Maandag 24
October 1898.
No. 4817.
48e Jaargang.
Stadsnieuws.
PHOENIX-BROUWERIJ.
H. MEURSING <fc Co. AMERSFOORT.
Specialiteit in Exportbier naar de Tropen.
De Maanweger.
Uitgave
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.—franco per
post f 1.45. Advertentiën 1—6 regels 00 cent; elke regel meer 10 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, ofiicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Afzonderlijke
nummers 10 cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Bureau
KORTEGRACHT 5 6.
Telephoon 19.
Hel kies-collegu der N'ed. Ilervomde ge
meente 'heeft Vrijdagavond uit het drietal
beroepen lot predikant hier ds. D. G. Pouts-
ina, te Zaandam.
Vergadering van den Raad der gemeente
Amersfoort op Dinsdag, 25 October 1808, des
middags hall' twee.
Punten van behandeling:
1. Aangehouden voorstel betredende wijzi-
ziging der benaming van do Varkenmarkt.
2. Oulwcrp-besluit tot wijziging der Ver
ordening regelende de bezoldiging van het
onderwijzend personeel (Lager onderwijs).
3. Begrooting der dienstdoende Schutterij.
4. Begrooting van het Burgelijkarmbestuur,
met ontwerp-besluit tot toekenning van een
subsidie.
5. Begrooting van Burger-weeshuis.
Request van ingezetenen ten aanzien
van do bestrating buiten »de Groote Kop
pel."
7. Request van den heer G. J. Buys tot
verhooging van tractementen van leeraren
aan de inrichtingen voor Hooger- en Mid
delbaar onderwijs.
8. Gemeente-begrooting, met voorstellen
tot verhooging van jaarwedden van eenige
ambtenaren.
9. Ontwerp-besluit tol heffing van 50%
van het tarief van het vuur-, haven en ton-
geld voor 1899.
Door den Minister van Waterstaat, Han- j
del en Nijverheid is tot 1 Mei 1902 vrijstel-
ling verleend van het bepaalde bij art. 11
sub 1 van liet Kon. besluit van 7 December
189ii aan do hoeren J. J. Massa, A. Th. Hoo-
genhoom, D. Prins, II. Bilderbeek, J. Klein,
Th. Vreeswijk, J. W. Floor, F. Brizee, C.
Ramselaar, VV. van Esveld Rz., J. van Loo
en J. van der Veer, allen broodbakkers hier.
Onze stadgenoot de heer C. J. F. Prins
heeft ontslag genomen als Secretaris voor
de provincie Utrecht van de propaganda-
commissie voor den «Bond van Nederland-
schen onderwijzers".
Onze vroegere stadgenoot de heer .1. W.
van der Valk is bij Kon. besluit benoemd
tot reserve 2e luitenant bij het 4e regiment
infanterie.
Feuilleton,
Donderdagavond vierde de C'hr. militaire
jongelingsvereeniging «Sticht elkander" haar
derde jaarfeest. De vereeniging telt thans
40 leilen en heeft thans ook een de reciteer
vereeniging «Oefent IJ", die 20 leden telt.
Met opgewektheid werd het feestgevierd,
dat ook werd bijgewoond door afgevaardig
den van de zustervcreenigiugeu te Amers
foort »Ps. 1199", Paulus en de militaire
vereen igingen uit Arnhem, Deventer en
Utrecht.
Woensdagmiddag werd op de Leusderheide,
door «Ie dd. Schutterij de jaarlijkscheschiet
wedstrijd gehouden. De uitslag daarvan was
als volgt:
A. Wedstrijd voor heeren officieren 200
M„ vrije hand le prijs luitenant-adjudant
J. Busquet: 2e pr., luitenant J. A. Th. li.
F. van Rijswijk <lo Jong: 3e pr. kapitein C.
II. M. Liingen; 4e pr. majoor'A. M. Tromp
van Holst,'; 5e pr., luitenant C. J. van dei-
Plank.
B. Wedstrijd voor onderofficieren-scherp
schutters, 300 M., vrije hand 'le pr., sergeant
Th. J. Welling; 2e pr. sergeant majoor
J. VV. van AchterberghBe pr., sergeant M.
R. N. Oosterveen4e pr., sergeant J. D.
Lammerts van Bueren; 5e pr. korporaal
Hopman; Ge pr., lburier H. M. Verhey Jr.;
7e pr., .adjudant---onderofficier H. van Gelder;
8e pr., sergeant-majoor G. J. Boode; 9e pr.,
sergeant-majoor G. Muijs: 10e pr., sergeant-
majoor J. A. Gijsberse; lie pr., korporaal
W. R. Smit.
C. Wedstrijd le compagnie, manschappen
en het kader, dat de vrijwillige oefeningen
niet heeft bijgewoond, 100 meter, vrije hand:
1e pr., tamboer Bakker; 2e pr., sergeant
Slager3e pr., schutter Van Bemmel4e
pr., fourier A. II. Worlïel; 5e pr., schutter
Groenestein; Ge pr., sergeant Smit, 7e pr.,
schutter Van Munster; 8e pr., sergeant C.
Kammoyer; 9e pr., schutter Van Huizen;
10e pr.", sergeant G. M. van Beek; 11e pr.,
schutter Laseur; 12e pr., schutter Jans.
D. Wedstrijd 2e compagnie, manschappen,
en het kader, dat de vrijwillige oefeningen
niet heeft bijgewoond, 100 meter, vrije hand
le pr., schutter Van Drie; 2e pr., sergeant
G. Mosterd man3e pr., sergeant Van Veen;
4e pr., sergeant Meinen5e pr., schutter
Klaarcnbeek; Ge pr., schutter A. A. Verburg;
7o pr., sergeant J. G. Manse8e pr., fourier
T. YVatervis; 9e pr., tamboer Gerritsen10e
pr., schutter O. Akkerman: lie pr., schutter
Van Ooik: 12e pr., tamboer Verhaar.
Na ailoop van den wedstrijd trokken de
schutters naar het kleedingmagazijn in de
Muurhuizen, .waar de behaalde prijzen door
majoor A. M. Tromp van Holst, met eenige
toepasselijke woorden, aan de winners wer
den uitgereikt.
De prijzen waren dit jaar bijzonder mooi
en practisch bovenal. Het weder werkte niet
erg mi-de over het geheel werd er dan ook
niet bijzonder goed geschoten, zoodat de beste
schutters dit jaar niet de hoogste prijzen
verwierven.
Evenals vorige jaren zijn ook nu weer
iederen kermisavond samenkomsten voor
militairen georganiseerd in het Militair
Tehuis aan de Beekstraat.
Wij waren in de gelegenheid, kennis te
maken met het inderdaad rijke en zeer af
wisselende programma, dat «elck wat wils"
biedtmuziek, zang, voordrachten, lichtbeel
den, enz.
De toegang tot alle samenkomsten is ge
heel kosteloos, terwijl bovendien gratis ver
snaperingen worden aangeboden.
Aanvang Woensdag 7 uur, op de andere
avonden half acht.
Voor de burgerjongelui is op even goede en
royale wijze gezorgd door de Chr. Jongelings
vereeniging »Ps. 119: 9", die reeds om 7
uur ieder kosteloos toegang verleent in
Volksheil en, blijkens do advertentie in dit
nummer, evenzeer zorg droeg voor afwisse
ling.
Aangaande het Variété- en Operetten-
gezelschap van Henri ter Hall, dat van mor
gen- tot Donderdagavond optreedt in «Ami-
citia" zegt de Oprechte Haarlemmer o. a.
Gisteravond werd door het Bestuur van de
Sociëteit De Kroon, in wier concertzaal het
gezelschap van den hoer Henri ter Hall
oen uitvoering gaf, den hoer Ter Hall een
zilveren medaille aangeboden, als huldeblijk
voor de door hein en zijn specialiteiten-ge
zelschap zoo vaak verschafte genotvolle avon
den. De heer G. Mommaas Gz., oudste lid
van het Bestuur, sprak hem toe en de heer
Hall aanvaardde het huldeblijk met groot
genoegen, daar het hem ook namens het
llaarlemsch publiek werd gegeven.
Evenals altoos amuseerde men zich bij
zonder met de komische voordrachten van
den heer en mevrouw Winnink, lie het pu
bliek deden schateren van lachen bij hun
voorgewende twist over twee kwartjes, waar
van zij ten slotte elk een namen en zóo den
vrede herstelden. Ook werd de zeer kod
dige voordracht «Het menschelijk geslacht"
van den heer Vleeschdrager genoten en mej.
Ester d' Oliviéra oogstte als coupletzange
res veel bijval in. Van den hoer Ter Hal
behoeft hier verder geen gewag te worden
gemaakt, daar het blijk van waardeering,
hem dezen avond te beurt gevallen, genoeg
zegt.
De zaal was zeer goed bezet en dat
niettegenstaande er op 5 plaatsen in de stad
genieten viel en die er waren, toonden
telkens door luid applaus hoezeer de uitvoe
ring in hun smaak viel.
Gelijk onze lezers uit het advertentie-deel
van ons blad kunnen zien, zal de kermis ook
bezocht worden door Grünkorn's Kinemato
graaf.
Wij hadden heden zijn tegenvvoordiger op
ons bureau, die ons een stapel recensiën.
toonde, waarvoor men eerbied moest krijgen.
In zijn collectie bevonden zich bladen van
allerlei groote en in allerlei talen, waarvan
heteenealuitbundindiger was in lof dan het
andere.
Het volgende bijv. is geknipt uit het
^'t Gebeurde aan de ontbijttafel van een
gegoeden kruidenier in een provinciestadje,
dat een onschuldig Edammer-kaasje aanlei
ding gaf tot-een zeurig twistgesprek tusschen
inan 'oii vrouw over het afwegen van kaas.
Piet co y.cslieiijai'ige zoon, trachtte einde-
IjjV ivo -rn.-i-i aan het gesprek een andere
ii on zeido
Wat maakt ti zich toch druk overliet
wegen van kaasjes; we kunnen tegen woor-
di.rde hemolkaas wel wegen.
n— Heinelkaaswat is dat nu weer
voor onzin, bromde de kruidenier.
ik bedoel de maan, zegt Piet, die heb
ben wc verleden week op school gewogen.
Hoor eens jonge.. zegt de kruide
nier, die de wijsneuzigheid van zijn zoon niet
kan' uitstaan ik heb je al ineer gezegd,
dat ie je ouders niet behandelen moet als
ie kameraden. Als wij verstandig spreken,
tomen 'Uk.! grappen niet to nas.
Maar i!c spreek verstandig, antwoordt
de ll. ogercbui'ger iowat kregelig. Ik kan tiet
toch niet helpen, dat 11 niet begrijpt, dat
men de maan kan wegenu weet misschien
niet eens wat de maan is
Hoor eens, Piet, ik verbied je, op dien
toon le spreken; van de maan weet je even
veel of even weinig als ik, maar mijn ge
zond verslandja, ventje, dat verstand
waaraan jij te danken hebt, dat je de zoon
bent van den eersten kruidenier >u de stad.
mijn gezond verstand zegt ine, dat ze de
maan niet kunnen wegen
En ik zeg, dat ze het gedaan hebben.
We kunnen alles wegen, de maan, de aarde,
ja de zon zelfs, alles, hoort u.
-- Kind, kind, wat draaf je toch door,
klaagt moeder. Wil toch niet altijd wijzer
zijn dan je vader.
Och vrouw, antwoordt hem maar niet. j
't Is een pedante, koppige kwajongen. Ik zal
straks eens meegaan naar school om te hooren
of ze hem daar werkelijk dien onzin leereu.
Best, zegt Piet.
Een oogenblik van stilte: daarop valt het
hooge stemmetje van Marietje :n:
Piet kan toch wel gelijk hebbentoen
hij verleden jaar vertelde, dat we van bin
nen precies op varkens l::,r is u óok zoo
boos geworden, en nu het oen wij het toch
geleerd. Wij...
Jullie hebt verder te zwijgenjullie
lijkt van binnen en van buiten op mcnschen
daar hebben je vader en je moeder voor
gezorgd. In plaats van die. malle praatjes le
verkpopen, moesten jullie beiden lieverdoor
fatsoen en eerbied toouen, dat je ons daar
voor dankbaar bent. Ik begin te gelooven,
dat je moeder gelijk had toen ze niet wilde,
dat ik jullie naar die nieuwerwetsche school
stuurde.
Een uur na dit gesprek wandelt onze
kruidenier van de iloogere Burgerschool
naar huis. Zijn stemming is volkomen ver
anderd. Hij heeft een anderen blik gekre
gen op de-dingen en ook op zijn zoon. Het
middelpunt is van hel heelal, maar slechts
een stofdeeltje, zwevend door de oneindige
ruimteeen stofdeeltje, dat trouwens het
eerbiedwaardige gewicht heeft van bijna zes
quadrillioen Kilogram. Ja, meneer, u kijkt
me ongeloovig aan, maar heusch, alles is
maar betrekkelijk in de natuur, groot en
klein, beweging en rust; 't is maar van
welk standpunt je het beschouwt. Heelt u
I wel eens gereisd? Naar Amsterdam? Nu,
spijt hem, daf het nog dag is, dat hij de i dat is al een heel eind, niet waar, honderd
maan nog niet kan zienhij is overtuigd, Kilometers En toch is het niets in verge-
dat ze er anders moet uitzien nu hij weet lijking van hetgeen u dagelijks onbewust
wat ze eigenlijk is: een doode bol vol ber- I aflegt. Ja u, meneer, u is ceu luchtreiziger
;n kraters. I en een Vorstelijk reiziger in zijn soort; u
Wat had die knappe, jonge leeraar hem
dat gauvv en netjes uitgelegd. »Uw zoon heeft
volkomen gelijk, had hij gezegd, maar die
jongens brengen hun kennis soms zoo raar
te pas; u moet maar wat geduld met hem
hebben. Wanneer wij bun de wonderen der
natuur verklaren, maakt hen die in den be-
;inne altijd ietwat pedantze verbeelden
•ft zeker de Vorsten wel eens benijd, die
in hun eigen salonwagens door Europa trek
ken, maar u heeft het veel mooieru reist
in uw eigen huis en uw stad, uw land, uw
familie, vrienden en klanten, ja zelfs de lucht
die u inademt, reizen mee en dat met een
vaart, waarbij een koninklijke sneltrein een
schildpad gelijkt. Zonder schok ol'stoot vliegt
zich, geloof ik, zoo'n beetje al dat moois I u 29500 Meter in de seconde vooruit en u
zelf ontdekt te hebbenen kijken uit de hoogte j legt dus 030 miilioen Kilometers per jaar af.
neer op anderen, die het niet weten. Maar En wat kost u datNietsu reist »par droit
later, als ze inzien hoo ze al hun weten dan- I de naissance". uit recht van geboorte. Ieder
ken aan de kunde en toewijding van onze onzer krijgt bij zijn geboorte gratis een rond-
groote voorgangers, worden ze bescheidener, j reisbiljet waarvan hij zoo lang kun genieten
Geen wetenschap trouwens is in slaat ons als hij leeft",
zóo klein te stemmen als de sterrekunde. I
We krijgen zoo'n ander denkbeeld van ons
bestaan als wij weten, dat de aarde niet het (Wordt vervolgd.)
