Maandag 10
Februari
1902.
DE DOLLE GRAAF.
PHOEMX BROUWEUIJ.
No. 5161.
51e Jaargang.
Buitenland.
Feuilleton.
Stadsnieuws.
H. MEURSING Co. AMERSFOORT.
BOCKBIER is van heden af weder verkrijgbaar.
FIFMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond Abonnement per 3 maanden fi.franco per
post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 40 cent. Legale-, oflicieële-
en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25; elke regel meer
f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht en kos
ten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Teleptaoon 19.
KENNISGEVINGEN.
De BURGEMliERTFS en WEUHOUDERS
vun AMERSFOORT,
Gezien art. 8 der Hinderwet,
Brengen ter kenis van het publiek, dat door
hen aun II. llOOGEVKliN en zijne rechtver
krijgenden vergunning is verleend om cene
brooilbukke.ij opterichten in het perceel alhier
gelegen aan de Zwanenhalssleeg, wijk F. No. 3,
kadastraal hekend onder sectie E. No. 46G4.
Amersfoort, den 6. Februari 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WU1JTIERS.
Do Secretaris,
B. W. Til. SANDBERG.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Gelet op art. (J der Hinderwet,
Brengen ter kennis vun liet publiek, dat een
door A. van MANI'.N ingediend verzoek, niet
bijlagen, om vergunning tot het oprichten van
ee'ne sigarenfabriek en droojterij van sigaren
in het perceel alhier gelegen aan den Wevers
singel No. 39. hij lui Kadaster bekend onder
Sectie K. No. 42N3. op de Secretarie der Gemeente
ter visio ligt, en dat op Donderdag den 20 Fe
bruari aanstaande, des voormiddags te half elf
ureu gelegenheid ten Raad hui ze wordt gegeven,
om, ten overstaan van het Gemeentebestuur of
van een of meer zijner leden, bezwaren tegen
het oprichten van de inrichting in te brengen.
Amersfoort, den G. Februari 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS
De Secretaris,
B. W. TH. SANDBERG.
De correspondent van de »Times" te Pre
toria beschrijft in een lang telegram don mi
litairen toestand in Zuid-Afrika. Hij vindt dien
over het geheel genomen weinig veranderd.
De blokhuizen zijn goed om tot bevestigings
doeleinde te dienen, maar beteekenen niets
om aan den oorlog -een eind te maken. Let
terlijk nergens is een streek, die maar eenigs-
ziris van Boeren gezuiverd is. Een uitgestrekt
heid die vandaag vrij is, wordt morgen weer
onveilig. Dat Botha's scharen verstrooid zijn,
beteckent niets, omdat bij binnen éen et
maal tijds duizend volgelingen op een gege
ven punt kan samentrekken.
En dit staat thans reeds in een verwoed
Jingoblad als de «Times".
1 nen weiden gemaakt, heeft nu toch einde-
I lijk een wapenfeit bedreven, dat hem nog
j meer recht verschaft dan voorheen otn zijn
naam voor het op grootsche daden beluste
nageslacht te doen voortleven.
Lord Methuen heelt een convooi genomen!
I II ij snoof Boeren en de wakkere Lórd stelde
I zich aan het hoofd van een van zijn vlie-
1 getuiste colonnes. In een zeer donkeren nacht
sloop hij op zijn vijand toe, heel voorzichtig,
j en toen, (licht bij het convooi, werd storm
j geloopen, onhef convooi was buitge-
I maakt.
I Maar toen de donkere nacht tot lichtere»
I dag begon over te gaan, bleek het convooi
j een... Engelsch convooi te zijn, het convooi
nog welvan Lord Methuen zelf
Loi
Mfilmen, de lu-ld van de Modder-
rivier, ook bekend om zijn recordmursche»,
waarbij meer kilometers dan krijgsgevange-
4-)
Even voor de school begon, vond Christiaan ge
legenheid, zijn bondgenoolen mee te dsulen, dat hij
Gnatzig opmerkzaam had gemaakt op het gedenk
teeken, en zij vermaakten zich kostelijk over ziju
verstrooidheid ouder de les.
Mevrouw Gnatzig had haar best gedaan om aan
haar kofKetafel een feestelijke aanzien te geven,
maar haar echtgenoot scheen geen oog te hebben
voor de vele goede gaven. Haastig dronk hjj een
kopje koffie leeg, en zeide eenigszius verlogen „Je
neemt het mg toch niet kwalijk lieve Emilie, dat
ik je een paar uur alleen laat f Maar ik heb be
hoefte aan l'rissehe lucht. Wil je soms meegaan,
Scl.neeloth 5"
Christiuan had nog nooit zulk een uitnoodiging
ontvangen en verklaarde zich dadelijk bereid, mee
te gaan.
„Wjj konden eigenlijk wel eens naar de plaats gaan
waar jjj dien zoogcuaamden gedeuksteen meen tout-
dout tn bobben" zeide de leeraar toen zij buiten
de stad waren, ik wil het toeh wel eens zien, ja,
dat kunnen wij wel doen."
Christiuan braeht zijn motgezel n et opzet een paar
maal op een verkeerden weg on hield zich alsof hg
zelf niet precies meer wist waar hg het gedouktee-
ken had gezien. Gnatzig werd hoe langer zoo on
geduldiger en toen zg eindelijk op de plaats kwa
men, liep hg haastig naar den steen toe en bekeek
Blijkbaar ul'ficieus wordt uit Den Haag ge
schreven
De deputatie der Zuid-Afrikaansche Repu
blieken, thans in haar geheel hier aanwezig,
heeft zich als volgt uitgelaten naar aanlei
ding van de mededeeliugen der Netlerland-
sehe Regeering iu het gisteren verschenen
Oranjeboek
Ook wij hebben natuurlijk met belang
stelling de mededeeling vati de N'ederland-
scbe Regeeriug aati de Engelsche gezien en
hel antwoord van den Engelsche» Minister.
Wij erkennen en apprecieeren de goede
bedoeling der Nederlandsche Regeering om
een einde te willen maken aan dezen ramp
zaligen oorlog, zooals wij alle pogingen op
prijs stellen die ten doel hebben een zooda-
nigen vrede te bewerkstelligen als waarop
wij meenen recht te hebben.
Dat een persoonlijk overleg tusschen de
in Europa verblijvende gevolmachtigden en
de Regeeringen in Afrika gewenscht is, spreekt
van zeil'.
Dat de deputatie echter »geen instructiën
van hare Regeeringen heeft gehad, geen in
vloed zou behouden hebben bij de vertegen
woordigers der Boeren iu Zuid-Afrika, noch
een stem bij hun beraadslagingen sedert
Maart W00", alleen afgeleid uit bet feit dat
hun geloofsbrieven van dat tijdstip dateeren,
is alweer een van de vele onjuiste gevolg
trekkingen die door de Britsche Rugeering
zoo dikwijls gemaakt worden.
I) ui-latende de medededingen en instruc
tiën zoowel door President Kruger als daar
vóór en daarna van tijd tot tijd door ande
ren overgebracht, weuschrn wij, behalve met
verwijzing naar andere van Engelsche zijde
gepubliceerde communicaties, als afdoende
te herinneren aan het feit dat, toen er sprake
was van vredesonderhandelingen in Juni 1901
bij de Regeeringen der twee Ziiid-Afrik ian-
sche Republieken, die Regeeringen toen dui
delijk getoond hebben niets ter zake te wil
len doen zonder President Kruger en de de
putatie te erkennen en te raadplegen.
Deze zaak is aan de Britsche Rugeering
bekend, daar de communcicatie dienaangaan
de door baar bemiddeling per kabel is ge
schied.
Sedert is er niets gebeurd wat op eeni-
geilei wijze do volmacnten of den invloed
der deputatie aifeeteert of wat den minsten
grond geelt voor de bewering der Engel
sche Regeering.
Dat op zulk een voorstel der Nederland
sche Regeering afwijzend is beschikt, heeft
ons niet ve-rast. Het versterkt ons inte
gendeel in onze opinie die door onze burgers
in Afrika wordt gedeel i dat, sedert den
tijd dat de oorlog door 'daad is uitgelokt
en de Republieken lot den strijd werden
gedwongen, geen wijziging is gekomen in
de politiek der Engelsche Regeeiïng, die ten
doel beeft alles iu bet werk te stellen om
ons voik uit te roeien en dus alle pogin
gen reeds in den aanvang te verijdelen
die zouden kunnen leiden tot een voor ons
eervollen vrede.
De toekomst zal teeren ten aanzien van
de bezwaren der Engelsche Regeering met
betrekking Ut den tijd vau drie maanden
die volgens haar bewering noodig zou zijn
voor een heen- en terugreis der deputatie,
of die termijn te lang moet worden geacht
in het belang van den vrede.
De bewoordingen waarin het antwoord der
Engelsche Regeering is gesteld, versperren
den weg aan elke gedachte van de zijde dei-
deputatie om een verzoek tot de Britsche Re
geering te richten voor een vrijgeleide of
anderszins.
Ds. G. Bikker, van Bunschoten, hoopt
morgenavond te 7 uur in «De Zaaier" hier
vóór te gaan bij de godsdienstoefening der
Chr. Gereformeerde gemeente.
Herinnerd zij, dat op de Ambachtsschool
weder leerlingen kunnen worden ingeschre
ven voor timmeren, smeden en schilderen,
en wel op de werkdagen, met uitzondering
van den Zaterdag, van 5 tot en met 21 Fe
bruari a. s. van 9 tot 11 en van 2 tot 4 uren.
De leerlingen moeten minstens 12 jaar oud
ziju en door een afteleggen examen blijk
geven van voldoende te kuonen lezen, schrij
ven en rekenen.
Het schoolgeld bedraagt minstens f6 per
jaar; ouders die geen schoolgeld kunnen
betalen, worden vrijgesteld.
Door het Departement Amersfoort der
«Maatschappij tot Nut van 't Algemeen" is
een wekelijksche vergoeding van f0.40
f0.60 beschikbaar gesteld v.ior een beperkt
aantal leerlingen uit Amersfoort wier ouders,
zonder deze vergoeding niet in staat zouden
zijn, hun kinderen van het onderwijs gebruik
te laten maken.
Alle leermiddelen en gereedschappen wor
den kosteloos verstrekt.
Nadere inlichtingen geeft de Directeur.
De beer A. M. Kollewijn Nzn,; van wiens
hand reeds menig historiewerk is verschenen,
o. a. het zeer gewaardeerde werk «Kleio"
algemeene wereldgeschiedenis, met zijn boei
ende tafereelen, heeft thans met zijn zoon,
den heer M. J. Kollewijn, een ander belang
rijk geschiedboek bewerkt, namelijk een
«Geschiedenis van Nederland", in vier om
vangrijke deelen. In dit boek wordt het merk
waardig verleden van ons land en volk uit
voerig geschetst, waarbij ruimschoots gebruik
aESKSX BHBBB
hem var alle kanten. „Hm! hm! Deo Ra de
gaste 1050. Er er is geen twijfel aan. Hij
is echt een oud gedenkteeken der Wenden
hmhmHij liep om deu steen heen. „Geen twij
fel aan Een gedenkteeken uit den tijd der Wen
den I En dat zoo iets niet eerder ontdekt is! Het
ia ja. het is onbegrijpelijk".
Hij schudde het hoofd. „Het ia hier een eenzame
plek, dat is zoo. Sedert eeuiven heeft hier geeu be
schaafd wezen een voet gezet." Hij huiverde bijna
bg deze gedachte „Gij zult te voorschijn komen uit
uw eenzaamheid en verlatenheid", vervolgde hij toen
op plecbtigen toon, terwijl hg zgn band op den
ateen legde „en ik wil het zijn, die u den weg baant.
Ik zal het oog der wereld op u vestigen."
Christiaau die zich don tijd verdreven had niet
het snijden van riet, kwam nu weer bij hem. „Hoo
is het, mijnheer Is het werkelijk een gedenkteeken?"
„Ja, jonge vriend," antwoordde Gnatzig, je staat
hier voor een gedenkteeken, dat de Wenden vele
honderden jvren geleden hebben opgericht ter eere
van hun god. Lauge, lange jaren heeft hit hier ge-
staau, zonder dat de voet eens menschen dezen weg
betreden heeft; maar nu zullen wij het aan de
weveld teruggeven. Beloof mg echter, mijn waarde
Schneeloth, met niemand over onze ontdekking te
spreken eir ik de noodige toebereidselen gemaakt heb."
„Zeker mijnheer," antwoordde Christiaau en dacht
bij zichzelf: „D;e oude gek wil de eer van de ont
dekking alleen voor zich houden. Nu góed, er maar
op los, Gnatzig; hoe meer leven er over de zaak ge
maakt wordt, des te beter is hetl"
Weldra verspreidde zich in hel stadje het onbe
paalde gerucht, dat de leeraar Gnatzig, lid van het
Provinciale Genootschap voor Oudheidkunde, een
belangrijke vouds had gedaanmaar het rechte
kwam niemand te weten. Gnatzig zelf trok met een
veelbeteekenend lachje de schouders op wanneer men
er hem naar vroeg en confereerde druk men den
I Burgemeester. En na eenigen tijd verscheen er iu de
een artikel, getiteld „Een gewichtige onl-
j dekking."
„Door een toeval is er in de onmiddellijke nabij-
I beid onzer stad eengedeukteeken gevonden, dat nog
I uit de grijze oudheid stamt, een steen,opgericht ter
eere van een heidensche godheid Sedert een .ven heeft
I geen menschelgke voet de plaats betreden, waar de-
ze steen zich bevindt!" En wat verder las men:
I „Met deze steen is onze stad een bezienswaardig-
I beid rijk geworden, die zeker velen van heinde en
verre hierheen zal lokken. Dank zij de energie van
j onzen Burgemeester zal er door het Gemeentebe-
stuur een weg aangelegd worden, gaande van deu
j straatweg lang het Ralsdorfsehe bosch, tot aan de
I plaats waar zich het gedenkteeken bevindt. Natuur-
j lgk is deze vondst van groot belang voor het Ge
nootschap van Oudheidkuude, en binnenkort staat
I ons dan ook eeti bezoek te wachten van de leden
der coinmi-sie." Het artikel was onderteekend met
de lettersG—g. De heer Gnatzig ontkende vol-
I strekt niet, dat hg er de steller van was en even
min, dat uien het viudeu vau den steen aan hem te
danken had.
De leden van het Radegastverhond verkeerden in
groote opgewondenheid, en op den dag, waarop bo
vengenoemd artikel in de courant verscheeu, gaf
Lex zijn vriendiuueije Elvire een groot stuk choco
lade cadeau.
In eon verbazend korteu tijd wus de weg naar het-
Kadega-t-gedenkteeken klaar en de dag waarop de
commissie van het Genootschap voor Oudheidkunde
het zou bezichtigen, was bepaald, 's Avonds zou
Gnatzig een lezing houden in de groote zaal van
van het hotel „De Druil" bij alle boekhandelaren
waren toegangsbewijzen verkrijgbaar, die grif van
de hand gingen.
Een paar dagen vóór de groote gebeurtenis maak
ten de leden van het Radegastverhond eeu roei
tochtje. „Jongens, dat de zaak zooveel opgang zou
nooit gedacht, zeide Fred Mengstedt
t nèg eens een paar gedeuksteenen
maken, had i
kunnen wg i
oprichten
„Neen, dan is er geen aardigheid meer aau, ant
woordde Lex. Ik weet wat beters! Op den dag,
waarop de groote heeren komen, nemen wjj ons ge
denkteeken hier weg, roeien er mee naar den an
deren kant van het meer en bouwen het daar weer
op bij de stadsweide."
„Prachtig, jubelde Fred, dat is eeu geniale inval, dat
zullen wij doen 1"
Schneeloth had eenige bedenkingen. „Mij dunkt,
dat wg alles maar moeten laten zooals het is, zeide
hg. Als het naderhand uitkomt, krijg ik er de schuld
van, want ik heb cr hem attent op gemaakt."
„Ja dat is waar, zeide de beiden andereu. maar het
is toch zoo'n prachtig idee. Weet je wat, Christiuan,
blijf jij dezer dagen maar stilletjes thuis, en als er
wat uitkomt, nemen wij alles op ons. En wat zou
men ons op stuk van zaken ook kunnen doen Wij
mogen toch wel steenen verven als wg daar pleizier
j iu hebben
Schneeloth trok een lang gezicht. .Dan is er voor
mij eigenlijk geen aardigheid meer aau maar het
1 zal toch wel het verstandigste zijn."
„Dat blijft dus afgesproken, zeide Alex, j'j blijft
thuis en wg laten ons gedenkteeken een reisje doen."
j Toen de school 's middags uit was, stormden Lex
I en Mengstedt naar huisom hun boeken weg te bren-
I gen en elkander zoo spoedig mogelijk weer bij de
j boot te ontmoeten. Alex gunde zich nauwlijks den
I tijd, kollie te drinken, en toen h i zijn pet opzette,
vroeg zijn nicht Nora„Waar ga je i
Alex r
r heen,