kan zijn
voltooid en alsdan de patronen in eigen werk
plaatsen met volle kracht kunnen worden aan-
gemaakt. De totale aanvrage van f8970000
wordt verminderd met f 128 340 en gebracht
op f8 841 600 of rond f8 850 000, die van 1895
van i'2 572 000 op 1'2 513 060. Daar de eerste
aanschaffing in het buitenland verminderd is
tot 200 scherpe en 20 losse patronen per
geweer, bedraagt de besparing voor het
loopend jaar f31 000. Voor aanscbaffini
materialen en buskruit in 1895, met bet doei
om in 1896 in eigen werkplaatsen te arbei
den, is nu een som van f195000 uitge
trokken.
In het inillioen voor de oprichting van een
patroonfabriek zijn niet begrepen de kosten
voor terrein. Er zal echter kosteloos een op
pervlakte Rijksgrond aan de Hem brug bij
Amsterdam voor liet doel worden afgestaan,
dat door aankoop voor matigen prijs van een
perceel aan bet spoorwegnet zal worden aan-
Sesloten. Met deze kosten, ad f 17500, wordt
e aanvraag voor 1895 verhoogd, welke echter
gevonden wordt door de besparing op de
aanschaffing van patronen. Na de verplaatsing
bestaat bet voornemen de overbodige inrich
tingen te Delft te verkoopen.
.In de verdediging zijner voordracht komt
de Minister krachtig op tegen het denkbeeld
om de aanvraag voor de geweren te ver
schuiven. Ook voor de schutterij acht hij ze
op den duur noodig; het is zijn stellige over
tuiging, dat de aanschaffing van het nieuwe
geweer gebiedend noodzakelijk, en de vrees
ongegrond is als zou liet over 20 jaren weer
verouderd zijn. Re proeven met een geweer
van 5 mM. hebben aangetoond, dat dit noch
in ballistisch, noch in tactisch opzicht be- I
langrijke voordeelen zou aanbieden, terwijl
het" in technisch opzicht groote bezwaren
heeft.
De Werkmansbode (.onder redactie van het.
Kamerlid Heldt) onderstelt, dat de parlemen-
taire werkzaamheden den volgenden loop zullen
nemen
De Kieswet komt eerst, nog in dit zittingjaar, j
zóo tijdig, dat zij voor of in den tij I. dat het
gewoonlijk zomervakantie is, in de afdeelingen
kan worden behandeld: op de Kieswet volgt
de wet. tot wijziging van de Personeelo belasting
en daarop die tot, regeling van de gemeeniefi-
naneiën. De kieswet zal wei zoo spoedig moge
lijk in de afdeelingen der Tweede Kamer
worden behandeld. Terwijl van dat onderzoek
het voorioopig verslag wordt opgemaakt en
de Regeering dat verslag beantwoordt dat
eerier- en anderzijds zoo lang mogelijk kan
worden gerekt - zullen de wetten tot wijziging
van het "Personeel en regeling der Gemeente-
financiën in de.ifdeelingen worden onderzocht
en met al den spoed, die mogelijk is, in staat
van wijzen (dat is voor openbare beiiaudclng
in gereedheid) worden gebracht.
Zoo kan bet gebeuren, dat. op een te denken
tijdstip Kieswet., Personeel en gemeentewet
voor openbare behandeling gereed ligge;. en
de Kamer zal hebben te beslissen,welke van
de drie ze onder handen wil nemen. Indien
de Kamer voor die beslissing wordt gesteld,
is de kansgroot, d it haar meerderheid die de
kiesrecht-uitbreiding nog altijd geen goed
hart toedraagt eu die haar liever ziet blijven
dan komen de behandeling der drie ontwer
pen in deze volgorde bepaalt: Personeel,
Gemeentewet, Kieswet. Wanneer de keuze
anders uitvalt, zal liet alléén zijn, omdat het
te vreezen is, dat bij een behandeling in de
door ons veronderstelde volgorde, de Kieswet
niet voor 1 Januari 1897 gereed zou kunnen
zijn en zij diens volgens dal jaar niet zou kunnen
werken.
En om de verkiezingen in 1897 nog onder
ile tegenwoordige wet te doen plaats hebben
zoover zal men liet waarschijnlijk niet laten
komen. Voor dat geval echter wordt er nu
reeds op gerekend, dat de Kamer, als zij de
kiesreebtnilbreidiiig afgedaan en zich daar
mede als 't, ware eun bewijs van onbevoegdheid
gegeven heeft, alsnog tot kort vóór liet
tijdstip der verkiezingen ingrijpende wets
voorstellen zal doen behandelen, als die tot
wijziging der Personeele belasting en der rege
ling van de gemeenteiinanciën.
De Minister van Financiën beeft zijn Me
morie van Antwoord ingezonden op liet af-
deeliugsverslag der Tweede Kamer over bet
wetsontwerp, houdende nadere bepalingen
omtrent de heffing van invoerrechten naar
de waarde der goederen.
De herziening van het tarief zal later in
overweging kunnen worden genomen, maar
vooraf moet er vaststaan, dat de rechten naai
de waarde behoorlijk kunnen worden geheven
en niet ontdoken.
De Minister verklaart, dat het cijfer van
f1800600 die jaarlijks worden ontdoken,
volstrekt niet overdreven is. Na de volledige
toepassing der nieuwe wet zal dat cijfer, al
thans na ecuigen tijd, stellig worden verk regen.
Tegen nieuwe middelen van ontduiking
zal krachtig worden ge waakt en tevensgezorgd,
dat de eerlijke handel geen belemmering,
on de goeder n geen uoodeloos oponthoud
ondervinden.
De Minister beeft eenige wijzigingen in liet
wetsontwerp gebracht. Onder andere wordt
in artikel 1 bepaald, dat zoolang de verklaring
van den aangever niet is nedergelegd, deze
de aangegeven waarde tot een floor den in
specteur of diens plaatsvervanger voldoend
geacht bedrag kan verhoogen.
Voorts is in art. 10 bepaald, dat na liet nemen
van slalen, monsters en typen of liet vast
stellen van beschrijvingen en afbeeldingen,
door de commissie van beoordeeling en den
Raad van Beroep wordt bepaald de waarde
der goederen naar die voorwerpen, beschrij
vingen of afbeeldingen, en in art. 14, dat op
verhingen van den aangever de behandeling
dei' zaak kan worden uitgesteld tot na hoog
stens 3 maanden na de dagteekening van liet
bezwaarschrift tegen de benadering.
Dinsdagochtend is te Rotterdam in den
ouderdom van 59 jaar overleden de heer C.
Haagens, directeur-uitgever van het Week
blad voor lsraclietisf-he Huisgezinnen.
De Kamer van Koophandel te Zwolle heeft
besloten, bij den Minister van Waterstaat
aan te dringen op verlaging van liet tele
gramtarief. De verlinoging, zegt de Kamer,
waartoe eenige jaren geleden is overgegaan,
heelt nadeelig gewerkt, ook op de inkomsten
van het Rijk, en de handel is in de eerste
plaats daardoor getroffen.
Terwijl bij de post steeds naar verlaging
van port wordt gestreefd en de inkomsten
toenemen, is bij het telegraatvvezen liet om
gekeerde liet geval. Ons tarief is ook hooger
dan dat in liet buitenland en geeft minder
faciliteiten.
Een goed woord voor meisjes die halve
dagen dienen
in de Gevangenpoort te 's-Gravenhage I
bevindt zich o.a. een kamer, welke diende I
voor een geheel bijzondere, venijnig bedachte
pijniging. Daarin werden gevangenen opge-
sloten, die men tot bekentenis wilde brengen
door den honger. Boven in den muur was I
een opening, iu verbinding met de keuken;
de geur der spijzen drong dus binnen inde i
liongerkainer en prikkelde en pijnigde de I
oiigelukkigen, die de honger verscheurde en I
voor wie de braadlucht een onduldbare mar- j
teling was.
Onze afschuw is gerechtvaardigd en wij I
prijzen onzen -/.achteren tijd. Maar er zijn
vele gezinnen onder ons, waar men de hulp
hoeft van loop- of kindermeisjes, van die
magere, opzichtige schepseltjes, die vroeger
op uit moeten om wat te verdienen en die
dan in hun «huizen" komen van den ochtend
totetenstijd. Zij hebben magen die veel
begeeron. omdat zij maar weinig ontvangen.
Zij wonen de bereiding der spijzen bijhun
reukorganen worden aangenaam gestreeld,
zij helpen dikwijls nog «opdoen" en zien al
deze heerlijkheden van nabij. Daarna gaan
zij naar binnen om te vragen »of mevrouw
nog iets heeft" en met de lekkere lucht in
Jen neus trekken zijde voordeur achter zich
dicht.
Er zijn gezinnen, waar men het kind vooraf
warm laat eten en daarna heengaandoch
er zijn er ook, waar de bovenbedoelde 19e-
eeuwsche variatie van het oude thema wordt
in praktijk gebracht.
Stelt u in haar plaats en laat ze mee eten,
die arme kinderen
Do justitie heelt eindelijk licht gekregen
in een moord, welke in 1884 te Nederweert I
werd gepleegd.
Deze ontdekking komt juist eenige maanden
te laat, daar jammer genoeg het recht 1
tot vervolging verjaard is.
Tussehen Ulsda en Nieuweschans (Gron.j
houden zich wilde ganzen bij duizenden op.
Toen mej, A. Dijkhuis te Nieuweschans
dezer dagen de deur barer woning open deed,
kwam haar een gans tegemoet. Zij liet het
dier ongestoord binnengaan en verzorgt liet
thans uitstekend. De tamheid dezer dieren
is een gevolg van grooton honger.
Een paar weken geleden is de minimum-
temperatuur te Epe (op de hooge Veiuwe)
geweest 13° onder 0° dus 45 graden i
vorst! en verscheidene nachten wees de
thermometer 8® F. (40 graden vorst) aan. I
't is zeker niet algemeen bekend, dat derge
lijke lage temperaturen in ons land voor- j
komen, zegt liet Nieuws.
Ter secretarie van de gemeente Beerla werd
dezer dagen aangifte gedaan van hel. over-
lijden van een inwoner uit Drieborg. Eén dei-
getuigen, een snuggere Hein, meende zich
in de kou een loop te kunnen besparen, door
tegelijk aangifte te doen van de geboorte,
van een kind. Daar was natuurlijk niets tegen-
Toen echter de jonge wereldburger zou inge
boekt worden en nadere bijzonderheden ge
vraagd weiden, luidde liet antwoord«Ja,
meneer, mien vrouw is nog nijt bevallen
maar ik kon mooi een raize oetwinnen, nijt
(is 't zoo niet en 't duurt toch moar een
paar doagen meer."
Volgens de Maasbode, die liet. bericht ont
leent aan een vei-slag. uitgebracht door een
Hangsche onderneming aan de directie der
Indische Hypotheekbank, hebben zich in de
lautsten 10' jaren geregeld per jaar 2000 ren
teniers in l)en Haag gevestigd
Als dat zoo voortgaat, zal de bevolking dei-
Residentie weldra uitsluitend uit renteniers
bestaan. Gelukkig Haagje!
Nog iets anders blijkt er uit, dat ons landje
nog al ruim voorzien schijnt te zijn van dat
voortroilijk ras, als liet ieder jaar. zonder
al te ernstige gevolgen voor de overige
plaatsen, 2000 exemplaren aan de Hofstad
kan afstaan.
'tls merkwaardig, maar niet zoo heel merk
waardig, want de 'heeren renteniers vestigen
zich alléén in De Haag omdat er geen in
komstenbelasting, wordt gelieven, de nacht
merrie van de Maasbode.
Tweeduizend renteniers wil voorts zeggen
een aanwas van pl.rn. 9000 zielen per jaar.
Tot nog toe bedroeg de bevolkingsvermeer
dering iu Den Haag echter nog g en 5000
per jaar.
DAGELIJKSCHE WATERSTANDEN
van dc
Luntcrsclie Keek en de rivier de Eem.
Opgenomen des morgens nelit ure.
Aan den
I Kootten
Haan.
bov'. 1 ben.
gen.
Pot-
brug.
Gce-
Lui
aard
de
Eem
M. M.
M. M.
M
M.
M.
cM
5.40 4,70
4,92 3,01
2.73
1 71
0,60
05—
5.30 4.08
4,92 2,97
2 70
1 07
0,46
(In—
5.32 4,04
4,92 2.97
2.(37
1 05
(),.->(»
A P.
15,31 4,(32
4,92 I 2,97
2,(32
1,03
0,60
104-
5,30 4.00
4.92 2,97
2,58
2,5(3
1 ,6'/
04o
\l\
I 5,29 4,58
4,92 2,81
1,50
(),4:>
05—
5.2S 1 4,56
4,87 2,81
2,56
1.42
0,60
20—
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
benoemd tot geestelijk-adviseur der plaatse-
iijke afdeeling van den R. K. Volksbond den
WelEerw. Heer Kolkman, kapelaan van do
parochie O. L. V. Hemelvaart alhier.
In de hedenmiddag gehouden vergadering van
den Raad dezer Gemeente welke werd gepresi
deerd door den burgemeester mr. F. D. graaf Sehirn-
melpenninck, en bijgewoond door alle leden behalve
de heeren Van den Wall Bake eu J.M. Kleber, werd
z, h. st. vastgesteld het ontwevp-iuschryvings-biljet
voor de Inkomstenbelasting.
Evenzeer werd z. h. st. besloten tot wijziging van
het besluit tot in gebruik geving van lokalen dei-
voormalige school aan de Koestraat, met intrekking
van liet betrekkelijk besluit van 3 December 1894.
Conform het gunstig advies van B. en W. werd
z. h. st. besloten tot rooïng van een lindeboom
vóór het woonhuis des heeren W. A. ('roockewit.
Aan den heer D. de Vries werd op het door hem
daartoe gedaan verzoek eervol ontslag verleend als
onderwijzer aan do school in du Beekstraat.
Z. h. st. werd overeenkomstig het gunstig advies
van B. en W. besloten toe te staan het verzoek van
den heer P. Rauyraakers te Nieuwer-Amstel tot wij
ziging van het "Raadsbesluit van 28 Juni 1894 in-
zouverre, dat het subsidie zul worden verleend aan
de Nuainlooze vennootschap „Soester-paurdëntram
weg" ie Soest.
Het voorstel van B. en W. lot het doen rooien
van lindehoomen aan den Nuarderstraatweg en liet
planten van linden langs dien weg en den Utrocht-
sclienwug, lokte eenige discussie uit, v. aar in zich do
heeren Z.mdyk, Van Esvold, Van Zyst en Heyligers,
voorstanders toonden van het behoud van b'uomcn
langs de wegen.
Bij de eindstemming bleken de heeren Zandijk,
Van Zijst, Van oer Want, Tengbergen, De Jong, Van
Beek en Van Esveld tegen het voorstel van B. en W.
gekant te zijn, waar door de boomen door B. en W.
tendóode opgeschreven voorioopig zullen behouden
blijven.
Conform het praeadvies werd z. h. st. besloten tot
verleunen van afschrijving van posten in den Hoofde-
lijken omslag (wegens vertrek, enz.) tot een bedrag
van f2124.87.
Alvorens over te gaan tot het laatste punt dei-
agenda deed de lieer Zandijk om 2.15 het voorstel over
to gaan tot een vergadering mot gesleten deuren.
Do vergadering werd te 2.55 heropend en toen
vergogann tot benoeming van drie leden der com
missie bedoeld hij art. 19 dor Verordening op de
belting dor Inkomstenbelasting, waartoe gekozen zijn
heeren J. van Bottenberg, G. J. van der Zoo de
Jong en den hoer J. C. Lüngcn.
Op voorstel van de hoeren Gerritsen en Zandijk
werd, na eenige discussie besloten een vacatie-geld
van f3.voor elke zitting toe te bennen aan de
•eden van deze commissie.
Tegen deze vacatie stemden de heeren Visser,
Gelosso, Heyligers, Van Zijst, Groeneboom. Harden-
broek en Van Esveld.
Aangaande de ingekomen stukkon dient vermeld
te werden, dat het adres van de kiesverccniging
„Amersfoort" in zake het gas, is ter zijde gelegd,
omdat niet gebleken is uit de statuten dier vcr-
ceniging, dal zij zich met andere zaken onledig
houdt dan met verkiezingen.
De lieer Gerritsen deed oen interpellatie a.-.n B.
en W. over den huidige» toestand der straten, waarby
zich aansloten de lieoren Van Zijst on Van Lansehot
Huhrecht.
De wethouder van openbare werken zcide dat nu
reeds bijna f480 van de toegestane f500 zijn ver
bruikt o. a. voor het openhouden dor goten, en de
Burgemeester vroeg of de trafiek in de stad belem-
1 deze
Ken vrij langdurig debat ontspon zich c
quaestio,
De lieer Oer. Kleber vestigde nog de aandacht op
het feit dat tegenwoordig veel margarine aan de
markt wordt gebracht welke als kunstboter wordt
I verkocht. Daar 't hier de uitvoering eener Rijkswet
geldt, verwees de voorzitter den heer Kleber naar
I den Commissaris van politie.
Ten slotte klaagde de heer Van Zyst over den
slechten druk der convocatie-biljetten de voorzitter
antwoordde dat de heotograaf door de koude niet
geheel in orde was en dat binnenkort een voorstel
zou worden gedaan tot aankoop van een nieuw
verveelvuldigingstoestel.
Niets meer aan dc orde zijnde, werd de vergadering
oin half vier gesloten.
Vlaggen in de Koestraat, vlaggen omdat
de tentoonstelling van Liefdadigheid heden
geopend werd.
En op de tentoonstelling zelve, tal van
voorwerpen door den werkman in zijn vrije
oren vervaardigd, waaronder zeer fraaie maar
ook hoogst primitieve. Wat deze jitste, aan
gaat bij een volgende tentoonstelling zal beter
werk worden ingezonden, te meer daar nu
zoo heel veel voorwerpen ter opluistering
werden afgestaan, die uitstekend als model
kunnen dienen.
Wat er te zien is, zullen we niet ver
klappen: wij hopen, dat iedereen dat zelf
zal gaan aanschouwen. De entree, Vrijdag
25 en Zaterdag 10 cent, zal wel niemand
weerhouden.
En wanneer Zondag van éen tot vier uur
den tentoonstelling kosteloos bezichtigd kan
worden, zal zeker de geheele arbeidende
bevolking een kijkje gaan' nemen.
In een volgend nummer hopen we op do
tentoonstelling terug te komen, en nu zij
slechts gezegd, dat de heeren J. W. van
Achterberg!) en Kortbeek de zalen geheel
belangloos decoreerden, gone met draperieën,
deze met mooie planten.
Dat de heeren Peerlkamp en Mezger, die
ile voorwerpen rangschikten, eer hebben van
hun moeitevollen arbeid en groolen dank
verdienen voor hun streven, behoeft niet ge
zegd.
De tentoonstelling werd hedenmiddag door
bijna «30 personen bezocht.
Onze stadgenoote mej. R. G. L. Tolboom
slaagde Dinsdag bij liet te Utrecht gehouden
examen nuttige handwerken.
Ook anderen dan zij, die niet gewend zijn
met papieren geld om te gaan, hebben Cl
over geklaagd, dat de muntbiljetten van f 10
en de bankbiljetten van f50 zooveel over
eenkomst hebben.
Dezer dagen werd hier ter stede hiervan
weder bet bewijs geleverd.
Bij een winkelier kwam een boerenvrouw
voor tien gulden waren koopen en zij betaalde
met een briefje. Nauw was ze vertrokken
toen de winkelier bemerkte, dat de vrouw
hem een biljet van f50 had gegeven. Haar
terugroepen, was in liet zelfde oogenblik ge
sel lied.
Wel verklaarde bet moedertje: «Die breef-
jes ziin ook zukke aokelige dingen; -/.e
moste nie magge bestaon" maar toch was ze
zeer verheugd «zooveul over te hou we",
welke vreugde zij toonde door het op slag
aanknopen van andere artikelen.
Aangaande de ter aarde bestelling van liet
stoffelijk hulsel van onzen vroogeren stadge
noot luitenant Van der Plank, schrijft het
Bal. Nieuwsblad
Een breede «cluire belangstel lende krijgsmakkers,
waaronder men ook eenige burgers opmerkte, ver
gezelde 17 Januari de lijkbaar van den le-luitenaut
der artillerie A. van der Pl-nk.
De militaire bogi-ateniö leverde als altijd een indruk
wekkend gezicht. Voorop marcheerde het vuur
peloton, daarop volgden de lijkwagen, de artilleristen
en de belangstellenden in een file van rijtuigende
stoet werd gesloten door een lialve compagnie onge
wapende artilleristen.
Onder de tonen der treurmuziek bereikte de stoet
het kerkhof, waarna, toon de kist op de baar was
geplaatst, het eerste salvo viel. Mot de muziek voorop
werd de baar door 14 onderofficieren van het wapen
des overledenen naar den kuil gedragen.
Voor dc groeve viel het tweede salvo, waarna de
majoor Fouilleteau de Bruijn, onder wiens bevolen
do overledene op Lombok bad gediend, iet woord
nam. Kort bracht hij in herinnering, $ioe Van dor
Plank bij de Lombok expeditie getoond had te zijn
een braaf soldaat, geëerd en gezien door minderen
zoowel als superieuren, van wie hij, voor de eerston,
steeds ten voorbeeld heeft gestrekt: en hoe hij ge
vallen is tengevolge van de groote toewijding, waar
mede hij zijn plicht voor het vaderland had vervuld.
Hij riep don overledene nog oen laatst vaarwel toe.
Na den majoor nam ds, Radorsma het woord.
Roerend was hot toen de hoer Radorsma in herin
nering, hoe Van der Plank, na mot de colonne
Lindgrocn aan allerlei gevaren ontkomen te zijn,
herstel van zijn wonden had gezocht eu gekregen
tc Soerabajn, on toen, nai.w geheel hersteld, wederom
detacheering vr.iog naar Lombok, om daar mode to
werken aan de herovering van dc stukken, hij don
overval achtergelaten, en deel tc nomen aan don
zoo roemvol geëindigde» krijgstocht.
Op ieders gelaat slond mede de ontroering tc lezen,
toen de spreker gewaagde van het wee. datde ouders
des overledenen door zijn dood trollen moet, to
sterker na de dagen .vim spanning, die zij na do
eerste tijdingen over hot Lom hok verraad hadden
doorgebrachthoe eerst hun zoon als vonnist opge
geven en later als door een wonder aan den dood
ontkomen bleek te. zijn.
En al was, zei spreker, Van der Plank niet ge
vallen in den strijd togen den vyund, zijn dood is
een gevolg van een duar opgedane ziekte en dubbel
zwaar treft liet verlies vooral, waar men den over
ledene, ondanks de vele gevaren, welke hij had
doorstaan, ongedeerd uit don strijd had zien terug-
keuren.
Ieder strooide toen een haudvol bloemen op de
kist, waarna dc kuil, onder de tonen dor treurmuziek
gesloten werd,
Ouder de belangstellenden van allo wapen» en
diensten, waaronder velen, die met Van der Plank
op Lombok luidden gestreden, merkten wij op don
generaal Vetter, do kolonels Resner cn Stavei-inan,
den afdeclings-coinmandnnt, kolonel Ka Iff, en overste
Soheuer. Commandant dor begrafenis was de lo
luitenant der infanterie Van dor Heijden.
