Binnenland.
Stadsnieuws.
Damastzijde 65 cent
-geschiedenis. Al was onze Republiek, na
in 1588 zelfstandig te zijn opgetreden, reeds
lang door andere Staten erkend, haar vrij
en onafhankelijk bestaan is eerst te Munster
openlijk uitgesproken. Ik acht de herkenking
zeker gewenscht, in verband met het feit der
troonbeklimming van H. M. de Koningin."
Na kennisneming van deze antwoorden,
zond mr. G. Blom, te Utrecht, een request
aan den Minister van Binnenlandsche Zaken
verzonden, waarvan de inhoudt luidt
dat op 80 Januari 1808 de ondertee-
kening van den vrede van Munster voor de
250ste maal staat te verjaren
dat een herinnering aan roemrijke ge
beurtenissen uit onze Vaderlandsche geschie
denis, het Nederlandsche volk slechts ten
goede kan komen
dat., naar het. oordeel van request rant,
daarom deze gebeurtenis niet onopgemerkt
mag voorbijgaan, welke meening gedeeld
wordt door de hoogleeraren in de Vader
landsche geschiedenis aan de verschillende
Nederlandsche universiteiten
dat, zal die herdenking geheel Nederland
door geschieden, de Hooge Regeering daartoe
hare medewerking zal moeten verleenen
Redenen waarom requestrant zich tot U ve
Excellentie wendt met verzoek het daarheen
te willen leiden, dat de 250ste gedenkdag
der onderteekening van den vrede van Mun
ster, in Nederland worde herdacht door
vlagvertoon op alle openbare gebouwen en
door bespreking der genoemde gebeurtenis
op school, alsook door alle andere middelen,
welke Uwe Exellentiedaartoe geschikt nioch-
ten voorkomen.
Ook de Algemeene Synodale Commissie der
Ned. Hervormde Kerk is voornemens, de aan
dacht «Ier kerkeraden te vestigen op het feit Wij welen
dat 30 Januari 1648 «le vrede te Munster ge
sloten is en hen uit te noodigen, de aan
dacht «Ier gemeenten te vestigen op de groote
beteekenis van deze gebeurtenis.
Ik acht mij gerechtigd te verklaren, dat
het land in A. C. Wertheim een zijner ver
dienstelijke burgers en edelste zonen heeft ver
loren.
Te laat orn hem' nog in het vong nummer te
kunnen opnemen, ontvingen we van onze
vroegere stadgenoote den volgenden:
TREURZANG
op het graf van den ontslapen Menschenvriend
ABRAHAM CAREL WERTHEIM
overleden te Amsterdam SO November 1897.
Ween Nederland op 't graf des ed'len, trouwen,
braven
Treur volk van Israëlen gij, o Christen, ween
Want hij, die 't nienschdom diende met zijn
kracht en gaven,
De troost der armen en der rijken trots, ging heen
De lichtglans van zijn aanzijn heeft hier uitge
schenen,
De levensfakkel van zijn heldre ziel ligt neer!
Treur Neerland! laat uw klacht den menschen
vriend beweenen
De Godsvriend onze A. C. Wertheim, is niet
meer
Ontsloot de wetenschap voor hem haar heilgen
De Eerste Kamer is uiteengegaan tot
Maandag 27 December, als wanneer de In
dische begrooting aan de orde komt.
Trots alle gunstige voorspellingen zal dus
ook «le Staatsbegrooting voor 1898 eerst na
1 Januari kunnen worden vastgesteld.
Blijkens de mededeeling in de Memorie j
van antwoord op het verslag der Tweede I
Kamer over liet hoofdstuk Financiën, heeft
het wetsontwerp omtrent de Rijwielbelasting
het Departement verlaten.
Door het Comité lot verbetering van «len
maatschappelijk en on «len rechtstoestand dei-
vrouw in Nederland, is aan den Minister van
Waterstaat een adres gericht, waarin ver
zocht wordt «le aanstelling van éen of meer i
inspeetrices of adjunct-inspectrices van den
arbeid te bevorderen, in de eerste plaats
door aan H. M. de Koningin-Regentes een I
wijziging voor te dragen van het Kon. be
sluit van 23 December 1896 welke het mo- j
gelijk zal maken de te benoemen vrouwelijke I
ambtenaren te belasten met liet toezicht op
den arbeid van vrouwen in meer dan éen
aCoeidsinspectie.
Bij den aanvang van «le Donderdag geliou- I
den vergailering der Eerste Kamer is inge-
komen een schrijven van mevr. «Ie weduwe
Wertheim, houdende bericht van hetoverlij.- j
den van baar echtgenoot, lid der Eerste Kamer.
De voorzitter zeide naar aanleiding hiervan
het volgemle
Mijne Heeren De treurmare van het over
lijden van ons hooggeacht medelid den lieer i
A. C. Wertheim heeft ongetwijfeld u, even- I
als mij, diep getroffen.
Uitmuntende door groote gaven van geest
en hart, door onvenlroten ijver, door voort
durende toewijding aan de velerlei zaken en
betrekkingen, hem opgedragen en toever
trouwd, is zijn heengaan een bijzonder groot
verlies.
Ook wij waardeerden steeds zijn veelzijdige
kennis, zijn belangstelling in alles, zijn wel
sprekendheid en zijn aangenamen omgang,
waardoor hij bij ons voortdurend in goede her
innering zal blijven.
Moge de Almachtige zijn echtgenoote en
kinderen de kracht schenken om het onher
stelbare verlies met stille onderwerping te
dragen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken
verkreeg hierop het woord en zeide:
Zeer zeker zal net der Kamer niet verwonde
ren, indien ik zeg dat de Regeering zich ten vol
le aansluit zoowel aan de woorden van deel
neming. door den voorzitter gesproken over
het verlies, «lat deze vergadering getroffen
heeft, als bij de lofspraak dour u op den
betreurden overledene uitgesproken.
Ook buiten dc staatkundige kringen en
deze Kamer heelt deheer A. 0. Wertheim.door
zich altyd beschikbaar te stellen ten bate van
alles wat schoon eri goed is, in dc* stad
zijner inwoning zoowel als in Nedei land, aan
spraak verworven om in de herinnering
van het'Nederlandsche volk te blijven voort
leven.
Vlocht arbeidsadel hem de sierlijkste eerekroon,
W'eerglansde op zijn gelaat der goedheid macht-
ge stempel,
Die heel de ziel omsloot van d' echten menschen-
zoon
Hij bleef, bij d' adel van zijn rijk en vruchtbaar
leven,
Eenvoudig, nedrig, zich zijn grootheid onbewust,
't Gekrookte riet werd door zijn hand omhoog
geheven,
Geen smeulend levensvonkje ooit door zijn voet
gebluscht.
Wertheim,ja, gij gingt ten Hooger
leven
Gij hebt op aard uw schoone, uw grootsche taak
volbracht
Maar 't valt der ziel zoo zwaar u d' afscheids
groet te geven,
't Baadt zich in traan en zucht, ons fluistrend:
Goeden nacht
Toch staat diep in ons hart, met heil'ge stift
geschreven
Uw rein: „geloof is liefde" J), aan God zoo na
verwant
't Is door d' onpeilbre macht der Godheid
saauigeweven,
Uit stralen van het licht, dat d' Eeuwigheid
omspant.
H. M. SCHERMER.
IIattem, 1 Dec. 1897.
Abraham vriend van God.
Rit schreef hij mij in December loon ik hem
mijn bundeltje „I "'efdeen Plicht" mocht aanbieden,
Uit het antwoord van den Minister van
Binnenlandsche Zaken.
Wanneer herziening van de Kieswet
uit technisch oogpunt aan de orde zal zijn ge
steld, kan, omtrent de vraag, welke bepalin-
ge verandering behoeven en welke de bes
te oplossing van in de practijk onilervonden
moeilijkheden zouden zijn, nader overleg
worden gepleegd.
Invoering van Leerplicht behoeft zijns
inziens niet tot heropening van den school
st rijd te leiden.
Ten aanzien van de Zondagswet zou
de Minister wenschen dat de Burgemeesters
zich, bij de naleving dezer wet, niet bewo
gen op het gebied van den officier van jus
titie.
Ofschoon in beginsel vóór een wijziging
«Ier Begrafeniswet «.lie «le L ij k v e r-
b r an ding hier te lande zou toelaten,
kan de Minister geen toezegging doen van
een voorstel daaromtrent in deze zitting.
De Minister hoopt de indiening van een
wetsontwerp tot regeling der zaak van de
Banken van 1 e e n i n g te bevorderen.
In zake verontreiniging van openbare wa
teren wacht de Minister het verslag der
Staatscommissie af, welke zich ook zal be
zighouden met een beoordeeling van de on
derscheidene systemen van waterzuivering:
Onzijdigheid der Regeering ten aanzien j
van de spelling der Nederlansche taal i
komt den Minister wenschelijk voor
Voor het steunen der pogingen van part!
hulpmiddelen.
Het ingetrokken wetsontwerp tot wijziging
van het bestuur der Polytechnische School,
door den ambtsvoorganger van den Minister
voorgedragen, zal niet opnieuw worden inge
diend. Hot denkbeeld tot instelling van
Rijksbeurzen aan de Polytechnische School
voor onbemiddelde jongelieden van meer
dan gewonen aanleg zal bij de voorbereiding
der reorganisatie worden overwogen.
Omtrent de mogelijkheid van een wedu
wen-en weezenpensioenlonds voor openbare
onderwijzers wordt overleg gepleegd.
De tijd schijnt aangebroken, dat maatre
gelen tot bestrijding van tuberculose onder
het vee in overweging moeten worden ge
nomen.
Omtrent de valsche bankbiljetten van 100
franc welke iu omloop zijn van de Banque
nationale de Belgique meldt men dat ze ge
makkelijk te herkennen zijn, omdat de bil
jetten gemaakt zijn van twee op elkander
geplakte stukken papier.
Het is voldoendereen der punten van het
biljet eenige seconden in het water te hou
den, waardoor de twee stukken papier elkaar
loslaten.
Wanneer men ze betast, bemerkt, men
gemakkelijk de dikte en ondeugdelijkheid
van het papier.
De tot dusver opgemerkte droegen alle
den datum 23 Januari 1897.
Verscheidene bedrieglijk nagemaakte rijks
daalders zijn te Haarlem in omloop. Alleen
bij goed opletten verraden kleur en klank
de valschhein.
Men zij op zijn hoede.
culiere vereenigingen tot bestrijding van het
D r a n k m i s b r u i k wordt f 19 000
dragen.
voorge-
Een voorstel tot subsidieering van het bij
zonder Hooger onderwijskan niet in uitzicht
worden gesteld.
Alvorens te beslissen omtrent het doen
van een voorstel om aan de gemeenten Am
sterdam, Rotterdam en 's Gravedbage subsidie
ten behoeve der Gymnasia toe te kennen
De inaandelijksche Zendingsbidstond zal
hier morgenavond om 8 uur gehouden worden
in De Zaaier.
Morgenavond half zeven hoopt ds. Bakker,
van 's-Gravendeel, in Volts/teil op te treden
voor de Chr. Gereiorineerde gemeente hier.
In de Donderdagavond gehouden vergade
ring van het College van notabelen der Ned.
Hervormde gemeente zijn verkozen mr. F.
D. graaf Schimmelpenninck tot President,
in plaats van mr. J. van der Leeuw, die
als notabel bedankte, en de heer 1. Terschuur
bij vernieuwing tot Secretaris, terwijl de
heeren J. J. Kleber en C. J. van der Nagel,
beiden aan de beurt van aftreding, herbe
noemd zijn tot kerkvoogd.
De Christelijke Jongelings-Vereeniging
«Psalm 119:9" zal dezer dagen, met het oog
op de uitdeeling op haar Zondagschool, de
jaarlijksche Kerst-eoileete houden.
Gaarne bevelen wij deze inzameling van
liefdegaven bij onze lezers aan, overtuigd
daardoor de kinderen der armsten onder de
armen op het Kersfeest eenige vreugde te
helpen verschaffen.
Te Utrecht is dezer dagen overleden de
heer F. Th. Weitzel, oud-lceraar aan 's Rijks -
Veeartsenijschool en tot April 1873 Rijks
veearts te Amersfoort.
Ruim 20 jaren, tot 1 September 1893,
bleef Weitzel te Utrecht met vrucht werk
zaam en was een voorbeeld van nauwkeurige
plichtsbetrachting. Tegen September 1893
vroeg hij zijn eervol ontslag, omdat zijn ge
zondheidstoestand hem niet toeliet, verder on
derwijs te geven.
Jarenlang was hij le secretaris der «Maat
schappij ter bevordering der Veeartsenij
kunde iu Nederland," en voorzitter der af-
deeling Utrecht van genoemde Maatschappij.
Van zijn hand verschenen onderscheidene
mededeeling en over wetenschappelijke onder
werpen, zijn vak betreffend.
De oude Bliekendaal, «lie, gelijk we in ons
vorig nummer meedeelden, Dinsdag in brand
geraakte door een vonk uit zijn pijp, is
Vrijdagavond aan de bekomen brandwonden
overleden.
Ze verviel boe langer zoo meer in armoede
en in den luatsten tijd ging het zelfs zóo slecht
met het betalen der huur, dat haar huisheer
haar de woning opzegde en haar zelfs dwong
«leze te verlaten, door alle pannen van het
tot f 14.«5 p. Met. alsmede zwarte, witte en kleurige Honnobcrg-Zijilo van !I5 ct. tot f 14,«5
per Meter effen, gestreept, geruit, gewerkt, damast enz. (circa 240 verschillende qualiteiten en
20'H> verschillende kleuren, dessins enz). Franco on vrij van iiivoorroclilen in liuis. Stalen omiiicfuniul i
Dubbel briefporto naar Zwitserland.
Zijde-Fabrieken G. Henneberg, (k. k. Hoflever.), Zürich.
wilde Minister den invloed afwachten, diede I Op het Zand woont oen arme weduwe, I
Wet van 24 Me' 18D7 op de financien dier ge- wier raati jarenlang tuinbaas was opeen der
meenten zal hebben. buitens by deze gemeente; na zijn dood ge- I
De Regeering stolt zich tot taak. oen iv- j noot ze eenige jaren achtereen een pon-
organisatie van de Polytechnische School tot sioentje van haar vroegeren heer, tot deze
stand ie brengen, door verbetering en uit- I voor eenigen tij«i stierf en ze dus ook deze
breiding van het technisch onderwijs en van do j inkomst moest derven i
dak te «loen wegnemen. En dit in de vorige
week, toen het zoo hard regende.
Ten gevolge daarvan werd ook het bed-
degoed doornat en toen de stumper dit gister
bij de kachel te droogen hing, schijnt het
in brand geraakt.
«Brand op het Zand!" klonk het alrasde
spuiten rukten spoedig aan, de talrijke Zon
dagswandelaars hielpen mee en het onbe-
teekenende binnenbrandje Svas spoedig ge
bluscht, al hebben de vlammen het reeils zoo
schamele huisraad ook erg vernield.
Verzekerd is natuurlijk niets.
De arme weduwe Jacobs heeft wel een
droeve Sint Nteolaasavond,
Nieuwe Rotterdammer en Haagsche Dag
blad en Telegraaf hebben, door hun mét
zaakkennis geschreven beoordeelingen van
hetgeen M. Georges Rodeijbach reeds in de
onderscheidene afdeelingen der «Alliance
frangaise" ten beste gaf, onze verwachtingen
die toch al groot waren op 't hoogst
gespannen.
En waar alles in gereedheid was om den
spreker hier met groote warmte te ontvangen,
komt zooeven een briefje uit Brussel ons
berichten, dat hij ziek is, ziek van de koude,
van welke hij in ons land volop genoot, en
dus Donderdagavond in de plaatselijke af-
deeling niet kan optreden.
't Is heel erg jammer.
Aanstaanden Vrijdagavond treedt Willem
van Zuylen op in Amicitia hier, met een
geheel nieuw programma.
Men zie de advertentie in dit nummer.
Meer behoeven we wel niét te zeggen
ten bate van dezen «reiziger in vroolijkheid".
In «Ons Huis", het lokaal der Amersl'oort-
sche Toynbee-vereeniging, wordt aanstaanden
Zondagavond om 8 uur weder een gezellige
bijeenkomst gegeven, afgewisseld door piano,
zang, ernstige en luimige voordrachten en
een tooverlantaarn.
Kaarten daarvoor zijn voor de leden en
hun huisgennoten vanaf Donderdagavond te
bekomen bij den concierge van «Ons Huis",
togen betaling van 5 cent per persoon.
Belanghebbenden herinneren wij er aan,
dat op 31 December de termijn is afgeloopen
waarin antwoorden worden ingewacht op de
prijsvraag uitgeschreven door «Flehite" no
pens de wederopstelling van den kei.
Vrijdagmiddag werd in het gebouw van
het Provinciaal bestuur te Utrecht in het
openbaar aanbesteed het 3jarig onderhoud,
gedurende 1898, 1900 en 1901, van den pro
vincialen weg van Doom naar Leusden. In
gekomen 2 inschrijvingen, van B. van Zijl,
te Woudenberg, f4729 en van C. van «Ier
Hoek, le Amersfoort, f3900; en van den
Haar- on Bisscliopsweg. Ingekomen 2 in
schrijvingen, van B. van Zijl, te Woudenberg,
f1911, en H. Los, te Bunschoten, f1815.
Onder nadere goedkeuring werden ook
deze werken voorïoopig aan de laagste in
schrijvers opgedragen.
Het programma voor den Nationalen schiet
wedstrijd, door de plaatselijke Schutterij-
kader-vereeniging «Broederschap" uitgeschre
ven. is met een nummer vermeerderd, dat
bij dergelijke wedstrijden nog niet is voor
gekomen. Het is een korpswedstrijd in het
salvovuur op de vijfmansschijf, op een tiende
der ware grootte. Hierbij komt vooral de
vuurdiscipline den schutter ten goede, daar
voor- of natrekken den kans op succes ver
anderen.
Voor dezen wedstrijil zijn door den Be
schermheer der vereeniging, den majoor-
commandant der schutterij A. M. Tromp
van Holst, een gouden, een verguld zilveren
e.i een zilveren medaille uitgeloofd.
Men verzoekt ons tevens te melden, dat
de plaatselijke afdeeling van den Rond van
oud-onderofficieren niet drie, doch éen me
daille, een groote verguld zilveren, voor den
wedstrijd heeft afgestaan.
Bij het 5e regiment infanterie hier is thans
ook opgericht een onderofficiers wielrijders-
vereeniging, die reeds. 25 leden telt.
liet Bestuur bestaat uit dc sergeanten-ma
joor J. C. van Aken, Voorzitter, R. van der
Heiile, Secretaris, en II. Roersema, Penning
meester.
Reserve-korporaal D. Boeke, van het 5e
regiment infanterie, is bevorderd tot reserve
sergeant.
De jongeling J. G. Rutgers heeft bij het
5c regiment infanterie aangegaan de verbin-
nis als adspirant-vaandrig voor het Reser
vekader.
Aan sergeant H. C. Klem. van bet 5e re
giment infanterie hier, is op zijn verzoek
vervroegd ontslag uit den dienst verleend.
Pergennt-tiulair W. Soeterik, van het 5e re
giment infanterie hier, is wegens lichaams
gebreken voor den dienst afgekeurd, onder
toekenning van een gratificatie voor eens ten
bedrage van f25.
