Maandag 27
September 1897.
No. 4705,
46e Jaargang.
VERGIFT.
Binnenland.
PHOENIX BROUWERIJ.
H, MEURSING Co. AMERSFOORT.
Specialiteit in Exportbier naar de Tropen.
Oitgave
Firma A. H. VAN CLEEPP
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 4.franco per
post ƒ4.15. Advertentiön 1—G regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Afzonderlijke
nummers 10 cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Bureau
KOETEGRACHT 5 6
Tolephoon 19.
Wielrijden voor vrouwen.
Dezer dagen gaf de heer D. Tuinstra, arts
te Poortugaal, eenige beschouwingen ten
beste over het wielrijden door vrouwen.
Zij zijn zóo belangrijk, dat we meenen ze
niet aan onze lezers te mogen onthouden.
Ons is zegt hij, die zich in het alge-
gemeen geen voorstander toont van dames-
sport, tenzij deze zeer gematigd wordt be
oefend ons is daartoe nog. te veel van
de oud vaderlijke begrippen bijgebleven, waar
door we in deze uitspanning iets onpassends
en onvrouwelijks vindeniets wat het pres
tige voor de vrouw in onze oogen niet ver
hoogt en afbreuk doet aan de charme, waarin
het aantrekkelijk beeld van het secht weib-
liche" ons steeds voor oogen heeft gestaan.
Ook vinden we het navolgen van dit man
lijke vermaak in strijd met de positie, welke
de vrouw in de maatschappij dient in te
nemen, zoolang ten minste de degeneratie
van het sterkere geslacht niet zoo ver is
gevorderd, dat het door spo',f. geharde li
chaam van de vrouw dat van den man in
den struggle for life dient te vervangen, of
een krachtig gespierde vrouwevuist noodig
is om hem tot zijn plicht te roepen.
Hij zegt niet te kunnen ingaan op de
uiterst belangrijke vraag in hoever door
langdurig, min of meer gebogen bewegend
zitten op een klein oudersteuningsvlak, zonder
vasten steun voor de voeten, eengunstigen of
nadeeligen invloed op belangrijke vrouwelijke
organen kan worden uitgeoefendevenmin
in hoeverre ziekelijke afwijkingen daarvan
door wielrijden kunnen worden verbeterd of
genezen. Onderzoekingen in die richting heb
ben in de medische wereld nog slechts uiterst
spaarzaam plaats gehad. Op grond van on
derzoekingen van dr. Mendelssohu acht de
schr. echter afdoende bewezen, dal wielrijden
moet beschouwd worden als een krachtige
spierarbeid met een ingrijpende werking op
het geheele organisme, vooral op twee be
langrijke organen, nl. hart en longen. Deze
physiologische beginselen, op hun practische
waarde getoetst door vijf jaren lange on
dervinding als zelfbeoefenaar, proefnemingen
op en observatie van eigen lichaam, hebben
dan ook bij den schr. de vaste overtuiging
doen ontstaan dat (le lichaamskrachten onzer
meisjes en vrouwen niet opgewassen zijn
tegen de vermoeinissen van het wielrijden,
waar de lust tot deze uitspanning zich uit
in het meer en meer in zwang komende
tourisme.
In vergelijking met het sterkere geslacht
Feuilleton.
46).
De regisseur duisterde hem geheimzinnig toe:
Hij is werkelijk een vanipyr.
Adrian moest lachen.
Maar mijn beste heer Rosier! riep bij uit, wie
gelooft er nu in onze eeuw nog aan zulke baker
sprookjes?
Jawel, zeide de eerste acteur met een eigen
aardig lachje, men noemt onze eeuw verlicht, men
pronkt met geleerdheid en verstand, maar al die
geleerde bollen stuiten toch eenmaal op iets, waar
van zij zich vanzelf moeten bekennen, dat zij er
niets van begrijpen.
Oho. u hebt neiging tot het geheimzinnige,
zeide Adrian, daar is wel iets voor te zeggen.
Zeker, er bestaan machten waar ons incuschen-
verstnnd bij stil staat, hernam Raslci met innige
overtuiging, en wie daarvoor ongeloovig de schouders
ophaalt en er zich boven verheven acht, noem ik
een eigenwijzen gek.
-- Maar om op Berger, onzen directeur terug te
komen, zeide Adrian, vertel my eens, welke reden
hebt u er toe, hem een vanipyr te noemen. Bedoelt
u, dat hij een woekeraar is?
Ja, maar dat is hij ook, want als hij ons een
mark voorschot geeft, houd hij een thaler van de
gage af, antwoordde Rusier, hij is een vrek en een
woekeraar, maar daarom heb ik hem geen vampyr
genoemd.
Waarom dan
Ik doelde daarmee op Gabrielle Funko, zijn
gevangene.
Weet ge iets met zekerheid omtrent de ver
hebben zij in haar nadeeleen zwakker
spierstelsel, beweeglijker hart,geringer long
capaciteit, gevoeliger zenuwstelsel en daarbij
de eigendommelijke toestanden, die alleen
aan het vrouwelijk organisme eigen zijn.
Zoo de heer Tuinstra op het punt van
geestelijk arbeidsvermogen de vrouw niet
gaarne achter stelt bij den man, in phy-
sieke kracht is ze zeker de misdeelde, en
de levenswijze draagt daartoe bij.
Is de rage voor het rijwiel dan ook niet
een vrouwelijke gril en dus voorbijgaande,
maar dringt het zich meer en meer in de
gunst onzer schoonen, laten de dames dan
begrijpen, dat er een voorbereidende oefe-
ningsscbool dient te worden doorloopen om
aan de tekortkomingen van natuurlijken
aanleg en een verslappende levenswijze te
gemoet te komen.
»Dan geen minachtend neusophalen meer
eer den lichamelijken arbeid, geen zoeken
naar iederen vorm van rust en gemak, geen
donzige vertroeteling van spier- en zenuw
stelsel en vooral geen vrouwelijke prenten-
ties of preutschheiil op het punt van Wee
ding. Maar de handen uit de mouw ge
stoken en de teedere blanke vingeren niet
ontziendoor dagelijksche, verdere en ver
dere wandelingen, ook bij minder gunstige
weergesteldheid, de kwijnende stofwisseling
aangezetde spieren geoefendlongen en
huid verhard voor de wisselingen der tem
peratuur; het hard getraineerd voor zijn
vermoeiende taak. Verder de kleeding in
overeenstemming gebracht niet de streng
noodzakelijke voorschriften der hygiëne.
De al te weelderige lokken die het hoofd
hinderlijk drukken aan de schaar van den
kapper geofferd; hethooggepluimde,dikwijls
gevoileerde hoofddeksel, dat door zijn geringe
stal liteit het rijden bemoeilijkt, door een
licht vaststaand stroohoedje of barret ver
vangen vóór alles het borstomsnoereude
pantser dat de ademhaling bemoeilijkt en
maag en buikstreek zoo jammerlijk drukt, en
op zichzelf reeds voldoende is om het wiel
rijden voor dames als een schadelijke lichaams
beweging te verbieden, aan den wand ge
hangen en de buste in een wijde blouse ge
stokenhet langt onderkleed, dat niet alleen
onveilig is, maar ook door zijn windvangen-
de eigenschap den arbeid aanmerkelijk ver
hoogt, door een korte wijde pantalon vervan
gen het voetje in een wijd model schoei
sel gestoken en verder alle snoerende, taile-
vorinende en kunstmatige veerkracht gevende
geheimmiddelen van het damestoilet aan de
voeten van de godin der sport, neergelegd.
„Dan tenminste zijn twee hoofdgrieven weg
genomen, die volgens onze meening het veto
van denconseiencieusen medicus motiveeren,
wanneer hij het hedendaagsche wielrijden
onzer dames veroordeelt. Dan wordt de weg
ingeslagen waarop de gewillige natuur, die
geen plotselinge overgangen duldt, maar voor
geleidelijke met de benoodigde krachtenge-
schiktheid voor zwuren spierarbeid kan be
giftigen dan kan er in verloop der tijden
ook echt sportbloed in het vrouwelijke or
ganisme worden gekweekt en een geslacht
van wiel rijdsters in het leven worden geroe
pen, waaraan het medisch verbod is opgehe
ven. voorzoover het nl. betreft de algemeene
conditie van het lichaam.
»Intusschen laten we hopen, dat het al
vermogend rijwiel niet dezen revolutionnairen
invloed met een nasleep van niet te over-
ziene gevolgen in de vrouwenwereld tenge
volge zal hebben. Laten onze dames haar
gevoel voor en belangstelling in dezen beslist
manlijken tak van sport toonen op een wijze,
zooals in lang vervlogen eeuwen onze jonk
vrouwen bij tournooi en ridderspel manlijke
kracht, vlugheid en behendigheid in hun
ridders wisten te eeren. Laten zij dikwijls
onze kampplaatsen bezoekendoor hun
elegante verschijning, in smaakvolle veel
kleurige toiletten, luister bijzetten aan deze
opwekkende feestendoor een aanmoedi
genden blik uit hun sehoone oogen den
vermoeiden strijder met nieuwe kracht be
zielen en den overwinnaar met zachte vin
geren den lauwerkrans op de slapen drukken.
»Dan hebben wij weliswaar een verouderd
beeld voor oogen, maar dat ons gezonder
en aanlokkerlijker toeschijnt dan de hijgende,
bestoven, transpiree rende modedame in
mannengewaad op haar wiel."
Er is zeer ernstig sprake van het beleggen
van een congres ter bespreking, en zoo
mogelijk ter beantwoording, van de vraag
of wielrijden voor vrouwen al dan niet scha
delijk is. Ook de aesthetic» zal er bij te
pas komen.
Er zouden alleen artsen tot dit congres
worden toegelaten.
Tot Voorzitter van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal is weder benoemd mr. J.
G. Gleichman.
Van de Tweede Kamer in haar geheel is
de meerderheid liberaal. Zij koos dan ook
een liberaal als eersten candidaat voor het
voorzitterschap. Als men de Kamer verdeelt,
komt echter aan het licht, dat in de sectiën
de meerderheden anti-liberaal zijn. Dit althans
moet men opmaken uit de verkiezing van
de voorzitters en ondervoorzitters derafdee-
lingen. Tot voorzitters en evenzoo tot onder
voorzitters werden gekozen vier anti-liberalen
en éen liberaal.
Ook het ontwerpen van het Adres van
antwoord is opgedragen aan een commissie,
waarvan drie anti-liberalen en twee liberalen
leden waren.
Men zou meenen, dat juist in dit adres,
dat van de Kamer uitgaat, de meerderheid
van de Kamer het sterkst zou zijn vertegen
woordigd.
Het blijkt, dat zelfs in beperkten kring de
stembus haar verrassingen heeft.
Het aantal per post gewisselde stukken
bedroeg het vorige jaar 284899895 tegen
265 520 400 in 1895 waarvan gewone brieven
85 233 266 (70032 511), briefkaarten 43205 509
(40 427 073) en nieuwsbladen en gedrukte
stukken 133 096 623 tegen 123 976 823 in
1895.
De aan de post ter overmaking of invor-
houding tusschen den directeur eu Gabrielle vroeg
Adrian vol belangstelling.
Met zekerheid neen, maar ik vermoed, dat hij
haar door een bovenatuurlijke macht in bedwang
houdC Adriau haalde de schouders op en kon niet na
laten te glimlachen.
Kom, kom, Rasier. nan zoo iets geloofde men
wel voor vijftig jaar, maar nu niet meer, zeide hij,
Ik iaat u vrij er niet aan te gelooven, Fels,
maar ik geloof er aan en niemand kan het mij uit het
hoofd praten.
Den volgenden dag, na de repetitie, zat Gabrielle
in den tuin achter het hotel.
Berger had de repetitie niet bijgewoond, hij was
vertrokken naar eer. naburige stad om daar eeu lokaal
voor ziju voorstellingen te bespreken en zou eerst
tegen den avond terugkomen. Gabrielle leunde met
het marmerwitte gelaat in de handen en langzaam big
gelden tranen langs haar wangen. Zij was zóo
in gepeins verdiept, dat zij alles om zich heen ver
gat en zelfs de naderende voetstappen op het kiezel
zand niet hoorde. Eerst de stem van Adrian deed
haar opzien.
Juffrouw Funke, fluisterde de jonge tooueel-
speler.
Zij zag hem met haar betraande oogen aan.
Hebt u verdriet? vroeg hy vol deelneming.
Schuchter antwoorde zij
Ja.
U is niet gelukkig, o dat heb ik reeds bemerkt
het eerste oogenblik dat ik u zag.
Gelukkig? herhaalde het meisje op bitteren
Adrian deeldp in geen enkel opzicht het bijgeloof
van zijn ouderen kunstbroeder Rasier, maar toch
moest hij onophoudelijk denken aan hetgeen deze
hem den vorigen avond had gezegd cn nu hij met
met Gabrielle alleen was, nu hem, door d eafwe-
zigheid van Berger, zulk een gunstige gelegenheid
werd geboden, kon hij den lust niet bedwingen te
trachten iets naders omtreut de verhouding van den
directeur tot zijn eerste actrice te vernemen.
Jk vermoed ook, waarom en door wien u on
gelukkig is, ging hij voort.
Het meisje deinsde verschrikt terug en llluisterde
Stil, o stil.
Door don directeur, nietwaar?
zeggen welk een macht mij aan hem kluistertik
kan hem slechts gehoorzamen en vreezen.
Adrian zette zich aan het tuintafeltje tegenover
haar en zag haar vriendelijk aan.
Ik wil niet vorschen naar de beweegredenen,
die u hebt, (lien man te gehoorzamen on te vreezen,
sprak hij zacht. Ik ben gelukkig, in uw nabijheid
te kunnen zijn.
Dc donkere oogen van Gabrielle fonkelden en er
kwam een weinig leven in haar trekken.
Werkelijk zeide zjj zeer zacht on er kwam
eeu nauw merkbaar lachje om haar mond; dat ver
heugt mij.
Zij stak Adrian haar rechterhand toe.
De jonge man beefde toen hij die witte hand
aanraakte. Zij was zoo koud als die van een lijk.
Adrian trachtte terstond zyn ontroering te be
dwingen opdat Gabrielle daar niets van nierken zou,
■naar zij hernam
Gij beeft voor mij terug, mijnheer Fels, ontken
het maar niet, ik weet wel, dat het een vermetel
heid van mij is, mij bij een levend wezen aan te
sluiteu.
Adriau zag haar verwonderd aanwelk een zon-
derlinge uitdrukking I
1— Waarom udt ge u niet bij eeu levend wezen
aansluiten, juffrouw Gabrielle vroeg hij. L' is toch
jong en schoon.
Spreek zoo niet tegen my, smeekte Gabrielle.
Zeg my alleen dat gij mij niet wilt ontwijken. 01
mynheer Fels, ik beu zoo gaarne bij u.
Opnieuw strekte zy de hand uit, als wilde zij die
van Adrian grijpen, maar zij deed het niet, zij trok
baar onmiiidelijk terug, want zij wist wel dat
haar koude vingers den jongen man daareven zoo
verschrikt hadden. Diepe weemoed lag op haar
gelaat uitgedrukt.
Adrian nam thans zelf de hand van het meisje
in dc zijne en drukte er zijn lippen op,
Van het eerste oogenblik, dat ik u leerde
kennen, heb ik mij onweerstaanbaar tot u aange
trokken gevoeld, juffrouw Gabrielle, zeide hij. U
is eeu engel van zachtmoedigheid en moet veel
lijden onder het juk, dat Berger u oplegt.
Gabrielle zag Adrian gedurende eenige oogon-
blikken strak aan, daarna sprak zij
Mijn lijuen zou spoedig een einde uerneu, wan
neer ik Berger niet meer wilde gehoorzamen, maar
dan zou het ook met mij gednau zijn.
Hoe moet ik dat bcgrypen riep Adrian ver
wonderd nit, u spreekt zóo geheimzinnig dat ik den
loop uwer gedachten niet meer volgen kan. Wat
zou er dan gebeuren wanneer gij de slavin van Ber
ger uiet langer wildet zijn? Wilt gij dan uw geheele
leven bij dien mau met zijn vnmpyrsgelaat door-
orengen
Ik heb geen leven meer.
Deze woorden klonken hol en akelig uit de hors
van Gabrielle.
Adrian voelde zijn haren te hergc rijzen, zijn pol
sen joegen koorlsachlig en zijn tanden klapperden
op elkaar. Toen hem deze woorden in de ooren
klonken, leek hem hel gelaat van Gabrielle meer
dan ooit dat vr.n een lijk.
Hij sloot de oogen en leunde, een oogenblik in
zijn stoel achterover: toni liy opkeek, w.is Gabrielle
verdwenen, zonder dat hij linnr voetstappen lmd
gehoord.
(Wordt vervolgd).
