Donderdag 24
April 1902.
DEDÖLLËGRAAF.
No. 5182.
51e Jaargang.
Stadsnieuws.
Feuilleton.
AMERSFOOETSGHE COURANT.
FIB1VJA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond Abonnement per 3 maanden trance per
post /'4.15. Advei'tentiën 1(i regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-, olïieieële-
en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25; elke regel meer
f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht eu kos
ten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advei'tentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT9
'lVlephoon 1!).
Dr. Joh. W. Pont, Evang. Lutherseh pre
dikant te Utrecht, hoopt, aanstaanden Zondag
vóór te gaan bij de godsdienstoefening in
de Lulhersche kerk hier.
Met het uitgeven der ol'ficieele bulletins
aangaande de ziekte van H. M. de Koningin
zijn 'vij geregeld kunnen voortgaan.
Volgens verklaring van professor Rosen-
stein en de beide Mof-artsen is de toestand
bevredigend.
Aan beschouwingen en berichten die niet-
officieel zijn, wagen we ons niet.
Officieus wordt echter geschreven:
Uit. verschillende omstandigheden wordt
te 'sGravenhage afgeleid, dat in den toestand
van Hare Majesteit >ie Koningin een gunstige
wending is gekomen, die het mogelijk zal
maken, weldra den gewonen loop van zaken
in Staatsaangelegenheden te hervatten, zij het
ook aanvankelijk natuurlijk beperkt tot bet
hoogst uoodige.
De Burgemeester van Amersfoort heeft
toestemming gegeven tot het houden van
een optocht (zonder muziek eu rootle vlaggen)
op 1 Mei a.s. tot viering van den Mei-dag.
De optocht zal gehouden worden des avonds
te half zeven en tie deelnemers zullen zich
van het lokaal van den Bestuurders-bond
aan de Appelmarkt begeven naar «De Arend".
Mej. 11. Puscli, eerste helpster aan de
Fröbelschool hier, is benoemd tot Directrice
der Nuts-Fröbelschool te Geldertnalsen.
De acte onderwijzeres werd alsnog behaald
door onze stadgenooten de jongedames H.
A. Ilarting, I'. O. van Munster en C. Onvl.ee.
Onze vroegere stadgenoot Z.Exe. de Mi
nister van Koloniën, jhr. mr. T. A. J. van
Ascb van Wijck, houdt zich sedert zijn te
rugkeer uit Wiesbaden weer bezig met bet
te zijnen huize lezen van stukken, zijn De
partement betredende.
De voordracht, aan M. M. de Koningin ter
benoeming tot, Watergraal' van het Hoog
heemraadschap »de Buoscboler Veen en Vel-
dendijk"' bestaat uit de heeren Joh. Knop
pers, te Amersfoort; me. W. H. de Beaufort,
te Lensden, en L. Beekhuis, te Bunschoten.
Bij de Maandag hier gehouden schietwed
strijd voor de hoeren officieren en liet kader
der dd. schutterij, weiden de volgende prijzen
behaald
A. voor luit kader; le prys sergeant-ma-
22).
Juffrouw Wehdig zette do handen in do zijden en
keek ,,hnar luitenant" ernstig aan. „Dut loopt zeker
op een verloving uit mijnheer de graaf. Neen, wie
zou (lat ooit geducht hebben; nog zoo joug, en
„En al zoo verdorven, niet waar 7 Ja, Wehdigje,
zulke meuschen zijn er nu óok al iu de werold. Maar
hoor eens. ik heb niets gezegdals u echter denkt,
dat er etui verloving achter steekt u hebt op .lat
punt meer onderbinding dan ik. In elk goval blijft
het bij do llesch champagne, den rooden halsband
en do worst." Lcx wilde met een diepe buiging de
keuken ayncr hospita verlaten, waarin bovenstaand
gesprek gevoerd was, toen de oppasser van overste
Krocker binnenkwam on hem een brief gaf „vau
de freule,"
„Moetje op antwoord wachten?"
„Neen, mijnheer de graaf."
„Nu, goed."
Een onaangenaam gevoel bekroop Lassow. Hij ging
naar zijn kamer en opende den brief:
„Lieve Lex,
Zooevon heeft mama bericht ontvangen, dut groot
mama Kastalten gevaarlijk ziek is en zij over moot
komen. Papa kau op hot oogenblik niet weg en
doa-om ga ik niet mama mee. Wy vertrekken van
avond om negen uur en reizen vannucht door. Hoe
do z.ekto van grootmama ook vorloopen mag, moe
ten wy do vervulling onzer wenscheu iu elk geval
uitstellen totdat we terug zijn. We sien elkander van-
jooi' G. Muijs, 2e pr. sergeant-majoor G. J.
Boude, Be pr. sergeant Knuivers, 4e pr. ad
judant-onderofficier H. van Gelder, 5e pr.
korporaal Koops, 6e pr. sergeant-majoor
Van Lent.
B. Aanmoedigingsprijzen voor het kader:
le prijs sergeant-majoor Van Lent, 2e pr.
sergeant-majoor G. J. Boode.
C. Voor heeren officieren le prijs kapi
tein Cioockewit, 2e pr. le luitenant-adjudant
J. Busquet, 3e pr. 1e luitenant-kwartier
meester Prikken, 4e pr. majoor Tromp van
Holst.
Reserve-korporaal jhr. W. van den Brande-
ler, van het 5e regiment infanterie, is be
vorderd en aangesteld tot reserve-sergeant.
De ongewoon druk bezochte Algemeene
vergadering van het plaatselijk Nuts-depar-
tement, Maandagavond in oAmicitia" van 8
uur tot bij elven gehouden, had betrekke
lijk zóo weinig resultaat, dat de leden ander
maal zijn opgeroepen tegen aanstaanden Maan
dagavond.
Nadat de notulen der vergadering van 23
December waren gelezen en zonder wijziging
vastgesteld, werd herkozen tot lid van de
Commissie voor de Volks-bibliotheek de heer
A. M. Tromp van Holstin de overige va
caturen, óok van de andere permanente com
mission, zal Maandag worden voorzien.
Verslag werd uitgebracht omtrent de Volks
bibliotheek en de Fröbelschool, terwijl de
Huisvlijtschool liet leeuwendeel van den avond
eisclite de overige Nuts-instellingen konden
niet aan de beurt komen.
Omtrent de Bibliotheek werd meegedeeld,
dat voortdurend meer gebruik van baar wordt
gemaakt en dat zij thans 130 lezers per week
heeft. Er zijn nu 1477 werken.
Ook de Fröbelschool voorziet in een be
paalde behoefte, wat wel hieruit kan blijken,
dat bijkans alle plaatsen bezet zijn, door 66
leerlingen.
Het voorstel tot reorganisatie der Huis
vlijtschool gaf, gelijk gezegd, aanleiding tot
zeer langdurig debat. Bij de stemming
staakten de stemmen, zoodat Maandag deze
instelling opnieuw ter sprake komt.
Meegedeeld kan bereids worden, dat een
70-tal leerlingen meest uit de vc.lksklasse de
lessen geregeld bezoekt en het onderwijs in
«denkenden handenarbeid" rnet belangstelling
volgt.
Men moest bedacht zijn op reorganisatie
óok omdat door de opheffing der afiieeling
van Volksonderwijs" de inrichting liet sub
sidie van f96 derft.
Tot afgevaardigden naar de Algemeene
vergadering werden benoemd de heeren G. J.
Buys en tnr. J. 0. H. Prikken lot Bestuurs
leden iu de plaats van de heeren dr. Peyrot
en N. van Veen, die met-herkiesbaar waren,
de heeren J. van der Horst Bruyn en C. J. F.
Prins.
Geen wonder voorwaar, dat do groote zaal van
„Do Arend" Dinsdagavond overvol was toen hot oud-
Kamerlid mr. P. Troolstra Jx. ook hier optrad ruct
het onderwerp „De brandkast beschermd door Bij
bel en wierookvat", Partijgenoot en tegenstander er-
kenl zyn groote redenaarsgaven en weet, dal hij tel
kens iets byzondurs heeft mee te declen de hardste
diu-en zegt hy keurig ingekleed, zonder ook maar
iemand te kwetsen.
Spr. dan behandelde de vraag wat de verschil
lend politieke pari Hen in liet schild voeren en nat
we te verwachten bobben van de huidige meerder
heid welke is do beteekenis van de overwinning
bij de stembus in 1901 door do Christelijke partijen
behaald.
Mag men dr. Kuyper en zijn geestverwanten ge-
Iooven, dan keert de Natie terug tot het positief
Christendon), Dut «niks waar is, zai óok moeten blij
ken uit de toeneming van het ledental dor Chr.
kerken. De bevolking van Nederland wies van
1889 tot 1899 met 13.1%liet aantal lidmaten
der Ned. Hervormde kerk nam echter too met
12.6%. dat van de Ruotuach Katholieke kerk
met 12.2, dat van de Gereformeerde kerken met 12.1%;
daarentegen steeg het aantal lellen der Remonstrunt-
sche kerk met 38, dat vuu hen (fie geen godsdienst
belijden met 47%.
Dr, Bronsveld schreel de stembus-overwinning toe
aan de medewerking dor ongeloovige liberaal-con
servatieven spr. aarzelt niet te zeggen, dat die over
winning der Chr. partyen een oven zuiver ïuuteri-
1 alistisch gevolg zal hebben als wanneer de Sociaal
democraten hadden gezegevierd,
Spr. herinnerde nu hoe in gaiisoh Europa de Chr.
partijen meer eu meer invloed op de regcuring ver
krijgen en vergeleek dit verschijnsel bij don strijd
der Libertijnen in de 17e Eeuw. De arbeider» be
seffen meer eu meer, dat zij niets te verwachten heb
ben van de liberalen, die bun doodvonnis toekende doo
door de Wet- Van Houten, welke aan der arbei
ders het kiesrecht gaf.
Alarm werd yen beeld gegeven van do Chr. par
tijen de R. K. sanmgesteld uit enkele groot-fabri
kanten in liet Zuiden der lands, enkele noturissen
en wat laudheereiide Vrij-aniirevoluiioniiBire, be-
staande uil landjonkers eu mannen met twee na
men de anti-revoluliouuaire saamgesteld uit baron
nes, graven en enkele kleine burgers.
De Kleine-burgerij zit in de knel tussoheu groot
industrie en arbeidersklasse. Enkelen trachten, lie;zij
uit cigenbehoud, hetzij om der wille van hun
deren, de toekomst der arbeiders te verbeterer
deren trachten bun positie te herstellen door het
gildevrezen weder in het leven te roepen in den t
van arbeids-organisaties eu verwachten alIe9 van pro
tectie.
Uit alles blijkt echter, dat geen oukelo dier
tijou de behingen der arbeiders kan handhave
iallen vochten zij tegen den vooruitgang
i den tijd, die
achter
t laat v
te tijdperk van hot kapitalistisch bewind
zal ook het laatste zijn van liet Chr. bewind. Als
dit ontdaan zal zijn van zijn theologische doekjes en
dogmatische windselen, zal het in al zijn afschuw
worden verfoeid.
Wat is nu te verwachten van dit Ministerie?
Dr. Kuyper heeft gezegd Waohl lothetetenop
tafel staat; bemoei tl niet mol do wyze waarop het
bereid wordt." Maar deze hotelhouder gaf het monu
in de Troonrede soep, vrat vleesch en liflufjee.
Toon aan dr. Kuvpcr govraagd werd wat toch wol
hul specifiek onderscheid was lussehen het huidig
en hot vorig Ministerie, antwoordde hy mot aller-
bande dogmatische en exegetische phrtwen.
Welnu, dit is een hoogst glibberig terrein; terwijl
dr. Tymen dn Vries uit Luons 10 7 (de arbeider
is zyn loon waardig) eon antwoord putto op do vraag
wat noemt de Bijhei eon mensehwaardig bestaan,
vond jhr, De Bavornui Lobman het uit Mutthou»
10 10 (want du arbeider is zijn voedsel waard).
Dr. Kuyper erkende, dat do Bijbel omtrent de loon-
qiuestie" niets voorschrijft.
Do Christenen willen eerst het geestelijk-, daarna
het stedelijk goud verzorgen, doch tegenover de
ryken is dr. Kuyper al zeer onbarmhartig. Hoewol
er geschreven stout, dat eerder oeu kemel door 't
oog oenor naald gaat dan een rijks hut Koninkrijk
der homeion kan deelachtig worden, Iaat dr. Kuyper
de arme rijken maar rondtobben mot hun ballast,
dio iedoren dag wast, Nam hy huu wat af, hot zoudo
hun eu ook den armen broeder zeor ten goede
komen. In het menu echter niets van iftzen aard;
geen enkele horvonuing van hel belastingstelsel wordt
in uitxieht gesteld waardoor zulks zou geschieden.
Wel werden do bariugspeetstera tot 2 uur 's nachts
aan hun gezin onttrokken om do stoffelijke belan
gen der rykon te bevorderen, Prooies do verkeerde
wereld, dus.
Vryu school, zending, doodstraf, opium-pacht en
-belasting, zij allen doen zien, dat de liberale
Het deel van het Ncderlaudscho volk, dut zyn
slem gaf aan de Chr. partijen zal bedrogen en diep
teleurgesteld uitkomen. Het Christendom ia niets
don het utiiiuelje, een dun vernisjo. Dr. Kuyper
verklaarde ais democraat geboren to zyn en als
democraat te willen stervendal hy ook als tletno-
eriuit wil levou, toonde hij nimmer.
Wat brengt deze Chr. regeering? Een algemeene
ziekte-verzekering is er reeds lang in den vorm vau
allerlei bussen en fondsenvan verkorten arbeids-
eu rusltyd is niets te verwachten de ponsiounooriug
der arbeiders is in voorbereiding, doch moot wachten
op verandering van het belastingstelsel, ofschoon er
wel 10 millioen is voor snelvunrgesohutvan kies-
rechtuiihreidiug komt evenmin iets.
Gaat men do dingen goed na dan komt in alles
de kapitalistische aap uit de Christelijke mouw.
Het ware beeld is het volgendeiu 't midden
ituat de brandkast; rechts dr. Kuyper met den Bijbel
links dr. Sehacnman met hot wierookvat. Een groote
drom nadert do kart, doch knielt in aanbidding neer
voor Bijbel en wierookvat, Op de kast zitten eenige
liberaal-conservatieve duiveltjes (Mees, Tideman, c.s.)
zingende„Zoo gaat-ie goed I"
Spr. is geenszins onbillijk tegenover dr. Kuyper,
want deze kon nog uiot het goheele nnti-revoluti
onnnire program uitvoeren zelfs een volledig sociaal
democratische regoering zou niet in -l jaar haar ge
heel program kunnen ten uitvoer brengen Maardr.
Kuyper's menu is in zijn vrezen conservatief on zulks
'tu tlagranteu stryd mot hetgeen hij roods iu 1894
schreef, llij zelto zeif eu moedwillig de stukkon op
het politiek schaakbord. Hij heeft dezen gang van
zaken gewild; hij drago nu ook de volle verantwoor
delijkheid.
Slechts het dogmatische-, maar uiot hot socioiogi-
daag toch zeker nog wel, lieve, lieve I.ex?
je Elvi."
Eon diepo zucht ontsnapte Lassow. Dus had dit
„Morgen" tóch weer eon beteekenis gehad, Maar er
was niets aan te doen, sis Elvi terug was, dan
„Lieve, zoete kindje I"
Hij etak den brief bij zich eu ging naar de ka
zerne. In den namiddag ging hij naar Krocker. De
dames waren bezig met pakken. Nora had roods
oogon, Elvire zag er bijzonder lief uit met haar
bleek treurig gezichtje, maar zij had geon tijd voor
hem on hij moest zich troosten met liet vooruit
zicht, haar aan het station nog een paar minuten
te zien eu te spreken.
De avond was koud ou guur. Lex luid Elvi een
groot bouquet rozen meegebracht; zwijgend zat men
in de wachtkamer bij elkander. Toen hot teokon
tot vertrek werd gegeven, maakte Lex gebruik vnn
de duislcruia en de drukte van het instappen om
Elvire in zijn armen te drukken„Goede reis, lie
veling."
Haar oogon vulden zich met tranen. „We hadden
nog wel gedacht, vandaag zoo gelukkig te zyn."
„We zijn ook gelukkig, Elvi; al lag de wereld
tusschen ons, onze liefde blijft dezelfde."
Nu glimlachte zij weer en toen moest zij instap
pen. Langzaam zette de trein zich in beweging eu
verdween voorde blikken der achierblijveuden. Eou
Ijskoude wind streek over het perron eu Krocker
keordezich haastig om, om te vertrekken: „Goeden
avond, Lex ik heb haast I"
„Goeden avond, oom" Mot lootue schreden ging
Lox over het perron cn door de «rookkamer.
„Zoo waar ik loef, graaf Lassow- Domst!" hoorde
liij plotseling naast zich zeggen, „daar ben ik nauw-
lijks aan hel station van dit afgelegen nest aange
komen, of ik trof al een ouden kennis aan." Lox keek
Op cn daar atond ritmeester Von Plouz voor hem in
een elegant grijs Engelsoh reiscosttium, Lex sloeg
aan „Goeden avond, ritmeeeter."
ge war
Pienz reikte hem de houd. „Goeden avond, waarde
Lassow; kom, laten wij niet meer om dia dwaze ge-
Bellieden is denken on weer vrienden zijn. Ik geloof,
dut ify het ook geen van beulen zoo ernstig ineen-
oen. Dus en hij schudde hem nog eens hartelijk
de hand. Toen keerde hij zich om en riep: „trina,
kom eens hier. daar heb ik een oud vriend vuu jo
ontdekt."
Bij den ingang stond een groote, slanke dam in reis-
'.angzitanijcn aarzelend naderde zij de hoeren
Lassow meteen byim smcekeiul gebaar do
hand, waarbij zij hem met een hulpeloozen, bijna
liedcrigen blik aanzag. Lassow raakte de smalle hand
even aan en maakte een stijve buiging. „Is de rit
meester op doorreis hier?" vroeg liy zonder achtte
slaan op Irma.
„O. neon. ik heb ontslag gouomon uit den dieust,
je zult het dezer dagen wel in do courant lozen en
nu wil ik mijn vrouw onze goederen eens laten zien.
Wij blijven nu oen paar weken op Messehu."
„Is Mosselm van u
„Ja, wist je dat niet? Later gaan wy op reis; maar
de paarden worden ongeduldig en wij moeten ook
•log een paar uur rijden. Tot weerziens, Lassow!"
Plcnz wendde zich nu tot een bediende, die met
een handkoffertje achter hem stond, Lassow uildo
nu ook met een korte buiging vnn Irma afscheid
nemen, maar weer reikte zy hem mot gebogen hoofd
eti een langzaam, byna aarzelend gebaar do hand,
zonder een woord to spreken.
Do ontmoeting deed in Lassow een vreemde ge
moedsstemming ontwaken, Ware Irma vroolyk, on
bevangen geweest, alsof er nooit iets lussehen hen
was voorgevallen, dan zou h(j ook wel den ji'isten
toon gevonden hebben en de gihcele zaak hebben
eu do geheole zaak beschouwd als vergeten en af
gedaan maar deze nederige wijze van zyn, die
haar zoo geheel vreemd was, dood hem op eigenaar
dige wyze aan.
Terwyl hy langzaam naar huis ging, reed het ry-
Piel
hem
Irma.
lorbij. Het licht vat
n straat-
am, huurde Hij juf-
e in luid zingen
en op het portaal
e rooden halshand
aar ging nuur zyn
„Morgen Hoe geheel anders Le
gen" voorgesteld.
Toen hij zijn woning blnnenk
fi'ouw Wehdig togen hinrgewooi
de werking van de champagne -
lag Mimi gerust tu slapen mot e
oni. Hy sloeg er geen acht op. i
kamer en tuurde nog langen tij>
donkoren nacht.
Toon Lex not) paar dagen Inter van den dienst naar
huis terugkeerde, vor.il hij een visitekaartje vuu
Plcnz. „Waarde Lassow," stond er met potlood op
geschreven „hot spijt my, je niet thuis getroffen te
hebben, Maak geen styvo contra-visite, maar doe one
liet genoegen, aanstaanden Donderdag om zes uur
by ons te komen eten Lassow wierp het kaartje
o]) de tafel. „Was maar gebleven in hot land waar
do peper groeit," mompelde hy twwehen de tonden.
„Gaan, of niet gaan?" Het schoeide r.iet veel, of hy
luid het antwoord aan zijn knoopen afgeteld. Eerst
was hij vast besloten, niét te gaan; een excuus wat
ga makkelijk genoeg te vinden, maar op stuk vuu
zaken kwam hij er niet verder mee. Als hij do uil-
noodiging niet aannam, moest h|] dezer dagen Phiiif
een tegenbezoek brengen eu zou dan wimrsch'ynlyk
voor een anderen keer gevraagd worden. En waar
om zou hij er niet heengaan? Irma win» getrouwd,
hijzelf golingagoerd, al was hot niet publiek on
tusHchcn ben was niets dan haat en verachting. Due
ging hij er Donderdag heen: voor het eerst en voor
hel laatst, zoo als hy by zichzelf zcido.
Word» cvvolpd).