Maandag 14
Maart 1898.
No. 4753.
47e Jaargang.
Binnenland.
VERGIFT.
PHOENIX-BROU W E RIJ.
H. MEURSING Co. AMERSFOORT.
Specialiteit in Exportbier naar de Tropen.
ültgave
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post f 1.15. Advertentie» 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, oflicieële- en or.teigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Afzonderlijke
nummers '10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Bureau
KORTEGRACHT 60
Telephoon 19.
De Regeering is voornemens, vrij belang
rijke wijzigingen voor te stellen in het straf
fen en de strafrechtspleging van jeugdige
overtreders, teneinde zooveel mogelijk te
voorkomen, dat zij opgroeien tot misdadigers.
Door een verbeterde regeling van do va-
derlijlco macht, met eventueele ontzetting,
kan de jeudige verdwaalde niet van den
kwaden weg teruggebracht worden. Op
jeugdiegen leeftijd is er voor zijn verbetering
meer te hopen, dan wanneer hij, na in zijn
jeugd op den slechten weg zijn schreden ge
zet. te hebben, in de eerste jaren van zijn
oordeel des onderscheids reeds als recidivist
terechtstaat. Een kleine deugniet behoeft
niet noodzakelijk een slecht burger te wor
den en in geen geval mag ondoelmatige straf
vervolging daartoe medewerken. Voeren
jeugdige baldadigheid en straatschenderij op
later leeftijd tot de gevangenis, een oordeel
kundige bestraffing van die beide kan dat
anders onvermijdelijk gevolg trachten af te
wenden.
De groote moeilijkheden, die deze rechts-
materie oplevert, hebben de Regeering niet
kunnen weerhouden, haar ter hand te nemen,
teneinde van overheidswege, althans zooveel
mogelijk, de toeneming van strafwaardige
losbandigheid der jeugd te breidelen en te-
breidelen en tegen te gaan, opdat de straf
waardigheid van het nageslacht beperkter
moge worden dan die der thans levenden.
Naar de N. Gron. Crt. uit zeer betrouw
bare bron verneemt, heeft prof. G. Hey mans,
lid van de regelingscommissie voor het in
ternationale psychologen-congres te Parijs,
aan den voorzitter dier commissie, den
Franschen oud-M inister-president Ribot, mede
gedeeld, dat hij ontslag neemt als lid dier
commissie, omdat hij geen beleefdheden
van de Fransche Regeering wenscht aan
te nemen met het oog op haar houding in
de zaak-Dreyfus.
Ook moet het onthaal, dat onze Regeerings-
commissaris voor de Parijsche tentoonstel
ling bij de groot-industrieelen in Twente
ondervindt, verre van gunstig wezen.
Men zegt dat het bestek voor den bouw
eener nieuwe Beurs te Amsterdam ter perse
is en dat de aanbesteding dus spoedig zal
volgen.
Menschen, die wel eenige kennis hebben
van onderwijszaken, beweren wel eens, dat
Feuilleton.
91).
Ik geloof, dat uw meester krankzinnig ïb
of dat hij meent hier in Rusland te zijn, waar
hij alles doen kan wat hij wil.
Daaromtrent heb ik niet te beslissen, me
vrouw. Als zijne Doorluchtigheid beveelt, kan
ik slechts gehoorzamen.
Maar aan dat tyrannieke bevel zult gij
niet kunnen gehoorzamen, want ik zal aan elk
station, in de spoorwegcoupé, overal waar ik
slechts kan, om hulp roepen en de aandacht
op mij vestigen.
Do Vorst heeft dat zeer goed voorzien, me
vrouw do gravin, en daarom heeft hij bevolen,
u in een staat van bewusteloosheid te brengen
en u op die wijze to vervoeren.
Maar dat kan nietriep Olaria uit. Wij
zijn hier in Duitschland, waar het politietoe
zicht Btreng is en men zal niet toestnan, dat
een bewustelooze vrouw naar Rusland wordt ge
voerd.
Do grijsaard glimlachte.
Er zijn gevallen waarin men een bowustc-
telooze mag vervoeren en danrin heeft «le Vorst
voorzien. Ilij heeft zich geloofwaardige papieren
weten te verschaffen, die hem het recht geven,
een krankzinnige bloedverwante mee naar Rus
land te nemen. Alle bedienden, behalve ik, ge-
de eerste voorwaarde voor den bloei van
het onderwijs is flinke, geheel voor hun
beroep levende onderwijzers, en dat dezen
slechts daardoor verkregen worden, dat men
hun een behoorlijk bestaan verschaft, ligt
voor de hand.
In Nederland schijnt men van tegenge
stelde meening te zijn, want de financieele
positie van hoofden van scholen te platte
land (let wel: van hoofden zelfs!) is thans
zóo, dat. onder de 20 sollicitanten voor on
derwijzer te Tiel twee Hoofden van scho
len zijn.
De redactie van het Tijdschrift voor Ge
kunde heeft verleden jaar een onderzoek in
gesteld naar liet aandeel, dat tuinde Gymnasia
uii aan de lloogere Burgerschool toekomt
in de voorbereiding van geneeskundigen, die
aan oii/^j Universiteiten studeeren. Zij heeft
echter geen rekening gehouden met het feit,
dat velen ined. doctorandi nooit proinoveeren,
en dus onder de niet-geproinoveerdo arisen
vele geneeskundigen voorkomen.
Uit een nader onderzoek onder de Atn-
sterdamsche studenten scheen men de ver
houding (Hoogere Burgerschool tegen Gym
nasium) als 3 tot 2 te mogen stellen. De re
dactie heeft de hulp van hoogleeraren aan de
de vier Universiteiten ingeroepen om een
statistiek van alle medische studenten te ver
krijgen. In deze statistiek daalt de. verhou
ding van Hoogere Burgcschool en Gymna
sium nbg lager
Eiud-ex, Eind-ex. Gymn. Litt.
Gymtias. 1£. 15. S. 4e kl. math. ex.
Leiden 65 68 8 29
Utrecht 110 108 10 32
Groningen 60 59 28 33
Amsterdam 183 248 30 50
457 '483 82 140
Deze cijfers betreffen voor Utrecht, Gro
ningen, Amsterdam de studenten van alle
studiejaren gezamelijk wat Leiden betreft
de studenten die het propaedeutiseh examen
of het 1ste natuurkundig achter den rug
hebben.
Alzoo overtreft het aantal opgeleiden aan
de Hoogere Burgeschool liet totaal getal oud-
Gymnasiasten mêt een klein getal en is het
nagenoeg in overeenstemming met deze cij
fers als men beweert, dat de beide scholen
thans in hun invloed op de medische studie
gelijk staan.
Door eenige onderwijzeressen bij het open
baar Lager onderwijs is een request gezon
den aan den Minister van Binnenlandsche
Zaken, waarin zij in aansluikiii&r aan een
dergelijk verzoekschrift, dat in 1892 door
ruim 1250 onderwijzeressen is gericht tot H.
M. de Koningin-Regentes, maar dat geen ge
volg heeft gehad aandringen op het m
overweging nemen van de urtt. 38,40 en 41
der Wet van 17 Augustus 1878 in dien zin,
dut
lo. onderwijzeressen aan openbare Lagere
scholen recht op pensioen hekomen op vijf
tig-jarigen leeftijd
2o. dat voor haar liet pensioen zal bedra
gen éen vijf en veertigste deel der laatstge
noten jaarwedde voor elk jaar dienst, maar
nimmer tweederden der jaarwedde zal over
treffen
I 3o. dat zij daartoe zullen storten jaarlijks
1 vier ten honderd van haar jaarwedde.
Adressanten gronden haar eerbiedig ver
zoek op de overtuiging, dat de vervulling
der zware schooltaak van de krachten eener
vrouw veel meer vergt dan van (lie van een
man, dat, waar een onderwijzer van vijftig
iaar en daarboven, vooral in de hoogere
klassen eener Lagere school, nog uitstekende
diensten kan bewijzen, dit niet verwacht kan
worden van een onderwijzeres, ouder dan
vijftig jaar, vooral omdat onderwijzeressen,
ingevolge art. 25 der Wet meestal in de la
gere klassen werkzaam zyn.
De schijnbaar grootere uitgaven voor den
Staat komen haar voor, gerechtvaardigd te
I zijn, 'Jo. door het feit, dat zeer vele onder
wijzeressen den dienst van het openbaar
Lager onderwijs verlaten op jeugdigen leef
tijd, zoodat zy wel haar pensioen korting
I storten, maar geen pensioen ontvangen, 2o.
doordat de moraliteit denStaat verbiedt, las
ten te leggen op schouders, die zich tot het
behoorlijk dragen da; .van incompetent moe
ten verklaren, 3o. doordat het eigenbelang
van don Staat medebrengt, diensten alleen
te vorderen van hen, dio den gevorderden
dienst behoorlijk kunnen pnesteeren.
Het getal scholen met den Bijbel bedroog
op 1 Januari 600 met 90 139 leerlingen.
Van (loze 609 scholen zyn er 150 aan
gesloten bij de Vereeniging voor Christelijk
nationaal schoolonderwijs, waarvan er 138
worden gesubsideerd, tot oen bedrag van
f7150.
Door de Vereeniging voor Gereformeerd
schoolonderwijs worden 80 scholen gesubsi
dieerd tot een bedrug van f1425, terwijl er
307 scholen bij den Schoolraad en 67 by de
Vereeniging voor C'hr. vakonderwijs zijn aan
gesloten.
Deze 609 scholen vertegenwoordigen oen
waarde van f6000 000, wijl de gemiddelde
prijs nor school op ongeveer f10 000 kan
gesteld worden.
Voor do 96 130 leerlingen, die de scholen
bezoeken, wordt jaarlijks (berekend tegen
f20 min f5 aan Riiks-subsidie f 15 per
kind) ongeveer 11 442 000 door de ouders en
belangstellenden in de school met den Bijbel
vrijwillig te zumen gebracht. Hot Rijkssub
sidie bedraagt ongeveer f481000.
Het aantal hulponderwijzers en hulnon-
derwyzeressen bedroeg 1582, tegen 1491 op
1 Januari '1807.
In 1897 hebben 138 kweekelingen do on-
derwyzersacte verkregen* tegen 00 in bet
vorige jaar.
Het aantal kweekelingen bedraagt dit jaar
1223, logon 1157 in 1807.
Op I Januari 1808 waren aan 142 scholen
("tegen 187 in 1807) 148 onderwijzers (tegen
202 in 1897) minder, dan by Kon. besluit
van 18 April 1800, gevorderd worden. By
volledige toepassing der wet op het L. O.
zouden er nu 176 (tegen 245 in bet vorige
jaar) te min zijn.
looven niet anders, dan dat u de krankzinnige
bloedverwante van den Vorst zijt. Er is zelfs
een dokter uit Rusland overgekomen, die de
noodige stukken onderteekend heeft, zoodat
niemand aan uw waanzin kan twijfelen. Onder
geleide van mij en dien arts zult u uw reis
volbrengen.
Die dokter wordt dus door Vorst Rada-
noff omgekocht! riep Olaria uit. Hij is een
schurk I
Oneen, neen, mevrouw de gravin, ant
woordde de bediende van den Vorst. De krank
zinnigendokter handelt in het volste ver
trouwen.
Maar dat is toch niet mogelijkhernam
Olaria. Hoe kan hij iemand voor krankzin
nig verklaren, die hij zelfs niet eens gezien
heeft
Vorst Radunoff heeft gezegd, dat u krnnk-
zinng waart en wat in Rusland door eer. Vorst
gezegd is, wordt altijd geloofd, zeide de oude
man ernstig. In elk geval, mevrouw de gravin
moet naar Wilna vertrekken.
Maar een gravin De I'ersignv is in Duitsch
land even geloofwaardig als een Vorst Radanofl'
in Rusland, zeide Olaria langzaam. Wanneer ik
een stukje papier, inkt en pen neem cn ik
schrijf, dat aan den bediende van Vorst Radanolf
een som geld moet uitbetaald worden, don zal
men aan de Rijksbank te München geen oogen-
t>lik aarzelen om dat. bedrag uit te betalen.
Komaan, breng mij papier en zeg zelf maar
welk bedrug ik er op moot schrijven.
De oude man glimlachte.
Het doet mij leed, dat ik mevrouw de
gravin weder ongehoorzaam moet zijn. Een
dienaar van Vorst Radanotf raag van niemand
geld aannemen, dan van zijn meester.
Olaria beet zich spijtig op de lippen en
hernam
Maar ik kan het bedrag zóo hoog maken,
dat gij geen meester meer behoeft te erkennen
dat gij onbezorgd leven kunt.
Mevrouw de gravin, ik ben een Rus en
ik weet, dat. ik ontrouw aan mijn meester in de
steppen van Siberië zou boeten.
Doch wanneer gij niet naar Rusland te
rugkeert, dan kan do Vorst toch niets tegen u
doen.
Ik moet terugkeeren.
Omdat ik wil rusten op hetzelfde kerkhof
waar mijn geliefde vrouw rust.
Olaria zag wel in, dat zij dezen man niet
met schitterende aanbiedingen zou kunnen ver
leiden aan zijn meester ontrouw te worden. Zij
onderwierp zich daarom aan baar lol en vestigde
al haar hoop on het eerste gesprek, dat zij met
den Vorst zou nebben.
Laat het diner opdienen, verzocht zij den
bediende.
Deze boog en verwijderde zich terstond om
dit bevel op te volgen.
Nog denzelfden avond werd dc krankzinnigen-
arts uit Rusland aan Olaria voorgesteld.
Olaria zeide
U weet, dat ik niet krankziunig on ook
geen bloedverwante van Vorst Rndenofi ben
Zeker, zeker, mevrouw de gravin, ant
woordde de arts, muur ik hoop toch, dat u my
niet zult noodzaken verdoovingsniiddolen of
andere dwangmaatregelen aan te wenden.
Olariu kwam tot de overtuiging, dat alleen
een gelukkig toeval haar redden kon.
Haar hart brak wanneer zij aan de kleine
Angola en aan Max ducht.
Zij was echter aan willekeur overgeleverd
en kon zioh daar voorloopig niet tegen ver
zetten.
Jn een spoorwegcoupé van een sneltrein, dio
zich in oostelijke richting over het vlakke land
van Rusland voortspoedde, zat Olaria mot haar
beide bewakers, den bediende en den arts.
Tot aan het grensstution had men haar in
bedwelmenden toestand gehouden, maar eenmaal
binnen de grenzen van het Russisch" rijk, waren
dio zorgsmaatregelon overbodig, want hier was zij
geheel in dc macht van den Vorst.
Olaria was zeer kalm en gelaten, zij had tegen
haar beide bewakers gezegd, dat zy niets voor
zichzelf vreesde en er vast op rekende, dut zij
den Vorst wel tot inkeer zou brongen. Haar
gedachten hielden zich intusschen onafgebroken
bezig met het ontwerpen van ontvlucht,ingsplun-
nen. Het kookte en bruisehte in de hersens der
beklagenswaardige jonge vrouw cn ter.vyl zy
in de kussens der spoorwegcoupé achterover
leunde, %lopte haar hurt met bijna hoorbare
Blagen en jaagden haar polsen met koortsachtige
snelheid. &y wilde aan het eerstvolgende stat ion
onder het eenc of ander voorwendsel de coupé ver
laten, haar geleiders hij de politie aanklagen
als nihilisten en zichzelf ook laten arresteeren,
alleen om haur indentiteit te kunnen bewijzen
en haar vrijheid te herwinnen.
(Slot volgt).
