Donderdag 24 «3S September 1896.
No. 4600,
45e Jaargang.
45e Jaar
DE BURmSCHOOLffiSTl.
Wantrouwèn.
Uitgave
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
i Dtnulordagnmnddag mot gratis /.ondagtbUxd. Abonnement per 3 maanden 1.— Frnnoo
lont nlleen op hot Zondagsblad voor Amersfoort -10 cl., voor hel binnenhuid CO et. pot
Verschijnt Maandag-
per post ƒ1.16. Abonnement n
3 inaimdon. Ad ver ten tien 16 rogols 60 et.; elke regel moor 10 ot. Qrooto letters naar plaatsruimte. Legale-,
oilieieüle- on ontcigcningsadvort. per regel lö et. Itculnmes per regel 26 ct. AJtontUtrlyke nummer» 10 cent.
Dienstaanbiedingen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffende den werkendon stand, van minstens 6 regels, In het
Zondagsblad, per regel 5 oen».
Bij aavertentiëu van buiten do stud worden do inenssoerkoston in rekoning gebracht.
Bureau
KORTEORACHT 56
Telephoou 19.
KENNIS GEJ I N G E N.
Do BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Brengt ter konnis van de ingezetenen dezer ge
meente, dut het door den Directeur van 's Rijks di-
recto belastingen, enz, te Amsterdam executoor ver
klaard kohier No. 4 van do belasting op het personeel
over hot dienstjaar 1898/97 aan den Ontvanger van
's Rijks directe belastingen alhier is ter hand gesteld,
aan wicn ieder verplicht is zijnen aanslag op den
bij de wot bepaalden voet to voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen
aangeplakt to Amersfoort, den 22 September 1S96.
Do Burgemeester voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Gezien art. 6 der wet tot regeling van don klein
handel in sterken drank en tot beteugeling van
openbare dronkenschap
Brengen ter openbare kennis, dat een verzoek
schrift om vergunning tot verkoop van sterken
drank in het klein bij hen is ingekomen van
JOSEPH KilRÏEN, kofflehuishouder, wonende te
Utrecht, in liet perceel „de Keizerskroon" aan don
Hof to Amersfoort, wijk F. no. 332, laatstelijk be
woond door den lieer J. Eekhoudt.
AMERSFOORT, don 24. September 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
Do Secretaris,
W. L. SCIIELTUS..
KOSTFLOOZE WAARSCHUWING
lit k oinsten-belasting.
De Gemeente-ontvanger van Amersfoort brengt
ter kennis van de belastingschuldigen die de op 30
September vervallen vier betalingstermijnen namelijk
het tweederde van hunnen aanslng over 1896 nog niet
hebben aangezuiverd, dat na verloop van de eerste
helft der maand October tot eene vervolging moet
worden overgegaan.
Het indienen van eene reclame ontheft niet van
de verplichting tot voortbetaling van de verschenen
tormynen. Van het teveel betaald bedrag geschiedt
teruggave.
AMERSFOORT, den 28 September 1896.
Do Ontvanger voornoemd,
J. C. LEINWEBER.
Lang vóór half acht, het uur waarop Maan
dagavond het Grand spectacle varié tinta-
maresque zou aanvangen, was de groote zaal
van Amicitia gevuld, zóo overvol zells, dat
de gastheeren, de leerlingen der H.B.Ö., zich
moesten vergenoegen met. een staanplaatsie
achterin de aardig versierde zaal of in de
corridors. Het «Rooster der werkzaamheden",
ingericht naar de tabel der lessen van de
school zelfs het »45 minuten speeltijd"
ontbrak niet werd met veol entrain door-
geloopen en met nog meer belangstelling
gevolgd. Mogen we ons er toe bepalen te
zeggen, dat zoowel de nummers voor het
Feuilleton.
Vrjj naar het Duitsch.
2)
Het volgende jaar bleef het huis leeg. Martin
nam als reserve-luitenant deel aan den veld
tocht en Godfried kon niet besluiten om alleen
te zijn op die geliefde plek, die zóovoel droevige
en weemoedige berinneringen in hem opwekte.
Het was nu trouwens voor goed uit met het
kalme gonot; dat het huisje uun het Wanner-
meer de familie Hallberg verschafte.
By hot leven van den president waren de
oevers van het meer nog bijna geheel onbe
woond. Het huis van de Ilellborg's was toon
verreweg het voornaamste. De enkele huisjes,
die hier en daar in het groen verscholen waren,
zagen er allo zeer primitief uit. De heoren
Hellberg hadden zien om zoo te zeggen als
onbeperkte gebieders beschouwd van de oeverB
van het Wannermeer. Maar evenals het met
vele andere zaken ging, zoo bracht ook hier
de vlucht, die Berlijn na den oorlog had ge
nomen, eengeheelen ommekeer teweeg en
zoodoende kwam er ook een ommekeer aan
deze idylle vóór de poorten van de hoofdstad.
Aan alle kanten om Berlyn vooral dilar, waar
slechts een klein beekje stroomde of eenig
groen ontsproot, ontvouwden de bouw-specu-
lanten hun werkzaamheid.
slechts 10 dagen oude orkest als Servant) de
Bruyn's aardig blyspel »Het spreekuur van
den dokter" zeer in den smaak vielenen
als we den medewerkenden gymnasiast in
't bijzonder vermelden, dan zullen de overige
medespelenden er zeker niet over gebelgd
zijn, dat we niet gewagen van hun accuraat
zeggen, bun werkelijk mooi spel en hun rol
vastheid. Een bepaald succes was «Deftige
lui", een vroolijke bent; maar het grootste
succesnummer, na dat van het orkest, was
ongetwijfeld «Adèle". Ook bet^plechtig bezoek
van Amersl'oortsche en andere geesten" die
in hun ondeugende quodlibets menige harde
waarheid te slikken gaven, was een zeer ge
lukkig nummer, evenals de staaloefeningen,
die de woorden van Milo van Groton ten volle
bewezen. Dat de apotheose, met «Bloeie de
H. B. S." in 't oneindige werd toegejuicht,
spreekt wel van zelf.
Wat al zorgen hebben de leeraren dr. H.
van Capelle, F. Rauh en F. Wesseling gehad
eer ze hun «jongens" zóo ver kregenhoe
vlug liep alles van stapel; hoe stil ging alles
in zijn werk. Geen drukte in de zaal als de
musici haar verlieten om als acteur of turner
in een volgend nummer op te tredengeen
lawaai of onnoodig gedraaf achter de coulissen.
Dien hoeren komt wel een woord van open
lijken dank toe dien dank óok aaa de mede
spelenden, die zich aan hun leeraars in zoo
geheel ander licht dan op de schoolbanken
lieten zien.
En na de voorstelling een bal, zóo geani
meerd als Amicitia slechts zelden in zijn zaal
zag. «Al mijn dansen bezet en al mijn extra's
óok" hoorden we een der vrouwelijke leer
lingen zeggen reeds vóór het bal een aan
vang i.amlater vernamen we, dat er tot
bij vieren gedanst is!
Dinsdag was bet meer olïicieele gedeelte
zelfs de Lieve Vrouwetoren vierde toon ook
feest.
Tegen half twaall verzamelden Zich in de
toepasselijk versierde vestibule der Hoogero
Burgerschool, behalve het college van Burge
meester en Wethouders, den Gemeente
secretaris en den Gemeente-ontvanger, vele
Raadsleden, de leden der Commissie van
Toezicht, de Rector en het Curatorium van
bet Gymnasium, de hoofden der Openbare
scholen, de leeraren, tal van oud-leerlingen
en eetiige belangstellenden, die zich om half
twaalf naar het Gymnastiek-lokaal begaven,
waar de huidige leerlingen reeds waren op
gesteld.
De heer H. W. A. van den Wall Rake
nam, als president der Commissie van Toe-
zicht, hot eerst het woord om de aanwezigen
Er was oon breedo gordel van afzonderlijke
villa's oen gansohe kolonie van buitentjes gevormd
om hot middelpunt van het Duitscue Rijk. De
werkelijke mooie Havelmeren, kwamen het eerst
in aanmerking bij de bouwmaatschappijen, en
bij het Wannermeer, een der mooiste, waren
van 1870 tot 1875 overal nieuwe, en zelfs
enkele zeer fraaie en grootsche villa's ontstaan,
die een geheele verandering gebracht hadden
iu het oorspronkelijk karakter van hot land
schap en die het kleine landhuisje van de Heli-
berg^ geheel in het niet deed verzinken.
Men had den heeren Hellberg voor hun be
zitting waarbij de prachtigste sierboomen be
hoorden, reeds het twintig- en dertigvoud van
don oorspronkelijken koopprijs geboden, maar
zij dachten er niet aan, afstand te doen van die
eenvoudige bezitting, al hadden ook de vele
veranderingen van de laatste jaren veel nadeel
gedaan aan het bekoorlijke van hun geliefd
buitentje. Zii scholden om hot hardst op de
Borlijnscho beursmannen en de drukte en be
weeglijkheid der nieuwe buren. Het eenigo, dut
hen nog wat zachter stemde voor de onwel
kome indringers, was de omstandigheid, dat
Mnrtin, die intusschen zijn examen als archi
tect had gedaan en onder de mannen van kunst
als een van de meest talentvolle jonge bouw
kundigen werd beschouwd, van een dier ver
achte boursmannen, den heer Reinhold Templin,
die door zijn gelukkige en gewaagde speculaties
veel van zich had doen spreken, de opdracht
ontving tot bet bouwen van eon villa naast
hun bezitting.
Martin behoefde geen kosten te ontzien en
liet ook zyn stoute fantasie de vryen teugel.
welkom t.e hceten. Herinnerend aan hut feit,
dat 15 September 1871 in het zelfde lokaal
ile openingsrede was gehouden, door enkelen
der nu weder aanwezigen aangehoord onder
deze laatstee noemde spreker meur in het
byzonder deti heer Gemeente-secretaris W.
I.. Scheltus.
De oud-inspecteur van hot M. O. dr. J.
Bosscha, die by de opening tegenwoordig
was, had een telegram gezonden, betuigende
zijn leedwezen, dut hij thans niet andermaal
hier kon wezen en behelzende goede wen-
schen voor de school (applaus)du oud-
Secretaris-Penningmeester der C. v. T., mr.
P. VerLoren van Thcmuat, de tegenwoordige
inspecteur dr. W. B. J. van Eijk en do vroe
gere Burgemeester jhr. mr. T. A. J. van
Asch van Wyck hadden telegrammen go-
zonden van denzeifden inhoud. Uun afwezig
heid op dezen dag deed spr. on zeker ook
zyn toehoorders leed. Nog moer speet hot
hun mr. A. G. Wyers, in 1871 Burgemeester,
en dr. 11. J. Menalda van Schouwenburg,
den eersten Directeur der School, niet hier
te zien zij zyn ons door den dood ontvallen,
doch hun herinnering wordt levondiggohou-
den in en door de school, hun stichting (ap
plaus). Spr. bracht een groet aan do oud-
leeraren en de leeraren, vooral aan het viertal
Prikken, Rauh, Kam en Cruyrt', dat nu oen
kwarteeuw aan de School verbonden is (lang
durig applaus).*
Vervolgens gewaagde spr. van de zeldzame
harmonie tussclien de zusterinrichtingen,
waarvan de aanwezige curatoren vun het
Gymnasium en de hoofden dor Lagere scholen
andermaal het sprekend bewijs gaven. Met
dubbel genoegen begroette hij de talryke
reünisten, welke als hot ware hot aan de
school geleerde in beeld brachtenden hui-
digen leerlingen mochten zy oon voorbeeld
wezen. Zich tot do leden van den Gemeente
raad wendend, zeide spr., onder Ik innoring
aan hot feit, dut hij zelf zoo lange jaren
Raadslid was, dat hij bij ervaring wist hoe
dikwyls de Raad geheel d contre coeur de
meest eenvoudige en billyke verzookon, door
de School aan dat college gedaan, moest
afwyzen.
Na hem kroeg de heer G. J. Buys het
woord, die begon met er op te wyzon hoe
hy slechts even 2 jaar, Directeur dor school
is. Maar veel is gebeurd in do 14 jaar welke
hy als leeraar aan deze inrichting verbonden
was, zeer veel in deze eorsto kwart eeuw van
haar beslaan, want do Amersfoovtsche Hoo-
Otmlat du vorslnggovor don naam van Ebort
Torgat, voog ik hom hierbij. Do totter.
lfy sohiep oon soort van toovor- on sprookjoe-
slot, zooalg mon ze wol vindt in dooompositiÖn
van Gustavo Dor6 oon gebouw mot platte dakoit
on spitsen, dat tot goun onkelen styl bohoordo
en waarvan men nooit do woorga had gezien,
manrdatdoor zijn oorspronkelijkheid en grootsoho
kunst, evenals door de prachtige uitvooring,
overal groot opzien teweegbracht.
Hierdoor had Martin op sohitterende wyzo vol
daan aan de hoofdvoorwaarde, die Templin hom
stilzwijgend gesteld had.
Tusschen den architect en den eigenaar van
hot trotsche gebouw was langzum mor hand oen
zokero band ontstaan, hetgeen mot loodo oogon
werd opgemerkt door den ouderen broodor, die
intusscnon kantonrechter en rechter van in
structie was geworden.
Godfried, die den zooveel jongoron broeder
Martin ook nog gedurendeti dionBacuderaiojnren
met byna vuderlyke zorg on liofdo had goleid,
had oigenlyk nooit kunnen inzien, dat Martin
eindolyk tot de jaren dos ondorsohoids was ge
komen. Hij liet het nooit ontbroken aan ver
maningen en berispingen en Martin vond dat
ook zeer nutuurlijk. Hot gobourde slechts zelden,
dat hij er over dacht, dat hy nu toch ook lang
zamerhand wel bevoegd was, zelf zyn plannen
te maken en de verantwoordelijkheid daarvoor
op zich te nemen, on dat hij nog slechts in
geringe mate het gezag behoefd" tc erkennen
van zijn broeder, dien ny In zyn kindsheid en
zijn vroegsto jeugd onvoorwaardeiyk had ge
hoorzaamd. Maar gewoonlijk verzotte Murtin er
zich volstrekt niet tegen, als Godfried hem
j nog maar altyd als een groot ongozeglyk kind
behandoldo.
gent Burgerschool is oen van do merk waar
digste in den lande, vooral door do moeilijk
heden waarmede zij uithoofde dor plaatsolyke
omstandigheden te kampen heeft. Als oen roode
draad loopt door haar geschiedenis het groote
struikelblok «flnancioele bezwaren", woike
zelfs vóór de oprichting erkend 011 gevoeld
werden. Toch ging tnen over tot do stichting,
omdat de Wet daartoe dwong on men, het
schalksch artikeltje vermydend, van twee
kwailen het besta koos, wat meor geld be
steedde voor die grondvesting, doch dan ook
iets goeds kreeg.
Toen spr. herinnerde aan do Handwerks
school, de voorgangster dor H. B. S., en aan
do in 1854 geopende inrichting voor M. U.
L. O. en hy do hoeren Do Hous on Kollewün
complimenteerde, ging een welgemeend en
langdurig «hoezee' op. Ook de namen van
wylen dr. Burger en baron Van Hneckeren,
die vooral door hun artikelen in de Oude
Amersfoortache Courant van 18(18 tot 1871
den stoot gaven tot do stichting dorH.B. S.
met 5-jarigen cursus, werden mot hetzelfde
enthusiasme begroet. Spreker releveerde dan
ook liet feit, dat door die stichting Amersfoort
naast do 11. B. S. een Gymnasium kon openen
als het tegenwoordige is, en dat, door de combi
natie der leeraren, onze stad onderwysinrich-
tingen bezit waardoor het zelfs by groote
gemeenten niet achterstaat, ja, waaropgrootenfc
plaatsen zelfs afgunstig zyn (langdurig ap
plaus).
Verwijzend naar zyn «Gedenkboek," dat
den reünisten en belangstellenden lutor werd
geschonken, releveerde spr. hot feit, dat
hier een ongewoon groote wisseling van leer
uren hoeft plaats gegrepenniot minder toch
dan 114 leeraren en 4 directeuren hebben in
de nu afgesloten 25 juar de school verlaten
thans gaan weor dr. Van Capelle en dr. Bor-
gesius naar elders oon zeldzaam verlies
voor de school (applaus). Door die groote
wisseling heerscht niet do noodigo rust in
de school, zuodat de resultaten van het on-
derwys niet behoorlijk kunnen kristaliseoren,
on bestaat er niet do noodige trust tusschen
leeraren en leerlingen, die toch vóór allo»
elkaar moeten kennen en waardooren. Als
echter ondanks die togenhedon nóg een rug-
gegrnat in de school is, dan moet daarin ge
zien worden de stempel van de energieke
hand des eersten Directeurs, dr. Schouwen*
burg, en het gelukkig toeval, dat nog 4 zyner
leeraren zyn trnditiën hoog houden. Dit vier
tal bracht spr. daarvoor zijn warmen dank
(langdurig applaus). Deden de oud-loorüngen
de Schoor eer aan door wat zo zyn ge women
u^h^^naatschajijijj^^^
Dat was ook bost to bogrijpon, daar dioboido
karakters zoor uitcon liepuil. Martin wist, dat
zyn broeder hem hartelijk liefhad on dat zijn
strafprodioatios, al schonen zy hem ook dikwyls
Sedunt too on al vorvoolden zo bom ook go-
uoht, voortkwamon uit een ware on ooht broe-
dolyke toegenegenheid.
Bovondion kondo hy zioh zelf gonoeg om te
orkonnon,dat hij do meest zorgeloozo on do licht
zinnigste van hun beiden was. on dut bijnanltyd
borouw zou gehad hebben, als hij niot geluisterd
had naar den wijzeu raad van zyn oudoren
broodor.
Martin was oon buitengewoon knap jongman.
Mot zyn donkere, vurige oogen, zijn dik, kas
tanjebruin on oonigszins krullond haar, zijn
niot zoer zware onder zyn kin spits toeloopende
board en zijn door do zou verbrande gelaats
kleur, zag hij er uit als iemand uit Zuid-Europa.
Hy geleek zeer veel op zyn moeder, die uit
Tirol afkomstig was. Fly was lang, slank, ge
spierd, en krachtig als oou Horoulos. Van jongs
af had hy zeer veel geduun aan lichaamsoefe
ningen, was hy ver in do gymnastiek, kon goed
zwommen, vechten, paardrijden on was een harte-
tochtolijk iagor. In hot rooien had hy het tot
zulk con noogte gobraoht, dat hij durfde deel
nomen aan do grootste wedstryden, en meestal
won hij don oorsten pryB. Hy was vorreweg de
moest begaafde vun do tweo broeders. Hy had
eigenlijk aanleg voor alle kunston. Zonder ooit
muziekles gohud te hebben, kon bij op een
voudige muziekavondjes zeer good on aardig
Siunospelen. Hy tookonde en schilderde 160 mooi,
at hij or laug over geducht had, zioh tot
schilder to bekwamen. Wordt u