Donderdag 9 Februari 1899. No. 4848. 48e Jaargang. Üitgavü Firma A. H. VAN CLEEFF te Amersfoort. Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement por 3 maanden f 1.franco per post 4.45. Advertcntiën 46 regels 60 cent; elke regel moer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Legale-, ofiiciecle- en on teigeningsad verten tiën per regel 45 cent. Afzonderlijke nummers iO cent. Bij advertentiën van buiten de slad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Bureau KOBTEGRACHT 5 6. Telephoon 19. KENNISGEVING. De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van AMERSFOORT, Gelet op art. 6 der Hinderwet, Brengen ter kenniB van het publiek, dat een door JOHANNES WIJNANDS ingediend verzoek, met bijlagen, om vergunning tot het oprichten van eene bakkerij in het perceel alhier gelegen aan de Lavendelstraat, Wijk F. No. 401, bij net Kadaster bekend onder Sectic E. No. 3737, op de Secretarie der gemeente ter visie ligt, en dat op Maandag, den 20 Februari aanstaande, des voor middags te half elf uren, gelegenheid ten Raad- huize wordt gegeven om, ten overBtaan van het Gemeentebestuur of van óen of meer zijner leden, bezwaren tegen het oprichten van de inrichting in te brengen. Amersfoort, den 6 Februari 1899. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, F. D. SCHIMMELPENNINCK. De Secretaris, B. W. Th. SANDBERG. LEERPLICHT. in in aanmerking neemt, dat in ons klein stadje reeds drie audere openbare bijeenkomsten werden gehouden, mag worden ge zegd, dut de vergadering welke „Eendracht" Dinsdag avond had belegd in De Arend goed bezocht was. Ook nu weder onder de 90 aanwezigen de meeat incoherente deelen. De lieer Bonkamp opendo te 8.15 de vergadering en zcide dat de vooruitstrevende Kiesvereeniging den lieer Zolvelder had uitgenoodigd om de keer zijde der medaille te doon zien van welke mr. Heemskerk in de anti-revolutionnaire Kiesvereeni ging de voorzijde had getoond. (Zie Ainersf. Crt. 16 December 1898). Do heer Zelvelder zeido, dat niet kan worden ontkent, dat we in dit deel der Eeuw leven in eeu aera van plichten (Dienstplicht, Verzekeringsplicht van den arbeider, Beschermingsplicht ook van den volwassen arbeider, Plieht tot liet aangaan en na komen van een arbeidscontract, enz). Oogonschynlijk is het vreemd, dat juist de vrij zinnigen het meest ijveren vooral die verplichtingen. Een Eeuw geleden ijverdon zij juist het meesivoor Vrijheid, vrijheid van woord en persen overtuiging; ou nu breidelen zij die vrijheid door allerlei bepa lingen. Maar juist, die ongebreidelde vrijheid hooft geleid tot groote conflicten, en juist de taak der vooruitstrevenden is het, paal en perk te stellen aan ongebondenheid cn tirannie van do meer bevoor rechten tegenovi de minder bedeelden, iu stoffely- ken zoowel als geestelijken zin. Als een Ministerie de leus „Sociale rechtvaardig heid" in zijn banier voert, dan moet het in de eerste plaats daar regelen waar het belang van het kind op het spel staat. Het kind is gelieel willoos en zonder weerstand overgegovon aan het bon plaisir van zijn verzorgers, cu een dure plicht is't hetvor- waarloosdc kind te beschermen. Er is nog een andere reden om te beginnen met hot kind. Wat baat het, dat de volwassene wordt beschermd door de reeds aangeduide Sociale wetten Feuilleton. naar Edna Lyall, vertaald door A J. M wat baat het dat do oude werkman wordt gepen- sionneerd en hij in zijn vrjjo uren zioh niet kan bezighouden bijv. nnt goedo lectuur; wut baat oen arbeidscontract als ue arbeider het zich moet doen voorlezon door een eerdewat baat het als de arbeider slechts machinaal hot puntje op zijn stom- kuurt kan zwartmaken en de geheele stembusstrijd over zjjn hoofd gestreden wordt? Deze Eeuw is dio van het Lager Onderwijs. In bijna alle landen van Europa is Leerplicht reeds ingevoerd, met name inEngeland, Schotland, Frankrijk, Pruisen, Baden, Saksen, Hessen, Wur- temberg, Zwitserland, Spanje, Italië, Rusland, Fin land, Noorwegen, Denemarken, Servië, Turkije cn Bulgarijeeu buiten Europa inJapan, verre weg de meeste Staten der Noord-Amerikaauaehe Unie, Argentinië en Mexico. Thans diende ook ons huidig Ministerie een ont werp vnn wet op den Leerplicht in, dat spr. in zeer groote trekken wil behandelen. Allereerst de vraag is Leerplicht noodig? Voor ieder die maar cenigszins nader bekend is mot het onderwijs dan de onverstandige ouders van achterlijke kinderen; voor ieder die weet wat het jaarlijks kost; voor ieder die weet met hoeveel ijver en liefde en toewijding het onderwijzend personeel zijn schoone taak vorvult, behoeft deze vraag niet eens beantwoo-d to worden. Allen weten dat bet onderwijs niet die resultaten geeft welke hot geven kan, en dit door hot schoolverzuim, en juist tegen dit verzuimen is het ontwerp gericht. Hot volstrekt verzuim is niet zoo heel groot on door Leerplicht zullen van de 60000 kinderen dio thans volstrekt verzuimen volgeua de „Standaard" 12 000 naar school gaan en het meerendocl zal we gens ziekelijkheid, enz. van school blijven. Maar niet het volstrekte, doch hot betrekkelijke verzuim brengt de grootste schade aan den gere gelde gaug van het onderwijs. Deze categorie vau kinderen is wel ingeschreven op de lijsten, doch blijft om allerlei kleine plichtjes thuis. Het ouder wijs is geheel klassikaalde kinderen der zelfde klasso moeten dus gelijk opgaan en de onderwijzer moet na elk leerjaar zeker punt hebben bereikt, en dit uu is onmogelijk als de kinderen willekeurig wegblijven. Zij blijven daardoor niet alleen achter, maar brengen ook nadeel toe aan hen, die trouw ter school komen Hoe dikwijls gebeurt het niet, dnt in een klasse van 30 tot 40 kinderen des zomers slechts 12 a 14 geregeld komen. Zoodra nu met het najaar de vor- zuimers weer terugkomen, knn de onderwijzer onmo gelijk doorgaan eu moet hij do achterlijken eerst „bij werken", zeer ton nadeolo van do overigen en tot groot nadeel van den ouderwijzer, wiens liofdo en toewijding moeten verdwijnen, waar hij dagelijks orvaart, dat al zjjn moeite vergeefs is; maar ook tot groot nadeel voor de gezinnen, want als men slechts ecu weinig iB doorgedrongen tot hen voor wie het ontwerp bedoeld is, ziet men heel wat oneeuigheid tusseheu moeder en vader over dat thuishouden der kinderen. Spr. verhaalde hoe hij, als Arondissemonts- schoolopziener, op verzoek der vrouw aan haar man Vroeg waarom hij toch hun zoontje, dat vroeger zoo trouw ter school kwam, telkous meenam als hij mei koopwaar „den boer op" ging. Toen het kind jonger was, deed de vader het niet; waarom nu wel? Eu het antwoord vau don vader was: „Steekt daar dan zóóveel kwaad in, meneer?" Een bewjjs te moer, dat onkunde en onnadenkend heid dor ouders het schoolverzuim in de hand werken. 8.) de beide kinderen Alsof ze het hadden afgesproken, vlogen op hem af en kusten en omhelsden hem alsof zij oude vrienden waren geweest. Hij was met hun uitbundige dank baarheid erg in zijn schik en er door ge troffen. Het gebeurde niet altijd, dat zijn weldaden zóo warm werden erkend. »Ho, ho", zei hij lachend, «dus je kent een banknoot, als je er een ziet «Wel ja", zei Mowgli, »ik ken dat versje van dien jongen, die voor zijn vader een banknoot moest wisselen en die bleef talmen en praten bij een groenboer, die een geit had Maar hoe groot was zjjn Behrik toen hij wilden geit. Met zijn koolbladen ook zjjn banknoot op zag eten. De heer Ilritton lachte, maar 't is moei lijk te zeggen of het om die regels was dan wol om den nadruk waarmee Mowgli ze uit sprak. Zij praatten druk met hem onder het tneedrinicen, en hij vernam dat Mowgli's werkelijke naam Maurita was, en dat Fay de verkorting was van Felicia, dat ze'teerst Maar ook voor do gemeenschap is Leerplicht van hoog belang. De werkgevers zullen dit hot bost be seffen ze weten maar al te goed wat hot inhoudt als een loopjongen do adressen niet kan lezen van de pakjos die hij te bezorgen hooft. Spr. toonde vorvolgons aan, dat hot niot alleou de „rooden" do democraten zjjn, dio leerplicht wetisclicn, doch ook de Itmpoctours in hot te, 2e en 8e district, ook tweo Commissarissen dor Ko ningen 3 schoolopzieners brachten het zoogenaamd relatief verzuim onder e(jfors cn kwumen tot de slotsom dat dit 12% bedraagt on dit betreft slochts het openbnur onderwjjs; dergelijke c ij Iers zijn van het bijzonder onderwijs nietdab mot zeer veel moeite te geven. Deze uilen bobben aarigedrougon op ver mindering vau het rolatief vorzuim en dit dooreen Wet. Art. 1 van hot ontwerp bepaalt, dat alle kinderen van 6 tot 13 jaar J.agor Onderwijs moeten genieten hetzij op een openbare, neten op een bijzondere school, liet Nederlandseh Onderwijzers Oonooiseap wenseht, dat bepaald wierd (lat de kinderen tus- sehen 6 en 13 jaar don eursus moeten doorloopen. Daarmee vervalt tevens het hozwnar dat sommige ouders, en terecht, hebben om oen ziokolijk kindje reeds op ö-jarigen leeftijd naar school te zenden. Art. 2. bepaalt, dat de kinderen moeten worden ondorwozo in do vakken a tot k. Mr. Heemskerk .naakte zich hierover vroolijlc en beweerde, dat hij die voorschreef dat anti een 6-jarig kind onderwijs acuut worden gegeven in Natuurkennis, enz. „eeu- voudig geen notie heeft van opvocdiDg". Spr. meent, dat zulk eeu absurditeit als door mr. Heemskerk ten beste gegeven, wel geen weerlegging behoeft, want liet is duidelijk, dat hot ontwerp geen veran dering in <len leergnng beoogt. Een kind wordt geacht geregeld ter school te ko men als het niet meer dan ëou schooltijd per maand verzuimt. Spr. vindt dit wel wat krap, doch ver trouwt, dat het ontwerp ook ten deze wel zal wor den veranderd vóór hot tot Wet vorhevou in. I)o bepaling omtrent minstens twee toelatingen per jaar is vermoedelijk ontworpen om hot kind, dat den leeftijd heeft boreikt, niet te lang te doen wachten, doch zij vindt nlgemcen afkeuring bij alle onderwijzers. Immers in een school van 6 klassou met 6 ouderwijzers zal iedere onderwjjzor geheel noodeloos tweo afdeeliugen krijgen. Poch ook dit wordt wel veranderd. Zoo wenseht de Bond van Nederlandsehe Onderwijzers overleg van Burgemees ter en Wethouders met den distriets-sohoolopziener on regeling naar locale omstandigheden. Komende tot de vrijstellingen zeido spr,, dat Loer- plicht vooral zal drilleken op do minderbedeelden, op hou die uit sleur of uit aoliijn-behoofto hun kin deren van school houden, doch zeer gunstig zal werken op de middel- en do hoogere stnnden. Me nige Mama kjjkt nu reeds lcelijk als haar zoontje niot op 12-jarigen leeftijd naar Hoogere Burgerschool of Gymnasium kan eu begroot maar niet, dat de hersentjes van het onontwikkelde kind nog niet kun nen verdragen wal daar wordt geleerd. Bij invoe ring der Leerplicht, met don grous tot 13 jaar voor de Lagere school, zal dat ziekelijke gcgeur uit heb ben (Applaus). Dat de kindereu jonger dan 7 jaar oen Bewaar school mogen bezoeken, is niet zoonls de „Stan daard" schreef eon bevoorrechting «lol- Bewaar scholen, doch word slechts voorgesteld om een min of moor achterlijk kind niet reeds op 6-jari|;oii leeftijd i: een „groote" school te hoeven w Indien oen ouder zijn kind niet naar school wil- zonden, moot hot schoolhoofd daarvan kennis geven aan don Burgoruecter; hinnen 28 dagen onder zoekt do schoolopziener of het vorzuim gewettigd is, <1. i. of or bijv. werkelijk gemoedsbezwaar is dan wel of dit golingeord wordt. Du „Standaard" keurt dio inmenging van de burgoljjke autoriteiten af ou schreef, dat het geval zich kon voordoen dat uit óen gezin het moi.sjo wM geschikt was om con openbare school te bezoeken, doch dat de jonj zóo enwrlkbaro ovortuiging in goloofszakon hebben, dat hun mooning hun verbiedt oen open bare school to bezoeken, Hpr. wil óok aannemen, dat, bij oen tweede Imwclyk do moeder contracteert, dat lerwijl de kindoren uit het eerste huwelijk de openbare school bezoeken, die uit hot tweede huwe lijk do bijzondere zullen moeten bczouken, maar gelooft wol, dat voor hot dan ontsUuindo conflict ook wol een uitweg zal wordon gevonden, eer hot oudsto der kinderen uit dit tweede huwelijk 6 jaar wordt. Komend tot do wetlolQko redenen van schoolver zuim (op geneeskundig attest, enz.) meent spr. dat hot mooili)!: en gevaarlijk zal blijken, de Interpre tatie der Wet over to laten aan oouigo autoriteit. De omstandigheden geven don doorslag. Als bijv. e \n kind steeds trouw ter school komt, doch opeens verzuimt omdat liet mot zijn vader oen naar Italië vertrekkenden broeder uitgeleide doel tot IJmuidon, dan zal geen onkel schoolopziener zóo tactloos zijn om dit verzuim niot te billijken. Wat betreft de vergunningen lot deelneming nan den veldarbeid, enz., gedurende ten hoogste 6 wokon, zou spr, liever zien dat de vncantiën iu overleg met 11. en W. werden gesteld in den altijd geregeld te rugkeerenden vasten tijd voor dien veldarbeid. Wat de controle betreft, waarvoor B. on VV. vóór l Februari con staat opmaken van allo kinderen van 6 tot 18 jaar in hun Gemeonto, zou spreker liever willen, dat z(j oou staat moesten indienen van de kiuderen van 6 lot 13 jaar. Vooral in «lo groote steden zou men daardoor liet aantal „restanten" (hen, die wegens plaatsgebrek moeten wachten) leeren kennen. Een Gemeente bestuur zou dan door don zuren appel heenbjjtou en een nieuwe school openen. Een afschrift van dien staat wordt vóór 8 Febru ari gezonden aan don Arr, schoolopziener, «lie, uit de staten welke hij vuu do schoolhoofden ontvangt, na gaat welke kinderen in verzuim zijn. Na 6 maan den geeft hi), zoo do kinderen dan nog iu gebreke zijn, konnis aan B, on W. of. als die er is, aan de Schoolcommissie, dio do ouders vóór zich doen ko men en hen trachten to overreden. Mócht er dan oen ouder zijn, die zou antwoorden„'t kan me niets scheien, ik stuur mijn kinderen tóch niet" dan wordt z|jn naam bekend gemankt door aanplakking; zegt h(j wat wol moer naunootnlhk is i ae hoeren, dat hjj zijn kinderen ter school zal zonden, en doet hij bet niet, dan wordt 3 maanden nadat liet halfjaar verstrokon is, do naam aangeplakt6 maan den hierna komt do zaak voor don Kantonrechter, dio, tegenover don opzettolHkcn wetsovertreder, eeu zeer kalme straf oischt, Spr. zou zijn voor korter boreohting, want tiu is de straf niet treffend ge noeg en kan het kind dat op G jaar het eerste ver zuim pleegt zelfs tot 8-jarigcn leeftijd van school naar zijn huis waren gegaan, omdat ze wel wat bang voor hem waren, maar dat dit nu heelemaal over was, en ook nooit meer zou terug komendat jut' hen eigenlijk bang had gemaakt door te zeggen dat hij een «erge radicaal'' was. «Maar", zei Mowgli, «we zien nu, dat u de wortels van het kwaad uittrekt om er iets goeds voor in plaats te stellen, en het is vreeselijk goed van u ons te helpen de schuld te betalen en de kerk af te maken". De oude heer Uritton leidde het gesprek ongemerkt op een ander onderwerp en hield de beide kinderen bezig met koekjes en thee, tot het rijtuig vóór was. Toen gaf hij heel galant Fay een arm en zette haar in het rijtuig, terwijl hij naast haar ging zitten. Mowgli en l}oedel werden op de andere bank geplaatst, en de knecht zette het orgeltje veilig tusschen hen in. «Hoe aardig en heerlijk is het", zei Fay vroolijk. Zij zag er overgelukkig uit, en toen zij de ouderlijke woning naderden, dankte zij met haar zacht vleiend stemmetje den heer Britton, dat hij hen thuis had ge bracht. IV Daar was een büzondere drukte in huis toen zij binnenkwamen en triomfantelijk het orgeltje in den gang zetten. «Ben je zeker, dat ze niet in den tuin zijn hoorden zij hun moeder op oen angstigen toon vragen. «Ilior zijn we, Moeder", riep Fay zoo hard zij kon. «O, we hebben zoo'n heer- lijkon dag gehad". Het goede nieuws, dat de kinderen terecht waren, was spoedig bekend. De vader kwam snel uit den tuin aanloopen en de werk meid uit de slaapkamers, waar z\j in allo kasten en hoekon had gezocht, overtuigd dat de beide ondeugden zich weer haddon verstopt om haar te foppen. «We hebben gedanst on op het orgeltje gespeeld in den stadstuin", riep Mowgli uit. «Maar, me lieve kinderen", zei de moeder op ontstelden toon. «Moedertje, dat was ons geheim waarom ik u heb gevraagd", zei Fay. «U hebt toen gezegd, dat we oen geheimpje mochten heb ben.' «In den stadstuin, liefje herhaalde de moeder nog ontsteld en verschrikt. Maar de predikant barstte uit in lachen en op 't laatst ontspande zich ook het ge laat uer moeder, toen haar oog viel op den hals van Poedel mot het opschrift «Heb medelijden met de arme kerk"daartegen was zij niet bestand. «We krogen eon heele boel in don tuin, toon speelden we voor hot huis van mr. Brit- ton en hij was zoo aardig als 't maar zijn kan", zei Fay. IIij zei, dat het te koud voor ons was 011 gaf' ons thee en vond liet or- f;eltie heel mooi en ook den sjaaldans, en tij bracht ons thuis in zijn rijtuig. Ik geloof, (lat hij het alleou voor ons hooft besteld, want toen we het hok openmaakten, hoorde ik hem tegen den koetsier zeggen «naar huis" «Ziet eens wut hij aan Poedel gal", zei Mowgli,. toen Fay vroolijk de spaarpot openmaakte. «Een heele vijfpond banknoot! En hier zijn drie halve souvereins, en een, twee, drie halve kroonen, en oon heele boel shillings en halve shillings. Dat was een «elukkige avond en do kin deren voelden, dat hun plan goed was ge lukt. Maar den volgenden ochtend werd Fay wakker met een vreesclyke pijn in al haar leden, en toen zo probeerde zich op te rich ten, merkte ze, dat zo zich niet kon bewe gen, en zoo hulpeloos was als een klein kind. «Dat komt van je malle grappon". zei Nurso. «Je heb een erge verkoudheid opge daan", De arme Fay probeerde maar niet, baar tegen te spreken, maar het was, helaas voel ernstiger dan een zware verkoudheid; hot was een hevige aanval van rheumantische koorts. Do tengere gestuite, dio zoo vlug on bevallig had gedanst, lag nu ten prooi aan hevige pijnen en de anno Mowgli moest mot een bedrukt gezichtje een briefje van zijn vader, waarin dezen den heer Britton zijn dank betuigde, zonder zijn vriendinnetje en speelkameraadje naar hem too brengen. {Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1899 | | pagina 1