Maandag 13
Januari 1902.
No. 5153.
51e Jaargang.
Stadsnieuws.
AMERSFOQRTSCEE COURANT.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Legale-, oflicieële-
en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reolatnes 15 regels f 1.25; elke regel meer
f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht en kos
ten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT
Telephoon 19.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Gelet op art. 6 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dut een
door H. 1JOOGEVEEN ingediend verzoek, met
bijlagen, oiu vergunning tot het oprichten van
eene brood bakkerij in hot perceel alhier gelegen
aan tie Zwanenhalsteeg no. 3, bij het Kadaster
bekend onder Sectie E. 4664, op de Secretarie
der gemeente ter visie ligt, en dat op Donder
dag den 23. Januari aanstaande, des voormid
dags te half elf uren gelegenheid ten Raadhuize
wordt gegeven om, ten overstaan van het Ge
meentebestuur of van een of meer zijner leden,
bezwaren tegen het oprichten van de inrichting
in te brengeD.
Amersfoort, den 9. Januari 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Do Burgemeester,
WUYTIERS.
Do Secretaris,
B. W. Th. SANDBERG.
Semper idem.
Voorzeker, 'tis wel ontzaglijk haast on
denkbaar brutaal als «zoo'n couranten-
schrijver" (in det^ tegenwoordigen tijd niet
eens meer een penny-a-liner) zich in zijn opge
blazenheid vermeet, zijn opinie te zeggen
over een zaak van algemeen belangmaar
tóch willen we den toorn trotseeren van en
kelen en een hartig woord zeggen over de
Burgerschool-quaestie, met welker oplossing
in de toekomst althans de vooruitgang
van Amersfoort valt of staat.
Want we zijn ingenomen met Amersfoort,
dat ons lief geworden is om velerlei rede
nen, en zoo heel noode zouden we zien, dat
het weer verviel tot een doode stad, juist nu
het zich in de laatste jaren begon uit te breiden,
juist nu zoo heel velen belang er bij hebben,
dat het zich blijft uilbreiden.
En naar onze meening zal die teruggang
beginnen zoodra de Hoogere Burgerschool
niet langer door het Rijk gesteund zou worden.
In trouwe, de Raad heeft er voor te wa
ken, dat dit blijft geschieden.
Als de Raad blijft volharden in zijn af
wachtende houding, och, de Minister van
Binnenlandsche Zaken zal het eerste Woord
waarlijk niet spreken. Dat ware de lank
moedigheid te ver gedreven.
Doch nemen we eens aan, dat de Raad
blijft zwijgen, dan zal het eenvoudig ver
loop het volgende zijn
De Eerste Kamer zal de Staatsbegrooting
vaststellen en te zijner tijd zal aan de Ge
meente worden uitgekeerd de behoorlijke
termijn van flOOÜÜ (zegge: tien duizend
Gulden); immers de foOOOzijn ter beschik
king van den Minister, die dit bedrag eerst
zal uitkeeren aan de Gemeente Amersfoort
indien de Raad intrekt zijn bedreiging >als
ge riiet doet wat wij wenschen, dau sluiten
we de school voor buitenleerlingen."
Zoo om en bij het einde van den loopen
den cursus, wellicht ook gelijk vroeger
geschiedde als de groote vacantie reeds
begonnen is, zal een Raadsvergadering wor
den gehouden, waarin bijv. wordt voorge
steld do laagste drie klassen te splitsen en
de hoogste twee niet te splitsen.
Een gevolg daarvan zal zijn, dat vele tot
de hoogere klassen reeds bevorderde buiten
leerlingen geen plaats zullen vinden bij den
aanvang van het nieuwe schooljaar. Men zal
dan spoorleerlingen weigeren.
Maar zoodra aan éen dezer de toegang wordt
geweigerd, zal de Minister onverbiddelijk
overgaan tot het intrekken van geheel het
Rijks-subsidie. Immers, bij de jongste Ka
merdebat! en is het nog uitdrukkelijk gezegd,
en oud-Minister Borgesius heeft het nog wel
zeer duidelijk herinnerd, dat het Rijks-sub
sidie werd gegeven ten behoeve van de spoor-
leerlingei. en dat, zoo Amersfoort éen hun
ner den toegang weigerde het Rijks-subsidie
in zijn geheel zal worden ingetrokken
Blijft de Raad dan op zijn stuk staan, dan
zal Amersfoort zich kunnen verheugen in een
«eigen" school, zonder eenig Rijks-subsidie.
't Is maar de vraag of men de Raad
èn de ingezetenen dit zal aandurven en
op den duur ook zal aan kunnen.
Want 't is vroeger reeds in dit blad
berekend zoo'u «eigen" school zul (behal- I
ve de Burger-Avondschool, die de Gemeente I
moet in stand houden) vele duizenden gulden I
meer gaan kosten, door het verlies van liet
Rijks-subsidie, zelfs al zal men de vaste leer
aren met nóg meer lessen overladen, om de
tijdelijke leeraren te kunnen wegzenden.
Weik een toestand voor die tijdelijke leer
aren (die nog altijd in onzekerheid verkeeren
om ten slotte wellicht, zonder den voor dienst
boden gebruikelijken «opzeg-tijd,aan den
dijk gezet te worden) en welk een toekomst
voor de school, zich-zelve en haar goeden
naam te zien verbrokkelen Waarom Ja,
waarom Wie kan in trouwe beweren om
het belang der Gemeente te bevorderen
In een volgend nummer hopen we eens
terug te komen op het denkbeeld neigen"
school en eens aan te toonen dat die èn
middellijk èn onmiddellijk aan de belasting
betalende burgers veel meer zal kosten, dan
het bestendigen van den band met het Rijk,
of het overdoen der school aan het Rijk.
Ds. H. Jansen, van Amsterdam, zal heden
avond te kwart over zevenen in »De Zaaier"
hier optreden voor de Cbr. Gereformeerde
gemeente.
Gedurende het afgeloopeu jaar werd door
den scriba-quaestor der Ned. Hervormde kerk
ontvangen voor de Algemeene kas van de
24 gemeenten f460, voor de synodale We-
duwenbeurs f350.475, voor de Generale kas
f431.876, voor het hulp-pensioensfonds voor
emeriti-predikanten van 6 gemeenten f 60,
voor het Fonds voor noodlijdende kerken en
personen f590.58®, en voor het Fonds tot
verbetering der schraalste traclementen
f 65.616door hem werd uitgegeven aan pen
sioen voor predikantsweduwen in de classis
f 1629.67® en aan emeriti-predikanten f421.66.
Wel opmerkelijk is het, dat de «Eembode"
boven zijn overzicht van 1901 tot tweemaal
toe zetHet eerste jaar der 20ste eeuw.
Waarmee weder bewaarheid wordt, het
woord van Horatius, meer bekend in den vorm
waarin Destouches het gaf: chassez le na
turel, il revient au galop.
De «Slichtsche Courant", releveerend dat
de jaarwedden van het personeel bij het open
baar Lager onderwijs allerwegen thans be
langrijk verhoogd zijn, ook daar waar het
minimum reeds was overtroffen, doet thans
zeer ter snede de v.-aag«hoe staat het nu
met de bijzondere scholen is ook daar over
al met ingang van 1 Januari een regeling
ingevoerd, waardoor de jaarwedden althans
op het wettelijk minimum zijn gebracht V'
In den ouderdom van even 62 jaar over
leed hier gisterochtend onverwacht de heer
George Eduard Dettmeyer, organist der Ned.
Hervormde gemeente, vroeger organist te
Voorthuizen.
Dinsdagavond, in de «Week dar gebeden",
heeft hij voor 't laatst met de hem eigen
accuratesse zijn betrekking waargenomen.
Daar bij zich na den dienst niet wel ge
voelde, beeft hij het orgelspel in die week
aan andere handen moeten toevertrouwen.
Met gevoel en nauwgezetheid leidde hij
steeds den zang der gemeente altijd was hij
bereid tot het waarnemen van liefdediensten
in kerk en lokaal, zoodat zijn heengaan zoo
door de zijnen als in de gemeente een groote
leemte laat.
De heer L. W. F. Sesseler, chef van het
yereenigd spoorweg-station hier, wordt met
ingang van 1 April in zün rang overgeplaatst
naar het station Naarnen-Bussum en hier
vervangen door den heer H. R. Krapels,
thans stations-chef te Bentheim.
Ofschoon dezerzijds bij de Directie der be
trokken maatschappijen nog pogingen zijn
aangewend om den heer Sesseler voor Amers
foort te behouden, moesten zij die zulks ver
zochten, erkennen, dat hun verzoek niet kon
worden ingewilligd zonder een aantal oudere
ambtenaren, die uit hoofde vau hun rang
hooger aanspraken konden doen gelden, wel
licht te benadeelen.
Wij meenen bier te mogen bij voegen,
dat, behalve de tevredenheidsbetuigingen
welke de heer Sesseler van zijn superieuren
mocht ontvangen voor hetgeen hij deed bij,
de in dienst stelling van het nieuwe station,
ook de benoeming als chel te Bussum een
alleszins bevredigende oplossing is.
De heer P. T. Huberts, surnumerair der
Posterijen en Telegraphie hier, is geslaagd
voor het examen als commies der Telegraphie.
M. J. J. Cornelissen, postbode op Leusden is
overleden.
Tot brieven- en telegrambesfcller hier zijn
benoemd W. Dijkema, postbode te Noord-
dijk (Groningen), en P. Both postbode te
Nieuwebrug, zulks in de plaats van N. Wolfs
winkel, gepensionneerd, en D. Klarenheek,
overgeplaatst naar Zeist.
Door het Rijks-telegraafkantoor hier wer
den in 1901 verzonden 18 771 en ontvangen
17 176 telegrammen terwijl 2780 werden op
genomen en verder geseind een totaal al-
zoo van 35 727, tegen 29980 in 1900.
Nu 25 jaar geleden werden verzonden 0482
en ontvangen 7050 telegrammen totaal
13 532.
In 1901 werden gevoerd 13 560 intercom
munale |en Jll internationale telephoon-ge-
sprekken, totaal 13 571.
Gedurende December werden door de
Amersfoortsche tram 5313 betalende passa
giers vervoerd en werd, alle baten meege
rekend, in het geheel ontvangen f460.45®.
Voor do betrekkingen van leeraren in het
timmeren en in het schilderen aan de Am
bachtsschool bier, jaarwedde voor beide f800,
hebben zich onderscheidenlijk aangemeld 116
en 70 sollicitanten.
aanvankelijk met twintig leden.
Het voorloonig Bestuur bestaat uit de
heeren J. M. Tliiel I). Gerritsen on T. van
den Blinklaatsgenoemde word belast met
de waarneming \an het Secretariaat.
Dr. P. C. M. Ros, nit Amsterdam, tydelyk
leeraar aan de Hoogere Burgerschool hier
werd benoemd tot afgevaardigde ter Alge
meene vergadering, die Zaterdag te Amster
dam werd gehouden.
Op uitnoodiging van een twanlftul hoeren
van zeer uiteenlóopende politieke en gods
dienstige denkwijze zal morgenavond te 8 uur
in den foyer van «Amlcltia" door een
120-tal personen, zoowel voor- als tegenstan
ders eener nieuwe regeling van hot Middel
baar onderwijs hier, in een besloten vergade
ring een alzydige bespreking worden
gehouden over het belang der Gemeente
Amersfoort met betrekking tot de Hoogere
Burgerschool.
In die vergadering zullen geen moties
worden voorgesteld, terwijl daarvan geen
persverslag wordt uitgebracht.
De Oudheidkundige voreeniging «Flehite"
houdt le zelfder tyd ten Raadhuize haar
Algemeene jaarvergadering.
De Algemeene vergadering van de «Ver-
eeniging tot Bevordering van bet Vreemde
lingenverkeer" zal Woensdagavond te 9 uur
in «De Arend" worden gehouden.
Over een dergelijke voorstelling als luiden» de ad
vertentie iudit nummer aanstaanden Woensdagavond
in „De Keizerskroon" hier wordt gegoven, lezeu we
in „De Avondpost" o. a
In de groote zual van het Kon. Zoologisch Bota
nisch genootsch.ip (le 's-Gravenlmge, word gisteren
door den gereuommeerdoti toovei kunstenaar Cue va-
lier Van Kinsbergcn een voorstelling gegeven, welke
een buitengewoon succes had. De /nul was geheel
uitverkocht en de verschillende experimenten slaag
den uitstekend, zooals dat trouwens van een sóo vol
leerd goochelaar als Chevalier Van Kina bergen, die
zijn opvoeding genoten heeft bij Ernst llaach, mocht
worden verwacht. Ook de nieuwste snufjes op dit
gebied werdeu vertoond uien genoot inet volle teu
gen, zoowel jong als oud.
De officier van gezondheid le klasse J. F.
fuinstra, van het 5e regiment infanterien
hier, wordt overgeplaatst naar Leeuwarde-
en zal daar optreden als chef van het Mili
tair hospitaal 3e klasse.
Luitenant L. J. de Wolf, van het 5e regi
ment infanterie hier gedetacheerd bij de
Normaal-schietschool te 's-Uravenhage, wordt
15 dezer eervol van zijn detacheering ont
heven en keert op dien datum bij zyn
korps terug.
Bij beschil<ing van den Minister van Oor
log is majoor L. G. baron Van Boetselaar,
van liet lsle regiment huzaren, met ingang
van 10 Januari 1902 op zijn verzoek op
non-uctiviteit gesteld. i
Luitenant jhr. R. E. Dittlinger, van het
eskadron ordonnansen, wordt eerstdaags be
vorderd tot ritmeester en overgeplaats bij
een der regimenten huzaren.
De vereeniging Dorcas ontving in het
afgeloopen jaar aan jaarlijksche bijdragen,
vrije giften on contribution der werkende
leden de som van f 623.551/g.
Als immer was het haar streven, dat be
drag op de wijze te besteden en zooveel mo
gelijk in de haar voorkomende behoeften te
voorzien.
Gedurende 1901 werden 35 kraamvrouwen
bedeeld en heeft zij den dringenden nood
van enkelen trachten te leenigen, terwijl aan
het einde des jaars bovendien aan 200 huis
gezinnen uitdeeling is gehouden van 350
maus-, vrouwe- en kinderhemden, 102 lakens,
52 dekens, 186 paar kousen en sokken, 54
baaien en andere kleedingstukken.
Donderdagavond werd in «De vergulde
Zwaan" opgericht een afdeeling Amersfoort
van den «Vrijzinnig Deraocratischen Bond,"
De voetbalwedstrijd, gister hier gehouden
tusschen »U. D. f." van hier en «Jong
Vitesse" uit Utrecht, bleef onbeslist, daar
»U. D. 1." vóór- en' na de rust telkens éen
doelpunt maakte en «Jong Vitesse" na de
rust tweemaal doelpuntte.
In de Donderdagavond te houden Nuts-
vergadering zal als spreker optreden de heer
Henri M. Dekking, uit Rotterdam.
Wederom bestaat er gelegenheid tot in
troductie van niet-leden, mits zy zich bij den
Secretaris mr. J. C. II. Prikken aanmelden
voor een kaart. Wie geen kaart heeft, wordt
onverbiddelijk geweigerd.
Wel vermelding verdient het, dat tiians
reeds half Januari hier en daar de
sneeuwklokjes uitkomen.
By de ten overstaan van notaris Joh. Knop
pers gehouden veilingen werd het huis mot
tuin aan de Langestraat no. 33, vroeger be
woond door nu wylen mei. L. H. C. vau
Bockom Maas, groot 2 A. 50 c.A., verkocht
voor f 10 100.
De «Maatschappij tot opvoeding van wee
zen in het huisgezin" ontving sedert de
jongste opgave, behalve een gift van H. M.
de Koningin groot f250 en éen legaat van
mej. A. R. te Arnhem groot f150, aan gif
ten f 175.
Ook het aantal leden en begunstigers natn
wederom vrij aanzienlyk toe.
Nu de Hervormde kerk te Eemnes-binnen
wordt gerestaureerd, zal daar ook een bank
voor H. M. de Koningin worden ingericht.
Tot pastoor te Hoogland is benoemd de
heer F. Koster.
Sommigen zyn er niet mee tevreden, dat
het hun goed gaatzy rusten niet vóór het
anderen tegenloopt.
