Maandag 10
Juni 1895.
No. 4465.
44e Jaarganij
Droeve cijfers.
Binnenland.
QAKUNTALA.
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Dondrrdagnamiddag met gratl» Zmdagiblad. Abonnement
per post ƒ1.15. Abonnement alleen op het Zondagsblad voor Amersfoort. 40 et.
8 maanden. Adverlentiën 1(i regels 60 et.; elke regel ineer 10 et. Grootc letters naar plaatsruimte. Legale-,
nflicieële- en onleigeniligsadvert. per regel 15 et. Reclamet per regel 25 ct Afttmdrrlijke nvnivirm 10 cent.
Dienstaanbiedingen en aanv/agen, uitsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, in het
Zondagsblad, per regel5 cent.
Bjj ndvertentiën van buiten de stad worden de ineasseerkoeten in rekening gebracht.
Bureau MUURHUIZEN
hoek Korte gracht, Wijk B. 60
Telephooniiuinmer 19.
OPRORPIiG
De milicien-verlofganger JAN W1LLEM
REMIJ wordt, in zijn belang, verzocht
zich onverwijld ter gemeente-secretarie
aantemelden.
De Secretaris van Amersfoort,
W L. SCHELTUS.
Bij de jongste vergadering van den
Belgischen Afschaffersbond hing aan den
wand der vergaderzaal een graph ische
voorstelling omtrent liet drank verbruik
per hoofd der bevolking in eenige lan
den van Europa gedurende de laatste 25
jaar.
Nederland kwam op dien staat natuur
lijk niet voor, doch voegen wij de cijfers
voor ons land er bij, dan maken we een
povere figuur, juist omdat we bijua bo
venaan staan.
Immers, wij vinden het volgende aan
tal Liters per hoofd der bevolking in:
1870. 18 76. 1886. 1892.
België 7.5 '10 2 10.- 13.—
Nederland 7.4 9.9 9.- 8.9
Frankrijk 4.5 5.4 7.8 8.5
Zweden 10.2 14.8.7 7-6
Zwitserland 10.5 6-
Engeland 6.6.8 5.5 6
Noorwegen 6.7 2.9 3-1
De cijfers zijn ontleend aan otticieele
opgaven en gecontroleerd door deskun
digen, en zeggen meer dan een pen kan
beschrijven.
En als men de cijfers over de verschil
lende jaren met elkaar vergelijkt, ziet
men, dat in Noorwegen en Zweden in
de laatste jaren een belangrijke vermin
dering van alcohol-gebruik is waar te
nemen, dank vooral het Gotheuburger-
stelsel. Ook in Zwitserland is de toestand
veel verbeterd. In EngeUiud bleef het,
niettegenstaande den arbeid der Matig
heidsgenootschappen, ongeveer gelijk, hoe
wel met een betrekkelijk laag cijfer.
In Frankrijk en vooral in België daar
entegen een ontzaglijke vermeerdering
van drankgebruik, iu 25 jaren verdubbeld!
En België ver boven alle andere landen
uitstekende, met 13 Liter per hoofd der
Feuilleton.
I bevolking in 1892 ofschoon o k het
I bierverbruik daar te lande zoo ontzaglijk
'i groot is.
In Nederland eiudelijk is na 1870 het
j drankgebruik in 6 jaren met ongeveer
een derde vermeerderd, maar daarna
j weder 10 pCt. gedaald, onder de werking
der Drankwet en wellicht ook van den
j verhoogden accijns. Ons land neemt echter
I nog de tweede plaats in, terstond na
j Belgiëeen zeer twijfelachtige eer.
Men schrijft de behoefte aan sterke-
I drank vaak toe aan het klimaat. Nu is
i in ons land het klimaat zeker niet ruwer
i dan in Noorwegen, en toch is bij ons het
j drankgebruik aanmerkelijk hooger, bijna
j driemaal zoo groot.
i Hoeveel millioenen zouden voor nuttige
I instellingen, als pensioenfondsen, beschik-
I baar komen, wanneer het drankgebruik
j hier te lande daalde tot het merkwaardig
I peil van Noorwegen 1
39). Naar het Kngelsch.
Zijn zelfvertrouw ii was in den laataten tijd
herhaaldelijk geschokt; maar nu hij den prijs
gezien had, meende hij dien reeds te bezitten,
evenals hij te Topaz geredeneerd had, dat Kate
de zijne moest zijn, omdat hij haar beminde.
Den volgenden ochtend ontwaakte hij meteen
verward gevoel dat hij op liet punt stond een
grooten slag te slaan, en later, toen hij zich
baadde, begreep hij niet, hoe hij zich den vorigen
avond zoo zeker van zijn zaak had kunnen voelen,
liet is waar, hij had den ring gezien, maar het
visioen was verdwenen achter de deuren van
den tempel. Hij begon zich zelfs af te vragen
of hij tempel en ring wel werkelijk gezien had
en in deze stemming had luj de stad reeds bijna
bereikt eer hij besefte, dat hij het rusthuis ver
laten had. Nu hij tot zich zelf kwam, begreep
hij echter wel waarheen hij ging, en waarom.
Hij had den schat gezien en wilde zijn spoor
niet verliezen. Hij was in den tempel verdwenen,
bij gevolg ging hij naar den tempel.
Overblijfselen van uitgebrande toortsen lagen
op de treden, met verwelkte kransen, platgetrapte
bloemen en gemorste olie. Tarvin nam zijn
helmhoed af en beschouwde de overblijfselen
van hot feest. De stad sliep nog, na de ver
moeienissen- der iifgelooptn week. De deuren van
het gebouw stonden wijd open, en hij ging er
binnen zonder tegenstand te ontmoeten.
Naar men verneemt, is vnorloopig de
September aangenomen als de dag waarop
de Tweede Kamer na het aanstaande zomer- j
reces zal bijeenkomen om in de daarop vol-
gende veertien dagen, zoo noodig tot kort
vóór de sluiting van het zittingjaar, de af-
deelingsvergaderingeu te houden tot onder- j
zoek van de inmiddels ingekomen Kieswet.
Het lid der Tweede" Kamer, de lieer K.
Cz. Boer, heeft te Assendelft, waar hij Burge- j
meester is, een zeer onaangename bejegening
ondervonden.
Op zijn rijwiel de gemeente doorrijdende,
werd hij op een eenzame plaats door eenige
beschonken polderwerkers aangegrepen, van
't wiel gesleurd, dat in een sloot werd ge
worpen, en hijzelf mishandeld, hoewel hij
zijn qualiteit bekend maakte. Toen de lieer
Boer door een paar burgers werd ontzet, kozen
de overigens bekende daders het. hazenpad.
F.enigen tijd geleden heeft een onderwij
zer te Schiedam iu de plaatselijke afdeeling
van den Boud voor onderwijzers een lezing
gehouden over Patriotisme".
Het orgaan van den Bond, De Bode. geeft
daarvan het volgende verslag
Toen spreker den len Mei ie Rotterdam talrijke
scharen misdeelde» en onterfden getuigenis had zien
afleggen van hun liefde voor elkander en de inensch-
lieid in algemeen, toen hij daarbij dacht aan de
talrijke plaatsen, waar hetzelfde geschiedde, toen was
zijn aandacht op dit onderwerp gevestigd. Hy luid
er met collega's over gesproken. „I/esprit chrëtiennc
et le Patriotisme" van Leo Tolstoi, „Die Watten
niedcr" van Bortlm vor. Sutlner. en een werk van
Guy de Maupassant betredende dit onderwerp ge
lezen. en wilde 1111 zijn collega's een van zijn daar
door verkregen conclusion in overweging geven.
Seen, de volken luiten elkaar niel zoo, dat zij 11 ie'
met en naast elkander zouden kunnen leven. De
Franse liman en de DuitscUer van vóór 1870 luidden
geen hekel aan elkander, maar de Regeeringen, do
generaals en hooge ambtenaren hadden ei- belang bij,
dal er oorlog kwam.
Het was iets van boven af bestuurd, on hel volk
werd gebiologeerd, gesuggereerd en gehypnotiseerd
tot liet schreeuwde„naar Berlijn!" „naar l'arijs!"
De snaar, die voornamelijk werd aangeroerd, was
de „Liefde lot het Vaderland", „Vaderland" togen
„Buitenland" verdedigen „Goeden bloed veil hebben
voor '1 lieve vaderland."
K11 't is zoo gemakkelijk bij het volk op dit aam
bei ld te slaan. In de school leert liet reeds door de
histoirr baUtille alles wat buiten het vaderland is, op
zijn zachtst gesproken, miudor te achten dan zijn
eigen land. Een schooljongen gaat doorgaans verder.
Voor hem zijn Spanjaarden bloedhonden Engolschen
nooit te vertrouwen, enz. Komen ze naderhand in
de maatschappij dan hooren ze 't lieve vaderland
en de lieve regeeriug door naar lintjes luikende
hooge krijgslieden of andere ambtenaren zóo op
hemelen, dat het meegesleept wordt en mee gaat
roepen^: -Leve ons vaderland", „weg met alles wat
l)at Patriotisme was van dienst toen de volken
zich nog moesten ontwikkelen, toCD werkelijk in
't isol.'inent hun kracht lag, maar nu is dat. een
dwaasheid. Wat zou Nederland bijv. zijn zonder de
andere landen?
Nu is de tijd der verbroedering tusscheu de volken
aangebroken. Nu knD het Patriótisine als onnutte
ballast over boord geworpen worden, en al moge een
Moltke dan ook zeggen „De oorlog is heilig, is een
ordonnantie Gods", wij zeggen met de Quakers de oor
log, de voornaamste en afschuwelijkste uiting van het
Patriótisine, is een ellende en een dwaasheid en
moet uitgeroeid worden. Eu daarom ook op de
school geen voortrekken van eigen natie waar 't het
niet verdient of hoogstens gelijk staat met het buiten
land, geen uitmeten van bloedige oorlogen, geen ver
heerlijking van vechthelden, in 't kort geen kwee
king van 't Patriotisme.
Op zijn minst mag liet vreemd genoemd
worden, dat een paedagoog dergelijke theo-
rieën ten teste geeft.
Doch ieder zal voor zieh deze rede wel
I willen commentarieeren.
1 We gaven haar slechts als een staaltje.
Bij Kon. Besluit ziju benoemd tot lid van
j den Raad van beroep, bedoeld bij art. '20
der Wet van 20 April 1895. houdende nadere
bepalingen omtrent de heffing van invoer
recht naar de waarde der goederen, de heeren
S. P. Van Eeghen, koopman te Amsterdam
J. Hudig, cargadoor te BotterdamG. Mesdag
1 Jacz., agent van de Nederlandsche Bank te
Groningen: A. Muller, directeur der Oost-
Afrikaansche Compagnie te Rotterdam; inr.
J. 1'. Pertiolje, eerstu directeur der Hollaiid-
sche Sociëteit van levensverzekering te Am
sterdam en J. 11. Schuijlenburg,oud-Inspec
teur, Chef van de administratie der in- en
uitvoerrechten en accijnzen in Nederland ach
lndië te 's Gravenhage.
Servaas de Bruin, dé bekende taal- en
letterkundige te 's Gravenhage, is benoemd
totbroeder in de orde van den Ne Ier-
landschen Leeuw.
Aanstaanden Zaterdag zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat. de heer W. H. Janssen als
redacteur aan De Tijd werd verbonden. Al
die jaren schreef hij het Buitenland.
Dit is binnen twee jaar het derde zil« eren
jubilé hij de redactie van hetzelfde dag ilad:
in November 1893 werd het gevierd dooi
den redacteur voor Handel en Beui's den
heer H. J. Sistermans; in Maart 1894 door
den heer F. A. van den Heuvel, chef van
het Binnenland.
Den len Jnli 1896 zat het vijftig jiu r ge
leden zijn dat De Tijd als dagblad onder
den titel Noord-Hollandsclie Couran »De
Tijd" werd gevestigd te Amsterdam, onder
redactie van den eerwaarden heer 8mits..
Vóór Juli 1840 verscheen het blad ienige
jaren als weekblad te 's-Hertogenboscb.
Te Soerabaja is overleden de heer H. E.
Eyssell, oud-ofiieier der inarine, hooff redac
teur der Soerabaja Courant, bekend uit de
Lombok-dagen.
Na een ongesteldheid van ceuige weken
is Vrijdag te Delft overleden dr. A. C. Oude-
mans, hoogleeraar-directeur tier Poh techni
sche School,
j De rechercheur van politie te 's-Gra 'enhage
die onlangs voor zijn bemoeiingen bij het
opsporen van vermist geld 11000 b''looning
1 ontving, heeft daarvan f 100 gegeven aan
1 bet fonds der Haagsche politie.
Fen 34 heeren in verschillende kaatsen
des lands hebben het initiatief geno nen tot
i oprichting van een Nationalen Zuiderzee-
bond, en de outwerp-statuten voor die ver
eeniging verspreid, om in een vergadering
op Zaterdag 15 Juni in Krasnapolskj te Am
sterdam definitief te besluiten tot oprichting
van die vereeniging, en de statuten vast te
j stellen.
Het doel van de vereeniging isver iooging
der volkswelvaart door de uitvoerintebe-
I vorderen van de plannen der staatscommissie
tot drooglegging der Zuiderzee.
Het vormlooze beeld van den god Iswara inet
zijn vier aangezichten, stond in het midden van j
den tempelhet was zwart berookt en vol vlek-
ken van gesmolten vet. Tarvin bekeek bet aan- j
duchtig, ais verwachtte hij half, dat de ring aan
oen der vier halzen zou hangen. Meer op den
achtergrond bevonden zich andere godbeden, inet
veel handen en veel hoofden, die hun armen in j
de lucht verhieven, hun tongen uitstaken en
elkander aangrijnsden.
Met den hoed achter op het hoofd en de j
handen in de zakken, zag Tarvin 0111 zich heen.
Hij was nu een maand in lndië, maar nog nooit
had hij het binnenste van een tempel gezien, j
Daar zoo staande, voelde hij duidelijker dan ooit,
hoezeer liet leven, de zeden en de overleveringen
van dit vreemde volk het moesten vervreemden j
van alles wat hem goed 011 edel voorkwam, en een
onbestemd gevoel van toorn rees in hem op, dat I
juist deze afgodendienaars in het bezit moesten
zijn van een ring, die. de kracht had, de bestera-
tiling van een christelijke, beschaafde stad als j
Topaz te veranderen.
Hij wist maar al te goed, dat hij zonder com
plimenten wegens heiligschennis weggejaagd zou
worden, als men hem ontdektedaarom haastte
hij zieh, zijn nasporingen voort te zetten, nog
altijd in de hoop, dat hij, door de aangeboren
zorgeloosheid van het ras, den schat ergens zou
vinden waar men hem had laten slingeren, zoo J
als een vrouw, die laat in den nacht van een
bal thuis komt, haar juweelen op haar kaptafel J
laat liggen. Hij bekeek do goden éen voor éen,
van onder tot boven, en nam toen weer zijn j
eerste plaats tegenover het beeld van Iswara in. I
Langzamerhand kreeg hij het gevoel, alsof
bijna de gehceJe zwaarte van zijn lichaam rustte 1
op zijn teenen, ofschoon hij toch op effen bodem
stond, en hij ging een paar passen achteruit 0111 I
het verloren evenwicht te herstellen. Op hetzelfde I
oogenblik week het blok hardsteen, waarop hij j
gestaan had, uit zijn voegen, en een gapende
afgrond lag voor hem. Toen nam het blok weer I
even geruischloos zijn vroegere plaats in, en
Tarvin wischte zich het zweet van het voorhoofd.
Had hij in dit oogenblik den ring gevonden, j
dan zou hij hein uit louter woedde verbrijzeld
hebben. Hij ging weer naar buiten, en wijdde j
het land, waar zulke dingen gebeuren konden,
aan zijn eigen goden dit was de zwaarste vloek,
die er zijns inziens op neer kon dalen.
Een priester, die als uit den grond opgerezen
scheen te zijn, volgde hem op den voet en zag j
hem glimlachend na.
Daar Tarvin er naar verlangde, weer in aan-
raking te komen met een gezonde wereld, waar
uien een thuis vindt en waar vrouwen waren,
ging hij naar de woning van den zendeling en
bleef daar ontbijten. De heer en mevrouw Estes j
hadden zich van de geheele huwelijksplechtigheid
verre gehouden, maar zij stelden belang in de
beschrijving, die Tarvin er hun van gaf, uit een
Amerikaansch oogpunt beschouwd. Kate toonde 1
ongeveinsde blijdschap hem weer te zien. Zij
was geheel vervuld met de trouweloosheid van j
Dhunpat Rni, en de ziekenoppassers, die allen
hun post verlaten hadden. Zij waren heengegaan
om de huwelijksfeesten te zien, en waren drie i
dagen lang uitgebleven. Al het werk van het 1
hospitaal kwam dus neer op Kate en de wilde
vrouw der woestijn, die het ziekte-verloop van
haar zusteren mede gadesloeg. Daarbij was zij
ongerust over den kleinen prins, en zeide dit
Tarvin, toen zij na het ontbijt te zinnen op de
veranda zaten.
Ik weet zeker, dat hij nu behoelte heeft
aan volmaakte rust, zeide zij met trant n in de
oogengisteravond na het feestmaal k /am hj)
by mij ik was juist in het vrouwenvertrek
van het Paleis en huilde wel een half uur
lang. Arui kindl Het is vreeselijk.
Nu, vandaag zul hij wel kunnen ui rusten;
tob er maar niet over.
Neenvandaag wordt zijn vrouw erugge-
bracht naar haar eigen volk, en hij mo t rond
rijden met de processie, of iets dergelijk; en
dat in die brandende zon. Het is slecht Krijg
jij er nooit hoofdpijn van, Nick Ik ve: wonder
er mij wel eens over, hoe jij het kunt uit ïouden,
als jij op dien dam zit te braden.
Voor jou kan ik veel uithoudeizeide
Tarvin, haar aanziende.
Hoe zoo voor mij, Nick
Dat zal je wel zien, als je maar lang genoeg
leeft, verzekerde hij haar, maar hij voel le geen
bijzonderen lust om over den dam te spraken, en
vond het veiliger het gesprek weer jp den
Maharajah Kur.war te brengen.
Den volgenden dag en den dag daar ip reed
hij doelloos in de buurt van den tempe rond
hij waagde er zich niet binnen, maar besloot
de plaats, waar hij den ring voor het torst en
het laatst gezien had, niet uit het oog te ver
liezen. Voor het oogenblik bestond er niet de
minste kans voor hem, in aanraking te komen
met den eenigen levenden persoon, behalve den
Koning, van wien hij met zekerheid wst, dat
hij den schat had aangeroerd.
Wordt ivm <tgd.)