Maandag 21
Maart 1898.
No. 4755.
47e Jaargang
Stadsnieuws.
STIJFKOPJE.
PHOENIX-BROÜWERIJ.
H. MEURSING <fc Co. AMERSFOORT.
Specialiteit in Export bier naar de Tropen.
Uitgave
Firma A. H. VAN CLE EFF
te Amersloort.
Verschijnt Maandag- 011 Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post 1.15. Advertentiën iG regels GO cent; elke regel meer 10 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 45 cent. Afzonderlijke
nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KOETEGRACHT 56
Telephoon 19.
De secretaris der Algemeene Synode van
de Ned. Hervormde kerk ontving van den
MoogEcrwaarden II. van de Wetering, aarts
bisschop van Ul recht, de mededeeling, dat
het Nederl, Episcopaat op den 31 Augustus
a. s. een godsdienstoefening zal voorschrijven.
De voorjaarsvergadering van het Classicaal be
stuur van Amersfoort zal plaats hebben op
Woensdag 30 Maart a. s. des ochtends10
uur in de consistorie der St. Joriskerk hier.
Ds. G. Mansvelt, predikant bij de Ned. Her
vormde gemeente hier, is andermaal beroe
pen naar 's-Gravenhage (Scheveningen.)
Door Gedeputeerde Staten zijn voor
den dienst ongeschikt verklaard, en door den
provincialen adjudant daaruit ontslagen,,
vijftien lotelingen der lichting van 4808, be-'
hoorende tot het 5e en hel 8e regiment in
fanterie/1
Om ben te vervangen, moet worden opg^
roepen 4 loteling uit Amersfoort.
In haar Donderdagavond ten Raadhuize
gehouden vergadering behandelde «le Kamer
van Koophandel en Fabrieken de missive
van de «Nederlandsche Maatschappij tot Be-
vordening der Nijverheid" houdende verzoek
aan Nederlandsche fabrikanten om hu-» ar
tikelen in Japan ten toon te stellen. Nadat
het vóór en vooral het tegen in den breede
wfis besproken, werd besloten dat de Secretaris
het verzoek zal overleggen'aan fabrikanten
terwijl de Kamer dan later zal beslisser.
Een verzoek der Kamer to Ileerenveen om
ondersteuning van haar adres aan den Mi
nister van Waterstaat, Handel en Nijverheid
om wijziging van het algemeen reglement
voor het vervoer op de spoorwegen, in dezer
voege, dat de spoorwegmaatschappijen aan
sprakelijk zouden worden gesteld voor de
schade aan goederen tijdens het vervoer
ontstaan, speciaal van breekbare voorwerpen,
achtte «le Kamer practisch onuitvoerbaar,
hoewel zij mede als haar meening uitsprak,
dat het wenschelijk zou wezen, den Minister
te verzoeken te willen bevorderen, dat niet
zoo wild wordt overgeladen en gelost als
thans wel geschiedt.
Naar aanleiding ecner missive van den
»Oranjebond van orde" waarin advies wordt
gevraagd omtrent de uitgave een courant
De Arbeidsbeurs werd besloten een verga-
Feuilleton.
Ij-
De zon was nog niet opgegaan. Boven den
Vesuvius hing een grijze nevel, die zich in de
richting van Napels uitstrekte en de kleine stad
jes die aan deze kunststreek liggen aan het oog
onttrok. De zee was stil. In de haven echter,
die onder den hoogen rotsoever van Sorrentein
een enge bocht is aangelegd, waren de visschers
en hun vrouwen reeds bezig, de bootjes en net
ten, die voor de vischvangst 's nachts buiten
hadden gelegen, weder op het strand te trekken.
Anderen maakten hun booten zeilree, brach
ten do zeilen in orde en sleepten roeiriemenen
vi8ohgerij uit de groote, van traliewerk voor
ziene gewelven, die diep in de rotsen gebouwd,
des nachts het scheepstuig bewaren.
Er was niemand, of hij stak de handen uit
de mouw, want ook de grijsaards die niet meer
mee op zee gingen, schaarden zich in de groote
keten van hen, die de netten introkken, en hier
en daar stond een moedertje met het spinrokken
onder den arm op een «Ier vlakke daken of
hield een oogje op de kleinkinderen, terwijl de
dochter haar man hielp.
Zie je Racheladaar is onze padre curato,
zei een oudje tot een klein ding van tien jaar,
dat naast haar het spinrokken hanteerde. Daar
gaat hij juist op het schip. Antonio moet hem
dering te houden met de besturen der hier
1 bestaande werkliedenverenigingen, teneinde
j dienaangaande inlichtingen in te winnen.
I Het verzoek van «Maatschappelijk Belang"
I oin ondersleuning van zijn nader adres aan
I de Regeering om wijziging van de Wet op
I de coöperatie zal, met liet vorige adres en
het advies der Kamer daarop, aan (ie leden
j ter lezing worden rondgezonden.
Mede It behandeling in een volgende
vergadering werden aangeboden missiven
van den «R.-K. Gildenbond" en van de «Leo-
idersteuning van hun
ring, waarin verzocht
wordt tegen te gaan den arbeid in gevan
genissen, zooals die thans geregeld isen
van de Kamer te Vlissingen om ondersteu
ning van haar verzoek aan den Minister
van Financiën om postzegels ook als plak-
en telegrainzpgels te mogen gebruiken.
Ten slotte werd ter tafel gebracht het
verslag der Commissie ad hoe, omtrent de
reorganisatie der Kamer van Koophandel,
met een schema, die nieuwe organisatie be
tredende. Bepaald werd, dat dit indeApril-
vergadering zal worden behandeld.
De heer Secretaris-boekhouder van «Lief
dadigheid" zal voorloopig niet meer driemaal
per week zitting houden in het lokaal naast
het Raadhuis, doch alléén 's Zaterdags van 10
tot 41.
Velen vonden de portefeuille welke Woensdag in
Amicitia werd tentoongesteld minder belangrijk,
d. w. z. minder sympathiek, dan de vorige. Zij
was minder groot, zij gaf oude kunst te zien
voor een klein deel, schoon die in bruikleen
was afgestaan door een particulier en dus eigen
lijk niet tot „de portefeuille" behoorde. In die
oude kuDst aileen was veel moois, een paar heel
teere Schelfhoutjes en eenige zeer aardige typen
van oud-minitieus werk, o. a. een veldslag, die zeer
gedetailleerd was behandeld, maar daardoor ook
enorm veel techniek in teekencn verraadde. In
de particuliere collectie waren ook een knappe
Van der Laan, mooie bloemen van wijlen me
vrouw Vogel-Rooseboom en een landschap van
haar echtgenoot, waarvan niet veel bijzonders
viel te zeggen. Ook was er een juweeltje van
Bosboom, zooals men ze overal en altijd bij den i
eersten blik herkent. Een paar stadgenooten
exposeerden eveneens zeer te waardeeren proe
ven vau hun talent.
Nieuwere kunst, d. w. z. gematigd moderne
kunst, is den meesten liever, vooral hun, die
weinig kunst zien of gezien hebben, wien bet ge- j
makkelijk valt de bedoeling van den schilder te I
begrijpen, die hun eigen, betrekkelijk beperkte I
natuuromgeving in verband brengen met hetgeen
ze op papier te zien krijgen, en ,:oo hun opvat
ting vormen. Men moet leeren schilderijen zien en
van deze kunstbeschouwingen Iran een groote, op
voedende kracht uitgaan voor het Amersfoortsch
publiek, zoo in den loop der tijden zij hier veel
en vooral velerlei te zien geven.
Ook nu waren onze eerste artisten afwezig, j
maar enkele mooie dingen sloegen aan eu trof
fen door hun juisto ziening en serene opvatting, i
Er waren veel schemeravonden. Dat was aar
dig, om ze niet elkaar te vergelijken.
Breman met zijn consciëntieus geteekende i
schuit, Deutmann met zijn twee maanlicht-effecten j
in den vroegen avond, en Piet Mondriaan, die met j
zijn uiterwaard, waarin de silhouet der vaag ge
ziene molen, het eenig sprekende voorwerp in
die mist van groen en grijs, een mooie brok
realiteit gaf. Piet Mondriaan belooft veel, er zit
een artisten hart in hem. Hij ziet de dingen
zooals ze zijn in 't leven en hij heefteen breeden
toets, maar hij wachte zich voor overdrijving.
Hij moet niet zijr heil zoeken in met geweld-na
doen der jongeren. Zijn franje-weerkaatsing van de
ijle hoornen deed daaraan denken, en de kool
streepjes namen de perspectief weg uit zijn wei
land vóór het water.
De studie in geel van Andringa was middel-
matigen het meisjeskopje van Poort'tdillettanten-
werk van een teekenmeestertje dat Icb geeft zon
der diploma. Polvliet ziet de sneeuw goed. Ze
was mooi donzig en niet te blauw aardig het
dooi-ijs onder 't brugje, maar 't figuurtje was mis-
teekend. Schaap is te peuterig in zijn doen
men kan de boterbloemekens bijna tellen op bet
erfje. Frankfort is forsch van penseel en kleur,
hij durft zijn onderwerp aan, maar't hooi of stroo
op den kruiwagen der oude vrouw was wel wat
te veel geveegd. De sneeuw van Bodifé was min
der goed dan die van Polvliet, maar hij had
aardige stadspunten ingezondende Munttoren
van Deventer was 'tbest. Kuypers tad een
paar onbeduidende landschappen, waarvan de
luchten echter goed waren Dat Deutmann niet
alleen maanlicht-effecten weet weer te gevan.
bewees hij door zijn glanzend stukje zon, wiar
alles van licht tintelde; de kinderfiguurtjes
deden er heerlijk. Jai> van Oort bewees in sijn
straatje van Hattem, dat hij een uitstekend I ee
kenaar iB. De schapen van Koning waren ge
woonweg leelijk, de hond scheen van hout. C ok
de dierstudies van Krabbé waren niet mooi,
maar aardig het gloeiendstaande kacheltje. De
jordaansche schoone scheen wat hard van kle ir,
toch gaf zij niet het denkbeeld van frischheid
Krabbé is aardiger in zijn illustratiewerk dan
als colorist.
Maar met mooi en leelijk, met subliem en
middelmatig gaf ons kleine- stad-menschen ook
deze kunstbeschouwing veel te leeren en vee! te
genieten. Alleen het werk van Mondriaan, Dfut-
mann, Van der Laan, Schelfhout, Breman, en
Van Oort, was een gang naar Amicitia wat rd.
Bij dag doen de meeste aquarellen beter dan
's avonds, vooral wanneer niet 't kunstlicht :eer
neutraal en kleurloos is. Dan is zelfs een grijze
dag te verkiezen boven een verlichte avond.
Met verlangen zien we uit naar de kunst
der jongeren zouden er niet eeus connec ies
zijn aan te knoopen, met den ITaagsche Kunst-
kring
Vrijdagavond werd door de kiesvereeniging
„Eendracht" een algemeene vergadering gehou
den. Die vergadering werd geopend niet aen
korte rede van den Voorzitter, den heer M. Jiou-
kamp, die er aan herinnerde hoe een slechte
opkomst, slechts geringe belangstelling toonl eu
zulks voor een Bestuur zeer ontmoedigend is.
Ditmaal waren er echter verschoonende omst in-
digheden en mocht men in de geringe opkor ïst
geen gebrek aan belangstelling zien. Immers de
vergadering viel door omstandigheden sairen
met die var. eene andere vereeniging, waartoe
vele leden van „Eendracht" Lebooren en waar
thans trouwe opkomst een dringend vereisehte
was. Zoo eenigszins mogelijk, zal men in het
vervolg, ook het houden van vergaderingen up
Vrijdagavond vermijden.
Ook wenschte de Voorzitter der vergadcrii g
geluk met den nog steeds bloeienden toestand
van de vereeniging; althans zij telt r.og ruim
200 leden. Vervolgens werden de notulen vai
de vorige algemeene vergadering voorgelezen ea
goedgekeurd, waarna de secretaris, de heer A.
Veen, het jaarverslag aan de vergadering voorhn
Een algemeen applaus bewees hoezeer men den
raar Capri varen. Maria Santissima, wat ziet
de oude neer er nog slaperig uitEn daarmede
wuifde zij met de hand een kleinen geestelijke
toe, die zich juist een goed plaatsje in de schuit
had uitgekozen, nadat hij zijn zwarten rok
zorgvuldig opgelicht en over de houten bank
uitgespreid had. De anderen aan het strand
hielden op met werken om hun geestelijke te
zien afvaren, terwijl deze vriendelijk naar rechts
en links groette en knikte.
Waarom moet hij toch naar Capri, groot
moeder? vroeg het kind. Hebben de menschen
daar geen pastoor, zoodat zij den onzen moeten
leenen
Wees nu niet zoo onnoozel, zoide de oude.
Genoeg hebben ze er daar en de mooiste ker
ken en zelfs een kluizenaar, zooals wij er niet
eens een hebben. Maar daar woont een voor
name Signora, die is lang hier te Sorrente ge
weest en die was zeer ziek, zoodat de padre dik
wijls met dc Hostie naar haar toe moest, wan
neer men dacht, dat zij den nacht niet meer
halen zou. Nu, de Heilige jonkvrouw heeft haar
bijgestaan, zoodat ze weder frisch en gezond ge
worden is en nu kan zij weer eiken dag in de
zee baden. Toen zij van hier vertrokken is naar
Capri, heeft ze nog een mooi hoopje ducaten
aan de kerk en aan de armen geschonken en ze
is niet weg willen gaan, zeggen ze, vóór de padre
beloofd had, haar aan den overkant te komen
bezoeken, zood-.t zij hij hem zou kunnen biech
ten. Ja, het is verwonderlijk, zooals ze op hem
gesteld is. En wij kunnen ons gezegend achten
dat wij hem, die gaven heeft als een Aartsbis
schop en die door groote heeren zoo gezocht is,
tot priester hebben. De Madonna zij met hem
Zouden we helder weer hebben, mijn zoon 1
vroeg de kleine priester en keek bedenkelijk naar
den kant van Napels.
De zon is er nog niet uit, antwoordde de
jonge man, ze zal het wel klaar spelen met dat
beetje nevel.
Vaar dan maar af, zoodat we vóór de
groote hitte aankomen.
Antonio greep juist naar den langen stok om
de schuit in het ruime sop te stooten, toen hij
plotseling ophield en boven naar den steilen
weg keek, die van het stadje Sorrente naar de
haven voert.
Een slanke meisjesgestalte werd boven zicht
baar zij schreed haastig over de steenen en
wenkte met een doek. Zij droeg een bundeltje
onder den arm en zag er armelijk genoeg uit.
Toch had zij een bijna voorname, alleen een
weinig wilde manier om het hoofd ie. den nek
te werpen. Het kansel van zwarte vlechten, die
zij hoven het voorhoofd saamgestrengeld droeg,
stond haar als een diadeem.
Waar wachten wij op? vroeg de geeste
lijke.
Er komt nog iemand op de hark af, die
misschien óok naar Capri wil, indien u het
goedvindt, Padre, het zal er niet te langzamer
om gaan, want het is maar oen jong ding van
nauwelijks achttien jaar.
Op dit. oogenblik trad het meisje te voorschijn
van achter den muur, die den kronkelenden
weg aan beide zijden insluit.
Laurellazeide de pastoor, wat heeft die op
Capri te doen
Antonino trok de schouders op. Het meisje
kwam met haastige schreden aanloopen e' zag
voor zich heen.
Goeden dag l'Arrabiata (Stijfkopje)rie
pen eenigen der jonge schippers haar toe. Ze
zonden nog wel meer gezegd hebben, als
de tegenwoordigheid van den geestelijke hen
niet in bedwang gehouden had, want de trotsehe.
zwijgende manier, waarmede het meisje hun
groet opnam, scheen de overmoedigen te prik
kelen.
Goeden dag, Laurella, riep nu ook do pas-
toor, hoe gaat het? Wil je mee r.aar Capri.
Als u het goed virdt, padre
Vraag dat maar aan Antonio, die is de
I patroon van de bark. Ieder is meester van zijn
eigendom en God is meester over ons allen.
Hier is een halve karlin zeide Lau-
rello, zonder den jongen schipper aan te zien.
Als ik daarvoor mee kan
j Je kunt het beter gebruiken dan ik, bromde
de jonge man en schoof eenige manden sinaas-
appels op zijde om plaats te maken. Hij moest
I ze in Capri verkoopen, want het rotseneiland
brengt niet genoeg op voor de behoeften der
J vele bezoekers.
Ik wil niet voor niets mede, antwoordde
het meisje, en de zwarte wenkbrauwen fronsten
zich.
I Kom nu kind, zeide dé geestelijke. Hij is
I een brave jongen en wil zich niet verrijken ton
koste van jon. Kom, stap in en hij reikte
haar dc hand en ga nu hier naast mij zit-
I ton.
Wordt vervolgd).