Maandag 16 IKBS December 1901.
PHOENIX-BOCK BI BR.
No. 5145.
51e Jaargang.
5le J
Feuilleton.
Phoenix-Brouwerij H. MEURSING Co., Amersfoort.
AMERSFQQETSCHE COURANT.
FIRMA a h van cleeff
tc AMERSFOORT.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond Abonnement per 3 maanden f\.;franccper
post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Legale-, oflicieële-
en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25; elke regel meer
f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht en kos
ten evenals afzohderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën vaD buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9-
Telephooii 19.
De Gemeente Begrooting.
nn genaderd tot de beertjes der
Gemeente, welke intusschen geregeld jaar-
hjksduinnen worden afgelost, waarvoor over
1J02 oer. bedrag van f96 160 zal benoodigd
wordt'" in 01 DS niet oP^uw geleend
Aan interesten en 31e afloosing van een
kapitaal van fu8000, rentende 5«/0 voor den
tijd van 68 jaren aangegaan met de «Muat-
SlPrPo1LV°ür Gemeenle-cl'eJiet" is benoo-
f Ao nnn -' ^,'1 '?,tereste» van een kapjtaal van
Aoi?o!a lian '^em van C8500
oii ,50; aan i,lem van f 42 000 a
cir i n'i-1 aan idem van 140500 a31/2°/n,
LoU- a:tD 'tlem van f865 000 a 3l/2 °/0,
f 12 77oaan aflossingen dier geldleeningen,
groot oorspronkelijk f210 000 van 1889,
f 40 00; I van 1893, f20 500 van 1896, f 50 000
van 1897, f45 000 van 1898, en f375 000 van
1899, is benoodigd f21 Oüü benevens f50000
voor tijdelijk opgenomen kasgeld de ieening
van 1898 werd aangegaan voor den bouw
van het Politie bereau, die van 1899 voor
dien der Gasfabriek.
Voor pensioenen, lijfrenten en tontines is een
bedrag van f 1431.10 uitgetrokken, tegelijk
het bedrag van de pensioensbijdragen der
Gemeente-ambtenareD.
De toelage aan de Schutterij bedraagt
f2582.50, met f30 aan gratificatiën aan on
derofficieren en korporaals, 110 tractement
voor den provoost-geweldige en f30 kosten
van provoost-arrest.
Volgens het Raadsbesluit van 27 Novem
ber 1746 wordt aan het Burger Weeshuis
f800 uitgekeerd ter zake van rente van het
convent van Mariënhof,
Een bedrag van f50, gelijk aan den ver-
moedelijken ontvang, is uitgetrokken wegens
kosten van vervoermiddelen voor het Rijk
de kosten van inkwartiering werden, als in
1901, geraamd op f 100voor vlaggen is
evenals in vorige jaren uitgetrokken f80.
Voor bet plaatsen der kennisgevingen wordt
f 150 in uitgaaf gesteld, voor bet uitvoerig
.verslag der Raadszittingen f600.
De verzekering der Gemeente-werklieden
tegen ongelukken is, in afwachting van de
invoering der Ongevallenwet, evenals ten vo-
vigen jare uitgetrokken op 1100.
Het subsidie aan »Caïcilia" bedraagt f50,
dat aan «Vreemdelingenverkeer" '100; de
garantie aan de Waterleiding (10% geduren
de 3 jaren voor de uitbreiding van het bui
zennel tot de Israelietische begraafplaats) be
draagt f270, terwijl 120000 is uitgetrokken
Waarom de klok stilstond.
2. (Slot) J
Tegenspreken baatte mot on ik reed dus alleen
weg terwijl hij over eer. hek klom en zich verwy-
dorde in dc schaduw der hoornen.
Het was ongeveer half acht, toen ik weer thuis
kw"om Toen ik de voordeur opendeed en naar bin
nen keek, schrok ik hevig, want al het goud- ou
Tilvprwerk was verdwenen.
£t£lök a» K'0™1
ui» opeVliroke» dooam, d» de .poten v.o
SSeo d.t m iii-derdiiiiist v«n hun inhoud weren
beroofd. Men V 8e"'"aBd f br*Si
K open te breken, wanrm een waarde von 20C
nond aterling .ich hovend, tug" baar geld, en ar-
Stolen door klanten mjj ter reparatie gegeven Dit
troostte mij natuurlijk een beetje maar ale k be-
Send» ®ii entalol.n «as, kwant ik tot de
"Tlïïf bard da. men
hot door de gehnole stad hooreo kon. on dadel,jk
kwamen twee agenten aauloopen. Dadelijk werd
ceii u.uoerig onderzoek ingesteld, dat aanhetl.eh
bracht dat dieven binnengedrongen waren doot
£n tuin, waarna zij de keukendeur geforceerd hml-
d0DGcen dief zou die zware deur hebben kunnen
openbreken, als ze niet zeker waren,dater niemand
thuis was" zei een poluie-agont. ,,/y waren m>1
komeu £elieht(on'tréut uw huiselijke aangelegen-
h°tt,i°ïïi7ng' werd lator bevestigd door rector
voor deelneming in de geldleening der »Ver-
eeniging tot het bouwen en verbeteren van
woningen".
De sluitpost voor onvoorziene uitgaven be
draagt f 3336.91
Geen Rijks-H. B. S.
Aldus "besliste de Tweede Kamer in baar
Vrijdag gehouden zitting, in weerwil van de
klemmende vertoogen dezerzijds tot de Ka
mer gericht, in weerwil van de vele adres
sen door een 400 belanghebbenden aan haar
leden verzonden, in weerwil van don grooten
steun door Besturen van omliggende Ge
meenten aan die adressen verleend.
in afwachting van de officieele Handelin
gen der Twerde Kamer volge hier een ver
slag.
Het Kamerlid voor Amersfoort, j h r. m r.
H. W. van Asch vanWijck, opende
het debat door er op te wijzen, dat het ver
zoek om de Hoogere Burgerschool te Amers
foort te veranderen in aen Rijksschool niet
op gelijken voet kon behandeld worden als
de vele andere verzoeken van dien aard
waarop de Minister van Binnenlandsche Za
ken reeds Donderdag doelde. De toestand
te Amersfoort is inderdaad een hoogst ab
normale; reeds in 1892 werden de onder
handelingen tot overneming met de Kegee-
geopend. De vorige Minister had -daartoe
het voornemen zijn ambstopvolger wil een
hooger subsidie verleenen, doch daarmede is
Amersfoort niet afdoende geholpen.
Het is niet in de eerste plaats een geld-
quaestie, doch het geldt bier een afdoende
regeling om te geraken uit deu onzekeren
toestand. De school moet of uitgebreid
worden, met uitbreiding van personeel en
vergrooting van het gebouw, of belangrijk
ingekrompen worden, waardoor de buiten-
leerlingen zullen moeten verdwijnen. Al is
de Directeur een eminent man, niet daar
door alleen is de school zoo gezocht, maar
omdat ze in hel middelpunt ligt van een aan
tal belangrijke Gemeenten, waaruit leerlin
gen haar bezoeken. Amersfoort is doorzijn
geographische ligging als aangewezen voor
zetel eener Hoogere Burgerschool.
De Minister wil den stroom afleiden, doch
dat is niet in éen dag te doenvele leerlin
gen zullen althans Utrecht niet kunnen
bezoeken en voor alle zal deze onderbreking
van onderwijs niet dan nadeelige gevolgen
hebben.
Mr. graal Van B ij I a n d t (Apeldoorn)
sloot zich volkomen aan by het door jhr.
Van Asch van Wijck over de Hoogere Bur
gerschool te Amersfoort gesprokene; spr.
wijst op het groote belang voor de geheele
streek en vooral voor de buitengemeenten
ten Oosten en vraagt of deze geen subsidie
kunnen verleenen.
Ook mr. S m e e n g e wees op het groote
belang der school te Amersfoort als centraal
punt voor een groot aantal omliggende plat
telands-gemeenten en op de uitnemende aan
sluiting van haar leerplan met dat van de
Lagere scholen ki die Gemeenten, waarvoor
door Directeur en leeraren een regeling ge
troffen is, die over het gansche land navol
ging zou mogen vinden.
DeMinistervanBinnenlandsche
Zaken, de sprekers beantwoordend, zeide,
dat hij met hen- den goeden gang van zaken
aan de school hoogelijk waardeerde, vooral
om het belang der omliggende plattelands
gemeenten. Directeur en leeraren verdienen
inderdaad lof voor hun tact en hun welwil
lendheid, waardoor de kinderen uit de om
liggende Gemeenten naar de school getrok
ken zijn. Spr. wilde geenszins een einde ma-
keu aan dezen paradijstoestand de Gemeen
teraad van Amersfoort draagt daarvan de
schuld, daar deze dreigde de forensen te we
ren. Het is echter geen normale toestand, dat
50 leerlingen uit Hilversum, 11 uit Baarn,
11 uit Bussum en zelfs 9 uit Utrecht de
school te Amersfoort bezoeken. Waarzoove-
ien uit het Gooi naar Amersfoort gaan, heeft
spr. zich afgevraagd, of het niet beter is, een
Hoogere Burgerschool te Hilversum te stich
ten. Ook rijst de vraag ot, als de ruimte te
Utrecht toeneemt, door bouw van een twee
de school, waarover wordt onderhandeld, het
bezoek te Amersfoort niet zal afnemenhet
is te Amersfoort geen blijvende toestand en
om die reden wil spr. nog geen definitieven
stap doen. Inmiddels wil hij, om de ouders
te helpen, een tijdelijk subsidie van föOOU
voorstellen, waardoor het subsidie stijgt tot
f15 000. Op de Amersfoortsche school zijn
134 buitenleerlingen als men nu de de kos
ten daarvoor op gemiddeld f150 stelt, wor
den die geheel gedekt door bet subsidie en
het schoolgeld. Men moet ook niet vergeten,
dat de 70 kostleerlingen voor de Gemeente een
voordeel van minstens f35 000 brengen.
Spr. voorganger was bereid, de sciiool tot
Rijksschool te maken, doch de Gemeenteraad
is gaan peuteren aan de zeer makke voor
waarden en heeit in plaats van toe te happen,
gelijk een der leden uauraadde, gansch andere
ccndities gesteld, waarop de zaak afsprong.
Men wilde het onderste uit de kan hebben en
kreeg het lit op den neus. Spr. is minder geneigd
dan zijn ambtsvoorganger om Gemeentelyke
Hoogere Burgerscholen te converteeren in
Ryksscbolen.
De vorige Minister heeft schuld, dat, door het
toestaan van f60000 voor tractementsverhoo-
giug van leeraren aan de Rijks Hoogere bur
gerscholen, de stroom van Gemeentelijke leer
aren naar de Rijksinrichtingen is gevloeid
of dat de Gemeentelijke leeraren lotsverbe
tering vragen. Dit werkt óok mede tot den
abnormalen toestand.
Spr. wees er verder op, dat die beste Hoo
gere Burgerschool te Amersfoort in de slechtst
denkbare lokalite'ten is gevestigd, waar
o. a. 50 meisjes door de jongens moeten
krielen, om in de schoollokalen te komen.
Nam men de school over, dan zou stellig
over een jaar een nieuw gebouw noodig zyn.
Spr. moet erkennen, dat de toestand niet
houdbaar is, maar Amersfoort wil niet, zoo-
als men het noemde, «op een schopstoel zit
ten", doch eischt een vaste, duurzame linan-
cieele regeling, die er echter toe kan leiden,
dat men een gebrekkigen toestand bestendigt
of groote kosten maakt voor een inrichting,
die later wellicht onnoodig zal blijken ten
gevolge van verandering in de toestanden, als
Utrecht bijv. een tweede school of Hilversum
er een krijgt, of de Directeur van Amers
foort verandert. In zoodanige gevallen zou
het aantal buiteuleerlingen tot 80 a 90 wor
den teruggebracht. De Regeering moet zeker
heid bebben van een vasten, duurzamen toe
stand, anders acht zij haar verantwoordelijk
heid niet gedekt daar zij evenmin als het
Gemeentebestuur van Amersfoort het risico
Weder verkrijgbaar het zoo gunstig bekende
cheurs; de knecht bleef bij hen buiten verdonking,
maar ze luisterden scherp toe, toen ik over mijn be
diende sprak. Toen ze mij omtrent hem ondervroe
gen, begon ik te twijfelen. Natuurlijk had hij me
niet beroofd, maar ik vond toch alle reden te ver
moeden, dat hij het met de dieven eens was geweest.
De kerkklok was viermaal blijven stilstaan en de
fout had dadelijk ontdekt kunnen worden, maar hij
had me geuootzaakd, naar Heigham tegaau, terwijl
mijn vrouw uit was; en mijn winkol was beroofd in
den tijd dat er niemand aanwezig was. Bovendien,
en dat zei meer, in plaats van met me terug te kee-
ren, was hij teruggegaan onder voorwendsel een
gefantaseerden vijand te ontdekken en zou vermoe
delijk reeds mijlen ver van Heigham zijn. Het was
allemaal zoo duidelijk en uit-zich-zelf-sprekend, dat
ik er mij over verwonderde, dat het steentje mij
nog niet eerder aan hot denken had gebracht.
De rechercheurs zeiden, dat het geval duidelijk
was. Mijn bediende hield voeling met een dieven
bende, die, in het karakter "an onschuldige vreem
delingen in mijn woonplaats waren gekomeu, en
het zou het best zijn, ze zoo mogelijk onmiddellijk
te arresteereu. Twee man werden naar Heigham ge
zonden, maar na een atwezigheid van twee uur,
kwam iemand berichten, dat het spoor van mijn
bediende niet te vinden was. Blijkbaar had niemand
hem op den weg naar Heigham gezien en de ge
heele omtrek was vergeefs doorzocht. Men was al
gemeen van gevoelen, dat hij zich vermond had en
zoodoende was ontsnapt.
Nog verscheidene politie-agenten worden naar
Heigham gezonken en een van hen kwam met mijn
bediende terug. Ik had mij voorgesteld, dat de man
gekneveld en beschaamd zou worden binnengeleid,
en in plaats daarvan liep hij geheel vrij. Vóór ik
den tija had hierover mijn verwondering kenbaar
te maken, zei hij met eer van onderdrukte emotie
trillende stem: „Het schijnt, dat u mij verdacht."
Natuurlijk bevestigde ik dit.
De man verklaarde daaïop, dat hij onschuldig was,
en er was iets in zijn toon, dat vertrouwen wekte.
Ik vroeg hem, waarom hij zoolang was weggebleven.
„Zou het niet beter zijn als u met ons meeging,"
vroeg de politie-biambte, „mijn chef heeft u een
en ander te lateu zien."
Na een vergeefsche poging om meer te weten te
komen, begeleidde ik hen naar het poiitie-bureau
en zoodra de chef mij gewaar werd, riep hij„ik
ben blij u to kunnon medodeelen, dat wij een groot
deel van den diefstal terughebben kom biuueu en
zie eens na wat er nog ontbreekt."
Te verbaasd om te spreken, volgde ik hem en zag
een groote tafel, met mijn goederen bedekt. „Een mooi
stukje werk, he zei de chefuw bediende deed heel
verstandig naar Heigham terug te keeren. Hij heeft
ons een boel moeite bespaard."
„Ik kan niet begrijpen welke rol bij daarin dan
heeft gespeeld."
„Ik 7.
het u
zeggen. Hij ging naar het kerkhof
te Heigti uu, over lieg en steg, en verborg zich tijdig
in de nabijheid vuu een grat, waar wel twee man
zich konden begraven. Ongeveer half negen zag
hij den zoon vnu den koster de kerkdeur ingaan
en naar de klokkekamer. De jongeu kwftra spoedig
terug, na goed rondgekeken te hebben of hij ouop-
gemerkt wus gebleven, hij sloot de deur open en
giug binnen. Een paar minuten later werd hij ge
volgd door iemand in zomerkostuum, die een valies
droeg.
„Een gewoon opmerker zou hebben gedacht, dat
de jongen oen bezoeker hel uurwerk liet zien, maar
uw bediende was geen gewoon opmerkerhij had
een doel. Hij wachtte dus en nadat het tweetal
was teruggekeerd en uit elkaar gegaan, maakte hij
met zijn eigen sleutel de deur weer open en kwam
biunen om te zien of er niets beschadigd was. Hij
vond alles in orde, maar bleef desniettegenstaande
toch verscholen in een donkere hoek van do klok
kekamer.
„Ongeveer kwart vóór tienen hoorde hij voetstap
pen en door een spleet glurende, zag hij den kosters
zoon vraer de trap opkomen, gevolgd dot r den
vreemde. Zij gingen de klokkekamer niet binnen,
zij gingen naar boven, zachtjes sprekend over een
ruwe steen bij de trapdeur.
„Uw bediende wachtte geduldig, meenende, dat zy
wel in de klokkekamer zouden komen, waon 'er ze
weer beneden waren; maar ze gingen heen, zonder
hem opgemerkt te hebben, en tnj, nieuwsgierig ge
worden, klom de trap op on zocht naar den steun,
waarvan zo gesproken hadden. Hij voni er ver
scheidene die hij onderzocht. Eén licht1» hij op
en liet hem bijna van schrik vallen, toen hij een
diope kuil, met juweelen gevuld, gewaar werd".
„Mijn juweelen." riep ik.
„Uw bediende herkende ze terstond, en ging po-
litielmlp zoeken. Ik ging met hem moe naarde Btad
eu na een vluchtig onderzoek dor ju.voelen zetten
wij den steen weer op zijn plaats en verborgen ons
in de klokkekamer. Een half uur lator kwamen de
vogels weer on knipten wij zo.Dat is alles, mijnheer.
Wij tiebben uw bediende tc spoedig verdacht."
Mijn bediende vertelde mij nog, dat de kosters
zoon bekend had. altijd de klok op hetzelfde uur
te bobben stilgezet om te doen gelooven, datereen
kleinigheid haperde, die gemakkelijk verholpen kon
worden. Hij had ook verteld, dat de winkel dagen
lang bewaakt was, on toen hij en zijn Londet.sche
confrater wisten, dat de vrouw uit was, eu de juwe
lier zelf naar Heigham was mot zijn bediende, heb
ben zij hun slag geslagen.
De schuldigen werden veroordeeld. Iedereen had
medelijden met den ouden koster en roemde de
schranderheid van den juweliers-bediende.
