Donderdag 4
Mei 1899.
No. 4872.
48e Jaargang.
Het Museum
BEKEERD.
Uitgave
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- on Dondirdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post 1.15. Advertentien iG regels GO cent; elko rogol meer 10 cent. Grooto letters naar
plaatsruimte. 1 .egale-, oflicieölo- on onteigeningsadvei'tentiën per regel 15 cent. A/zondcrlijlce
nummers i(J cenl.
Rij advertenliën van buiten de stad worden de incassoerkosten in rekening gebracht.
Bureau
KORTEORACHT 6 6.
Volop hoon 10.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer
gemeente, dat de door den Directeur van 's Rijks
directe belastingen enz, te Amsterdam excecu-
toor verklaarde kohieren Nos. 1 2 .'i en 4 van
de Pcrsonoolo belasting over liet dienstjaar 189!)
aan den Ontvanger van 's Rijks directe belas
tingen alhier zijn ter hand gestel nan wien ieder
verplicht is zijnen aanslag op den bij de wet
bepaalden voet te voldoen.
Gedaan en op do daarvoor gebruikelijke plaat
sen aangeplakt te Amersfoort, den 3 Mei 1899.
Do Burgemeester voornoemd,
F. D. SCHÏMMEI.PICNNINCK,
GegevenEen pakhuis dat op invallen
staat, weinig tijd en weinig geld.
GevraagdEen behoorlijk Museum-gebouw
spoedig en billijk te leveren.
Dit vraagstuk-, dat heel wat moeilijker viel
op te lossen da i menigeen denkt, is ;:aar
allen schijn op do moest bevredigende wijze
opgelost door architect lis. J. Kroes en do
heeren G. Prins, T. van Daal en R. van Dijk
met hunne mede-arbeiders.
En als wo dit op den voorgrond stellen,
waar we er ons toe zetten een kort verslag
te geven van de plechtige heropening van
het Museum der Oudheidkundige vereeni-
ging «Fléhite" dan geschiedt dit om-lat uil den
aard der zaak Maandag daartoe do gelegen
heid vrijwel ontbrak.
Nu kan oen zeer gewichtig bezoeker be
weren dat bet brugje, dat van den Singel-
kant toegang geeft, hem niet sterk genoeg
voorkomt; een ander moog vrijelijk betuigen
dat het plaatsje tusschen de beide uitbouwen
hom volstrekt niet te groot voorkomt, een
onbetwistbaar feit is het, dat de. velen, die
Maandagmiddag de heropening bijwoonden,
allen zeer tevreden waren over den ombouw,
allen geprezen hebben het werk dat, goed
overdacht, met zekere voorliefde is uitgevoerd.
Het gaat natuurlijk niet aan, nu reeds te
beoordeeld! of het gebouw goed zal blijken
als Museum, dan wel of de architect te veel
heeft geofferd aan versieringdoch zeker is
het, dat liet niet is overladen met krulle
tjes en polychrornen, met kunstige vloeren en
onuoodig rijke zolderbetimmeringen, met al
lerhande te onpas aangebrachte fragmenten,
uit dikke boeken gecalqueerd en voor groote
sommen gelds vrij hulpeloos nagebootst.
Hier is zuinig omgegaan met de betrekke
lijk weinige penningen die het jeugdige en
Feuilleton.
2).
Georgo beweerde, dat de grnnf Blcchts een
verklecde handelsreiziger was; op mij maakte
hij den indruk van een oborkellner of een ac
teur van een klein tooneel.
Hoe meer hij steeg in de gunst van mevrouw
Lindeck hij liep soms arm in arm met haar
des te onrustiger zag ik George worden.
Ik beschouwde dat als een goed teeken voor
do toekomst van de kleine Emmy, maar ik
vreesde, dat George haar toch niet krijgen zou,
want do Hongaar bezat, behalve zijn naam en
zijn titels, ook nog voorrechten, welke wij mis
ten en die in het oog van een zeventienjarig
meisje niet onbelangrijk zijn. Hij had een bruine
gelaatskleur, een slanke figuur, een langen,
zwarten, goed onderhouden knevel en een
prachtig hoofd met haar, dat den wassen kop
voor het raam van iederen kapper tot sieraad
zou hebbon gc-strekt. Maar toch, de kleine
Emmy scheen blind voor al die schoonheden,
en behandelde den Hongaar met groote koel
heid.
Deze zag dan ook weldra in, dat luj zijn tijd
bij haar verspilde en hij ergens anders meer
gehoor zou vinden.
Hij liet dus de preutsche jonge dame links
liggen en wendde zieh rechts naar de moeder,
en maakte dezo hel. hof met een soort van
dus nog betrekkelijk arme genootschap kon
beschikbaar stellen en voorzeker mag hier
lof worden gebracht aan hen, die zoo mil-
delylc bijdroegen om de werkelijk mooie eu
belangrijke verzameling te huisvesten in een
hun waardig gebouw dat tevens een sieraad
vormt van not stadsdeel, dat, door do Kop
pel poort begrensd, zoozeer belangrijk is.
Eater zal blijken of do steonon banden in
dun gevel, die hier in den laatsten tijd wel
wat veel voorkomen, bestand zijn tegen do
uitwasemingen der grachtof du in lood
gevatte ruitjes sterker zich zullen tonnen dun
die in dun achtergevel van het Rijks Mu
seum-gebouw te Amsterdam, waar do wind,
over de vlakte strijkend, gelijk hier over du
Eem, menig hunner euii ontijdige» dood
deed sterven, zeer ten nadeelo soms van de in
de nabijheid geëxponeerde voorworpen.
Wat bij een eersten aanblik uitkwam,
was bet mooie licht in alle vertrekken,
groote en kleinehet licht, een hoofdzaak
in een Museum. Want hoeveel zorg ook in
bet oude gebouw besteed werd om <le voor
werpen tot hun recht te doen komen, maar
al te dikwijls stonden ze in schemerdonker,
zoodat ze slechts ten dooie konden bestudeerd
worden. Overal is nu mooi licht, zoowel in da
urnen-zaal gelijkvloers, als in de gangen en
ilu overige kamers. De keuken, op haar
oude plaats gelaten, ontvangt nu haar licht
uit de Miiurliuizeii. l oven dezo buide ligt
«le groote zaal, welke zich uitstrekt van de
Muurhuizen tot aan de Singelgracht en
waarin tentoongesteld de voorwerpen be
trekking hebbend op schutterij, brandwezen,
de Aiuêrsfonrtsohe kei, huisraad en sehoul-
behoel'teu, kerk en gildewezen, munten en pen
ningen, pot rotten en regentonstukken, her
inneringen aan feestvieringen, enz. Loodrecht
daarop aan du Singelzijde ligt de Biblio
theek niet «ie verzameling-Oldenbai-nevelt;
daarnaast ligt de Bestuurskamer, waarin een
buitengewoon fraaie^ kwartierstaat van Ka-
rul V.
Op de bovenste verdieping zyn geëxpo
neerd de prent-atlas van Amersfoort, klee
ding en huisraad, de herinneringen aa.i ta
baksteelt, weverij en du overige gilden, en
eindelijk is een aparte zaal ingericht voor
tijdelyke tentoonstellingen.
Tegen 3 uur verzamelden zich in de be
nedenzaal links vau den ingang een veer
tigtal belangstellenden om getuige te zijn
van de heropening van het Museum.
Onder hen merkten we o. a. op de hee
ren Burgemeester en de beide Wethouders,
vele Raadsleden, den Secretaris «Ier Gemeente
on den Gomeente-ontvanger, den kantonroch-
ter en «Ion oud-kantonrechter, hoofd- en
subalturue ol'lidurun uit dit garnizoen, vele
leden van het Genootschap, architect Kroes
eu den lieer Prins,
Nadat allen zooveel mogelijk hadden plaats
genomen, nam de Voorzitter van hel Genoot
schap, majoor Heldring het woord enzoide:
WelKdolAchibure hoeren Burgemeester en Wet
houder» «Ier Uoiuuoutc AmersfoortEilelAchibwo
hcoren Loden vnn den ltmul 11.11. leden vun ons
Genootschap, on UJ allen die mol Uwe tegenwoor-
«lignrs do opening van one hernieuwd Muscuiugo-
btniw vereert, U allen heat ik «velkom.
Wanneer non aanstond» do deuren van de ver
schillende vertrekken in dit gebouw ontsloten «ui
len worden, dun hoop ik «lat ge U niet teleurge
steld «uil «(en.
Uiterlijk hobl go het gebouw by hot binnentreden
roods gntloslagon on ik geloof niet te veel te «eg
gen, wanneer ik ons Museum een sieraad voor onze
stad noem niet alleen is het een sieraad maar
bet v< rl'raait ook n< n stadsgedeelte, dat reeds door
de Koppclpoorton tol bezichtiging noodt.
Oud de Konpelpoortcn.
Nieuw ons herbouwd Museum. En dutniou.vc
moet diouou om oud en nieuw te herbergen.
Ziedaar in weinige woorden de boateniining van
ik dank «eggen aan allen die tot het darstollen heb
ben medegewerkt.
In ile eerste plaats aan den heer Tromp van Holst
tui don heer nir. graaf 8chimmolpcnnhiek.
Was hot door de grooto toezegging van eerstge
noemde mogelijk, roods op de eerste vergadering
een beslui', uu verbouwing tc kunnen nemen, do
linoneieele moeilijkheden werden verminderd door
den goldeljjkeu «leun van den lieer Bu-gcnooetcr.
Toen ook de leden van den Raad dezer Gomoento,
hol beslaande subsidie verhoogden - waarvoor ik hier
gaarne hot genoemde college onzen «hink breng
was hot tot stand komen van het gebouw verzekerd.
Wat hot gebouw «elvo betreft èu do architect, «le
lieer Kroos, èn du aanuo.uor, de lieer Prins, hebbon
een gebouw doen verrijzen, dat niet alleen aan de
eischcn van een museum voldoet, maar ook door
siorlijkheid van lijn uitmunt. Mot in «ekereu zin
bekrompen geldmiddelen, waardoor voel van het
oude gebouw moest behouden blijven, hebbon zy toch
een solied, not on sierlijk gebouw doen verrijzen,
dat, ontwerper eu bouwmeester lot in vorro tydcu
tot eer zal blijven strekken.
Onzen hurtolykeu dank mag ik aan die hoeren
brengen, ovenals aan allen die not ons zoo gemak
kelijk maakteu, de geldlccniug zoo spoedig todoen
slagen.
Ook do llnanoieelo commissie, do hoeren nir.
graaf Soliiinmolpenninek, Krudon uu II. J, Croocko-
wit ontvangen nogmaals onzen dank.
Ook den heer rnr. H, Crooekewit Jr. mag ik hier
niet vergeten dank te zeggen. Hy toch gaf do gel
den, die hei eerste gebouw tot Museum deed bestem
men, hetwelk thans vernieuwd onze aandae vraagt,
on maakte het ons gemakkelijk door «Ie hypothecaire
geldon in een locuing om te zetten.
Ojj, 11.11, Regenteu van het Burger-Weeshuis, die
toon hot oude on instorten slaande gobousv ont
ruimd moest worden, ons welwillend cenigo lokalou
in het Weeshuis tot borging onzer voorwerpen ten
gebruiko afstond, on gij H.H. Bestuurderen vau
teedere omatuimigheid. Wij zagen hen dikwijls
te zamen op de meest afgelegen bank van den
tuin die achter dicht struikgewas verborgen
was, in de eenzaamheid der bergen, of onder
het zilvergroen der olijfbossohen, en wie van
hun gesprekken iets opving, hoorde hem ver
tellen van de steppen, van zijn eenzame goederen
en van de dansen der Zigeuners. En dan zuchtte
zij en haar oogen glinsterden mot voohtigen
glans.
Zeker hadden wij ons vrootijk gemaakt over
dat alios, indien wij niet huilden gezien, dat
Emmy mot den dug treuriger, zenuwaohtiger
en tcruggotrokkener werd. Wij hadden oprecht
medelijden mot haarmaar wat konden wij
doen? Do Hongaar scheen niet tot een besluit
te kunnen komen. Hij was onafscheidelijk van
mevrouw Landeck en iederen dag verwachtten
wij, dat zij zich zouden verloven. Goorgc, die
tot mijn groote vorbazing, zeer veel belang
toonde in hut verloop dor zaak, kwam dat. zeer
verdacht voor. Hij verloor den graaf niet uit
het oog, lette op al zijn handelingen en infor
meerde waar hij kon, Hij dreef hot zelfs zóo
ver, dat ik hem ronduit zei, dat hij den eore-
titei van vrijwillig-detective verdiende.
Hij liot zich echter niet van dc wijs brengen
en ging knlm zijn gang.
Op zekeren dag vernamen wit, dat allo kleinoo-
dien van Emuiy Landeck verdwenen waren. Zij
had zich voor de table d'hótO willen kleoden
en toen haar byoutorie-kistjo geheel ledig ge
vonden. Do hotelhouder, dien zij natuurlijk er
van in kennis gesteld hadden, had dringend
verzocht do zaak voorloopig geheim to houden
om geen opschudding onder de tulrijko gaston
hut Departement .Amersfoort" der Miinlselmppy tot
Nut van 't Algemeen, die onze kostbaarste takon
wel in de brandvrije kluis licht willen opbergon,
ontvangt Ook onzen dank voor dio hulpvaardigheid.
Ten slotte moet ik een woord van dank richten
aan allen die ons door geschonken en bruilclconou,
ter aanvulling of uorupleteuriiig onzer collectie, heb
ben verblijd, alsmede hen die met raad en «laad
behulpzaam waren.
Mijne Hcoren zooals ik reeds «olde, hot gobouw
is gereed en <io volo voorworpen, oud en niouw,
zyn geplaatst.
Ik uil hiermede uiot zeggen, dat het oen pak
huis i- geworden.
Neen rgciizIuh.
Hot rocht van bestaan «oti dan betwijfeld kun
nen worden.
Ons Museum, en trouwens elk Museum, bedoelt
Terecht zegt men do geschiedenis van 't vorle-
don is do leermeesteres van 't bodott.
In hel verleden ligt het lieden, ligt de toekomst.
Uit de goachiudeuis van liet verleden kent ti.on
liet karakter van hot volk. Uit zyn kurukte* ook
z.ync levenswijze en uit samenvoeging van karakter
en lovcnswyzo wordt do gcschietleuis van 't heden
geboren.
To. de bronnen voor dc geschiedenis bobooren
niet alleen boeken, maar ook alios wat 't gevolg is
van 't denken en werken vun don monsch vóór
onzen tijd.
Zijn wetenschap, zyn kunst, zyn handwork, zijn
genietingen, voor zoover die doorgenotsvoorwerpoa
tot ons kwamen, zyn do stoll'elijke bewijzen van wat
de geschiedenis ous loeraardo.
Het zijn de bewijsstukken, ook dikwjjls dc bron-
en, waaruit de gesebiedenis is opgobouwd.
Spreken niet die opgegraven urnen van do bo-
oiiers onzer, toen nog mot ontgonnen, boiilevelden
en bosschen Dn aldaar opgegraven wapens, al
li zij nog vau steen gemankt, u niet van hun
strijd of ouderling óf tegen hot wild gediorte, dat
hun tot voedsel moe»t strekken 1
I)cn stryd om het bestaan zien wjj reeds by do
ulste bewoner» in hetgeen zij ons in du tumuli
'hterlieton. Maar wat wjj daar vinden, levert ook
du bouwsteden voor hot gebied van volkonkundu,
m gcduelto der geschiedenis.
Lu ter, toen het geschreven woord do geschiedenis
boekstaafde, konden wjj do schrijvers raadplegen,
maar veol zou tot ungogronden twyfel kunnen voe
ren, ware hel niet «lat in de Musea de stoffelijke
bewijzen van hot goschrovene waren bowaard.
Zijn, om maar iets te noemen, do munten on ge-
denkpenningou nlot do bowjjstukkeu der geschiede-
nis?
Over dit punt zul ik niet verder uitwoidou. Hot
nut «lor Musea is onbetwistbaar.
Het zou mij te vor voeren, nog moer hier over to
zeggen wjj zyn hier samengokotnon nlot om oen
voordracht nan to hooren, maar om hot Museum
te openen,
Mug ik ilunrom do hooren uitnoodigeu hot Mu
seum niet ous door to wandolon eu «le verschillende
lokalen in oogonechouw to nomen.
MM. HH. ik verklaar hut Museum thans geopend.
Toen de K ore wijn was aangeboden, zeide
de Burgemeester
Mijnbeer ilu Voorzitter, U is wel zoo goed
geweest dank te brengen voor de tnodower-
king voor den liurluuiw vun dit Museum
te veroorzaken. Men verdacht hot kamermeisje,
dat eerstdaags uit haar dienHt zou ontslugen
worden. De hotelhouder deelde ons, die inede
in het geheim waren, allea onder belofte van
stilzwijgen mede en met een voorkomen, alsof
hij zeker was van zijn zaak. George echter lachte
ongeloovig on liep den geheelen dag nadenkend
rond. Des avonds ontving hij brieven, die voor
hom zeer belangrijk schenen, want na eon kor
ten groet, boguf hij zich naar zyn kamer on
bleef daar.
Den volgenden ochtend had hij oen langdurig
gesprok mot Emmy in den tuin. Mot klimmende
verwondering sloeg ik hen uit dc verte gade
en toon do kleine, dio er allerliefst uitzag met
haar bcsohreid gelaat en haar schuchtere oogen,
zich wilde verwijderen, greep George, do vrou
wenhater, de ongoloovigc, eynisoho George, haar
hand, sprak ernstig met haar en kuste «lio
hand, voordat hij haar losliet.
ik begreep, dat belangrijke gubourtonissen in
aantocht waren.
Toon hij op mij afkwam, vergenoegde ik mij,
mot t"r sluiks tegen hom te lachen. Hij dcud
alsof hy hot niet zag. tuaar zeide ernstig:
Du Hongaar wil weg. Hot komt alles uit,
zoouln ik gedacht heb. Ik kan helaas niet te
wotcn komen wanneer hij vertrekt, en «laar hjj
mij niet vertrouwt, mout jjj me helpen. Er
staat veel op het spel en al myn kwade
I inoedons komen uit. Je zult mij «lus oen groe
ten dienHt bowyzen als ju zijn reisplannen kunt
ontdekken.
Ik liegroep wel-is-wuar niet voel van dc go-
hoimzinnigo zaak, maar boloofde mijn vriend,
mijn best to zullen doun. Zuodru «lus muvrouw
Landeck zich in den tuin vertoonde, trad ik
op haar toe om in allen vorm afscheid van
haar te nemen. Zij was blijkbaar zenuwachtig,
want reeds by myn eerste woorden kwamen
tranen in haar oogen, en hut was toch niet
waarschijnlijk, dat haar mijn vortrek zooveel
verdriet veroorzaakte.
Ily gunt stellig vanavond, dacht ik.
Fn toon zy my vroeg
En wanneer denkt u ons te verlaten?
antwoordde ik, op goed geluk
Vanavond.
Vanuvond? Maar dan zoudt u wol..
Plotseling zwoeg zo, diep blozond over hot go-
hoolo gelaat. Toon voegde ze er verlegen bii
Reizen is altijd gevaarlijk. Wat al ongeluk
ken kunnen er gebeuren. Is men in gezelschap,
met zijn tweöen bijvoorbeeld, dan is hot iets
anders.
Ja, daarin hebt u gelyk, antwoorddo ik,
en als ik oen reisgenoot kon vindon, zou ik
gaarno mijn plannon willen wijzigen. Weot u
misschien ïonand
O, neontenminste ik twijfel of u in
dezelfde richting zult reizen.
O, wat my betreft riep ik uit, ik reis in
elko richting.
Toen zij my, terecht zoor vorwonderd aan
keek, voegdo ik er snel bij:
Dat wil zoggen, ik kan oven good over
i Genua als over Nico gaan.
1 raaf Flughavuy vertrekt, vandaag, zeide
zij zucht.
Wordt vmolgd).
