voor betaald is. In tijden van oorlog of revo
lutie zullen effecten, ook de soliedste, niet
10 procent, maar kunnen ze 20 30 procent,
dalen en juist dan is er bij ieder bet meest
behoefte aan geld, en worden de spaarpen
ningen aangesproken ook wordt dan dikwijls
bet, vertrouwen geschokter ontstaat een
paniekiedere inlegger wil zijn geld terug
nemen en iie spaarbank, ofschoon in staat
de ronton te betalen, geraakt in de onmo
gelijkheid. alle opgevraagde kapitalen terug
te geven. Ook de Nutsspaarbauk erkent die
mogelijkheid, maar dekt zielizelven door de
artt. 29 en 30. hiervoor aangehaald.
Ook het bezit van hypotheken is in zulke
tijden een groot bezwaar. Ze zijn niet in
korten tijd te rcaliseereu en daarenboven is
liet twijfelachtig of ze in dergelijke tijden
van waardevermindering, ook van vast goed,
wol zonder verlies te reuliseeren zijn. Maar
ook in tijd van vrede kunnen er verliezen
worden geleden. Er kan onder de commis
sarissen iemand worden opgenomen, die, lot
hiertoe geacht en als eerlijk bekend, zich
plotseling van geheel andere zijde doet ken
nen en zich niet ontziet niet de waarden
van aan hem toevertrouwde instellingen,
zich te verwijderen. Men denke bijv. aan een
berucht voormalig lid der Eerste Kamer,
woonachtig te Rotterdam. Ter vergoelijking
wijzen sommigen op de stichtingen te Fijen-
oord, maar meerderen zagen met zijn ver
dwijning een groot deel van hun kapitaal
verdwenen en die gebouwen, zonder hun
persoonlijken wil van hun eigen geld ge
bouwd. aan anderen iu eigendom.
Met zijne verdwijning daalden de aan- j
deelen der Alrikaansclic liundelsvereeniging
tot over de heift 100 Men herinnere
zich het geval van den Secretaris der Ainster-
dauisclie Kanaalmaatschappij, die couranten
iu plaats van effecten in do brandkast be
waarde: van den algemeen geacliten Directeur
der Glasgowsche Rank, door welker failliet,
voor omstreeks 15 jaren, zoo velen ongelukkig
werden, of van zekeren ex-politio-commis-
saris hier uit de buurt.
Men zegt, dat hij in Monaco met een
buffetjuffrouw de gelden verspeelde, die hij
uit de brandkast met drie sleutels, waar
van slechts een in zijn bezit, de waarden
van 't Politieloods meegenomen had. Toen
hij weg was. waanden de bezitters der beide
andere sleuteis de waarden nog veilig in de
goed gesloten brandkast. Bij forceering door
een sinid bleek evenwel, dat alle waarden
moe waren afgereisd. Meer twijfelachtige,
zelfs nog hangende voorbeelden, zijn voor't
grijpen, zooals de Panama-quaestie, de ver
moedelijke verdvvijing vandcspaarbankgeldeii
van de Nutsspaarbauk te Hillcgom, of de zaak
van den oud-griffier te Roermond. Met pas
sie! wordt geraamd op 4 a 5 ton, terwijl liet
actief is: kennelijk onvermogen.
Indien ooit zoo iets plaats mocht hebben
met de Nutsspaarbauk, dan kan de rest.ee-
rende commissie, ten nadeele der inleggers
zich beroepen op art. 21, luidend:
Comrai.snarNsen zijn verantwoordelijk voor de gol
den. dio onder hun beheer komen, doch slechts
aansprakelijk voor ei<m vorzuiiu ot' kenuolijke on-
voorzic.rilheid,
Rij persoonlijke daden stellen 'Ie overige
commissieleden zich dus buiten alle verant
woordelijkheid en de inleggers hebben dan
hun kapitaal geheel of gedeeltelijk verloren.
Dit alles wordt malversatie genoemd, maar
ook iu dergelijke gevallen stelt de Staat zich
verantwoordelijk en verhaalt niets op de in
leggers van de Rijkspostspaarbank.
Ook bij de meo-i soliude spaarbanken, of
besturen daarvan, moet men liet oog houden
op hel mogelijke vuil iels dergelijks in de
toekomst; geen eommissuris zal het,zich dus
kunnen aantrekken, dal aan do mogelijkheid
gedacht wordt van iiet berokkenen van
schade.
Dergelijke schade nu doet de grootste af
breuk aan het doel der spaarbank lot sparen
op :e wekken, en sparen in de hand te werken.
Kr bestaan echter nog andere bezwaren.
Hel is mogelijk, dat verliezen geleden worden,
doo 'lat de waarde van vaste goederen te
leng geschat is. ot' de waarde vermindert
zonder vermindering der hypotheek, of dat
een hypotheek-acte nietig' is. doordat de
geldnemer wel eigenaar is, maar de koop
penningen niet ten volle heeft h..taald, enz.
Moge liet voorafgaande nu eenigszius pessi
mistisch zijn voorgesteld, dergelijke zaken
komen gelukkig niet dagelijks voor, maarzij
behoeven slechts «un enkelen keer voor te
komen om onnoemlijk veel kwaad te kunnen
stichten. En waarom behoort men zich aan
die mogelijkheden bloot te stollen, nu de
Nederlaiidsche Staat oen spaarbank heel! ge
sticht wacrby bovengenoemde bezwaren niet
bestaan, en die tevens volkomen geheimhou
ding waarborgt, waarvan de Nutsspaarbank
geen enkel artikel aanwijst, wel liet tegendeel.
Immers art, 23 luidt
iV.iumiKsu'iwn hebben hol rechtaan hot l'luat-
solijk !to»tiiiii'. I'r.ivincinle >.1 UainN-rugcennj,',
de woorden van De Genestot
Maast al te kras,
Is juist van pas
Want zoo het niet
Op 't kantje was
Dan was 't al gauw
Weer wat al te Hauw.
Volgens mijn bescheiden meening moet het
voortbestaan der Nutsspaarbauk groote be
zorgdheid wekken bij ieder, die ware volks
belangen op den voorgrond stelt.
De Nutsspaarbauk is volkomen in strijd
met haar devies: tot nut van liet algemeen
met meer recht zou men kunnen lezen
tut nadeel van 't algemeen
Waant gij, Nutsspaarbank, in uw over
dreven gevoel van eigenwaarde, li nog lan
ger bestaanbaar, dan zal uw val later zoo
veel te grooter zijn, terwijl onafhankelijk
heidsverklaring van een Nutss|jaarbank. in
dien ooit mogelijk met een zoo gebrekkig
reglement, nooit zal kunnen gelukken.
Ken zeer kort teringlijdend leven zou uw
dool kunnen zijn, door gebrek aan deelne
ming van inleggers.
Wees evenwel bij voorbaat overtuigd van
mijn innige persoonlijke deelneming indien
'teoit zoover mocht komen.
Kaat ons trachten te worden, te zijn en
te blijven, wakkere kampioenen voor de
belangen van de minder begunstigde klas
sen der maatschappij.
Vooruit! den weg ter verbetering inge
slagen. of dien vervolgd; achter ons den
tragen gang der trekschuit.
Geen theorieën meer ter behartiging van
I volksbelangen, maar praclijk.
Honger wordt gestild door brood, maar
niet door een tractaatje over «Kalme be
rusting".
Spoedige opheffing van de Nutsspaarbank
zal een waardig gedenkteeken zijn voorden
vroegeren president van 't Nut van 't Al
gemeen to Amersfoort, wijlen ds. KalIV, die
reeds in 1885 een voorstel tot opheffing dezer
spaarbank deed.
Hulde den man met zóo helderen blik, die
in zijn devies voerde voorwaarts ten goede.
Zulke mannen, die vrij en onbewimpeld
voor hun meaning durven uitkomen, zijn
er helaasveel te weinigmaar ze vormen,
gelukkig, een in 'toog loopende tegenstelling
met lien, die altijd het status quo willen en
in hun verborgen en dikwijls schijnheilig
devies voeren de woorden: "emmen, machi
nist, altijd remmen.
Zelfs is het mogelijk, dat er lieden bestaan,
die zóo in overdrijving vervallen, dat ze van
de eerie of andere instelling een familiezaak
wenschen te makendat is geen remmen,
geen stilstaan, maar achteruitgaan.
't Is wel te wenschen, dat deze laatste
alinea nimmer toepassing vinde te Amers
foort.
Ik aarzel dan ook geen oogeriblik langer
om voor te stellendat onverwijld worde
overgegaan tot het nemen van maatregelen
ten einde de Nulsspaarbank zoo spoedig mo
gelijk op te hellen als onder de gegeven om
standigheden wcnschelijk is.
Het vrijkomend kapitaal kan dan werke
lijk worden aangewend tot nut van 't alge
meen, en de vrijkomende krachten kunnen
dan ook veel beter worden besteed.
Rij haar heengaan zal ik haar toeroepen:
Rust zucht, oude dame; uw jeugd hebt ge
zeer goed besteed. Daarvoor mijn hoogst
waardeerenden dankmaar ge gingt niet
met uwen tijd mee; thans zijl ge afge
leefd; de taak, die gij u ten doelsteldet, zal
beter en vaardiger worden volbracht door
de jonge dame eenigszius aan u geparen
teerd. wellicht een verre nicht, maar geheel
op de hoogte van haar tijdde Rijkspost
spaarbank.
Ondanks baar jeugd is zij nu reeds alom
bekend wegens baar hurnaniteitsgevoelzij
is volkomen vrij van heerschziicht en draagt
vooral de lagere volksklassen een warm hart
toe, l)o reglementen van de Rijkspostspaar
bank zijn reeds onderscheidene malen gewij
zigd en zij streeft daarbij voortdurend om
te handelengoed, beter, best.
Enzij slaagde volkomen.
Ik heb gezegd.
De bevolking van Amersfoort, bestond op
31 December 1894 uit 17 107 personen, te
weten M.
8371
Vermeerdering in 1895 door
M. V.
Geboorte 303 209
Vestiging 1060 095 1303
9734
Vermindering in 1895 door
Overlijden 215 202
Vertrek 838 025 1053
8081
V.
873G 17107
985
TÏ72T
817
8901
Vermeerderd met
310 1G8
Bevolking op 1 Januari 1890
Ni'derduitsch-Hervormden
Franse!) of Wualsch id
Kiigelsehnn of Presbyteriaanschen
Anglicaanscheti of Episcopaten
Evangelisch Lutliersehen
Hersteld id.
Doopsgezinden
Remonstranten
Vrij Gereformeerden
Gereformeerde kerk A
id. id. B
Roomsch-Katholieken
Oou-Roomsch of van de Oud-Bisschop
pelijke Clerezie
Nederduitse!) Israëlieten
Poriugeescli id.
Tot geen der genoemde kerkgenoot
schappen beboerende
478
17 5X5
8892
56
2
2
171
26
77
134
40
309
271
6945
208
340
I
30
inlichtingen
Bis
.li"
I).;.
In deze lezing heb ik zooveel mogelijk ge-
tracht personen en zaken van elkander te
scheiden, cii bijna alle. mogelijk (.'enigszins j
scherpe, iiitdrukkingcnalgeroiid. maar indien
mijn woord t..eli nog een enkelen keer wat 1
Scherp moge geweest zijn, dan hied ik daar- i
voor mijn excuses aan. en verklaar dan gaarne l
iri y «enigermate te hebben laten leiden door I
)p dringende uitnoodiging der vergadering,
welke ook aandrong op het in druk doen ver
schijnen van bovenstaande redevoering, voe
gen wij nog het volgende toe, dat zijn grond
vindt m het verlaten der vergadering door
de (.'oiiimissie der spaarbank op het oogeri
blik waarop de heer Spaanstra zijn lezin«
begon.
De voorzitter van liet Departement zeide
toen
«Ik vvensch met leedwezen te constateeron,
dal. opéén «ia, alle Commissieleden der spaar
bank nu weder, gelijk steeds, met zekere os
tentatie de vergadering hebben verlaten nadat I
de directe belangen der Spaarbank waren af
gehandeld en dat /.ij niet zooveel belang
Stellen in zaken hun inrichting betreffende,
el zóo overtuigd zijn van hun onvermogen
om op te komen voor bun inrichting, dat
zij de lezing niet wilden aanliooren",
Iu
Totaal der bevolking op 1 Januari 1896,17 585
De oude heer A. v. V., van wiens lang
durige!) lethargische») toestand we in ons
vorig nummer melding maakten, is Dinsdag
ochtend overleden, zonder ontwaakt te zijn.
De heer D. Zwaanshals, commies ten Post
kantore hier, wordt met ingang van 10 Fe
bruari overgeplaatst naar 's-Ilertogenbsoch
en hier vervangen door den heer C. Willinck,
commies bij het spoorweg-postkantoor no. 2.
Tot le luitenant bij het 5e regiment infan
terie is bevorderd de 2e luitenant J. Woud
stra, van het korps.
De le luitenant F. Dil, thans op non-acti
viteit, is weder in actieven dienst hersteld
en ingedeeld bij het 4e bataljon 5e regiment
infanterie hier.
Luitenant H. I. von Santen, ridder M. W.
O., van het 5e regiment infanterie hier, is
op het daartoe door hem gedaan verzoek op
uou-activiteit gesteld voor den tijd van een
jaar.
Het Lombok-kruis is op plechtige wijze
uitgereikt aan sergeant H. de Beer en aan
den milicien der lichting 1895 A. N. de Rui
ter, beiden van het 5e regiment infanterie
hier.
De miliciens IJ. van Luit, J, Wijnholds,
G. G. Bruggei- en W. Nijkuiien. die evenals
boven genoemden deelnamen aan de Lom
bok-expeditie, doch met groot verlof naar
hun haardsteden terugkeerden, zuilen bet
eereteeken ontvangen door bun Gemeente
bestuur.
De bronzen medaille voor 12-jarigen trou
wen dienst is op de gebruikelijke wijze uit
gereikt aan de sergeanten J. de Vooght, D.
Hendriks en I,. A. Brok, van bet 5e regi
ment infanterie hier.
Evenals in vorige jaren zullen de onder-
officiereu in .lit garnizoen een uitvoering
geven in Amiciliu waarvan de opbrengst; zal
worden afgedragen aan de Vereeniging van
gepeiisionneerde onderofficieren en minderen
van het Nederlandsclie leger en waaruit dan
zij, die vóór tX77 gepensionneerd werden, oen
kleine tegemoetkoming ontvangen.
Dat het programma, omvattend zang, mu
ziek, schermen, voordrachten en een klucht
spel. weder rijk is aan afwisseling, behoeft
geen betoog dat hetgeen le zien en te liooren
/.al gegeven worden uitstekend is, evenmin.
Luitenant Peltzer lieej't de leiding weder
op zich genomen van deze soireê-variee,
welke den 7 Februari gegeven wordt.
Tegen de gebroeders G. en W. v. L., be
klaagd van in den laten avond van 3 De
cember zich te hebben schuldig gemaakt
aan diefstal van omstreeks 1700 Kilo oud
ijzer van het terrein der II. IJ. S. M., van
welke zij nog wel beambten zijn, werd
Maandag door de Arrondissements rechtbank
aan de St. And riesst,raat, eerst met een val-
schen sleutel de winkeldeur trachtten te
openen en, toen dit niet lukte, een ruit in
drukten en 30 sinaasappelen ontvreemdden,
zageu een precies verhaal van hun fails et
gestes opgesteld.
Ten slotte bracht de politie den dief van
niet minder dan 5 kapotjassen uit deinfan-
terie-kazerne, welke jassen reeds hier Ler
stede waren verkocht, tot bekentenis.
De dader van dezen diefstal is een tam
boer van het 5e regiment.
Ten overstaan van notaris Perk te Hil
versum heeft Maandag plaats gehad de ver
loting van Daisy met haar uitzet. De prijs
is gevallen op no. 2863.
DAGELIJKS('IIE WATERSTANDEN
Lniitersvlie Beek en de rivier de Ecm.
Opgenomen des morgens acht ure.
Dag
KoQdeii
O ver-
hal-
gen.
Pot-
brug.
üee-
rc-
stein
Lui- de
ItsUa
MT" M7~
Mi
M.
M.
M.
MT H;
12
5,46 4,66
4,96
3,02
2,59
1.57
0,70 10—
13
5,47 4,67
5,00
3,05
2,64
1,60
0,75 10—
14
5,48 4,68
5,04
3,15
2,70
1,67
0,00 ,10+
15
5,49 i 4.67
5.17
3,22
2,83
1,78
0,70 15+
16
5,50 4.67
5,39
3.34
2,92
1.S1
0,90 1 60+
17
5,56 4,65
5,25
3.29
2,89
1,76
0,95 65+
18
5,57 4,66
5.18
3,24
2,76
1,71
0,65 30+
«l.ïOste A T l .4 TS'Eé O T if.il IJ
VIJFDE of laatste "KLASSE. Derde week.
Trekking van 21 en 22 Januari (1950 loten).
Ten kantore van den Collecteur te Arners-
foort zijn aan de navolgende nummers te
beurt gevallen
Prijs van f 400 op No. 19834.
Prijzen van f70:
8504 8509 0515 10031 1003310036 10047
10145 10155 10214 11409 11413 11420 17801
17804 17x55 17800 1855-4 18580 18014 en
10799.
Te zamen 22 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken
8544 8545 8547 8550 9503 9500 9518
10012 10014 10019 10027 1ÜU28 1019710209
10220 10231 11423 11434 1143811448 17783
17789 17792 17X03 17818 17822 17835 17830
17877 18552 18558 1857X 1801118018 18028
19734 19749 19750 19705 1977419793 19809
en 19819.
BURGERLIJKE STAND VAN AMERSFOORT
GEBOREN: 10 Jan. Hennina Adriana, d.
van Hermanns van Eijs en Gerardina Scheep
maker. Willem Ghristiaan Aibertus, z.
van Hertnanus Kroes en Anna Blankwater.
Johandes ilendrikus, z. vau Johannes van
den Oudenalder en Hillegonda Alida de Jong.
18 Jan. Hendrik Johannes, z. van Jaco
bus van den Ëedem en Antonia Rouwen-
dal. 19 Jan. Cornelia Arnolda, d. van
Cornells Dusainos en Maria van der Flier,
Johan Johannes, z. van Johannes den Ouden
en Elisabeth van de Loodijk Hendrikad.
van Teunis Ilogeveen en Jannetje van den
Hengel 20 Jan. Aibertus Amlries z. van
Johannes Wuanders en Rij ka Veldman
Cornelia <1. van Lambertus Iloutveen en
Sophia Erederika Helle Cornelia d. van
Hertnanus Peters en Aleida van Nimwegen
Sophia Henrietta d. van Klaas van Wieringen
en Wilhelmina Sophia Bunt Adriana Jo
hanna d. van Jesaias Dirk Larnmerts van
Bneren en Christina Maters Hendrika d.
van Albert Leijenhorst en Aaltje van der
Louw 22 Jan. Arisju d. van' Aris Ver
steeg en Aaltje van Essen Jacobus Jo
hannes z. van Jan Johannes de Groot en
Jacoba Maria van Doorn Berla d. van
Aibertus Jaarsveld en Maria Willemina
Scli reu r,
ONDERTROUWD: 10 Jan. Johannes Hen-
'Irik us Keizer en Meclitilda van Doorn
Jacobus Joannes Hendrik us Putman en Gijs
hert,.i er hou vel Aart. Poort en Teuntje
van do Kuijl Jacob Riksen en Jannetje
Ueinen.
OVERLEDEN: 15 Jan. Matlhijs Maasen59
j. echtg. van Johanna Wellerd Helena
Charlotte Hast 79 j. wettiggesch. echtg. van
Gerard us Franeiscus Rondonk Jacobus
Hendricus Arnoud van Gelder 18 j. ongeh.
17 Jan. Wilhelmina Helmieh 82 j. ongeh.
Piet van t Klooster 21 m. Ilendrikus
Vial 9 m. 19 Jan. Hessel Valkénhoef74j.
weduwn. van Lena do Goede Maria van
Kru:
i j 33 j; wed. van Theodoras do Wit
to Utrecht geoischt een gevangenisstraf van I Jan. Adrianus vau Vliet 82 j. wed. van
H maanden. Sijgjo Geersen 21 Jan. Maria van Dual
plaats van den heer R. VV. Rurg-
»n:eden. die wegens hoogen leeftijd ontsla"
hecfi genomen als kerkvoogd der Nod. Her
vormde gemeente, is Maandagavond door
hot college van notabelen tot kerkvoogd bo-
noemd de heer C. J. van der Nagel.
legen de vrouw, die zich, eveneens rond i
Sinterklaas, schuldig maakte aan diefstal
van een omslagdoek, luidde de eisch óon
maand, terwijl de Officier van justitie tegen
D. A. K. en A. M., wegens mishandeling
11 'lagen gevangenisstraf ï'ötpiireerde.
Lit,spraak in deze zaken aanstaanden
De lijst der misdrijven moet helaas! no»
verlengd worden.
De politie maakte proces-verbaal op tegen
.wee mopjes van 10 en 12 jaar, van welke
I«' jongste l,i.| den hoer De Vries, aan de
traat, cenige gouden voorwerpen ont-
■II bij den heer Van Ileiisber-
ilitsche straat, een wekker-
71 j. wed. van Evert Hondrikse.
j Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen.
I Rij benadering vastgestelde totale, ontvangsten
j van de maand December 1895.
1 Reizigers 500522 5595X9.17
Bagage honden (tonnen) 1059 14328.21
Levende dieren, rijtuigen enz. 45 119.—
Goederen (tonnen) 409 957 733 058.07
Diversen 19 722.83
Kimdde
de Utr
klok stal.
Ook 3 jongens, die bij den koopman Meijer,
Totale opbrengst ,/l 412417.28
Tolale ontvangst sedert I Jan. '95 19 0X8 844.78
gedurende 1X94 IX 297 059.22
in exploitatie 1895 1507 KM.
1894 1507 KM.
ontvangst per dag KM. '94/32.01 '95/ 33.37
